Mahi 7
1 Katahi ka mea te tohunga nui, He pono ranei enei mea?
Ngakho umphristi omkhulu wasembuza wathi, “Ukumangalelwa konke lokhu kuliqiniso na?”
2 Na mea ia, E nga teina, e nga matua, whakarongo mai: I puta te Atua o te kororia ki to tatou matua, ki a Aperahama, i a ia i Mehopotamia, a kiano i noho ki Harana,
Kulokhu waphendula wathi: “Bafowethu labobaba ake lingilalele! UNkulunkulu wenkazimulo waziveza kubaba wethu u-Abhrahama esahlala eMesophothamiya, engakahlali eHarani.
3 Ka mea ki a ia, Haere atu i tou whenua, i ou whanaunga, a e tomo ki te whenua e whakakitea e ahau ki a koe.
UNkulunkulu wathi, ‘Tshiya ilizwe lakini labantu bakini uye elizweni engizakutshengisa lona.’
4 Na puta mai ana ia i te whenua o nga Karari, noho ana ki Harana: a, no te matenga o tona papa, ka whakahekea mai ia i reira e te Atua ki tenei whenua e noho nei koutou.
Ngakho wasuka elizweni lamaKhaladiya wayahlala eHarani. Ngemva kokufa kukayise, uNkulunkulu wamletha kuleli ilizwe lapho eselihlala khona manje.
5 A kihai i hoatu tetahi kainga mona i konei, kore rawa, ahakoa he turanga waewae noa: heoi i oati ia, tera e homai a konei hei kainga mona, mo tona uri hoki i muri i a ia, ahakoa ra i taua wa kahore ana tamariki.
Kamuphanga lifa lapha loba nje isiqintshana somhlabathi. Kodwa uNkulunkulu wamthembisa ukuthi yena lezizukulwane zakhe ngemva kwakhe babezalizuza ilizwe lelo libe ngelabo, loba nje ngalesosikhathi u-Abhrahama wayengelamntwana.
6 A i penei te korero a te Atua, tera tona uri e noho manene ki te whenua ke: ka meinga hoki hei pononga, a e wha rau tau e tukinotia ana.
UNkulunkulu wakhuluma laye kanje: ‘Izizukulwane zakho zizakuba ngabezizweni elizweni elingayisilo lazo okweminyaka engamakhulu amane, njalo zizagqilazwa, zihlukuluzwe.
7 Na, ko te iwi e meinga ai ratou hei pononga, ka whakawakia e ahau, e ai ta te Atua: muri iho i tenei ka puta mai ratou, a ka mahi ki ahau i tenei wahi.
Ngizasijezisa lesosizwe esibagqilazayo,’ kusitsho uNkulunkulu, ‘emva kwalokho bazaphuma kulelolizwe bangikhonze kuyonale indawo.’
8 A i homai ano e ia ki a ia te kawenata o te kotinga: a whanau ake ta Aperahama ko Ihaka, a i te waru o nga ra ka kotia; a na Ihaka ko Hakopa; na Hakopa hoki nga tupuna kotahi tekau ma rua.
Wasenika u-Abhrahama isivumelwano sokusoka. U-Abhrahama waba nguyise ka-Isaka, wamsoka ngemva kwensuku eziyisificaminwembili ezelwe. Ngemva kwalokho u-Isaka waba nguyise kaJakhobe, uJakhobe yena waba nguyise wabokhokho abalitshumi lambili.
9 Na ka hae nga tupuna ki a Hohepa, a hokona ana ia ki Ihipa: otira i a ia te Atua;
Ngenxa yokuthi okhokho babalomhawu ngoJosefa, bamthengisela eGibhithe njengesigqili. Kodwa uNkulunkulu waba laye
10 Nana ia i whakaora i ona matenga katoa, a hoatu ana ki a ia he pai, he matauranga i te aroaro o Parao kingi o Ihipa; a meinga ana ia e tera hei kawana mo Ihipa, mo tona whare katoa hoki.
wamephula kuzozonke inhlupho zakhe. Wanika uJosefa inhlakanipho, wamenza wathandwa nguFaro, inkosi yaseGibhithe. Yona yasimenza umbusi eGibhithe lakuso sonke isigodlo sakhe.
11 Na i reira ka puta he matekai ki te whenua katoa o Ihipa, o Kanaana, a he mate nui: kihai rawa i kitea he oranga e o tatou matua.
