< ലൂക്കോസ് 2 >
1 ൧ ആ കാലത്ത്, റോമാസാമ്രാജ്യത്തിൽ ഒക്കെയും ജനസംഖ്യ കണക്ക് എടുക്കണം എന്ന് ഔഗുസ്തൊസ് കൈസർ ഒരു ആജ്ഞ കൊടുത്തു.
Henu mu magono aghu, jhatokili kwamba Kaisari Agusto ahomisi lilaghisu kujhelesya kujha jhitolibhwayi sensa jha bhanu bhoha bhabhiishi pa dunia.
2 ൨ കുറേന്യൊസ്, സിറിയയിലെ ഗവർണ്ണർ ആയിരിക്കുമ്പോൾ ആകുന്നു ഈ ഒന്നാമത്തെ കണക്കെടുപ്പ് ഉണ്ടാകുന്നത്.
Ejhe jhajhele sensa jha kwanza jhajhabhombiki wakati Krenio ndo gavana bhwa Siria.
3 ൩ അതുകൊണ്ട് എല്ലാവരും ജനസംഖ്യ രേഖപ്പെടുത്തേണ്ടതിന് അവരവരുടെ പട്ടണങ്ങളിലേക്ക് യാത്രയായി.
Efyo, kila mmonga akalota kumjini kwa muene kujhandikisya sensa.
4 ൪ അങ്ങനെ യോസഫും ദാവീദിന്റെ കുടുംബത്തിലും വംശത്തിലും ഉൾപ്പെട്ടവൻ ആയിരുന്നതുകൊണ്ട്, തനിക്കു വിവാഹം നിശ്ചയിച്ചിരുന്ന മറിയ എന്ന ഗർഭിണിയായ ഭാര്യയോടും കൂടെ പേരു ചേർക്കേണ്ടതിന് ഗലീലയിലെ നസറെത്ത് പട്ടണം വിട്ടു,
Ni muene Yusufu akabhoka kabhele mu mji bhwa Nazareti okhu Galilaya ni kusafiri Yudea mu mji bhwa Bethlehemu, bhwa umanyikene kama mji bhwa Daudi, kwandabha jhatokili mu lukholo lwa Daudi.
5 ൫ യെഹൂദ്യയിൽ ബേത്ത്ലേഹെം എന്ന ദാവീദിന്റെ പട്ടണത്തിലേക്ക് പോയി.
Alotili okhu kwijhandikisya pamonga ni Mariamu, ambajhe amposili na akajha ilolelela muana.
6 ൬ അവർ അവിടെ ആയിരുന്നപ്പോൾ അവൾക്ക് പ്രസവത്തിനുള്ള സമയം ആയി
Henu jhatokili kujha, bhobhajhele khola wakati bhwa muene bhwa kwifungula muana bhwa wadili.
7 ൭ അവൾ ആദ്യജാതനായ മകനെ പ്രസവിച്ചു. വഴിയമ്പലത്തിൽ അവർക്ക് സ്ഥലം ഇല്ലാതിരുന്നതിനാൽ പുതപ്പ് കൊണ്ട് നല്ലവണ്ണം പൊതിഞ്ഞു പശുത്തൊട്ടിയിൽ കിടത്തി.
Akahogola muana ghwa kigos, mzalibhwa bhwa muene bhwa kuanza, akan'syongosela ngobho mb'ele bhuoha kun'kenga muana ni mepu. Ndipo akambeka mu kihori kya kulesela bhanyama kwandabha jhajhelepi nafasi mu nyumba jha bhahesya.
8 ൮ അന്ന്, സൂര്യൻ അസ്തമിച്ച് ഇരുൾ വ്യാപിച്ചപ്പോൾ, ആ പ്രദേശത്ത് ഇടയന്മാർ ആട്ടിൻകൂട്ടത്തിന് കാവലായി വെളിയിൽ താമസിച്ചിരുന്നു.
