Whakatauki 28

1 E rere ana te hunga kino i te mea kahore he kaiwhai: ko te tangata tika ano ia, ano he raiona te maia.

נסו ואין-רדף רשע וצדיקים ככפיר יבטח

2 He he no tetahi whenua i tokomaha ai ona rangatira; na kia ai he tangata e mahara ana, e matau ana, ka mau roa ai tona ahua.

בפשע ארץ רבים שריה ובאדם מבין ידע כן יאריך

3 Ko te tangata rawakore e tukino ana i nga ware, ko tona rite kei te ua ta e kore ai te kai.

גבר-רש ועשק דלים-- מטר סחף ואין לחם

4 Ko te hunga e whakarere ana i te ture, he whakamoemiti ta ratou ki te tangata kino: ko ta nga kaipupuri ia o te ture he ngangare ki a ratou.

עזבי תורה יהללו רשע ושמרי תורה יתגרו בם

5 E kore te hunga kino e mohio ki te whakawa: ko te hunga ia e rapu ana i a Ihowa, ka mohio ratou ki nga mea katoa.

אנשי-רע לא-יבינו משפט ומבקשי יהוה יבינו כל

6 He pai ki te rawakore e haere ana i runga i tona tapatahi, i te tangata he parori ke ona ara, ahakoa he whai taonga ia.

טוב-רש הולך בתמו-- מעקש דרכים והוא עשיר

7 Ko te tangata e pupuri ana i te ture, he tamaiti mohio ia; engari ko te tangata whakahoa ki te hunga kakai, ka whakama tona papa i a ia.

נוצר תורה בן מבין ורעה זוללים יכלים אביו

8 Ko te tangata e whakanui ana i ona rawa ki te moni whakatupu, ki te whakapiki utu, e kohia ana e ia era ma te tangata e atawhaitia ai te rawakore.

מרבה הונו בנשך ובתרבית (ותרבית)-- לחונן דלים יקבצנו

9 Ko te tangata e tahuri ke ana tona taringa, a kahore e rongo ki te ture, ko tana inoi nei ano he mea whakarihariha.

מסיר אזנו משמע תורה-- גם תפלתו תועבה

10 Ko te tangata i meinga ai te hunga tika kia kotiti ke ki te ara he, ka taka a ia ano ki tana ake poka: ka whiwhi ia te hunga ngakau tapatahi ki te pai.

משגה ישרים בדרך רע--בשחותו הוא-יפול ותמימים ינחלו-טוב

11 Ki te whakaaro a te tangata taonga he nui tona whakaaro mohio; otiia e rapua ana tana e te rawakore whai whakaaro.

חכם בעיניו איש עשיר ודל מבין יחקרנו

12 Nui atu te ataahua, ina koa te hunga tika: engari ki te ara te hunga kino, ka huna nga tangata i a ratou.

בעלץ צדיקים רבה תפארת ובקום רשעים יחפש אדם

13 Ko te tangata e hipoki ana i ona he, e kore tana e kake; ko te tangata ia e whaki ana, a e whakarere ana, ka tohungia.

מכסה פשעיו לא יצליח ומודה ועזב ירחם

14 Ka hari te tangata e wehi tonu ana: ko te tangata ia e whakapakeke ana i tona ngakau, ka taka ki te kino.

אשרי אדם מפחד תמיד ומקשה לבו יפול ברעה

15 E rite ana ki te raiona e hamama ana, ki te pea e kopikopiko ana, te tangata kino e kingi ana ki te iwi rawakore.

ארי-נהם ודב שוקק-- מושל רשע על עם-דל

16 Ko te rangatira kore whakaaro he nui ano tana tukino: ko te tangata ia e kino ana ki te apo ka roa ona ra.

נגיד--חסר תבונות ורב מעשקות שנאי (שנא) בצע יאריך ימים

17 Ko te tangata e waha ana i te toto o te tangata, ka rere ia ki roto ki te rua; kaua tetahi e pupuri i a ia.

אדם עשק בדם-נפש-- עד-בור ינוס אל-יתמכו-בו

18 Ko te tangata he tapatahi nei te haere, ka ora: ko te tangata ia he parori ke ona ara, hinga tonu iho.

הולך תמים יושע ונעקש דרכים יפול באחת

19 Ko te tangata e ngaki ana i tona oneone, ka makona i te taro; ko te tangata ia e whai ana i te hunga wairangi, ka whiwhi nui ki te rawakore.

עבד אדמתו ישבע-לחם ומרדף ריקים ישבע-ריש

20 Ko te tangata pono, ka nui nga manaaki mona: ko te tangata ia e hikaka ana ki te mea taonga, e kore ia e kore te whiwhi i te he.

איש אמונות רב-ברכות ואץ להעשיר לא ינקה

21 Ko te whakapai kanohi ehara i te mea pai: ehara ano hoki i te mea pai kia he te tangata mo te kongakonga taro.

הכר-פנים לא-טוב ועל-פת-לחם יפשע-גבר

22 Ko te tangata he kino tona kanohi e takare tonu ana ki te taonga; kahore hoki ia e whakaaro ka tae mai te kore o te rawa ki a ia.

נבהל להון--איש רע עין ולא-ידע כי-חסר יבאנו

23 Ko te tangata i riria ai te he o tetahi ka nui atu te manako ki a ia i muri iho, i te manako ki te tangata i whakapati nei tona arero.

מוכיח אדם אחרי חן ימצא-- ממחליק לשון

24 Ko te tangata e pahua ana i tona papa, i tona whaea, a e ki ana, Ehara i te he; he hoa ia no te kaiwhakangaro.

גוזל אביו ואמו--ואמר אין-פשע חבר הוא לאיש משחית

25 Ko ta te tangata ngakau apo he whakapatari pakanga: ko te tangata ia e okioki ana ki a Ihowa ka tetere.

רחב-נפש יגרה מדון ובטח על-יהוה ידשן

26 He kuware te tangata e whakawhirinaki ana ki tona ake ngakau: ko te tangata ia e haere ana i runga i te whakaaro nui, ka mawhiti.

בוטח בלבו הוא כסיל והולך בחכמה הוא ימלט

27 Ko te tangata e hoatu ana ki te rawakore, e kore ia e hapa; ko te tangata ia e kaupare ana i ona kanohi, ka maha nga kanga mona.

נותן לרש אין מחסור ומעלים עיניו רב-מארות

28 Ka ara te hunga kino, ka huna nga tangata i a ratou: na ki te ngaro ratou, ka tupu te hunga tika.

בקום רשעים יסתר אדם ובאבדם ירבו צדיקים