< Hiperu 11 >
1 Na, ko te whakapono, he whakapumautanga i nga mea e tumanakohia atu ana, he whakakitenga i nga mea kahore nei e kitea.
Mete ma hita tamahere Lamatualain, naa sosoan nae, hita tamahena takandoo neu E. Te mete ma Ana helu-fuli nae tao dalaꞌ esa, na, hita bubꞌuluꞌ tae, Dei fo Ana tao tungga hehelu-fufuliꞌ naa. Onaꞌ mae hita nda feꞌe simbo saa sa boe o, tamahere takandooꞌ a.
2 Na konei hoki nga kaumatua i korerotia paitia ai.
Hita bei-baꞌi tara ruma memaꞌ ramahere taꞌo naa. Huu naa, Lamatualain simbo se no maloleꞌ.
3 Na te whakapono i matau ai tatou he mea hanga nga ao e te kupu a te Atua, a, ko nga mea e tirohia atu nei kihai i puta ake i roto i nga mea e kitea ana. (aiōn )
Raefafoꞌ no lalai fo hita titaꞌ leleꞌ ia, tamahere tae, Lamatualain mana tao basa ia ra. Huu Ana nda tao nendiꞌ saa fo mana sia memaꞌ, fo atahori bisa mete ritaꞌ a. Basa ia ra, dadꞌi huu Ana olaꞌ nendiꞌ a Dedꞌea-oꞌolan. (aiōn )
4 Na te whakapono i pai ake ai i ta Kaina te patunga tapu i tapaea e Apera ki te Atua, na tena hoki i whakaatu tona tika, i whakaatu hoki te Atua mo ana whakahere; na tena ano ia i whai kupu ai, ahakoa mate.
Habel namahere neu Lamatualain. Huu naa, de ana nendi tutunu-hohotu maloleꞌ lenaꞌ aꞌan Kaen. Lamatualain simbo malole Habel no tutunu-hohotun, huu ralan ndoos. Dadꞌi onaꞌ mae ana mate dooꞌ ena, te hita feꞌe bisa tanori mia e, huu nemeheren.
5 Na te whakapono a Enoka i kawea ketia ai, te kite i te mate; na kahore ia i kitea, no te mea kua kawea ketia ia e te Atua; i mua atu hoki i tona kawenga ketanga i whakaaturia mai ia, e ahuareka ana te Atua ki a ia.
Henok o namahere neu Lamatualain. Huu naa, Lamatuaꞌ soꞌu e sorga neu, fo ana nda mate sa. Atahori ra sangga e boe, te nda randaa ro e sa, huu Lamatuaꞌ soꞌu e ena. Lamatuaꞌ simbo e no maloleꞌ, huu Lamatuaꞌ nae, “Henok ia, Atahori mana tao rala ngga namahoꞌo.”
6 Ki te kahore hoki he whakapono, e kore e taea he mea e ahuareka mai ai ia: ki te haere hoki tetahi ki te Atua, me whakapono ko ia ano tenei ko te Atua, e homai ana e ia he utu ki te hunga e ata rapu ana i a ia.
De taꞌo ia, toronoo ngga re! De manggareloꞌ ena, Lamatualain nda simbo atahori mana nda ramahere neu E sa. Te atahori mana nae nisiꞌ Lamatualain, musi namahere nae, Lamatuaꞌ memaꞌ sia. Boe ma musi namahere nae, Lamatuaꞌ nau tulu-fali atahori mana nau sangga Eni.
7 Na te whakapono a Noa, i tona whakamaharatanga e te Atua ki nga mea kahore i kitea noatia, i oho ai, he wehi ki te Atua, a hanga ana e ia te aaka hei whakaora mo tona whare; he whakataunga tena nana i te he ki te ao, a uru ana ki te tika o te wha kapono.
