Whakatauki 16
1 Ko nga whakatakataka a te ngakau na te tangata; engari ko te kupu whakahoki a te arero na Ihowa.
Hjartans rådleggjing høyrer menneskja til, men tunga fær svaret frå Herren.
2 Ko nga ara katoa o te tangata he ma ki ona ake kanohi; ko Ihowa ia ki te pauna i nga wairua.
Kvar mann tykkjer at hans eigi ferd er rein, men det er Herren som prøver ånderne.
3 Utaina au mahi ki runga ki a Ihowa, a ka whakapumautia ou whakaaro.
Legg verki dine på Herren, so skal tankarne dine få framgang.
4 He mea hanga na Ihowa nga mea katoa mo tona tutukitanga, mo tona: ae ra, ko te tangata kino hoki mo te ra o te kino.
Herren hev gjort kvar ting til sitt endemål, ogso den ugudlege til uferdsdagen.
5 He mea whakarihariha na Ihowa te hunga ngakau whakakake katoa; ahakoa pupuri te ringa ki te ringa, e kore ia e kore te whiua.
Kvar ovmodig er ei gruv for Herren, du kann vera viss, han skal’kje verta urefst.
6 Ko te mahi tohu tangata me te pono hei pure mo te kino; ma te wehi hoki ki a Ihowa ka mawehe atu ai te tangata i te kino.
Med kjærleik og truskap vert misgjerning sona ut, med otte for Herren flyr ein frå det vonde.
7 Ki te pai a Ihowa ki nga ara o te tangata, ka meinga e ia ona hoariri nei ano kia mau te rongo ki a ia.
Når Herren likar ferdi åt ein mann, so let han jamvel fiendarne halda fred med honom.
8 He pai ake te mea iti i runga i te tika, i nga hua maha ki te kahore he tika.
Betre er lite med rettferd enn innkomor store med urett.
9 Ko te ngakau o te tangata hei whakaaro i tona ara; ko Ihowa ia hei whakatika i tona hikoi.
Mannsens hjarta tenkjer ut sin veg, men Herren styrer hans stig.
10 He kupu atua kei nga ngutu o te kingi; e kore tona mangai e poka ke ina whakawa.
Gudsord er på konungs lippor, i domen skal hans munn ei gjera mistak.
11 Ko te taimaha tika, ko te pauna tika, na Ihowa; he mahi nana nga kohatu katoa o te putea.
Rett vegt og rette vegtskåler høyrer Herren til, hans verk er alle lodd i pungen.
12 He mea whakarihariha ki nga kingi te mahi i te kino; na te tika hoki i u ai te torona.
Ugudleg åtferd er ein styggedom for kongar, for truna stend trygt ved rettferd.
13 He mea ahuareka ki nga kingi nga ngutu tika: e aroha ana hoki ratou ki te tangata e korero tika ana.
Kongen likar rettferdige lippor, dei elskar den som segjer det som er rett.
14 Ko te riri o te kingi ano he karere mo te mate: engari ka whakamarietia e te tangata whakaaro nui.
Konungs vreide er daude-bod, men ein vismann stiller vreiden.
15 He ora kei te marama o te mata o te kingi: a ko tana manako he rite ki te kapua o to muri ua.
I ljos frå konungs åsyn er det liv, og hans godhug er som ei regnsky um våren.
16 Ko te whiwhi ki te whakaaro nui, ano te pai! pai atu i te whiwhi ki te koura; ko te whiwhi hoki ki te matauranga te mea e hiahiatia nuitia atu i te hiriwa.
Å vinna visdom - kor mykje betre er det ei enn gull! Å vinna vit er meire verdt enn sylv.
17 Ko te huanui o te hunga tika he mawehe atu i te kino: ko te tangata e whai whakaaro ana ki tona ara, ka mau tona wairua.
Den vegen dei ærlege gjeng, er å fly frå vondt, den som agtar på sin veg, han varar si sjæl.
18 Haere ai te whakakake i mua o te whakangaromanga, te wairua whakapehapeha i mua i te hinganga.
Fyre undergang gjeng ovmod, og stormod fyre fall.
19 Ko te ngakau whakaiti i waenga i te hunga rawakore, pai atu i te uru ki te tuwahanga taonga a te hunga whakakake.
Betre er med armingar å vera audmjuk enn skifta herfang med ovmodige.
20 Ko te tangata e tahuri ana ki te kupu, ka kite i te pai: a ko te tangata e whakawhirinaki ana ki a Ihowa, ka hari.
Den som agtar på ordet, skal finna lukka, den som lit på Herren - sæl er han!
21 Ka kiia te whakaaro nui he matau; ma te reka hoki o nga ngutu ka neke ai te mohio.
Den vise i hjarta vert kalla vitug, og søtleik på lipporne aukar lærdom.
22 Ko te matauranga te puna o te ora mo te tangata i whiwhi ki tera; ko te ako ia mo te hunga wairangi ko to ratou wairangi ano.
Klokskap er livsens kjelda for deim som eig han, men fåvit er refsing for fåvise folk.
23 Ma te ngakau o te tangata whakaaro nui e tohutohu tona mangai, e apiti hoki he kupu mohio ki ona ngutu.
Vismanns hjarta gjer munnen hans vitug og aukar læra på lipporne hans.
24 Ko nga kupu matareka ano kei te honikoma, he reka ki te wairua, he rongoa ki nga wheua.
Milde ord er honningdropar, søte for sjæli og lækjedom for beini.
25 Tera he ara e tika ana ki te titiro a te tangata; ko tona mutunga ia ko nga ara ki te mate.
Mang ein veg tykkjer folk er rett, men enden på honom er vegar til dauden.
26 Ko te hiahia o te tangata e mahi ana, e mahi ana mona; no te mea e akiakina ana ia e tona mangai.
Vinne-kars hunger onnar for honom, for hans eigen munn driv på.
27 E whakatakoto ana te tangata tikangakore i te kino, a kei ona ngutu ano he ahi e ka ana.
Ein låk mann grev ei ulukke-grav, og det logar som eld på lipporne hans.
28 Ko ta te tangata whanoke he titaritari i te raruraru; ko ta te tangata kawekawe korero he wehewehe i nga hoa tupu.
Ein ranglyndt mann yppar trætta, og den som ber drøs, skil ven frå ven.
29 Whakawai ai te tangata nanakia i tona hoa, kawe ai i a ia ki te huarahi kahore i pai.
Ein valdsmann lokkar næsten sin, og leider han inn på ein veg som ei er god.
30 Ko te tangata e whakamoe ana i ona kanohi, e mea ana kia whakaaroa ai e ia nga mea whanoke; ko te tangata e kokopi ana i ona ngutu e whakatutuki ana i te kino.
Den som let augo att, vil tenkja range tankar, den som knip lipporne i hop, set vondt i verk.
31 He karauna kororia te mahunga hina, e ka kitea i runga i te ara o te tika.
Grå hår er fager krans! Han er å vinna på rettferds veg.
32 Engari rawa te tangata manawanui i te tangata kaha, te tangata e pehia ana e ia tona wairua i te tangata i horo ai te pa.
Ein tolug mann er betre enn ei kjempa, og den som styrer hugen sin, stend yver den som tek ein by.
33 E maka ana te rota ki roto ki te kokorutanga o te kakahu; kei a Ihowa ia te tikanga katoa.
Dei kastar terningen i fanget, men all hans avgjerd kjem frå Herren.