Katika eneo e'lu, bhajhele bhachungaji bhabhatameghe kumigonda bhakajha bhilenda makundi gha kondoo bha bhene pakiru.
9 ൯ പെട്ടെന്ന് കർത്താവിന്റെ ഒരു ദൂതൻ അവരുടെ അരികെ വന്നു, കർത്താവിന്റെ തേജസ്സ് അവരെ ചുറ്റിമിന്നി, അവർ ഭയപരവശരായിത്തീർന്നു.
Ghafla, malaika bha Bwana akabhatokela, ni bhutukufu bhwa Bwana bhwa langele kubhasyongoka, na bhajhe ni bhuogha sana.
10 ൧൦ ദൂതൻ അവരോട്: ഭയപ്പെടേണ്ടാ; സർവ്വജനത്തിനും ഉണ്ടാകുവാനുള്ള മഹാസന്തോഷം ഞാൻ നിങ്ങളോടു സുവിശേഷിക്കുന്നു.
Ndipo malaika akabhajobhela, “Musitili, kwa ndabha ni kabhaletela habari jhinofu ambajho jhileta furaha mbaha kwa bhanu bhoha.
11 ൧൧ കർത്താവായ ക്രിസ്തു എന്ന രക്ഷിതാവ് ഇന്ന് ദാവീദിന്റെ പട്ടണത്തിൽ നിങ്ങൾക്ക് വേണ്ടി ജനിച്ചിരിക്കുന്നു.
Lelu mwokozi ahogoliki kwandabha jhinu kumjini kwa Daudi! muene ndo Kristu Bwana!
12 ൧൨ നിങ്ങൾക്ക് അടയാളമോ; പുതപ്പിനാൽ നല്ലവണ്ണം പൊതിയപ്പെട്ട് പശുത്തൊട്ടിയിൽ കിടക്കുന്ന ഒരു ശിശുവിനെ നിങ്ങൾ കാണും എന്നു പറഞ്ഞു.
Ejhe, ndo ishara jha mwibetakupelibhwa, bhwa mwibetakunkolela muana akongibhu nghobho na agonili mu liholi lya kulesela bhanyama.”
13 ൧൩ പെട്ടെന്ന് സ്വർഗ്ഗീയ സൈന്യത്തിന്റെ ഒരു സംഘം ദൂതനോട് ചേർന്ന് ദൈവത്തെ പുകഴ്ത്തി.
Ghafla kwajhele ni kijeshi kibhaha lya kumbinguni lyaungena Ni malaika ojhu bhakansifu k'yara bhakajobha,
14 ൧൪ “അത്യുന്നതങ്ങളിൽ ദൈവത്തിന് മഹത്വം; ഭൂമിയിൽ ദൈവപ്രസാദമുള്ള മനുഷ്യർക്ക് സമാധാനം” എന്നു പറഞ്ഞു.
“Utukufu kwa K'yara j'ha ajhele kunani, ni amani ij'helayi pa duniani kwa bhoha bhaipendesibhwa nabhu.”
15 ൧൫ ദൂതന്മാർ അവരെ വിട്ടു സ്വർഗ്ഗത്തിൽ പോയശേഷം ഇടയന്മാർ: ഇപ്പോൾ നാം ബേത്ത്-ലേഹേമിൽ ചെന്ന് കർത്താവ് നമ്മോടു അറിയിച്ച ഈ സംഭവം കാണണം എന്നു തമ്മിൽ പറഞ്ഞു.
Ikajha kwamba malaika bhobhamalikubhoka kulota kumbinguni, bhachungaji bhakajobhe sana bhene kwa bhene, “Tulotayi henu khola Bethlehemu, na tukalolayi khenu ekhe ambakyo kih'omili, ambakyo Bwana atujobhili.”
16 ൧൬ അവർ വേഗത്തിൽ ചെന്ന്, മറിയയെയും യോസഫിനെയും പശുത്തൊട്ടിയിൽ കിടക്കുന്ന ശിശുവിനെയും കണ്ട്.
