Hoani 11
1 Na kei te mate tetahi tangata, a Raharuhi o Petani, te kainga o Meri raua ko tona tuakana, ko Mata.
有一个患病的人，名叫拉撒路，住在伯大尼，就是马利亚和她姊姊马大的村庄。
2 Ko taua Meri tenei nana nei i whakawahi te Ariki ki te hinu, i muru hoki i ona waewae ki ona makawe; a he tungane nona a Raharuhi i mate nei.
这马利亚就是那用香膏抹主，又用头发擦他脚的；患病的拉撒路是她的兄弟。
3 Na ka tono tangata nga tuahine ki a ia, ka mea, E te Ariki, tenei kei te mate tau tangata e aroha nei.
她姊妹两个就打发人去见耶稣，说：“主啊，你所爱的人病了。”
4 I te rongonga ia o Ihu, ka mea ia, Ehara tenei i te mate e mate rawa ai ia, engari hei mea mo te kororia o te Atua; ma tenei hoki ka whai kororia ai te Tama a te Atua.
耶稣听见，就说：“这病不至于死，乃是为 神的荣耀，叫 神的儿子因此得荣耀。”
5 Na i aroha a Ihu ki a Mata raua ko tona teina, ki a Raharuhi hoki.
耶稣素来爱马大和她妹子并拉撒路。
6 A, no ka rongo ia ki tona matenga, e rua ona ra i noho ai ki taua wahi ra ano.
听见拉撒路病了，就在所居之地仍住了两天。
7 Muri iho i tenei ka mea ia ki ana akonga, Tatou ka haere ano ki Huria.
然后对门徒说：“我们再往犹太去吧。”
8 Ka mea nga akonga ki a ia, E te Kaiwhakaako, i whai nga Hurai i mua tata ake nei kia akina koe ki te kohatu; a e haere atu ana koe ki reira?
门徒说：“拉比，犹太人近来要拿石头打你，你还往那里去吗？”
9 Ka whakahokia e Ihu, He teka ianei tekau ma rua nga haora o te ra? Ki te haere tetahi i te awatea, e kore ia e tutuki, no te mea e kite ana ia i te marama o tenei ao.
耶稣回答说：“白日不是有十二小时吗？人在白日走路，就不至跌倒，因为看见这世上的光。
10 Tena ka haere tetahi i te po, ka tutuki ia, no te mea kahore he marama i roto i a ia.
若在黑夜走路，就必跌倒，因为他没有光。”
11 Ka korerotia enei mea e ia: na, muri iho ka mea ia ki a ratou, Kei te moe to tatou hoa a Raharuhi; otiia ka haere ahau ki te whakaara i a ia i te moe.
耶稣说了这话，随后对他们说：“我们的朋友拉撒路睡了，我去叫醒他。”
12 Na ko te meatanga a ana akonga, E te Ariki, ki te mea kei te moe ia, tera ia e ora.
门徒说：“主啊，他若睡了，就必好了。”
13 Kahore, ko tona matenga ta Ihu i korero ai: ko ratou ia i mahara, i korero ia mo te takotoranga ina moe.
耶稣这话是指着他死说的，他们却以为是说照常睡了。
14 Katahi ka mea nui a Ihu ki a ratou, Kua mate a Raharuhi.
耶稣就明明地告诉他们说：“拉撒路死了。
15 A e hari ana ahau, he whakaaro hoki ki a koutou, noku kahore i reira, kia whakapono ai koutou; ahakoa ra kia haere tatou ki a ia.
我没有在那里就欢喜，这是为你们的缘故，好叫你们相信。如今我们可以往他那里去吧。”
16 Na ka mea a Tamati, e huaina nei ko Ririmu, ki ona hoa akonga, Kia haere ano tatou, kia mate tahi me ia.
多马，又称为低土马，就对那同作门徒的说：“我们也去和他同死吧。”
