Whakatauki 22
1 Engari te ingoa pai e whiriwhiria rawatia i nga taonga nui, me te manakohanga aroha i te hiriwa, i te koura.
Ibizo elihle liyathandeka kulenotho enengi; ukuhlonitshwa kungcono kulesiliva kumbe igolide.
2 Ka tutataki te tangata taonga raua ko te rawakore; ko Ihowa te kaihanga o ratou katoa.
Abanothileyo labayanga bayafanana ngalokhu: UThixo unguMenzi wabo bonke.
3 Ko te tangata tupato, ka kitea atu e ia te he, ka huna i a ia; ko nga kuware, haere tonu atu, mamae tonu atu.
Umuntu olengqondo uthi ebona ingozi acatshe, kodwa isithutha siyaphikelela singena enkathazweni.
4 Ko te hua o te mahaki, a ko te wehi ki a Ihowa, he taonga, he honore, he ora.
Ukuzithoba lokwesaba uThixo kuletha inotho lodumo lokuphila.
5 He tataramoa, he mahanga kei te ara o te whanoke; ko te tangata ia e tiaki ana i tona wairua, ka matara atu i ena.
Endleleni yababi kugcwele ameva lemjibila, kodwa onanzelela umphefumulo wakhe unqenqela khatshana.
6 Whakatupuria ake te tamaiti i te ara e haere ai ia, a, ka kaumatua, e kore e mahue i a ia.
Fundisa umntwana indlela amele ahambe ngayo, kuzakuthi esemdala kayikuphambuka kuyo.
7 E whakatakoto tikanga ana te tangata taonga mo nga rawakore; a, ko te tangata i te nama, hei pononga ia ma te tangata nana i whakatarewa mai.
Abanothileyo babusa abayanga, lalowo owebolekayo uyisichaka salowo omebolekayo.
8 Ko te kairui o te kino, ka kokoti i te he: a ka kahore noa iho te patu o tona riri.
Lowo ohlanyele ububi uvuna ukuhlupheka, njalo uswazi lolaka lwakhe luzakwephulwa.
9 Ko te kanohi ohaoha, ka manaakitia tera; e hoatu ana hoki e ia tetahi wahi o tana taro ma te rawakore.
Umuntu ophanayo uzabusiswa, ngoba wabela abayanga ukudla kwakhe.
10 Peia atu te tangata whakahi, a ka riro te ngangare; ka mutu ano hoki te totohe me te whakahawea.
Xotsha isideleli, lenkani ihle iphume; ukuxabana lokuthukana kuyaphela.
11 Ko te tangata e matenui ana ki te ngakau ma, ko te kingi he hoa mona, mo te ahuareka o ona ngutu.
Othanda inhliziyo ehlanzekileyo, onkulumo yakhe ipholile uzakuba ngumngane wombusi.
12 Ma nga kanohi o Ihowa e tiaki te tangata whai matauranga, e whakataka ana hoki e ia nga kupu a te tangata kopeka.
Amehlo kaThixo ayaluvikela ulwazi kodwa uyawadiliza amazwi abangathembekanga.
13 E mea ana te mangere, He raiona kei waho: ka whakamatea ahau ki nga huarahi.
Ivilavoxo lithi, “Kulesilwane phandle! Ngizabulawa ezindleleni!”
14 He poka hohonu te mangai o nga wahine ke: ka taka ki roto ta Ihowa tangata e whakarihariha ai.
Umlomo wesifebekazi unjengomgodi otshonayo; lowo othukwe nguThixo uzawobokela kuwo.
15 Paihere rawa te wairangi ki roto ki te ngakau o te tamaiti; otiia ma te rakau o te whiu e pei kia matara atu i a ia.
Ubuwula bugxilile enhliziyweni yomntwana, kodwa uswazi lokuqondisa luzabuxotshela khatshana.
16 Ko te tangata e tukino ana i te rawakore kia maha atu ai he taonga mana, me te tangata hoki e hoatu mea ana ki te tangata taonga, ka tutuki raua ki te muhore kau.
Lowo oncindezela abayanga ukuze anothe ngabo, lalowo oncenga abanothileyo ngezipho, bonke bacina sebengabayanga.
17 Anga mai tou taringa, whakarongo mai hoki ki nga kupu a te hunga whakaaro nui, kia tahuri mai hoki tou ngakau ki toku matauranga.
Lalela uzwe amazwi ezihlakaniphi; nikela inhliziyo yakho ezifundweni zami,
18 He mea ahareka hoki, mehemea ka puritia e koe i roto i tou kopu, ki te u ngatahi raua ki runga ki ou ngutu;
ngoba kuyathokozisa nxa uzigcina enhliziyweni yakho, uzitsho kalula ngezindebe zakho.
19 Kia okioki ai koe ki a Ihowa, koia i whakakitea ai e ahau aua mea ki a koe i tenei ra, ki a koe na ano.
Ukuze ithemba lakho lihlale kuThixo, yikho ngikufundisa lamuhla wena ngokwakho.
20 He teka ianei hira rawa nga mea kua tuhituhia atu nei e ahau ki a koe, he kupu ako, he kupu mohio;
Kangikulobelanga yini izitsho ezingamatshumi amathathu, izitsho zokweluleka lolwazi,
21 Kia mohio ai koe ki te tuturutanga o nga kupu o te pono, kia whakahokia ai e koe he kupu pono ki te hunga e ngare ana i a koe?
ezikufundisa amazwi eqiniso athembekileyo, ukuze ukwazi ukupha impendulo ezilesisindo kulowo okuthumileyo na?
22 Kaua e pahuatia te rawakore, no te mea he rawakore ia, kaua hoki e whakatupuria kinotia te tangata iti i te kuwaha:
Ungagegeleli abayanga ngoba bengabayanga njalo ungaphoseli abaswelayo entolongweni,
23 No te mea ka tohea e Ihowa ta ratou tohe, ka pahuatia ano hoki e ia te wairua o te hunga e pahua ana i a ratou.
ngoba uThixo uzakuba ngumeli wabo abahlukuluze labo ababahlukuluzayo.
24 Kaua e whakahoa ki te tangata pukuriri; kei haere tahi hoki koe i te tangata aritarita;
Ungabi ngumngane womuntu ololaka, ungahambi lomuntu ozonda masinyane,
25 Kei akona e koe ona ara, a ka riro i a koe he mahanga mo tou wairua.
funa ufunde izindlela zakhe uzingenise emjibileni.
26 Kei uru koe ki roto ki te hunga papaki ringa, ki nga kaiwhakakapi turanga ranei mo te moni tarewa:
Ungabi ngumuntu ophanga ukwenza izithembiso kumbe onika isibambiso ngezikwelede;
27 Ki te kahore au mea hei utu, hei aha i tangohia ai e ia tou moenga i raro i a koe?
ungayiswela inhlawulo uzakwemukwa noma ngumbheda wakho olala kuwo.
28 Kaua e whakanekehia atu te rohe tawhito i whakatakotoria e ou matua.
Ungasusi ilitshe lakudala elomngcele elabekwa ngokhokho bakho.
29 Kei te kite ranei koe i tetahi tangata e uaua ana ki tana mahi? ka tu ia ki te aroaro o nga kingi; e kore ia e tu ki te aroaro o nga ware.
Uyambona umuntu oyingcitshi emsebenzini wakhe na? Uzasebenzela amakhosi; akayikusebenzela abantukazana.
