< Hopa 28 >
1 He rua hoki to te hiriwa e puta mai ai, he wahi ano to te koura e whakarewaina ai.
“Hay minas de plata y lugares donde se refina el oro.
2 He mea tango mai te rino no roto i te whenua; no te kamaka te parahi, he mea whakarewa.
El hierro se extrae de la tierra y el cobre se funde a partir de su mineral.
3 E whakatakotoria ana e te tangata he mutunga mai mo te pouri, e rapua ana e ia ki te tino tutukitanga atu nga kohatu o te pouri, o te atarangi o te mate.
Los mineros llevan lámparas a la oscuridad del subsuelo y buscan el mineral hasta donde pueden llegar en las sombras y la penumbra.
4 E pakaruhia mai ana e ia he rua i ko ake o nga nohoanga tangata; kua wareware ratou i te waewae e haere ana; he tawhiti i te tangata to ratou tarenga, e piu atu ana, e piu ana mai.
Cavan una mina lejos de donde vive la gente o lejos de donde la gente pueda pasar. Se agarran de cuerdas que cuelgan en las fosas.
5 Ko te whenua, e puta mai ana he taro i roto i a ia: a e hurihia ake ana a raro iho ano he ahi.
El pan sale de la tierra, pero debajo parece que el fuego le ha dado la vuelta.
6 Hei wahi mo nga hapira ona kohatu, he puehu koura ano tona.
Aquí las rocas contienen lapislázuli y el polvo contiene oro.
7 He ara tena kahore i mohiotia e te manu, kiano i kitea e te kanohi o te whatura.
Ningún ave de rapiña puede ver estos caminos, ningún ojo de halcón puede percibir.
8 Kahore nga kirehe whakahi kia takahi i taua ara kahore hoki a reira kia haerea e te raiona tutu.
Ninguna fiera ha pasado por ese camino; el león no ha andado por allí.
9 E pa atu ana tona ringa ki te kiripaka; hurihia ake e ia nga take o nga maunga.
Los mineros atacan la dura roca; derriban las raíces de las montañas.
10 E tapahia ana e ia he awa i roto i nga kamaka, a e kite ana tona kanohi i nga mea utu nui katoa.
Hacen túneles en la roca, buscando cuidadosamente cada piedra preciosa.
11 E herea ana e ia nga awa kei maturuturu; e whakaputa mai ana hoki i nga mea ngaro ki te marama.
Ponen diques en las fuentes de los ríos, y sacan a la luz lo que está oculto.
12 E kitea ia ki hea te whakaaro nui? kei hea hoki te wahi o te mohio?
“Pero, ¿dónde se puede encontrar la sabiduría? ¿Dónde está el lugar para obtener el entendimiento?
13 E kore te tangata e mohio ki tona utu, e kore ano taua hanga e kitea ki te whenua o te ora.
Los seres humanos no conocen el camino de la sabiduría; no se encuentra entre los vivos.
14 E ki ake ana te rire, Kahore i ahau; e ki mai ana hoki te moana, Kahore i ahau.
Las aguas profundas dicen: ‘No está aquí’, y el mar dice: ‘Tampoco está aquí’.
15 E kore e hokona ki te koura, e kore ano hoki e taea te pauna te hiriwa hei utu mona.
No se puede comprar con oro ni con plata.
16 E kore e taea te whakarite ki te koura o Opira, ki te onika utu nui, ki te hapira.
Su valor no se puede medir, ni siquiera con el oro de Ofir; es más precioso que el ónix o el lapislázuli.
17 E kore e rite te koura, te kohatu piata ki a ia: e kore e hokona ki nga oko koura parakore.
El oro o el cristal fino no se pueden comparar con la sabiduría; no se puede cambiar por joyas de oro.
18 E kore e whakahuatia te kaoa, nga peara ranei; hira ake hoki te utu o te whakaaro nui i to te rupi.
El coral y el cristal no son dignos de mención; el precio de la sabiduría está muy por encima de los rubíes.
19 E kore te topaha o Etiopia e rite ki a ia, e kore e tau te koura parakore hei utu.
El topacio de Etiopía no se puede comparar con ella; ni se puede comprar con el oro más puro.
20 Ka haere mai ra i hea te whakaaro nui? Kei hea te wahi o te matau?
“Entonces, ¿de dónde viene la sabiduría? ¿Dónde se adquiere el entendimiento?
21 He mea huna atu na hoki i nga kanohi o nga mea ora katoa, ngaro rawa i nga manu o te rangi.
La sabiduría está oculta de la vista de todos los seres vivos, incluso las aves del cielo no pueden verla.
22 E ki ake ana te whakangaromanga raua ko te mate, i hakiri o maua taringa ki tona rongo.
Abadón y la Muerte dice: ‘Sólo hemos oído un rumor sobre ella’.
23 E mohio ana te Atua ki tona ara, kua kite ano ia i tona wahi.
“Sólo Dios comprende el camino de la sabiduría; él sabe dónde se encuentra.
24 E titiro ana hoki ia ki nga pito o te whenua, e kite ana ia i nga mea i raro i te rangi, a puta noa;
Porque él mira hasta el final de la tierra; ve todo lo que hay bajo el cielo.
25 E mea ana i te whakataimaha mo te hau; ae, e mehua ana ia i nga wai ki te mehua.
Él decidió cuál sería la fuerza del viento y reguló las aguas.
26 I a ia e whakatakoto ana i te tikanga mo te ua, i te huarahi mo te uira o te whatitiri,
Fijó el límite de la lluvia e hizo un camino para el rayo.
27 Ka kitea e ia i reira, a whakapuakina mai ana; i whakaukia e ia, a ata rapua ana e ia.
Luego consideró la sabiduría. La examinó, le dio su aprobación y la declaró buena.
28 A ka mea ia ki te tangata, Na, ko te wehi ki te Ariki, ko te whakaaro nui tena; a ko te mawehe atu i te kino, koia te matauranga.
Dijo a los hombres: ‘Reverenciar al Señor es la sabiduría, y apartarse del mal es el entendimiento’”.