Indlala yasihlasela lonke elaseGibhithe leleKhenani, kwaba lobunzima obukhulu ngoba okhokho bethu bakuswela ukudla.
12 A, no te rongonga o Hakopa, e whai witi ana a Ihipa, ka tonoa e ia o tatou matua, ko te tononga tuatahi.
UJakhobe esezwile ukuthi amabele ayekhona eGibhithe, wathuma okhokho bethu ekuhambeni kwabo kwakuqala.
13 A, no te tononga tuarua, ka whakamohiotia a Hohepa ki ona tuakana; a ka whakaaturia ki a Parao te iwi o Hohepa.
Sebesiya khona okwesibili, uJosefa wabatshela abanewabo ukuthi wayengubani, njalo uFaro waziswa ngabakibo kaJosefa.
14 Na ka tono tangata a Hohepa ki te karanga i tona papa, i a Hakopa ki a ia, i ona huanga katoa hoki, e whitu tekau ma rima nga wairua.
Ngemva kwalokho uJosefa wasebiza uyise uJakhobe ukuthi eze labendlu yakhe bonke, kungabantu abangamatshumi ayisikhombisa lanhlanu sebebonke.
15 Na heke ana a Hakopa ki Ihipa, a ka mate, a ia me o tatou matua.
Ngakho uJakhobe wasesehlela kweleGibhithe lapho afela khona yena kanye labokhokho bethu.
16 A kawea atu ana ratou ki Hekeme, whakatakotoria ana ki te urupa i hokona mai ra e Aperahama, he moni hiriwa te utu, i nga tama a Hamora i Hekeme.
Izidumbu zabo zabuyiswa eShekhemu zabekwa ethuneni elathengwa ngu-Abhrahama emadodaneni kaHamori eShekhemu ngemali ethile.
17 A, no ka tata mai te wa mo te mea i korerotia ra i mua, i oatitia ra e te Atua ki a Aperahama, ka tupu te iwi, ka tini haere ki Ihipa,
Kwathi isikhathi sesisondele esokuthi uNkulunkulu agcwalise isithembiso sakhe ku-Abhrahama, inani labantu bakithi eGibhithe landa ngamandla.
18 A tae noa ki te putanga ake o tetahi atu kingi mo Ihipa, kihai nei i mohio ki a Hohepa.
Kwasekusiba ‘lenye inkosi eyayingazi lutho ngoJosefa yaba ngumbusi eGibhithe.’
19 Ko ia te mea nana i tinihanga to tatou iwi, i whakatupu kino o tatou matua, i meatia ai kia maka atu a ratou tamariki kei puta ki te ora.
Yaba lesihluku ebantwini bakithi, yancindezela okhokho bethu ngokubabamba ngamandla ukuthi balahlele khatshana insane zabo ezisanda kuzalwa ukuthi zife.
20 No taua wa ka whanau a Mohi, he tangata tino ataahua; e toru nga marama i whakatupuria ai ia i roto i te whare o tona papa,
Ngalesosikhathi uMosi wazalwa, njalo engasumntwana makhaza. Okwezinyanga ezintathu wondliwa endlini kayise.
21 A, no ka maka atu ia, ka tangohia ake ia e te tamahine a Parao, a atawhaitia ana hei tamaiti ake mana.
Kwathi esebekwe phandle, indodakazi kaFaro yamthatha yamkhulisa njengomntanayo.
22 Na i ata whakaakona a Mohi ki nga mea katoa o te matauranga o nga Ihipiana; a he mana rawa ia, i te kupu, i te mahi.
UMosi wafundiswa kuyo yonke inhlakanipho yamaGibhithe, eligagu lokukhuluma lokwenza.
23 A, ka tata ona tau ki te wha tekau, ka uru mai te whakaaro ki tona ngakau kia haere ia ki ona tuakana, ki nga tama a Iharaira.
Kwathi uMosi eseleminyaka engamatshumi amane obudala, wacabanga ukuya kwethekelela abantu bakibo, abako-Israyeli.
24 A, i tona kitenga i tetahi o ratou e tukinotia ana, ka awhina ia i a ia, a patua iho e ia te Ihipiana, a ka whai utu mona i tukinotia ra:
Wabona omunye wabo ehlukuluzwa ngumGibhithe, ngakho wayamlamulela, wenanisa ngokubulala umGibhithe lowo.
