Whakatauki 13
1 Ko te tama whakaaro nui ka rongo ki ta tona papa ako: ko te tangata whakahi ia e kore e rongo ki te riri.
[Filius sapiens doctrina patris; qui autem illusor est non audit cum arguitur.
2 E kai te tangata i te pai i te hua o tona mangai: ka kai ia te wairua o te hunga wanoke i te tutu.
De fructu oris sui homo satiabitur bonis: anima autem prævaricatorum iniqua.
3 Ko te tangata e tiaki ana i tona mangai e pupuri ana i tona ora: ko te tangata ia e hamama nui ana ona ngutu, ko te whakangaromanga mona.
Qui custodit os suum custodit animam suam; qui autem inconsideratus est ad loquendum, sentiet mala.
4 E hiahia ana te wairua o te tangata mangere, a kahore he mea mana: ka meinga ia kia momona te wairua o te hunga uaua.
Vult et non vult piger; anima autem operantium impinguabitur.
5 E kino ana te tangata tika ki te korero teka: he mea whakarihariha ia te tangata kino, a whakama noa iho.
Verbum mendax justus detestabitur; impius autem confundit, et confundetur.
6 Ko te tika hei kaitiaki mo te tangata e tapatahi ana te ara: ka whakataka ano te tangata kino e te hara.
Justitia custodit innocentis viam, impietas autem peccatorem supplantat.]
7 Tera tetahi kei te amene taonga mona, heoi kahore rawa he mea i a ia: tera tetahi kei te whakarawakore i a ia, heoi nui atu ona rawa.
[Est quasi dives, cum nihil habeat, et est quasi pauper, cum in multis divitiis sit.
8 Ko nga utu mo te tangata kia ora, ko ona rawa: tena ko te rawakore, e kore e rongo i te riri.
Redemptio animæ viri divitiæ suæ; qui autem pauper est, increpationem non sustinet.
9 E koa ana te marama o te hunga tika: ka keto ia te rama o te hunga kino.
Lux justorum lætificat: lucerna autem impiorum extinguetur.
10 He totohe anake i ahu mai i te whakapehapeha: he whakaaro nui ia kei te hunga i nga kupu tika.
Inter superbos semper jurgia sunt; qui autem agunt omnia cum consilio, reguntur sapientia.
11 Ko nga taonga i puta mai i te whakamanamana ka iti haere: ko ta te tangata i whakaemi ai, he mea mahi, ka tupu haere.
Substantia festinata minuetur; quæ autem paulatim colligitur manu, multiplicabitur.
12 He manako taringa roa, he patu ngakau: ka tae te koronga, ko te rakau ia o te ora.
Spes quæ differtur affligit animam; lignum vitæ desiderium veniens.]
13 Ko te tangata e whakahawea ana ki te kupu, ka ngaro i a ia ano; ko te tangata ia e wehi ana i te whakahau, ka whiwhi ki te utu.
[Qui detrahit alicui rei, ipse se in futurum obligat; qui autem timet præceptum, in pace versabitur. Animæ dolosæ errant in peccatis: justi autem misericordes sunt, et miserantur.
14 Ko te ture o te hunga whakaaro nui, he puna no te ora, e puta ai i nga reti o te mate.
Lex sapientis fons vitæ, ut declinet a ruina mortis.
15 Ko to te ngarahu pai he homai atawhai; he taikaha ia te ara o te hunga nanakia.
Doctrina bona dabit gratiam; in itinere contemptorum vorago.
16 He mahi mohio ta te tangata tupato; ko ta te wairangi he hora i te kuwaretanga.
Astutus omnia agit cum consilio; qui autem fatuus est aperit stultitiam.
17 Ka hinga te karere kino ki te kino; ko te karere pono ia, ano he rongoa.
Nuntius impii cadet in malum; legatus autem fidelis, sanitas.
18 Ko te tangata kahore e pai ki te papaki, mana te rawakore, te whakama; engari ko te tangata e whai mahara ana ki te ako, ka whakahonoretia.
Egestas et ignominia ei qui deserit disciplinam; qui autem acquiescit arguenti glorificabitur.
19 Ko te hiahia kua rite, he reka ki te wairua: he whakarihariha ia ki nga kuware te whakarere i te kino.
Desiderium si compleatur delectat animam; detestantur stulti eos qui fugiunt mala.
20 Haere i te taha o te hunga whakaaro nui, a ka whai whakaaro koe: ko te takahoa ia o nga kuware, ka mamae.
Qui cum sapientibus graditur sapiens erit; amicus stultorum similis efficietur.]
21 Ka whai te kino i te hunga hara; ko te utu ia ki te hunga tika, he pai.
[Peccatores persequitur malum, et justis retribuentur bona.
22 He whakarerenga iho ta te tangata pai mo nga tamariki a nga tamariki; kei te rongoa mo te tangata tika nga taonga o te tangata hara.
Bonus reliquit hæredes filios et nepotes, et custoditur justo substantia peccatoris.
23 He nui te kai kei te ngakinga a nga rawakore; tera ia te mea e ngaro ana i te kore o te tikanga pai.
Multi cibi in novalibus patrum, et aliis congregantur absque judicio.
24 Ko te tangata e kaiponu ana i tana whiu, e kino ana ia ki tana tama; ko te tangata ia e aroha ana ki a ia, ka papaki wawe i a ia.
Qui parcit virgæ odit filium suum; qui autem diligit illum instanter erudit.
25 Kai ana te tangata tika, makona ana tona wairua; ka hapa ia te kopu o te tangata kino.
Justus comedit et replet animam suam; venter autem impiorum insaturabilis.]