Noh o namahere Lamatualain. Huu naa, Noh namahere Lamatuaꞌ leleꞌ Ana nafadꞌe memaꞌ nae, “Noh! Musunedꞌa, e! Dei fo Au ulutu raefafoꞌ ia noꞌ a oe mandali monaeꞌ manaseliꞌ fo atahori nda feꞌe rita sa.” Mae Noh nda feꞌe nita onaꞌ naa sa, te ana tao rerenaꞌ neu Lamatualain, ma tao ofaꞌ fo no ume-isi nara rasodꞌa. Huu nemeheren naa, Lamatuaꞌ nae eni atahori rala ndoos. Te basa atahori nda mana ramahereꞌ ra sa, Lamatuaꞌ fee se huku-dokiꞌ beran seli.
8 Na te whakapono a Aperahama i ngohengohe ai, i tona karangatanga kia haere ki te wahi meake riro i a ia hei kainga; a haere ana ia, te matau ki te wahi e haere ai ia.
Bꞌai Abraham o namahere neu Lamatualain. Huu naa Lamatualain noꞌe e nae, “Abraham, e! Lao hela kambom fo muu sia mamanaꞌ fo dei fo utudꞌu neu nggo. Te rae naa dei fo dadꞌi tititi-nonosi mara pusakan.” Rena taꞌo naa ma, ana tao tungga Lamatuaꞌ hihii-nanaun, mae ana nda nahine nitaꞌ nae bee neu sa boe.
9 Na te whakapono ia i noho manene ai ki te whenua i whakaaria mai, he whenua tangata ke ano ki a ia, a noho teneti ana ia, ratou ko Ihaka, ko Hakopa, ona hoa kua uru tahi nei ratou ki taua mea i whakaaria mai ra:
Leleꞌ ana losa rae naa, ana naririi lalaat na, de leo onaꞌ atahori fuiꞌ sia rae naa fo Lamatuaꞌ helu-fuli nae fee neu e. Boe ma anan Isak no umbun Yakob o leo sia naa boe, Huu Lamatuaꞌ helu-fuli nae fee rae naa dadꞌi sira pusakan.
10 I tatari hoki ia ki te pa whai turanga, ko te Atua nei te kaihanga, te kaimahi.
Ana namahena nae dei fo nasodꞌa sia kota esa manaseliꞌ tebꞌe. Huu Lamatualain mesaꞌ ne mana tao nggambar fo nafefela kota naa.
11 Me Hera ano hoki, na te whakapono ia i whai kaha ai, i hapu ai, a whanau ana tana tama i te mea kua taka ke ona tau; i mahara hoki ia he pono ta te kaiwhakaari mai.
Sara, baꞌi Abraham saon, o namahere neu Lamatualain boe. Mae ana nda feꞌe bonggi nita sa, ma lasiꞌ ena o, Lamatuaꞌ tao e dadꞌi bei-baꞌiꞌ soaꞌ neu nusa monaeꞌ esa. Huu namahere nae, dei fo Lamatualain tao tungga saa fo nene helu-fuli basaꞌ ena.
12 Na, whanau ake i te kotahi, he tangata ano hoki ia kua whakatupapakutia ki enei mea, me te mea ko nga whetu o te rangi te tini, koia ano kei te onepu i te taha o te moana e kore nei e taea te tatau.
Huu naa de, onaꞌ mae eni lasi naeꞌ ena o, feꞌe bisa bonggi nala tititi-nonosiꞌ hetar, losa atahori nda ito-eken rala se sa. Te dedꞌesi nara onaꞌ nduuꞌ sia lalai, ma saraꞌaeꞌ sia retaan.
13 I mate katoa enei i runga i te whakapono, kihai i whiwhi ki nga mea i whakaaria mai ra, engari he mea kite atu na ratou i tawhiti, a whakaponohia atu ana e ratou, awhitia atu ana, whakaae ana ratou he manene ratou, he noho noa iho i runga i te w henua.