25 Hua noa e mohio ona tuakana, nona te ringa e homai ai e te Atua te whakaoranga mo ratou: heoi kihai ratou i mohio.
UMosi wakhumbula ukuthi abantu bakibo babezakunanzelela ukuthi uNkulunkulu wayemsebenzisa ukuthi abakhulule, kodwa kabakunanzelelanga.
26 Na i te aonga ake ka puta atu ia ki etahi e whawhai ana ki a raua, ka tahuri ki te wawao i a raua, ka mea, E hoa ma, he teina, he tuakana korua: he aha korua ka kino ai ki a korua ano?
Ngosuku olulandelayo uMosi wawela phezu kwabako-Israyeli ababili ababesilwa. Wazama ukubalamula ngokuthi, ‘Madoda, liyizinini; kungani lihlukuluzana kangaka na?’
27 Otira peia atu ana ia e te tangata nana te he ki tona hoa; i mea ia, Na wai koe i mea hei rangatira, hei kaiwhakawa mo maua?
Kodwa leyondoda eyayihlukuluza eyinye, yamfuqela eceleni uMosi yathi, ‘Ngubani okwenze umbusi lomahluli phezu kwethu?
28 E mea ana koe ki te whakamate i ahau, me koe i whakamate ra i te Ihipiana inanahi?
Ufuna ukungibulala njengomGibhithe ombuleleyo izolo?’
29 Na ka tahuti a Mohi i taua korero, a noho manene ana i Miriana; a tokorua ana tama i whanau ki reira.
UMosi wathi ekuzwa lokho wabalekela eMidiyani, lapho ahlala khona njengesizwe, wazala khona amadodana amabili.
30 A, no ka tutuki nga tau e wha tekau, ka puta ki a ia tetahi anahera a te Ariki i te koraha o Maunga Hinai, i roto i te mura ahi i te rakau.
Sekwedlule iminyaka engamatshumi amane, ingilosi yavela kuMosi iselangabini lesixuku esibhebhayo enkangala eduze kweNtaba iSinayi.
31 A, no te kitenga o Mohi, ka miharo ki taua whakakitenga; a i a ia ka whakatata atu ki te matakitaki, ka puaki mai te reo o te Ariki ki a ia,
Wathi ekubona lokhu wamangala kakhulu ngalowombono. Wathi uyasondela ukuthi abonisise, wezwa ilizwi likaThixo lisithi:
32 Ko te Atua ahau o ou matua, ko te Atua o Aperahama, o Ihaka, o Hakopa. Na wiri ana a Mohi, kore rawa i kaha ki te titiro atu.
‘NginguNkulunkulu waboyihlo, uNkulunkulu ka-Abhrahama, lo-Isaka loJakhobe.’ UMosi wathuthumela ngokwesaba wehluleka ukukhangela.
33 A ka mea mai te Ariki ki a ia, Wetekia atu nga hu i ou waewae: ko te wahi hoki e tu na koe he oneone tapu.
INkosi yasisithi kuye, ‘Khupha amanyathela akho, ngoba indawo omi kuyo ingumhlabathi ongcwele.
34 Kua tino kite hoki ahau i te mate o toku iwi e noho nei i Ihipa, kua rongo hoki i ta ratou aue, a kua heke iho nei ahau ki te whakaora i a ratou. Na, haere mai, ka tonoa koe e ahau ki Ihipa.
Ngempela sengikubonile ukuhlukuluzeka kwabantu bami eGibhithe. Sengikuzwile ukububula kwabo, ngakho sengibuyile phansi lapha ukuzebakhulula. Manje-ke zwana, ngizakubuyisela eGibhithe.’
35 Na ko taua Mohi i whakakahoretia ra e ratou, i mea ra ratou, na wai koe i mea hei rangatira, hei kaiwhakawa? ko ia ano i tonoa e te Atua hei rangatira, hei kaiwhakaora, he mea na te ringa o te anahera i puta mai ra ki a ia i te rakau.
Nguye kanye uMosi lo ababemalile ngamazwi athi, ‘Ngubani okwenze umbusi lomahluli na?’ Wathunyelwa ukuba ngumbusi lomkhululi nguNkulunkulu mathupha, ngengilosi eyabonakala kuye isesixukwini.
36 Na taua tangata ratou i arahi atu, i muri iho i tana mahinga i nga mea whakamiharo, i nga tohu, ki te whenua o Ihipa, ki te Moana Whero, ki te koraha hoki i nga tau e wha tekau.
