Whakatauki 25

1 He whakatauki ano enei na Horomona, he mea tuhi e nga tangata a Hetekia kingi o Hura.

גם אלה משלי שלמה אשר העתיקו אנשי חזקיה מלך יהודה׃

2 Ko to te Atua whakakororia, he hunga mea; ko to nga kingi whakakororia he rapu mea.

כבד אלהים הסתר דבר וכבד מלכים חקר דבר׃

3 Ko te rangi mo te tiketike, ko te whenua mo te hohonu, a ko te ngakau o nga kingi, te taea te rapu.

שמים לרום וארץ לעמק ולב מלכים אין חקר׃

4 Tahia atu te para i te hiriwa, a ka puta mai he oko ma te kaitahi para:

הגו סיגים מכסף ויצא לצרף כלי׃

5 Tangohia atu te tangata kino i te aroaro o te kingi, a ka u tona torona i runga i te tika.

הגו רשע לפני מלך ויכון בצדק כסאו׃

6 Kei whakaputa i a koe ki mua i te aroaro o te kingi, kei tu hoki ki te wahi o nga metararahi.

אל תתהדר לפני מלך ובמקום גדלים אל תעמד׃

7 He pai he hoki kia kiia mai ki a koe, Haere mai ki runga nei; i te mea kia whakahokia iho koe ki raro i te aroaro o te rangatira i kitea nei e ou kanohi.

כי טוב אמר לך עלה הנה מהשפילך לפני נדיב אשר ראו עיניך׃

8 Kei hohoro te haere ki te ngangare, kei kore e kitea e koe tau e mea ai i tona mutunga iho, ina meinga koe e tou hoa kia whakama.

אל תצא לרב מהר פן מה תעשה באחריתה בהכלים אתך רעך׃

9 Tohea tau tohe ki tou hoa tonu, a kaua e whakina te mea hunga a tetahi:

ריבך ריב את רעך וסוד אחר אל תגל׃

10 Kei kohukohutia koe e te tangata i rongo, a kore ake tou ingoa kino e tahuri atu.

פן יחסדך שמע ודבתך לא תשוב׃

11 He kupu i tika te korero, ko tona rite kei nga a poro koura i roto i nga kete hiriwa.

תפוחי זהב במשכיות כסף דבר דבר על אפניו׃

12 He pera i te whakakai koura, i te whakapaipai koura parakore koia ano te ako a te whakaaro nui ki te taringa rongo.

נזם זהב וחלי כתם מוכיח חכם על אזן שמעת׃

13 Rite tonu ki te matao o te hukarere i te kotinga witi te karere pono ki ona kaingare; ka ora hoki i a ia te ngakau o ona ariki.

כצנת שלג ביום קציר ציר נאמן לשלחיו ונפש אדניו ישיב׃

14 He pera i nga kapua me te hau uakore, koia ano te rite o te tangata e whakamanamana ana ki ana hakari horihori.

נשיאים ורוח וגשם אין איש מתהלל במתת שקר׃

15 Ma te roa e whakamanawanui ana ka whakaae mai ai te kingi, a ma te arero ngawarika mangungu ai te wheua.

בארך אפים יפתה קצין ולשון רכה תשבר גרם׃

16 Kua kitea e koe he honi? Kainga ko te wahi e makona ai koe; kei ki rawa koe i taua mea, ka ruakina e koe.

דבש מצאת אכל דיך פן תשבענו והקאתו׃

17 Kia takitahi tou waewae ki te whare o tou hoa; kei hoha ia ki a koe, a ka kino ki a koe.

הקר רגלך מבית רעך פן ישבעך ושנאך׃

18 Ko te tangata e whakaatu teka ana mo tona hoa, he patu ia, he hoari, a he pere koi.

מפיץ וחרב וחץ שנון איש ענה ברעהו עד שקר׃

19 Ko te whakawhirinaki ki te tangata tinihanga i te wa o te raru, e rite ana ki te niho whati, ki te waewae kua takoki.

שן רעה ורגל מועדת מבטח בוגד ביום צרה׃

20 Ko te tangata e waiata ana ki te ngakau pouri, e rite ana ki te tangata e whakarere ana i te kakahu i te rangi maeke, ki te winika hoki i runga i te houra.

מעדה בגד ביום קרה חמץ על נתר ושר בשרים על לב רע׃

21 Ki te matekai tou hoariri whangaia ki te taro; ki te matewai whakainumia ki te wai;

אם רעב שנאך האכלהו לחם ואם צמא השקהו מים׃

22 Ka purangatia hoki e koe he waro kapura ki tona mahunga, a ka utua tau e Ihowa.

כי גחלים אתה חתה על ראשו ויהוה ישלם לך׃

23 E mauria ana mai e te hauraro he ua: e peratia ana hoki e te arero ngautuara, he kanohi pukuriri.

רוח צפון תחולל גשם ופנים נזעמים לשון סתר׃

24 He pai ke te noho i te kokonga o te tuanui, i te noho tahi me te wahine ngangare i roto i te whare mahorahora.

טוב שבת על פנת גג מאשת מדונים ובית חבר׃

25 He rongo pai no te whenua tawhiti, tona rite kei nga wai matao ki te wairua matewai.

מים קרים על נפש עיפה ושמועה טובה מארץ מרחק׃

26 Me te manawa whenua i takatakahia, me te puna i whakaparuparutia, koia ano te tangata tika e hinga ana i te aroaro o te tangata kino.

מעין נרפש ומקור משחת צדיק מט לפני רשע׃

27 Ehara i te mea pai te kai nui i te honi; waihoki ko a te tangata rapu i to ratou ake kororia ehara i te kororia.

אכל דבש הרבות לא טוב וחקר כבדם כבוד׃

28 Ko te tangata e kore nei e pehi i tona wairua, e rite ana ki te pa kua pakaru, kahore ona taiepa.

עיר פרוצה אין חומה איש אשר אין מעצר לרוחו׃