< Whakatauki 26 >
1 He pera i te hukarere i te raumati, i te ua hoki i te kotinga witi, te kore e tau o te honore mo te wairangi.
No conviene la nieve en el verano Ni la lluvia en la cosecha, Ni la honra al necio.
2 He pera i te manu e rererere noa ana, i te waroa i ona rerenga te kanga pokanoa; e kore e whakatau.
Como pájaro que aletea y golondrina que vuela, Así la maldición sin causa no se cumple.
3 He whiu mo te hoiho, he paraire mo te kaihe, a he rakau mo te tuara o nga wairangi.
El látigo para el caballo, el cabestro para el asno Y la vara para la espalda del necio.
4 Kei rite ki tona whakaarokore tau whakautu ki te wairangi, kei rite hoki a koe na ki a ia.
No respondas al necio según su necedad, Para que no seas tú como él.
5 Kia rite ki tona whakaarokore tau whakautu ki te wairangi, kei mea ia he whakaaro nui ia.
Responde al necio como merece su necedad, Para que él no se estime sabio.
6 Ko te tangata e tuku korero ana ma te ringa o te wairangi, e tapahi ana i ona waewae ano, e inumia ana hoki te he.
El que envía mensaje por medio de un necio Corta sus pies y bebe violencia.
7 E tautau noa ana nga waewae o te kopa: he pera hoki te whakatauki i te mangai o te wairangi.
Al lisiado le cuelgan las piernas inútiles. Así es el proverbio en la boca del necio.
8 Ko te takai mea whakapaipai i roto i te puranga kohatu, ko tona rite kei te tangata e whakakororia ano i te wairangi.
Como sujetar una piedra en la honda, Así es el que da honores al necio.
9 E rite ana ki te tataramoa e wero nei i te ringa o te haurangi, koia ano te whakatauki i te mangai o nga wairangi.
Como espina que cae en la mano de un borracho, Así es el proverbio en boca de los necios.
10 Ka rite ki te kaikopere i tu ai te katoa, te tangata e utu ana i te wairangi me te tangata hoki e utu ana i nga tira haere.
Como arquero que dispara contra cualquiera, Es el que contrata a insensatos y vagabundos.
11 Ka rite ki te kuri e hoki nei ki tona ruaki, te wairangi e tuarua ana i tona poauau.
Como perro que vuelve a su vómito, Así el necio repite su insensatez.
12 Ka kite koe i te tangata e mea ana ki a ia he whakaaro nui? Ki ta te whakaaro tera e rahi ake ta te wairangi i tana.
¿Has visto a alguien sabio en su propia opinión? Más se puede esperar de un necio que de él.
13 E ki ana te mangere, He raiona kei te ara; he raiona kei nga waharoa.
Dice el perezoso: El león está en el camino, Hay un león en la plaza.
14 He pera i te tatau e tahurihuri ra i runga i ona inihi, koia ano te mangere i runga i tona moenga.
Como la puerta gira sobre sus bisagras, Así también el perezoso en su cama.
15 E kuhua ana e te mangere tona ringa ki te rihi; he mahi ngenge rawa ki a ia te whakahoki mai ki tona mangai.
El perezoso mete su mano en el plato, Y le repugna aun llevar la comida a su boca.
16 He nui ke ake te whakaaro nui o te mangere, ki tana nei whakaaro, i to nga tangata tokowhitu e whakaatu ana i te tikanga.
El perezoso se cree más sabio Que siete hombres que responden con discreción.
17 Ko te tangata e haere atu ana, e pokanoa ana ki te whawhai ehara nei i a ia, ko tona rite kei te tangata e hopu ana i te kuri ki ona taringa.
El que se mete en pleito ajeno Es como el que agarra un perro por las orejas.
18 Rite tonu ki te haurangi e makamaka ana i nga mea mura, i nga pere, i te mate,
Como el loco furioso que lanza dardos encendidos y flechas mortales,
19 Te tangata e tinihanga ana ki tona hoa, e mea ana, He teka ianei he takaro taku?
Así es el que engaña a su prójimo Y luego dice: Solo era una broma.
20 Ki te kahore he wahie, ka mate te ahi: ki te kore hoki he tangata kawekawe korero, ka mutu te ngangare.
Sin leña se apaga el fuego, Y donde no hay chismoso, cesa la contienda.
21 He waro ki nga ngarahu wera, he wahie ki te ahi; he pera te tangata totohe ki te tahu i te ngangare.
El carbón para las brasas y la leña para el fuego, Y el pendenciero para encender la contienda.
22 He rite nga kupu a te kaikawekawe korero ki te maramara reka, tae tonu iho ki nga wahi o roto rawa o te kopu.
Las palabras del chismoso son manjares, Que bajan hasta lo más recóndito del ser.
23 He ngutu puka me te ngakau kino, ko te rite kei te oko oneone i whakakikoruatia ki te para hiriwa.
Como escoria de plata echada sobre un tiesto Son los labios enardecidos y el corazón perverso.
24 Ko te tangata mauahara e whakaware ana ki ona ngutu, otiia e rongoatia ana e ia te tinihanga ki roto ki a ia:
Disimula con sus labios el que odia, Pero en su interior trama el engaño.
25 Ki te pai tona reo, kaua e whakapono ki a ia; e whitu hoki nga mea whakarihariha kei roto i tona ngakau.
Aunque hable amigablemente, no le creas, Porque siete repugnancias hay en su corazón.
26 Ahakoa hipoki tona mauahara i a ia ki te tinihanga, ka whakakitea nuitia tona kino ki te aroaro o te whakaminenga.
Aunque con disimulo encubra su odio, Su perversidad será descubierta en la congregación.
27 Ko te tangata e keri ana i te rua, ka taka ano ki roto: a ko te tangata e huri ana i te kohatu, ka hoki mai ano ki runga ki a ia.
El que cave una fosa, caerá en ella, Y al que ruede una piedra, le caerá encima.
28 E kino ana te arero teka ki ana i kuru ai; a, ko ta te mangai whakapati, he mahi kia ngaro.
La lengua mentirosa odia a los que aflige, Y la boca lisonjera causa ruina.