Hita baꞌi nara baꞌi Abraham, baꞌi Isak, ma baꞌi Yakob ramahere rakandoo neu Lamatualain losa ara mate. Te ara nda feꞌe simbo nusaꞌ fo Lamatuaꞌ helu-fuliꞌ a sa. Mae taꞌo naa o, ara ramahena rakandoo no rala nemehoꞌot, huu ara lalanik rita nusaꞌ naa mia dodꞌooꞌ ena. Huu ara rataa rae, sira akaꞌ atahori fuiꞌ mana leo raꞌatataaꞌ sia raefafoꞌ iaꞌ
14 Ko te hunga hoki he penei a ratou korero, e whakakite pu ana ratou he whenua tupu ta ratou e rapu nei.
Tao-tao te, atahori mana olaꞌ mataꞌ naa, ara raeꞌ a doo bee fo hambu mamanaꞌ fo dadꞌi ena nara.
15 Me i mahara hoki ratou ki taua kainga i haere mai nei ratou i reira, penei kua atea he hokinga atu mo ratou:
Mete ma nusaꞌ fo baꞌi tara raeꞌ a doo bee fo ara hambuꞌ a, naeni baꞌi Abraham kambo leleo-luluꞌun, na, tantu ara hambu kakaꞌeꞌ naeꞌ fo baliꞌ naa reu.
16 Tena ko tenei e hiahia ana ratou ki tetahi kainga pai ake, ki tera i te rangi: koia te Atua te whakama ai ki a ratou, kia kiia ko to ratou Atua; kua rite hoki i a ia tetahi pa mo ratou.
Te mamanaꞌ fo raeꞌ a doo bee fo hambuꞌ naa, naeni nusaꞌ manaseliꞌ sia sorga. Huu naa, Lamatualain simbo no maloleꞌ ma tao se dadꞌi atahori nara. Huu Ana sadꞌia hela memaꞌ kota esa fee neu se sia sorga.
17 Na te whakapono a Aperahama i tapae ai i a Ihaka, i tona whakamatautauranga; ae ra, ko te tangata i a ia nei nga kupu whakaari, tapaea ana e ia tana huatahi,
Baꞌi Abraham namahere tebꞌe-tebꞌeꞌ neu Lamatualain leleꞌ Lamatuaꞌ sobꞌa nemeheren. Huu naa, de ana tao tungga Lamatuaꞌ parendan de fee anan Isak dadꞌi tutunu-hohotuꞌ. Tao tao te, feꞌesaꞌan Lamatuaꞌ helu-fuli soꞌal anaꞌ naa nae, “Mia anam Isak ia, dei fo hambu tititi-nonosiꞌ hetar, losa ara dadꞌi nusa manaseliꞌ.”
18 Mona nei te kupu, Kei a Ihaka he huanga mo tau whanau:
19 I whakaaro hoki ia, ahakoa i roto nei ano i te hunga mate, e taea ia e te Atua te whakaara ake; a riro mai ana ia i reira, he mea whakaahua.
Te baꞌi Abraham duꞌa ena nae, Lamatualain naꞌena koasa fo tao nasodꞌa baliꞌ atahori mana mateꞌ. Memaꞌ tebꞌe taꞌo naa, huu leleꞌ naa, onaꞌ eni hambu baliꞌ anan mana dadꞌi tutunu-hohotuꞌ ena.
20 Na te whakapono ta Ihaka kupu manaaki mo Hakopa raua ko Ehau; he meatanga ki nga mea o muri nei.
Baꞌi Isak o namahere Lamatualain boe. Huu naa, de ana noꞌe fo Lamatuaꞌ pala-banggi fee ana nara Yakob no Esau papala-babꞌanggiꞌ.
21 Na te whakapono a Hakopa, i a ia ka tata te mate, i manaaki ai i nga tama tokorua a Hohepa; a koropiko ana i runga i tana tokotoko.