Bhakaharakisya khola, na bhan'kolili Mariamu ni Yusufu, na bhambwene muana agonili mu liholi lya kulesele bhanyama.
17 ൧൭ ഈ കുഞ്ഞിനെക്കുറിച്ച് മാലാഖമാർ തങ്ങളോട് പറഞ്ഞവാക്ക് മറ്റുള്ളവരെയെല്ലാം അറിയിച്ചു.
Na bhobhabhuene naha, bhakabhajulisha bhanu khela kyabhajobhibhu kuhusu muana.
18 ൧൮ ഇടയന്മാർ പറഞ്ഞത് കേട്ടവർ എല്ലാം ആശ്ചര്യപ്പെട്ടു.
Bhoha bhabhepeliki habari ejhe bhasyangesibhu ni khela kyakyajobhibhu ni bhachungaji.
19 ൧൯ മറിയ ഈ വാർത്ത ഒക്കെയും വില ഉള്ളതെന്ന് കരുതി ഹൃദയത്തിൽ സംഗ്രഹിച്ച് ധ്യാനിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു.
Lakini Mariamu ajhendelili kufikiri kuhusu ghoha ghaamali kughap'eleka, aghatunzili mu muoyo ghwa muene.
20 ൨൦ തങ്ങളോട് അറിയിച്ചതുപോലെ ഇടയന്മാർ കണ്ട്. അവർ കേട്ടതും കണ്ടതുമായ എല്ലാറ്റിനെയും കുറിച്ച് ദൈവത്തെ മഹത്വപ്പെടുത്തിയും പുകഴ്ത്തിയുംകൊണ്ട് മടങ്ങിപ്പോയി.
Bhachungaji bhakakerebhuka bhakantukusya ni kun'sifu k'yara kwandabha jha khila khenu kyabhamali kup'eleka ni kulola, kama tukyajhikajhele jhinenibhu kwa bhene.
21 ൨൧ ശിശുവിനെ പരിച്ഛേദന ചെയ്യേണ്ട എട്ടാം ദിവസം, അവൻ ഗർഭത്തിൽ ഉല്പാദിക്കുന്നതിനു മുമ്പെ ദൂതൻ പറഞ്ഞിരുന്നതുപോലെ, അവന് യേശു എന്നു പേർവിളിച്ചു.
Bhojhifikili ligono lya nane na jhajhele ndo wakati bhwa kun'tahiri muana, bhakan'kuta lihina Yesu, lya amalikupelibhwa ni jhola malaika kabla jha luleme kut'ongibhwa mulileme.
22 ൨൨ മോശെയുടെ ന്യായപ്രമാണം അനുസരിച്ചുള്ള അവളുടെ ശുദ്ധീകരണകാലം പൂർത്തിയായപ്പോൾ
Zao lyalilondekeghe lya utakaso bho sipetili, kul'engana ni sheria jha Musa, Yusufu ni Mariamu bhakampeleka ku hekalu khola Yerusalemu kumb'eka palongolo pa Bwana.
23 ൨൩ കടിഞ്ഞൂലായ ആണൊക്കെയും കർത്താവിന് വിശുദ്ധം ആയിരിക്കണം എന്നു കർത്താവിന്റെ ന്യായപ്രമാണത്തിൽ എഴുതിയിരിക്കുന്നത് പോലെ
Kama kyajhalembibhu mu sheria sya Bwana, “khila n'gosi jhaafungulibhu lileme ni ibetakukutibhwa jhaapisibhu bhakfu kwa Bwana.”
24 ൨൪ അവനെ കർത്താവിന് അർപ്പിക്കുവാനും, ഒരു ഇണ കുറുപ്രാവിനെയോ രണ്ടു പ്രാക്കുഞ്ഞിനെയോ കർത്താവിന്റെ ന്യായപ്രമാണത്തിൽ കല്പിച്ചതുപോലെ യാഗം കഴിക്കുവാനും അവർ അവനെ യെരൂശലേമിലേക്കു കൊണ്ടുപോയി.
