Whakatauki 22

1 Engari te ingoa pai e whiriwhiria rawatia i nga taonga nui, me te manakohanga aroha i te hiriwa, i te koura.

Nimi on kalliimpi suurta rikkautta, suosio hopeata ja kultaa parempi.

2 Ka tutataki te tangata taonga raua ko te rawakore; ko Ihowa te kaihanga o ratou katoa.

Rikas ja köyhä kohtaavat toisensa; Herra on luonut kumpaisenkin.

3 Ko te tangata tupato, ka kitea atu e ia te he, ka huna i a ia; ko nga kuware, haere tonu atu, mamae tonu atu.

Mielevä näkee vaaran ja kätkeytyy, mutta yksinkertaiset käyvät kohti ja saavat vahingon.

4 Ko te hua o te mahaki, a ko te wehi ki a Ihowa, he taonga, he honore, he ora.

Nöyryyden ja Herran pelon palkka on rikkaus, kunnia ja elämä.

5 He tataramoa, he mahanga kei te ara o te whanoke; ko te tangata ia e tiaki ana i tona wairua, ka matara atu i ena.

Orjantappuroita ja pauloja on väärän tiellä; henkensä varjelee, joka niistä kaukana pysyy.

6 Whakatupuria ake te tamaiti i te ara e haere ai ia, a, ka kaumatua, e kore e mahue i a ia.

Totuta poikanen tiensä suuntaan, niin hän ei vanhanakaan siitä poikkea.

7 E whakatakoto tikanga ana te tangata taonga mo nga rawakore; a, ko te tangata i te nama, hei pononga ia ma te tangata nana i whakatarewa mai.

Rikas hallitsee köyhiä, ja velallinen joutuu velkojan orjaksi.

8 Ko te kairui o te kino, ka kokoti i te he: a ka kahore noa iho te patu o tona riri.

Joka vääryyttä kylvää, se turmiota niittää, ja hänen vihansa vitsa häviää.

9 Ko te kanohi ohaoha, ka manaakitia tera; e hoatu ana hoki e ia tetahi wahi o tana taro ma te rawakore.

Hyvänsuopa saa siunauksen, sillä hän antaa leivästään vaivaiselle.

10 Peia atu te tangata whakahi, a ka riro te ngangare; ka mutu ano hoki te totohe me te whakahawea.

Aja pois pilkkaaja, niin poistuu tora ja loppuu riita ja häväistys.

11 Ko te tangata e matenui ana ki te ngakau ma, ko te kingi he hoa mona, mo te ahuareka o ona ngutu.

Joka sydämen puhtautta rakastaa, jolla on suloiset huulet, sen ystävä on kuningas.

12 Ma nga kanohi o Ihowa e tiaki te tangata whai matauranga, e whakataka ana hoki e ia nga kupu a te tangata kopeka.

Herran silmät suojelevat taitoa, mutta uskottoman sanat hän kääntää väärään.

13 E mea ana te mangere, He raiona kei waho: ka whakamatea ahau ki nga huarahi.

Laiska sanoo: "Ulkona on leijona; tappavat vielä minut keskellä toria".

14 He poka hohonu te mangai o nga wahine ke: ka taka ki roto ta Ihowa tangata e whakarihariha ai.

Irstaitten vaimojen suu on syvä kuoppa; Herran vihan alainen kaatuu siihen.

15 Paihere rawa te wairangi ki roto ki te ngakau o te tamaiti; otiia ma te rakau o te whiu e pei kia matara atu i a ia.

Hulluus on kiertynyt kiinni poikasen sydämeen, mutta kurituksen vitsa sen hänestä kauas karkoittaa.

16 Ko te tangata e tukino ana i te rawakore kia maha atu ai he taonga mana, me te tangata hoki e hoatu mea ana ki te tangata taonga, ka tutuki raua ki te muhore kau.

Vaivaiselle on voitoksi, jos häntä sorretaan, rikkaalle tappioksi, jos hänelle annetaan.

17 Anga mai tou taringa, whakarongo mai hoki ki nga kupu a te hunga whakaaro nui, kia tahuri mai hoki tou ngakau ki toku matauranga.

Kallista korvasi ja kuuntele viisaitten sanoja ja tarkkaa minun taitoani.

18 He mea ahareka hoki, mehemea ka puritia e koe i roto i tou kopu, ki te u ngatahi raua ki runga ki ou ngutu;

Sillä suloista on, jos kätket ne sisimpääsi; olkoot ne kaikki huulillasi valmiina.

19 Kia okioki ai koe ki a Ihowa, koia i whakakitea ai e ahau aua mea ki a koe i tenei ra, ki a koe na ano.

Että Herra olisi sinun turvanasi, siksi olen minä nyt neuvonut juuri sinua.

20 He teka ianei hira rawa nga mea kua tuhituhia atu nei e ahau ki a koe, he kupu ako, he kupu mohio;

Olenhan ennenkin sinulle kirjoittanut, antanut neuvoja ja tietoa,

21 Kia mohio ai koe ki te tuturutanga o nga kupu o te pono, kia whakahokia ai e koe he kupu pono ki te hunga e ngare ana i a koe?

opettaakseni sinulle totuutta, vakaita sanoja, että voisit vakain sanoin vastata lähettäjällesi.

22 Kaua e pahuatia te rawakore, no te mea he rawakore ia, kaua hoki e whakatupuria kinotia te tangata iti i te kuwaha:

Älä raasta vaivaista, siksi että hän on vaivainen, äläkä polje kurjaa portissa,

23 No te mea ka tohea e Ihowa ta ratou tohe, ka pahuatia ano hoki e ia te wairua o te hunga e pahua ana i a ratou.

sillä Herra ajaa hänen asiansa ja riistää hänen riistäjiltään hengen.

24 Kaua e whakahoa ki te tangata pukuriri; kei haere tahi hoki koe i te tangata aritarita;

Älä rupea pikavihaisen ystäväksi äläkä seurustele kiukkuisen kanssa,

25 Kei akona e koe ona ara, a ka riro i a koe he mahanga mo tou wairua.

että et tottuisi hänen teihinsä ja saattaisi sieluasi ansaan.

26 Kei uru koe ki roto ki te hunga papaki ringa, ki nga kaiwhakakapi turanga ranei mo te moni tarewa:

Älä ole niitä, jotka kättä lyövät, jotka menevät takuuseen veloista.

27 Ki te kahore au mea hei utu, hei aha i tangohia ai e ia tou moenga i raro i a koe?

Jollei sinulla ole, millä maksaa, mitäs muuta, kuin viedään vuode altasi!

28 Kaua e whakanekehia atu te rohe tawhito i whakatakotoria e ou matua.

Älä siirrä ikivanhaa rajaa, jonka esi-isäsi ovat asettaneet.

29 Kei te kite ranei koe i tetahi tangata e uaua ana ki tana mahi? ka tu ia ki te aroaro o nga kingi; e kore ia e tu ki te aroaro o nga ware.

Jos näet miehen, kerkeän toimissaan, hänen paikkansa on kuningasten, ei alhaisten, palveluksessa.