Baꞌi Yakob namahere Lamatualain boe. Huu naa, de leleꞌ naeꞌ a mate ma, nambariiꞌ ruku-ruku toꞌu teteas na, de beꞌutee neu Lamatuaꞌ. Basa de ana noꞌe Lamatuaꞌ fee papala-babꞌanggiꞌ neu umbun mia anan Yusuf.
22 Na te whakapono a Hohepa, i a ia e whakahemohemo ana i whakahua ai i te haerenga mai o nga tamariki a Iharaira; i whakatakoto tikanga ai mo ona wheua.
Baꞌi Yusuf namahere Lamatualain boe. Leleꞌ ana naeꞌ a mate, ana namahere nae, dei fo Lamatualain no eni atahori Israꞌel nara lao hela rae Masir. Naa de ana helu se nae, mete ma ara lao hela rae Masir na musi rendi eni rui nara.
23 Na te whakapono a Mohi, i tona whanautanga, i huna ai e ona matua e toru nga marama, i kite hoki raua he tamaiti ataahua ia; kihai hoki raua i mataku ki te ture a te kingi.
Baꞌi Musa ina-ama nara o ramahere Lamatualain boe. Leleꞌ inan bonggi hendi e ma, ara raꞌafuniꞌ e doon fula telu, huu rita e aon monaeꞌ. Ma ara nda ramatau mane Masir a sa, onaꞌ mae ana parenda atahori nara nae, “Misa basa anadꞌiki touꞌ nene bonggi feuꞌ mia atahori Ibrani ra!
24 Na te whakapono a Mohi, i tona kaumatuatanga, kihai i pai kia kiia he tama na te tamahine a Parao;
Leleꞌ baꞌi Musa naꞌamoko ma, ana o namahere Lamatualain boe. Huu, feꞌesaꞌan Mane Masir a ana feton soꞌu nala e dadꞌi anan. Onaꞌ mae taꞌo naa o, ana nda nau atahori rae, eni mane Masir bobꞌonggin sa.
25 Ki tana hoki, ko te mamae tahi me ta te Atua iwi, he mea pai ke atu i nga ahuareka o te hara kia riro mo tetahi wa:
Huu ana duꞌa nae, malole lenaꞌ usodꞌa susa uꞌubꞌue o Lamatuaꞌ atahori nara, te soa saa usodꞌa umuhoꞌo o dala deꞌulakaꞌ mana naꞌatataaꞌ losaꞌ a.
26 Ki tona whakaaro, ko te tawainga mo te Karaiti, he taonga nui ke atu i nga taonga o Ihipa; i titiro atu hoki ia ki te utu ka homai.
Ana hela atahori raꞌamuti e, huu namahena Kristus, naeni Atahori fo Lamatualain helu-fuli nae haitua nemaꞌ a. Ana naꞌatataaꞌ onaꞌ naa, huu bubꞌuluꞌ nae dei fo Lamatualain bala-bꞌae eni malole lenaꞌ basa hata-hetoꞌ mana sia rae Masir.
27 Na te whakapono ia i haere atu ai i Ihipa, kihai hoki i mataku i te riri a te kingi: i u tonu hoki ia, he titiro nona ki te Atua e kore nei e kitea.
Baꞌi Musa o namahere Lamatualain leleꞌ ana noꞌe mane Masir fo no bei-baꞌi tara lao hela raen. Mae mane Masir a namanasa seli te, baꞌi Musa nda namatau e sa. Baꞌi Musa namahere nakandoo neu Lamatualain fo nda nenenitaꞌ a sa, onaꞌ ana nita E ena.
28 Na te whakapono ia i whakarite ai i te kapenga, i te ringihanga toto, kei pa ki a ratou te kaiwhakamate i nga whanau matamua.
