< Whakatauki 22 >

1 Engari te ingoa pai e whiriwhiria rawatia i nga taonga nui, me te manakohanga aroha i te hiriwa, i te koura.
Más vale el buen nombre que las muchas riquezas, Y el ser apreciado más que la plata y el oro.
2 Ka tutataki te tangata taonga raua ko te rawakore; ko Ihowa te kaihanga o ratou katoa.
El rico y el pobre tienen esto en común: Yavé los hizo a todos ellos.
3 Ko te tangata tupato, ka kitea atu e ia te he, ka huna i a ia; ko nga kuware, haere tonu atu, mamae tonu atu.
El prudente ve el mal y se aparta, Pero los ingenuos siguen y reciben el daño.
4 Ko te hua o te mahaki, a ko te wehi ki a Ihowa, he taonga, he honore, he ora.
En las huellas de la humildad y del temor a Yavé, Andan riqueza, honor y vida.
5 He tataramoa, he mahanga kei te ara o te whanoke; ko te tangata ia e tiaki ana i tona wairua, ka matara atu i ena.
Espinos y lazos hay en el camino de los perversos, El que guarda su alma se aparta de ellos.
6 Whakatupuria ake te tamaiti i te ara e haere ai ia, a, ka kaumatua, e kore e mahue i a ia.
Instruye al niño en el camino que debe seguir, Aun cuando sea viejo no se apartará de él.
7 E whakatakoto tikanga ana te tangata taonga mo nga rawakore; a, ko te tangata i te nama, hei pononga ia ma te tangata nana i whakatarewa mai.
El rico domina al pobre, Y el que pide prestado es esclavo del prestamista.
8 Ko te kairui o te kino, ka kokoti i te he: a ka kahore noa iho te patu o tona riri.
El que siembra maldad cosecha desgracia, Y la vara de su arrogancia se consumirá.
9 Ko te kanohi ohaoha, ka manaakitia tera; e hoatu ana hoki e ia tetahi wahi o tana taro ma te rawakore.
El que tiene ojo generoso será bendecido, Porque repartió su pan con el pobre.
10 Peia atu te tangata whakahi, a ka riro te ngangare; ka mutu ano hoki te totohe me te whakahawea.
Echa fuera al escarnecedor, y se irá la discordia, Y también saldrán la contienda y las afrentas.
11 Ko te tangata e matenui ana ki te ngakau ma, ko te kingi he hoa mona, mo te ahuareka o ona ngutu.
El que ama la pureza de corazón, El que tiene gracia en sus labios Tendrá como amigo al propio rey.
12 Ma nga kanohi o Ihowa e tiaki te tangata whai matauranga, e whakataka ana hoki e ia nga kupu a te tangata kopeka.
Los ojos de Yavé velan por la verdad, Y Él descubre el engaño de los traicioneros.
13 E mea ana te mangere, He raiona kei waho: ka whakamatea ahau ki nga huarahi.
Dice el perezoso: Afuera hay un león. En plena calle me matará.
14 He poka hohonu te mangai o nga wahine ke: ka taka ki roto ta Ihowa tangata e whakarihariha ai.
Abismo profundo es la boca de la mujer ajena. El aborrecido de Yavé caerá allí.
15 Paihere rawa te wairangi ki roto ki te ngakau o te tamaiti; otiia ma te rakau o te whiu e pei kia matara atu i a ia.
La necedad se pega al corazón del niño. La vara de la corrección se la apartará.
16 Ko te tangata e tukino ana i te rawakore kia maha atu ai he taonga mana, me te tangata hoki e hoatu mea ana ki te tangata taonga, ka tutuki raua ki te muhore kau.
El que oprime al pobre enriquece. Quien da al rico se empobrece.
17 Anga mai tou taringa, whakarongo mai hoki ki nga kupu a te hunga whakaaro nui, kia tahuri mai hoki tou ngakau ki toku matauranga.
Inclina tu oído, escucha las palabras de los sabios Y aplica tu corazón a mis enseñanzas,
18 He mea ahareka hoki, mehemea ka puritia e koe i roto i tou kopu, ki te u ngatahi raua ki runga ki ou ngutu;
Porque será bueno que las guardes dentro de ti, Y las establezcas sobre tus labios,
19 Kia okioki ai koe ki a Ihowa, koia i whakakitea ai e ahau aua mea ki a koe i tenei ra, ki a koe na ano.
Para que pongas en Yavé tu confianza. Te instruiré también a ti.
20 He teka ianei hira rawa nga mea kua tuhituhia atu nei e ahau ki a koe, he kupu ako, he kupu mohio;
¿No te escribí cosas excelentes de consejos y enseñanzas,
21 Kia mohio ai koe ki te tuturutanga o nga kupu o te pono, kia whakahokia ai e koe he kupu pono ki te hunga e ngare ana i a koe?
Para que conozcas la certeza de los dichos de verdad, Y las hagas llegar a los que te son enviados?
22 Kaua e pahuatia te rawakore, no te mea he rawakore ia, kaua hoki e whakatupuria kinotia te tangata iti i te kuwaha:
No explotes al pobre, porque es pobre, Ni atropelles al desgraciado en la puerta,
23 No te mea ka tohea e Ihowa ta ratou tohe, ka pahuatia ano hoki e ia te wairua o te hunga e pahua ana i a ratou.
Porque Yavé defenderá su causa Y quitará la vida a los que la quitan a otro.
24 Kaua e whakahoa ki te tangata pukuriri; kei haere tahi hoki koe i te tangata aritarita;
No hagas amistad con el hombre iracundo, Ni te hagas acompañar del hombre violento,
25 Kei akona e koe ona ara, a ka riro i a koe he mahanga mo tou wairua.
No sea que te acostumbres a sus caminos, Y coloques lazo a tu propia alma.
26 Kei uru koe ki roto ki te hunga papaki ringa, ki nga kaiwhakakapi turanga ranei mo te moni tarewa:
No seas tú de los que dan la mano, Y salen fiadores de deudas.
27 Ki te kahore au mea hei utu, hei aha i tangohia ai e ia tou moenga i raro i a koe?
Si no tienes con qué pagar, ¿Por qué te quitarán tu propia cama?
28 Kaua e whakanekehia atu te rohe tawhito i whakatakotoria e ou matua.
No remuevas el lindero antiguo Que colocaron tus antepasados.
29 Kei te kite ranei koe i tetahi tangata e uaua ana ki tana mahi? ka tu ia ki te aroaro o nga kingi; e kore ia e tu ki te aroaro o nga ware.
¿Has visto hombre diligente en su obra? Estará delante de los reyes y no de la gentuza.

< Whakatauki 22 >