Bhabhu ni bhene bhahidili kupisya sadaka kulengana ni khela kyakijobhibhwa mu sheria jha Bwana, Jozi jha jhebha au makinda mabhele gha njebha.”
25 ൨൫ യെരൂശലേമിൽ ശിമ്യോൻ എന്നു പേരുള്ള ഒരു മനുഷ്യൻ ഉണ്ടായിരുന്നു; ഈ മനുഷ്യൻ നീതിമാനും യിസ്രായേലിന്റെ ആശ്വാസത്തിനായി കാത്തിരിക്കുന്നവനും ആയിരുന്നു; പരിശുദ്ധാത്മാവും അവന്റെമേൽ ഉണ്ടായിരുന്നു.
Langayi, pajhele ni munu mu Yerusalemu ambajhe lihina lya muene akutibhweghe Simeoni. Munu ojho ajhele mwenye haki ni mcha Mungu. Muene akajha ilendela kwandabha jha mfariji ghwa Israeli, ni Roho mtakatifu ajhele panani pa muene.
26 ൨൬ കർത്താവിന്റെ ക്രിസ്തുവിനെ കാണുംമുമ്പെ മരിക്കുകയില്ല എന്നു പരിശുദ്ധാത്മാവിനാൽ അവന് അരുളപ്പാട് ഉണ്ടായിരുന്നു.
Jhamali kufunulibhwa kwa muene kupetela Roho mtakatifu kujha muene ngaafwilepi kabla jha kumbona kristu Bwana.
27 ൨൭ അവൻ ആത്മാവ് നയിച്ചതനുസരിച്ച് ദൈവാലയത്തിൽ ചെന്ന്. യേശു എന്ന പൈതലിന് വേണ്ടി ന്യായപ്രമാണം അനുസരിച്ചുള്ള അനുഷ്ഠാനങ്ങൾ ചെയ്വാൻ അമ്മയും അപ്പനും അവനെ അകത്ത് കൊണ്ടുചെന്നപ്പോൾ
Ligono limonga ahidili mugati mu hekalu, alongosibhu ni Roho mtakatifu. Ambapo bhazazi bhandetili muana, Yesu, kumbombela ghala ghaghalondekejhe jha sheria,
28 ൨൮ ശിമ്യോൻ അവനെ കയ്യിൽ എടുത്തു ദൈവത്തെ പുകഴ്ത്തി:
Ndipo Simeoni ampokili mu mabhoko gha muene, ni kun'sifu k'yara ni kujobha,
29 ൨൯ “ഇപ്പോൾ നാഥാ തിരുവചനത്തിൽ പറയുന്നതുപോലെ നീ അടിയനെ സമാധാനത്തോടെ വിട്ടയയ്ക്കേണമേ.
“Henu ruhusuayi n'tumishi ghwa jhobhi alotayi kwa amani Bwana, kulengana ni lilobhi lya jhobhi.
30 ൩൦ ജാതികൾക്ക് വെളിപ്പെടുവാനുള്ള പ്രകാശവും നിന്റെ ജനമായ യിസ്രായേലിന്റെ മഹത്വവുമായി
Kwa kujha mihu ghangu ghaubhwene wokovu bhwa jhobhi,
31 ൩൧ നീ സകലജാതികളുടെയും മുമ്പിൽ ഒരുക്കിയിരിക്കുന്ന നിന്റെ രക്ഷയെ
ambabho bhubhonekene kwa mihu gha bhanu bhoha.
32 ൩൨ എന്റെ കണ്ണ് കണ്ടുവല്ലോ” എന്നു പറഞ്ഞു.
Muene ndo nuru kwandabha jha ufunuo kwa bhamataifa ni utukufu bhwa bhanu Israeli.”