Baꞌi Musa namahere Lamatuaꞌ leleꞌ rahehere rae lao hela rae Masir. Naa de, ana tao tungga Lamatuaꞌ parendan, de denu bei-baꞌi tara tao fai Paska fefeun no mbau-hala bibꞌi lombo fo dadꞌi banda tutunu-hohotuꞌ. Basa ma ara haꞌi rala banda raan de tao tatandaꞌ hela neu ume nara. Tetembaꞌ naa, Lamatuaꞌ aten mia sorga neu tao nisa basa ana-ana uluꞌ mana sia rae Masir a. Te nda neu nisiꞌ bei-baꞌi tara ume nara rala sa, huu nita raaꞌ naa sia ume nara lelesun.
29 Na te whakapono ratou i haere ai ra te Moana Whero me te mea e na runga ana i te whenua maroke; a, i te whakamatauranga a nga Ihipiana, ki te pera horomia ake ratou.
Leleꞌ bei-baꞌi tara lao hela rae Masir, ara o ramahere neu Lamatualain boe. Huu nemehere nara, de Lamatuaꞌ tadꞌa bꞌanggi oeꞌ mia tasi mbilas, fo ara laoꞌ no masodꞌaꞌ tungga rae madꞌaꞌ. Te soldꞌadꞌu Masir mana reu oi tungga se, rasamele mate leleꞌ ara rae sobꞌa laoꞌ taꞌi naa.
30 Na te whakapono nga taiepa o Heriko i whenuku ai, i te mea e whitu nga ra e taiawhiotia ana.
Leleꞌ bei-baꞌi tara masoꞌ risiꞌ rae Kanaꞌan rala reu ena, ara o ramahere neu Lamatualain boe. Huu ara tungga parendan, ma lao rereoꞌ kota Yeriko tembok na deaꞌ losa fai hitu lalaꞌen. Boe ma, tembok naa ndefaꞌ hendiꞌ e neuꞌ ena.
31 Na te whakapono a Rahapa, te wahine kairua, i kore ai e whakangaromia ngatahitia me te hunga whakaponokore, mona i whakamanuhiri i nga tutei i runga i te rangimarie.
Rahab, fo feꞌesaꞌan dadꞌi ina manendit sia kota naa, ana sia naa boe. Huu namahere neu Lamatualain, naa de ana simbo no malolole atahori Israꞌel ra mana maku-maꞌu nara, de naꞌafuniꞌ se mia umen. Boe ma Lamatuaꞌ tao nalutu basa atahori Yeriko ra, huu ara nda nau rena E sa. Te Lamatuaꞌ fee Rahab nasodꞌa, huu nemeheren.
32 Kia pehea ake ano hoki aku korero? e kore hoki e ranea te taima hei korerotanga maku i nga mea a Kiriona, a Paraka, a Hamahona, a Iepeta, a Rawiri, a Hamuera, a nga poropiti:
Au feꞌe bisa olaꞌ naruꞌ fai, soꞌal atahori laen mana ramahere neu Lamatualain. Te nda kaꞌe ala fo dui lutuꞌ-leloꞌ soꞌal Gideon, Barak, Simson, Yefta, Daud, Samuel, boe ma Lamatualain mana ola-ola laen nara.
33 Na te whakapono nei i hinga ai i a ratou nga rangatiratanga, i mahia ai e ratou te tika, i whiwhi ai ratou ki nga mea i whakaaria mai i mua, i tutakina ai e ratou nga waha o nga raiona,
Basa se ramahere neu Lamatualain. Huu naa, hambu ruma labꞌan rasenggiꞌ maneꞌ ra. Ruma toꞌu parendaꞌ no rala ndoos, fo rasalaꞌe atahori nda ma salaꞌ ra sa, ma hukun atahori ma salaꞌ ra. Ruma fai simbo saa fo Lamatuaꞌ helu-fuliꞌ ena. Ma hambu ruma ramahere neu Lamatua de singa nda naa se sa.
34 I tineia ai e ratou te kaha o te ahi, i mawhiti ai i te mata o te hoari, i haere atu ai i te ngoikore ki te kaha, i meinga ai kia kaha i te whawhaitanga, whati ana i a ratou nga taua a nga tauiwi.