17 Heoi, i te taenga atu o Ihu, rokohanga atu kua wha ke ona ra i roto i te urupa.
耶稣到了，就知道拉撒路在坟墓里已经四天了。
18 Na e tata ana Petani ki Hiruharama, kotahi pea tekau ma rima paronga:
伯大尼离耶路撒冷不远，约有六里路。
19 He tokomaha ano nga Hurai i tae ki a Mata raua ko Meri, ki te whakamarie i a raua mo to raua tungane.
有好些犹太人来看马大和马利亚，要为她们的兄弟安慰她们。
20 A, no te rongonga o Mata, tena a Ihu te haere mai na, ka whakatau i a ia: ko Meri ia i noho i roto i te whare.
马大听见耶稣来了，就出去迎接他；马利亚却仍然坐在家里。
21 Na ka mea a Mata ki a Ihu, E te Ariki, me i konei koe, kihai i mate toku tungane.
马大对耶稣说：“主啊，你若早在这里，我兄弟必不死。
22 Heoi e matau nei ano ahau, ko tau e inoi ai ki te Atua, e homai e te Atua ki a koe.
就是现在，我也知道，你无论向 神求什么， 神也必赐给你。”
23 Ka mea a Ihu ki a ia, E ara ano tou tu ngane.
耶稣说：“你兄弟必然复活。”
24 Ka mea a Mata ki a ia, E matau ana ahau e ara ano ia i te aranga a te ra whakamutunga.
马大说：“我知道在末日复活的时候，他必复活。”
25 Ka mea a Ihu ki a ia, Ko ahau te aranga, te ora; ko ia e whakapono ana ki ahau, ahakoa kua mate, e ora ano:
耶稣对她说：“复活在我，生命也在我。信我的人虽然死了，也必复活；
26 E kore ano e mate ake ake nga tangata katoa e ora ana, e whakapono ana ki ahau. E whakapono ana ranei koe ki tenei? (aiōn g165)
凡活着信我的人必永远不死。你信这话吗？” (aiōn g165)
27 Ka mea ia ki a ia, Ae, e te Ariki: e whakapono ana ahau, ko te Karaiti koe, ko te Tama a te Atua, e haere mai ana ki te ao.
马大说：“主啊，是的，我信你是基督，是 神的儿子，就是那要临到世界的。”
28 A ka mutu enei korero ana, ka haere ka karanga puku ki tona teina, ki a Meri, ka mea, Kua tae mai te Kaiwhakaako, e karanga ana hoki ki a koe.
马大说了这话，就回去暗暗地叫她妹子马利亚，说：“夫子来了，叫你。”
29 A, no ka rongo ia, hohoro tonu te whakatika, a haere ana ki a ia.
马利亚听见了，就急忙起来，到耶稣那里去。
30 Na kahore a Ihu i tomo noa ki te kainga; heoi kei taua wahi ano ia i tutaki ai a Mata ki a ia.
那时，耶稣还没有进村子，仍在马大迎接他的地方。
31 I te kitenga o nga Hurai e noho ana ki a ia i roto i te whare, e whakamarie ana i a ia, ka hohoro a Meri te whakatika, te puta ki waho, ka aru ratou i a ia, ka mea, E haere ana ia ki te urupa, ki reira tangi ai.
那些同马利亚在家里安慰她的犹太人，见她急忙起来出去，就跟着她，以为她要往坟墓那里去哭。
32 A, no ka tae a Meri ki te wahi kei reira nei a Ihu, ka kite i a ia, ka takoto ki ona waewae, ka mea ki a ia, E te Ariki, me i konei koe, kihai i mate toku tungane.
马利亚到了耶稣那里，看见他，就俯伏在他脚前，说：“主啊，你若早在这里，我兄弟必不死。”
33 A, no ka kite a Ihu i a ia e tangi ana, i nga Hurai hoki i haere tahi me ia e tangi ana, ka ngunguru ia, ara tona wairua, ka koingo.
耶稣看见她哭，并看见与她同来的犹太人也哭，就心里悲叹，又甚忧愁，
34 Ka mea, I whakatakotoria ia e koutou ki hea? Ka mea ratou ki a ia, E te Ariki, haere mai kia kite.
便说：“你们把他安放在哪里？”他们回答说：“请主来看。”
35 Tangi ana a Ihu.
耶稣哭了。
36 Na ka mea nga Hurai, Nana, tona aroha ki a ia!
犹太人就说：“你看他爱这人是何等恳切。”
37 Na ka mea etahi o ratou, Kahore ranei i taea e tenei tangata, nana nei i whakatitiro nga kanohi o te matapo, te mea i tenei tangata hoki kia kaua e mate?
其中有人说：“他既然开了瞎子的眼睛，岂不能叫这人不死吗？”
38 Na ka ngunguru ano a Ihu i roto i a ia, ka haere ki te urupa. He ana ia, kua oti te pa ki te kohatu.
耶稣又心里悲叹，来到坟墓前；那坟墓是个洞，有一块石头挡着。
39 Ka mea a Ihu, Tangohia atu e koutou te kohatu. Ka mea ki a ia a Mata tuahine o te tupapaku, E te Ariki, kua piro noa ake ia: ko tona po wha hoki tenei.