33 ൩൩ ഇങ്ങനെ യേശു പൈതലിനെക്കുറിച്ചു പറഞ്ഞത് കൊണ്ട് അവന്റെ അപ്പനും അമ്മയും ആശ്ചര്യപ്പെട്ടു.
Dadi ni Mabhu ghwa bhana bhasyangesibhu kwa mambo ghaghalongeliki juu jha bhene.
34 ൩൪ പിന്നെ ശിമ്യോൻ അവരെ അനുഗ്രഹിച്ച് അവന്റെ അമ്മയായ മറിയയോടു: ഇവൻ യിസ്രായേലിൽ പലരേയും ദൈവത്തിൽ നിന്നു അകലുന്നവരും അടുക്കുന്നവരും ആക്കിത്തീർക്കും. അനേകരുടെ ഹൃദയങ്ങളിലെ വിചാരം വെളിപ്പെടുത്തും. എതിർക്കുന്നവർക്ക് അവൻ ഒരു അടയാളം ആയിരിക്കും.
Ndipo Simeoni akabhabariki ni kujobha Mariamu nyinamunu, “Pelekesiajhi kwa ndabha jha kujhagha ni kuokoka kwa bhanu bhingi mu Israeli na ndo ishara ambajho bhanu bhingi bhibeta kujhipinga.
35 ൩൫ നിന്റെ സ്വന്തപ്രാണനിൽക്കൂടി ഒരു വാൾ കടക്കുന്നത് പോലെ നിനക്ക് വലിയ പ്രയാസം ഉണ്ടാകും എന്നു പറഞ്ഞു.
Kabhele ndo upanga bhwawibeta kuhoma nafsi jha jhobhi ghwe muene, ili kwamba mabhwasu gha mioyo jha bhingi jhidhihirikayi”.
36 ൩൬ ആശേർ ഗോത്രത്തിൽ ഫനൂവേലിന്റെ മകളായ ഹന്നാ എന്നൊരു പ്രവാചകി ഉണ്ടായിരുന്നു; അവൾ വിവാഹ ശേഷം ഭർത്താവിനോടുകൂടെ ഏഴ് സംവത്സരം ജീവിച്ചു. എൺപത്തിനാല് സംവത്സരം വിധവയായി ജീവിച്ചു. ഇപ്പോൾ വളരെ വയസ്സു ചെന്ന്.
Nabii n'dala jhaakutibhweghe Ana ajhele mu hekalu. Muene ajhele binti ghwa Fanueli kuhoma kabila lya Asheri. Ajhele ni miaka ghimehele sana. Ni muene atamili ni n'gosi kwa miaka sana baada jha kubhonana,
37 ൩൭ ദൈവാലയം വിട്ടുപിരിയാതെ ഉപവാസത്തോടും പ്രാർത്ഥനയോടും കൂടെ രാവും പകലും ആരാധന ചെയ്തുവരുന്നു.
Na ndipo akajha mjane kwa miaka themanini na nne. Ni muene abhwayilepi kubhoka mu hekalu na akajha ijhendelela kumwabudu K'yara pamonga ni kufunga ni kus'oka, kiru ni musi.
38 ൩൮ ആ സമയത്ത് അവളും അടുത്തുനിന്ന് ദൈവത്തെ സ്തുതിച്ച്, യെരൂശലേമിന്റെ വീണ്ടെടുപ്പിനായി കാത്തിരുന്ന എല്ലാവരോടും അവനെക്കുറിച്ച് പ്രസ്താവിച്ചു.
Na kwa wakati obhu ahidili pala pa bhajhele akajhanda kun'shuru k'yara. Alongili kumhusu muana kwa khila munu ambajhe alendeleleghe ukombozi bhwa Yerusalemu.
39 ൩൯ കർത്താവിന്റെ ന്യായപ്രമാണത്തിൽ കല്പിച്ചിരിക്കുന്നതൊക്കെയും നിവർത്തിച്ചശേഷം മറിയയും ജോസഫും ഗലീലയിൽ തങ്ങളുടെ പട്ടണമായ നസറെത്തിലേക്ക് മടങ്ങിപ്പോയി.