Ruma nene nggariꞌ risiꞌ ai mana mbila monaeꞌ, te nda mate sa. Ruma fai Lamatuaꞌ mboꞌi se mia atahori mana nae tati se nendiꞌ fela tafaꞌ. Ruma nda maꞌadꞌereꞌ sa, te Lamatuaꞌ fee se maꞌadꞌereꞌ. Lamatuaꞌ fee ruma dadꞌi manaseliꞌ sia netatis, losa ara rasenggiꞌ soldꞌadꞌu musu mia mamanaꞌ laen ra.
35 Riro ana i nga wahine a ratou tupapaku, he mea whakaara ake: ko etahi i whakamamaetia, kihai ano i whakaae atu kia whakaorangia; kia whiwhi ai ratou ki te whakaarahanga pai ke atu:
Hambu mama ra ruma o simbo baliꞌ bobꞌonggi nara, fo Lamatuaꞌ tao nasodꞌa bꞌaliꞌ ra. Te ruma hambu doidꞌosoꞌ, huu ramahere neu Lamatualain. Ara hiiꞌ a mate, fo ona bee na sira afiꞌ heoꞌ rasadꞌea hela Lamatuaꞌ. Ara nda raꞌetu nemehere nara sia Lamatuaꞌ sa. Dadꞌi ara ramahena rae, dei fo Lamatuaꞌ soꞌu sira fo hambu masoi-masodꞌa maloleꞌ lenaꞌ sia sorga.
36 Ko etahi i whakamatau i nga tawainga, i nga whiunga, i nga mekameka ano hoki, i te whare herehere.
Ruma fai nene neꞌemutiꞌ, ma hambu ue-hehembaꞌ. Ruma fai neneranteꞌ sia bui rala.
37 I akina ratou ki te kohatu, i wahia ki te kani, i whakawaia, i mate i te patunga a te hoari: i haereere ratou, he hiako hipi te kakahu, he hiako koati; he hunga rawakore ratou, e tukinotia ana, e whakatupuria kinotia ana;
Ruma mateꞌ, huu nene honda-mbiaꞌ no fatu. Ruma mate fai, huu atahori horo banggi rua ao nara. Ruma mateꞌ fai, huu nenetatiꞌ no fela tafaꞌ. Ruma rasodꞌa toꞌa-tataaꞌ de pakeꞌ a bua-baꞌu mia banda rouꞌ, huu atahori tao doidꞌoso ma raꞌasususaꞌ se, losa use-oi hendi se,
38 Kihai nei te ao i pai mo ratou: atiutiu noa ana ratou i waenga tahora, i nga maunga, i nga ana, i nga poka o te whenua.
de rela reu leo sia mamana rouꞌ, sia leteꞌ ra, sia luat, ma ndola-ndolaꞌ ra. Atahori raloe-radꞌae se, ma use-oi se reu leo sia mamana nda maloleꞌ sa. Tao-tao te atahori naa ra rasodꞌaꞌ ndoos, dadꞌi ara maloleꞌ lenaꞌ atahori laen ra.
39 Na pai tonu te korero mo enei katoa, he mea na te whakapono, heoi kihai ratou i whiwhi ki te mea i whakaaria mai:
Lamatuaꞌ koa-boꞌu basa se, huu ara ramahere neu E. Te losa mamate nara o, ara nda feꞌe simbo saa fo Lamatuaꞌ helu-fuliꞌ a sa.
40 Kua whakaaroa wawetia hoki e te Atua tetahi mea pai atu mo tatou, kei tino tika ratou i te mea kahore nei tatou.
Ana nae tao tungga hehelu-fufulin, nendiꞌ dala maloleꞌ lenaꞌ. Huu Ana nau fo basa hita tasodꞌa takandoo taꞌabꞌue to E: naeni hita, fo aleꞌ ia tahine Kristus ena, to sira mana mate mia lele uluꞌ ra.