Wabakhokhela baphuma elizweni laseGibhithe, wenza izimanga lemimangaliso eGibhithe lasolwandle olubomvu kanye lasenkangala okweminyaka engamatshumi amane enkangala.
37 Ko taua Mohio ano tenei i mea atu ra ki nga tamariki a Iharaira, Ma te Atua e whakaara ake he poropiti mo koutou i roto i o koutou teina, he penei me ahau.
Nguye lo uMosi owatshela abako-Israyeli wathi, ‘UNkulunkulu wenu uzalivusela umphrofethi phakathi kwabafowenu njengami.’
38 Ko ia ano tenei i te whakaminenga i te koraha, raua ko te anahera i korero ra ki a ia i Maunga Hinai, ko o tatou matua hoki: i riro mai ai i a ia nga kupu ora hei homai ki a tatou.
Wayephakathi kwebandla enkangala, elabokhokho bethu njalo elayo ingilosi eyakhuluma kuye eNtabeni yaseSinayi; njalo wemukela amazwi okuphila ukuthi awedlulisele kithi.
39 Kihai nei o tatou matua i pai ki te whakarongo ki a ia, heoi peia atu ana ia e ratou, a hoki ana o ratou ngakau ki Ihipa.
Kodwa okhokho bethu bala ukumlalela. Bamala, kwathi ezinhliziyweni zabo babuyela eGibhithe.
40 A mea ana ratou ki a Arona, hanga ma tatou etahi atua hei haere ki mua i a tatou: ko tenei Mohi hoki i arahina mai nei tatou i te whenua o Ihipa, kahore tatou e matau kua ahatia ranei.
Batshela u-Aroni bathi, ‘Yenza onkulunkulu abazasikhokhela. UMosi lo owasikhupha eGibhithe asisakwazi ukuthi usedliwe yini!’
41 Heoi hanga ana e ratou he kuao kau i aua ra, tapaea ana he patunga tapu ma taua whakapakoko, a koa ana o ratou ngakau ki nga mahi a o ratou ringa.
Yiso lesosikhathi abenza ngaso isithombe esasilesimo sethole. Baletha imihlatshelo kulo, benza umkhosi wokuthakazelela lokho okwenziwa yizandla zabo.
42 Na ka tahuri ke te Atua, tukua atu ana ratou kia karakia ki te ope o te rangi; kia pera me te mea i tuhia ki te pukapuka a nga poropiti, I homai koia e koutou ki ahau nga patunga tapu me nga whakahere i nga tau e wha tekau i te koraha, e te whar e o Iharaira?
Kodwa uNkulunkulu wabafulathela, wabakhalala ukuba bakhonze ilanga, inyanga lezinkanyezi. Lokhu kuvumelana lalokho okulotshiweyo encwadini yabaphrofethi ukuthi: ‘Wena ndlu ka-Israyeli, langilethela na imihlatshelo leminikelo ngeminyaka engamatshumi amane enkangala?
43 Na kua mau koutou ki te tapenakara o Moroko, ki te whetu o to koutou atua o Reipana, ki nga whakapakoko i hanga e koutou hei koropiko atu; na, maku koutou e kawe atu ki tawahi o Papurona.
Hatshi, lathwala isikhonzelo sikaMoleki lenkanyezi kankulunkulu wenu uRefani, izithombe elazenzayo ukuthi lizikhonze. Ngakho-ke, ngizalixotshela ekuthunjweni’ ngale kweBhabhiloni.
44 I o tatou matua te tapenakara o te whakaaturanga i te koraha, tana hoki i whakarite ai, i mea ai ki a Mohi kia hanga e ia, kia rite ki te tauira i kite ai ia.
Okhokho bethu babelalo ithabanikeli lobufakazi enkangala. Lalenziwe njengokuqondiswa kukaMosi nguNkulunkulu elandela isimo ayesibonile.
45 A, i o ratou na ra, na o tatou matua i mau mai, i a ratou ko Hohua i haere mai ai ki te noho i te whenua o nga Tauiwi, i peia atu nei e te Atua i te aroaro o o tatou matua, a taea noatia nga ra i a Rawiri;
Sebelamukele ithala okhokho bethu bengaphansi kukaJoshuwa beza lalo ekuthumbeni kwabo izizwe. Lahlala elizweni kwaze kwaba yisikhathi sikaDavida,
46 I paingia nei ia e te Atua, a i inoi hoki mana e rapu he nohoanga mo te Atua o Hakopa.
owathandwa nguNkulunkulu, wacela ukuthi alungisele uNkulunkulu kaJakhobe indawo yokuhlala.
