Whakatauki 23
1 Ki te noho tahi korua ko te rangatira ki te kai, ata whakaaroa marietia tera i tou aroaro:
Quando sederis ut comedas cum principe, diligenter attende quæ apposita sunt ante faciem tuam.
2 Whakapakia he maripi ki tou korokoro, ki te mea he tangata kakai koe.
Et statue cultrum in gutture tuo: si tamen habes in potestate animam tuam.
3 Kaua e hiahia ki ana mea reka: he kai tinihanga hoki era.
Ne desideres de cibis ejus, in quo est panis mendacii.
4 Kaua e taruke ki te mea taonga: kati tau mea ki tou matauranga.
Noli laborare ut diteris, sed prudentiæ tuæ pone modum.
5 E anga mai ranei ou kanohi ki taua mea korekore nei? He pono hoki ka whai parirau te taonga, koia ano kei te ekara, rere ana whaka te rangi.
Ne erigas oculos tuos ad opes quas non potes habere, quia facient sibi pennas quasi aquilæ, et volabunt in cælum.
6 Kaua e kainga te kai a te tangata kanohi kino, kei minamina hoki koe ki ana mea reka.
Ne comedas cum homine invido, et ne desideres cibos ejus:
7 Ko tana hoki e mea ai i roto i a ia, pera tonu ia: E kai, e inu; koia tana kupu ki a koe; kahore ia ona ngakau ki a koe.
quoniam in similitudinem arioli et conjectoris æstimat quod ignorat. Comede et bibe, dicet tibi; et mens ejus non est tecum.
8 Ko te kongakonga i kainga e koe, ka ruakina e koe, ka maumauria ano hoki au kupu reka.
Cibos quos comederas evomes, et perdes pulchros sermones tuos.
9 Kaua e korero ki nga taringa o te kuware; ka whakahawea hoki ia ki te whakaaro nui o au kupu.
In auribus insipientium ne loquaris, qui despicient doctrinam eloquii tui.
10 Kei whakanekehia e koe te rohe tawhito; kei haere koe ki nga mara a te pani:
Ne attingas parvulorum terminos, et agrum pupillorum ne introëas:
11 No te mea he kaha to ratou kaiwhakaora; ka tohea e ia ta ratou tohe ki a koe.
propinquus enim illorum fortis est, et ipse judicabit contra te causam illorum.
12 Anga atu tou ngakau ki te ako, me ou taringa ki nga kupu o te matauranga.
Ingrediatur ad doctrinam cor tuum, et aures tuæ ad verba scientiæ.
13 Kaua e tohungia te whiu ki te tamaiti: ki te patua hoki ia e koe ki te rakau, e kore ia e mate.
Noli subtrahere a puero disciplinam: si enim percusseris eum virga, non morietur.
Tu virga percuties eum, et animam ejus de inferno liberabis. (Sheol h7585)
15 E taku tama, ki te whakaaro nui tou ngakau, ka koa hoki toku ngakau, ae ra, toku nei ano:
Fili mi, si sapiens fuerit animus tuus, gaudebit tecum cor meum:
16 Ae ra, ka hari oku whatumanawa, ina korero ou ngutu i nga mea tika.
et exsultabunt renes mei, cum locuta fuerint rectum labia tua.
17 Kei hae tou ngakau ki te hunga hara; engari kia wehi koe ki a Ihowa, a pau noa te ra.
Non æmuletur cor tuum peccatores, sed in timore Domini esto tota die:
18 He pono hoki tera ano he whakautu; e kore ano hoki tau i tumanako ai e hatepea atu.
quia habebis spem in novissimo, et præstolatio tua non auferetur.
19 Whakarongo ra, e taku tama, kia whai whakaaro hoki koe, a whakatikaia tou ngakau i te ara.
Audi, fili mi, et esto sapiens, et dirige in via animum tuum.
20 Kei uru ki te hunga kakai waina; ki te hunga pukukai kikokiko:
Noli esse in conviviis potatorum, nec in comessationibus eorum qui carnes ad vescendum conferunt:
21 No te mea ka tutuki tahi te tangata inu raua ko te tangata kakai ki te rawakore; he tawhetawhe hoki te kakahu a te momoe mo te tangata.
quia vacantes potibus et dantes symbola consumentur, et vestietur pannis dormitatio.
22 Whakarongo ki tou papa nana koe; kaua hoki e whakahawea ki tou whaea ina ruruhi ia.
Audi patrem tuum, qui genuit te, et ne contemnas cum senuerit mater tua.
23 Hokona te pono, kaua hoki e whakawhitiwhitia; ae ra, te whakaaro nui, te ako hoki, me te matauranga.
Veritatem eme, et noli vendere sapientiam, et doctrinam, et intelligentiam.
24 Nui atu hoki te koa o te papa o te tangata tika; a, ko te tangata e whanau he tama whakaaro nui mana, ka hari ia ki a ia.
Exsultat gaudio pater justi; qui sapientem genuit, lætabitur in eo.
25 Kia hari tou papa raua ko tou whaea, ina, kia koa te wahine i whanau ai koe.
Gaudeat pater tuus et mater tua, et exsultet quæ genuit te.
26 E taku tama, homai tou ngakau ki ahau, kia manako ano hoki ou kanohi ki aku ara.
Præbe, fili mi, cor tuum mihi, et oculi tui vias meas custodiant.
27 No te mea he rua hohonu te wahine kairau; he poka kuiti te wahine ke.
Fovea enim profunda est meretrix, et puteus angustus aliena.
28 Ae ra, ka whanga ia ano he kaipahua, a ka whakatokomahatia e ia nga tangata poka ke.
Insidiatur in via quasi latro, et quos incautos viderit, interficiet.
29 Ko wai e aue? Ko wai e tangi? Ko wai e totohe? Ko wai e ngangautia? Ko wai e maru, he mea takekore? Ko wai e whero tonu ona kanohi?
Cui væ? cujus patri væ? cui rixæ? cui foveæ? cui sine causa vulnera? cui suffusio oculorum?
30 Ko te hunga e noho roa ana ki te waina; ko te hunga e haere ana ki te rapu i te waina whakaranu.
nonne his qui commorantur in vino, et student calicibus epotandis?
31 Kaua e titiro ki te waina i te mea e whero ana, ina puta tona kara i roto i te kapu, ina mania tona heke.
Ne intuearis vinum quando flavescit, cum splenduerit in vitro color ejus: ingreditur blande,
32 Tona tukunga iho ano he nakahi e ngau ana, koia ano kei te wero a te neke.
sed in novissimo mordebit ut coluber, et sicut regulus venena diffundet.
33 E kite hoki ou kanohi i nga mea rereke, a ka puta he kupu rereke i tou ngakau.
Oculi tui videbunt extraneas, et cor tuum loquetur perversa.
34 Ae ra, ka rite koe ki te tangata e takoto ana i waenga moana, ki te tangata ranei e takoto ana i te tihi o te rewa.
Et eris sicut dormiens in medio mari, et quasi sopitus gubernator, amisso clavo.
35 A ka mea koe, Patua ana ahau e ratou, a kihai ahau i mamae; tatatia ana ahau e ratou, a kihai ahau i mohio: a hea ahau ara ake ai? Ka rapua ano e ahau.
Et dices: Verberaverunt me, sed non dolui; traxerunt me, et ego non sensi. Quando evigilabo, et rursus vina reperiam?