耶稣说：“你们把石头挪开。”那死人的姊姊马大对他说：“主啊，他现在必是臭了，因为他死了已经四天了。”
40 Ano ra ko Ihu ki a ia, Kihai koia ahau i mea ki a koe, Ki te whakapono koe, e kite koe i te kororia o te Atua?
耶稣说：“我不是对你说过，你若信，就必看见 神的荣耀吗？”
41 Na ka tangohia e ratou te kohatu i te wahi i takoto ai te tupapaku. Na ka ara ake nga kanohi o Ihu, ka mea ia, E Pa, ko taku whakawhetai tenei ki a koe, mou i whakarongo ki ahau.
他们就把石头挪开。耶稣举目望天，说：“父啊，我感谢你，因为你已经听我。
42 I mahara ano ahau e rongo tonu ana koe ki ahau: heoi he whakaaro ki te hunga e tu mai nei i korero ai ahau, kia whakapono ai ratou, nau ahau i tono mai.
我也知道你常听我，但我说这话是为周围站着的众人，叫他们信是你差了我来。”
43 A, no ka penei tana ki, he nui tona reo ki te karanga, E Raharuhi, puta mai.
说了这话，就大声呼叫说：“拉撒路出来！”
44 Na ko te putanga mai o te tupapaku, he mea here nga ringa me nga waewae ki nga takai: he mea takai tona mata ki te tauera. Ka mea a Ihu ki a ratou, Wetekia, tukua kia haere.
那死人就出来了，手脚裹着布，脸上包着手巾。耶稣对他们说：“解开，叫他走！”
45 Na he tokomaha nga Hurai i haere nei ki a Meri, a, i to ratou kitenga i nga mea i mea ai a Ihu, ka whakapono ki a ia.
那些来看马利亚的犹太人见了耶稣所做的事，就多有信他的；
46 Ko etahi o ratou i haere ki nga Parihi, i korero ki a ratou i nga mea i mahia e Ihu.
但其中也有去见法利赛人的，将耶稣所做的事告诉他们。
47 Na ka whakaminea he runanga e nga tohunga nui ratou ko nga Parihi, ka mea, Kei te aha tatou nei? he maha hoki nga merekara e meatia nei e tenei tangata.
祭司长和法利赛人聚集公会，说：“这人行好些神迹，我们怎么办呢？
48 Ki te penei ta tatou tuku i a ia, ka whakapono katoa ki a ia: a ka haere mai nga Roma, ka tango i to tatou kainga, i to tatou iwi.
若这样由着他，人人都要信他，罗马人也要来夺我们的地土和我们的百姓。”
49 Na ko tetahi o ratou ko Kaiapa, ko te tohunga nui o taua tau, ka mea ki a ratou, Kahore koutou e matau ki tetahi mea.
内中有一个人，名叫该亚法，本年作大祭司，对他们说：“你们不知道什么。
50 Te whakaaro, he pai mo tatou ki te mate te tangata kotahi mo te iwi, a kahore e ngaro te iwi katoa.
独不想一个人替百姓死，免得通国灭亡，就是你们的益处。”
51 Na ehara tenei korero i te mea nana ake: engari ko te tohunga nui ia mo tera tau, heoi ka poropiti kia mate a Ihu mo taua iwi.
他这话不是出于自己，是因他本年作大祭司，所以预言耶稣将要替这一国死；
52 Haunga ano taua iwi anake, engari kia whakaminea kia kotahi nga tamariki a te Atua kua marara noa atu.
也不但替这一国死，并要将 神四散的子民都聚集归一。
53 No taua ra ake ano ka runanga ratou kia whakamatea ia.
从那日起，他们就商议要杀耶稣
54 Koia i mutu ai te haere matanui o Ihu i roto i nga Hurai. Heoi haere atu ana ia i reira ki te wahi e tata ana ki te koraha, ki tetahi pa, ko Eparaima te ingoa, a noho ana i reira ratou ko ana akonga.
所以，耶稣不再显然行在犹太人中间，就离开那里往靠近旷野的地方去，到了一座城，名叫以法莲，就在那里和门徒同住。
55 Na kua tata te kapenga a nga Hurai: he tokomaha hoki i haere atu i taua whenua i mua o te kapenga ki Hiruharama ki te pure i a ratou.
犹太人的逾越节近了，有许多人从乡下上耶路撒冷去，要在节前洁净自己。
56 Na ka rapu ratou i a Ihu, ka korerorero ki a ratou ano, i a ratou e tu ana i te temepara, E pehea ana o koutou whakaaro? e kore ranei ia e haere mai ki te hakari?
他们就寻找耶稣，站在殿里彼此说：“你们的意思如何，他不来过节吗？”
57 Na kua takoto te tikanga a nga tohunga nui ratou ko nga Parihi, ki te matau tetahi tangata ki te wahi e noho ai ia, me whakaatu, kia hopukia ai ia e ratou.
那时，祭司长和法利赛人早已吩咐说，若有人知道耶稣在哪里，就要报明，好去拿他。