47 Na Horomona ia i hanga he whare mona.
Kodwa kwaba nguSolomoni owamakhelayo leyondlu.
48 He ahakoa ra, e kore te Runga Rawa e noho ki nga whare i hanga e te ringa; ko ta te poropiti hoki tena i mea ai,
Lanxa kunjalo, oPhezukonke kahlali ezindlini ezakhiwe ngabantu. Njengoba esitsho umphrofethi ukuthi:
49 Ko te rangi toku torona, ko te whenua toku turanga waewae; he whare pehea ta koutou e hanga ai moku? e ai ta te Ariki: a ko tehea te wahi e okioki ai ahau?
‘Izulu liyisihlalo sami sobukhosi, lomhlaba uyisenabelo sami. Lizangakhela ndlu bani? kutsho iNkosi. Kambe izaba ngaphi indawo yami yokuphumula na?
50 Ehara ianei i toku ringa nana enei mea katoa i hanga?
Izinto zonke lezi kazenziwanga yisandla sami na?’
51 E te hunga kaki maro, kahore nei i kotia te ngakau me nga taringa, he whakakeke tonu ta koutou ki te Wairua Tapu: rite tonu ta koutou ki ta o koutou matua.
Lina ziqholo zabantu, abanhliziyo lezindlebe ezingasokanga! Lifuze oyihlo: Lihlezi lijamelene loMoya oNgcwele!
52 Ko tehea o nga poropiti kihai i whakatupuria kinotia e o koutou matua? whakamatea iho e ratou te hunga i poropititia ai te haerenga mai o te Mea Tika: ko koutou nei ona kaituku, ona kaikohuru;
Kambe kwake kwabakhona umphrofethi oyihlo abangazange bamhlukuluze na? Baze bababulala lalabo abaphrofetha ngokuza koLungileyo. Khathesi selimnikele lambulala,
53 Ko koutou, kua riro na i a koutou te ture, i ta nga anahera i whakatakoto mai ai, heoi kihai i puritia e koutou.
lina eseliwemukele umthetho oweza ngezingilosi kodwa kaliwulandelanga.”
54 A ka rongo ratou ki enei mea, na tu rawa ki roto ki o ratou ngakau, tetea ana o ratou niho ki a ia.
Amalunga eSanihedrini esekuzwile lokhu azonda, afuthelana, amgedlela amazinyo.
55 Otiia ko ia, ki tonu i te Wairua Tapu, titiro matatau atu ana ki te rangi, ka kite i te kororia o te Atua, i a Ihu hoki e tu ana i te ringa matau o te Atua;
Kodwa uStefane egcwele uMoya oNgcwele wakhangela ezulwini wabona inkazimulo kaNkulunkulu loJesu emi esandleni sokunene sikaNkulunkulu.
56 A ka mea, nana, e kite ana ahau ko nga rangi e tuhaha ana, a ko te Tama a te tangata e tu ana i te ringa matau o te Atua.
Wathi, “Khangelani, ngibona izulu livuliwe leNdodana yoMuntu imi esandleni sokunene sikaNkulunkulu.”
57 Katahi ratou ka hamama, he nui te reo, ka puru i o ratou taringa, a kotahi tonu te omanga atu ki a ia,
Besizwa lokhu bagcika indlebe zabo, baklabalala, bamdumela
58 Ka maka ia e ratou ki waho o te pa, a akina ana ki te kohatu: ko nga kaititiro i whakatakoto i o ratou kakahu ki nga waewae o tetahi taitama, ko Haora te ingoa.
bamhudulela phandle kwedolobho, bamkhanda ngamatshe. Ofakazi babeka izigqoko zabo phambi kwejaha elalithiwa nguSawuli.
59 Heoi akina ana e ratou a Tepene ki te kohatu, me ia e karanga ana ki te Ariki, e mea ana, E te Ariki, e Ihu, toku wairua ki a koe.
Kwathi belokhu bemkhanda uStefane wakhuleka wathi, “Nkosi Jesu, yamukela umoya wami.”
60 Katahi ia ka tuturi ki raro, ka karanga, he nui te reo, E te Ariki, kaua tenei mea e whakairia ki a ratou. A, i tana korerotanga i tenei, ka moe.
Wathi vutshalala ngamadolo phansi wamemeza wathi, “Nkosi, ungababekeli mlandu ngalesisono.” Kuthe esetsho lokho, walala.
