Whakatauki 19

1 He pai ke te rawakore e haere ana i runga i tona tapatahi, i te ngutu whanoke, i te whakaarokore.

טוב-רש הולך בתמו-- מעקש שפתיו והוא כסיל

2 Na ehara hoki i te mea pai kia kaua he matauranga mo te wairua; a, ko te tangata e hohoro ana ona waewae, ka hara.

גם בלא-דעת נפש לא-טוב ואץ ברגלים חוטא

3 E whakaparoritia ana te ara o te tangata e tona wairangi: e amuamu ana hoki tona ngakau ki a Ihowa.

אולת אדם תסלף דרכו ועל-יהוה יזעף לבו

4 Ma te rawa ka tokomaha atu ai nga hoa aroha: e wehea atu ana ia te rawakore i tona hoa aroha.

הון--יסיף רעים רבים ודל מרעהו יפרד

5 E kore te kaiwhakapae teka e whakaharakoretia; e kore hoki e mawhiti te tangata korero teka.

עד שקרים לא ינקה ויפיח כזבים לא ימלט

6 He tokomaha e whai kia manakohia e te tangata ringa mahora; he hoa aroha hoki nga tangata katoa no te tangata e homai mea ana.

רבים יחלו פני-נדיב וכל-הרע לאיש מתן

7 E kino ana nga teina katoa o te rawakore ki a ia: na nui ke atu te mataratanga atu o ona hoa i a ia! Whai noa ana kupu i a ratou, heoi kua riro ratou.

כל אחי-רש שנאהו-- אף כי מרעהו רחקו ממנו מרדף אמרים לא- (לו-) המה

8 Ko te tangata e mea ana ki te whakaaro nui mona, e aroha ana ki tona wairua ake: ko te tangata e pupuri ana i te matauranga, ka tutaki ki te pai.

קנה-לב אהב נפשו שמר תבונה למצא-טוב

9 E kore te kaiwhakapae teka e whakaharakoretia; ka huna hoki te tangata korero teka.

עד שקרים לא ינקה ויפיח כזבים יאבד

10 E kore e tau te noho rangatira ki te whakaarokore; he makere rawa te noho ko te pononga hei rangatira mo nga rangatira.

לא-נאוה לכסיל תענוג אף כי-לעבד משל בשרים

11 Ko te ngarahu tupato ka pupuri i tona riri; a hei whakakororia mona te whakarere noa iho i te he.

שכל אדם האריך אפו ותפארתו עבר על-פשע

12 Ko te riri o te kingi rite tonu ki te hamama o te raiona; ko tana manako ia ano he tomairangi i runga i te tarutaru.

נהם ככפיר זעף מלך וכטל על-עשב רצונו

13 He aitua mo tona papa te tamaiti whakaarokore: a, ko nga ngangare a te wahine, me te maturuturu puputu tonu.

הות לאביו בן כסיל ודלף טרד מדיני אשה

14 He whare, he taonga i tuku iho i nga matua: ko te hoa wahine mahara i a Ihowa.

בית והון נחלת אבות ומיהוה אשה משכלת

15 Ma te mangere e mea kia moe i te moe reka; ka matekai hoki te wairua o te rora.

עצלה תפיל תרדמה ונפש רמיה תרעב

16 Ko te tangata e pupuri ana i te whakahau e pupuri ana i tona wairua: engari ko te tangata kore whakaaro ki ona ara ka mate.

שמר מצוה שמר נפשו בוזה דרכיו יומת (ימות)

17 Ko te tangata e ohaoha ana ki te rawakore e whakatarewa moni ana ki a Ihowa, a ka utua ki a ia tana mahi atawhai.

מלוה יהוה חונן דל וגמלו ישלם-לו

18 Pakia tau tama, i te mea kua whai manakohanga; kaua hoki tou ngakau e whai tonu i te whakangaromanga mona.

יסר בנך כי-יש תקוה ואל-המיתו אל-תשא נפשך

19 Ko te tangatariri nui mana e waha tona he: ki te whakaora hoki koe i a ia, ka waiho tonu tena hei mahi mau.

גרל- (גדל-) חמה נשא ענש כי אם-תציל ועוד תוסף

20 Whakarongo ki te kupu tohutohu, tahuri mai hoki ki te ako, kia whai whakaaro ai koe i tou mutunga iho.

שמע עצה וקבל מוסר-- למען תחכם באחריתך

21 He maha nga whakaaro i roto i te ngakau o te tangata; e tu tonu ana ia ta Ihowa tikanga.

רבות מחשבות בלב-איש ועצת יהוה היא תקום

22 Ko te hiahia o te tangata te aronga o tana atawhai: engari te rawakore i te tangata teka.

תאות אדם חסדו וטוב-רש מאיש כזב

23 Ko te wehi ki a Ihowa te ara ki te ora: a, ko te tangata kei a ia tera, ka noho makona; e kore tetahi he e pa ki a ia.

יראת יהוה לחיים ושבע ילין בל-יפקד רע

24 E kuhua ana e te mangere tona ringa ki te rihi, e kore rawa nei e whakahokia e ia ki tona mangai.

טמן עצל ידו בצלחת גם-אל-פיהו לא ישיבנה

25 Pakia te tangata whakahi, a ka tupato nga kuware: akona hoki te tangata mahara, a ka mohio ia ki te matauranga.

לץ תכה ופתי יערם והוכיח לנבון יבין דעת

26 Ko te tangata e pahua ana i tona papa, e pei atu ana hoki i tona whaea, he tama ia e whakama ai, e ingoa kino ai hoki.

משדד-אב יבריח אם-- בן מביש ומחפיר

27 Kati, e taku tama, te whakarongo ki te ako hei mea kau e kotiti atu ai i nga kupu o te matauranga.

חדל-בני לשמע מוסר לשגות מאמרי-דעת

28 E whakahi ana te kaiwhakaatu he ki te whakawa; e horomia ana hoki te kino e te mangai o te hunga kino.

עד בליעל יליץ משפט ופי רשעים יבלע-און

29 Kua rite he whakawa mo nga whakahi, he whiu mo te tuara o nga whakaarokore.

נכונו ללצים שפטים ומהלמות לגו כסילים