< Whakatauki 16 >

1 Ko nga whakatakataka a te ngakau na te tangata; engari ko te kupu whakahoki a te arero na Ihowa.
Los planes del corazón pertenecen al hombre, pero la respuesta de la lengua es de Yahvé.
2 Ko nga ara katoa o te tangata he ma ki ona ake kanohi; ko Ihowa ia ki te pauna i nga wairua.
Todos los caminos del hombre son limpios ante sus propios ojos, pero Yahvé sopesa los motivos.
3 Utaina au mahi ki runga ki a Ihowa, a ka whakapumautia ou whakaaro.
Encomienda tus obras a Yahvé, y tus planes tendrán éxito.
4 He mea hanga na Ihowa nga mea katoa mo tona tutukitanga, mo tona: ae ra, ko te tangata kino hoki mo te ra o te kino.
Yahvé ha hecho todo para su propio fin. sí, incluso los malvados para el día del mal.
5 He mea whakarihariha na Ihowa te hunga ngakau whakakake katoa; ahakoa pupuri te ringa ki te ringa, e kore ia e kore te whiua.
Todo el que es orgulloso de corazón es una abominación para Yahvé; ciertamente no quedarán impunes.
6 Ko te mahi tohu tangata me te pono hei pure mo te kino; ma te wehi hoki ki a Ihowa ka mawehe atu ai te tangata i te kino.
Por la misericordia y la verdad se expía la iniquidad. Por el temor a Yahvé los hombres se apartan del mal.
7 Ki te pai a Ihowa ki nga ara o te tangata, ka meinga e ia ona hoariri nei ano kia mau te rongo ki a ia.
Cuando los caminos del hombre agradan a Yahvé, hace que hasta sus enemigos estén en paz con él.
8 He pai ake te mea iti i runga i te tika, i nga hua maha ki te kahore he tika.
Mejor es un poco con la justicia, que los grandes ingresos con la injusticia.
9 Ko te ngakau o te tangata hei whakaaro i tona ara; ko Ihowa ia hei whakatika i tona hikoi.
El corazón del hombre planea su curso, pero Yahvé dirige sus pasos.
10 He kupu atua kei nga ngutu o te kingi; e kore tona mangai e poka ke ina whakawa.
Los juicios inspirados están en los labios del rey. No traicionará su boca.
11 Ko te taimaha tika, ko te pauna tika, na Ihowa; he mahi nana nga kohatu katoa o te putea.
Las balanzas y los platillos honestos son de Yahvé; todos los pesos de la bolsa son obra suya.
12 He mea whakarihariha ki nga kingi te mahi i te kino; na te tika hoki i u ai te torona.
Es una abominación que los reyes hagan el mal, porque el trono se establece por la justicia.
13 He mea ahuareka ki nga kingi nga ngutu tika: e aroha ana hoki ratou ki te tangata e korero tika ana.
Los labios justos son la delicia de los reyes. Valoran a quien dice la verdad.
14 Ko te riri o te kingi ano he karere mo te mate: engari ka whakamarietia e te tangata whakaaro nui.
La ira del rey es un mensajero de la muerte, pero un hombre sabio lo apaciguará.
15 He ora kei te marama o te mata o te kingi: a ko tana manako he rite ki te kapua o to muri ua.
En la luz del rostro del rey está la vida. Su favor es como una nube de la lluvia de primavera.
16 Ko te whiwhi ki te whakaaro nui, ano te pai! pai atu i te whiwhi ki te koura; ko te whiwhi hoki ki te matauranga te mea e hiahiatia nuitia atu i te hiriwa.
¡Cuánto mejor es conseguir sabiduría que oro! Sí, conseguir la comprensión es ser elegido más que la plata.
17 Ko te huanui o te hunga tika he mawehe atu i te kino: ko te tangata e whai whakaaro ana ki tona ara, ka mau tona wairua.
El camino de los rectos es apartarse del mal. El que guarda su camino preserva su alma.
18 Haere ai te whakakake i mua o te whakangaromanga, te wairua whakapehapeha i mua i te hinganga.
La soberbia precede a la destrucción, y un espíritu arrogante antes de una caída.
19 Ko te ngakau whakaiti i waenga i te hunga rawakore, pai atu i te uru ki te tuwahanga taonga a te hunga whakakake.
Es mejor tener un espíritu humilde con los pobres, que repartir el botín con los orgullosos.
20 Ko te tangata e tahuri ana ki te kupu, ka kite i te pai: a ko te tangata e whakawhirinaki ana ki a Ihowa, ka hari.
El que presta atención a la Palabra encuentra la prosperidad. Quien confía en Yahvé es bendecido.
21 Ka kiia te whakaaro nui he matau; ma te reka hoki o nga ngutu ka neke ai te mohio.
Los sabios de corazón serán llamados prudentes. El placer de los labios favorece la instrucción.
22 Ko te matauranga te puna o te ora mo te tangata i whiwhi ki tera; ko te ako ia mo te hunga wairangi ko to ratou wairangi ano.
La comprensión es una fuente de vida para quien la tiene, pero el castigo de los tontos es su locura.
23 Ma te ngakau o te tangata whakaaro nui e tohutohu tona mangai, e apiti hoki he kupu mohio ki ona ngutu.
El corazón del sabio instruye a su boca, y añade el aprendizaje a sus labios.
24 Ko nga kupu matareka ano kei te honikoma, he reka ki te wairua, he rongoa ki nga wheua.
Las palabras agradables son un panal, dulce para el alma, y salud para los huesos.
25 Tera he ara e tika ana ki te titiro a te tangata; ko tona mutunga ia ko nga ara ki te mate.
Hay un camino que le parece correcto al hombre, pero al final lleva a la muerte.
26 Ko te hiahia o te tangata e mahi ana, e mahi ana mona; no te mea e akiakina ana ia e tona mangai.
El apetito del trabajador trabaja para él, porque su boca le urge.
27 E whakatakoto ana te tangata tikangakore i te kino, a kei ona ngutu ano he ahi e ka ana.
Un hombre sin valor trama una travesura. Su discurso es como un fuego abrasador.
28 Ko ta te tangata whanoke he titaritari i te raruraru; ko ta te tangata kawekawe korero he wehewehe i nga hoa tupu.
El hombre perverso suscita conflictos. Un susurrador separa a los amigos cercanos.
29 Whakawai ai te tangata nanakia i tona hoa, kawe ai i a ia ki te huarahi kahore i pai.
El hombre violento seduce a su prójimo, y lo lleva por un camino que no es bueno.
30 Ko te tangata e whakamoe ana i ona kanohi, e mea ana kia whakaaroa ai e ia nga mea whanoke; ko te tangata e kokopi ana i ona ngutu e whakatutuki ana i te kino.
El que guiña los ojos para tramar perversidades, el que comprime sus labios, está empeñado en el mal.
31 He karauna kororia te mahunga hina, e ka kitea i runga i te ara o te tika.
Las canas son una corona de gloria. Se consigue con una vida de rectitud.
32 Engari rawa te tangata manawanui i te tangata kaha, te tangata e pehia ana e ia tona wairua i te tangata i horo ai te pa.
El que es lento para la ira es mejor que el poderoso; el que gobierna su espíritu, que el que toma una ciudad.
33 E maka ana te rota ki roto ki te kokorutanga o te kakahu; kei a Ihowa ia te tikanga katoa.
La suerte está echada, pero todas sus decisiones provienen de Yahvé.

< Whakatauki 16 >