Bho bhamalili khila khenu kya bhalondeghe kubhomba kulengana ni sheria jha Bwana, bhakakerebhuka Galilaya, kumjini kwa bhene, Nazareti.
40 ൪൦ പൈതൽ വളർന്ന് ജ്ഞാനം നിറഞ്ഞു, ആത്മാവിൽ ബലപ്പെട്ടുപോന്നു; ദൈവകൃപയും അവന്മേൽ ഉണ്ടായിരുന്നു.
Muana akholili, na ajhe ni nghofu, akajhongeseka katika hekima, ni neema jha K'yara jhajhele panani pa muene.
41 ൪൧ അവന്റെ അമ്മയപ്പന്മാർ എല്ലാ വർഷവും പെസഹ പെരുന്നാളിന് യെരൂശലേമിലേക്കു പോകും.
Bhazazi bha mwene khila mwaka bhalotili Yerusalemu kwandabha jha sikukuu jha Pasaka.
42 ൪൨ അവന് പന്ത്രണ്ട് വയസ്സായപ്പോൾ അവർ പതിവുപോലെ പെരുന്നാളിന് പോയി.
Bhoajhe ni umri wa miaka kumi hi mibhele, bhakalota kabhele wakati muafaka kidesturi kwandabha jha sikukuu.
43 ൪൩ പെരുന്നാൾ കഴിഞ്ഞു മടങ്ങിപ്പോരുമ്പോൾ ബാലനായ യേശു യെരൂശലേമിൽ താമസിച്ചു; അമ്മയപ്പന്മാരോ അറിഞ്ഞില്ല.
Baada jha kubhakila magono ghoha kwandabha jha sikukuu bhajhandili kukerebhuka kunyumba. Lakini n'gosi Yesu abakili kunyuma m'ola mu Yerusalemu ni bhazazi bha muene bhamanyilepi e'le.
44 ൪൪ അവരോടൊപ്പം യാത്ര ചെയ്യുന്നവരുടെ കൂട്ടത്തിൽ ഉണ്ടായിരിക്കും എന്നു അവർ വിചാരിച്ചിട്ട് ഒരു ദിവസത്തെ യാത്രചെയ്തു; പിന്നെ അവനെ ബന്ധുക്കളുടെയും പരിചയക്കാരുടെയും ഇടയിൽ അന്വേഷിച്ചു.
Bhadhanieghe ajhele mu likundi lya bhasafirieghe nalu, hivyo bhasafiri safari jha ligono. Ndipo bhakajhanda kundonda miongoni mwa bhalongo munu ni marafiki bha bhene.
45 ൪൫ അവനെ കണ്ടില്ല അതുകൊണ്ട് അവർ അവനെ അന്വേഷിച്ചു യെരൂശലേമിലേക്കു മടങ്ങിപ്പോയി.
Bhobhashindilu kun'kabha, bhakakerebhuka Yerusalemu ni kujhanda kundonda omu.
46 ൪൬ മൂന്നുദിവസം കഴിഞ്ഞശേഷം അവൻ ദൈവാലയത്തിൽ ഗുരുക്കന്മാരുടെ ഇടയിൽ ഇരിക്കുന്നതും അവരുടെ ഉപദേശം കേൾക്കുകയും അവരോട് ചോദ്യങ്ങൾ ചോദിക്കുന്നതും കണ്ട്.
Jhatokili kwamba baada jha magono madatu, bhakan'kabha mu hekalu, akajha atamili pagati pa bhalimu, akabhap'elekesya ni kubhakhota maswali.
47 ൪൭ അവന്റെ വാക്ക് കേട്ടവർക്കെല്ലാവർക്കും അവന്റെ വിവേകത്തിലും ഉത്തരങ്ങളിലും വിസ്മയം തോന്നി. അവനെ കണ്ടിട്ട് അവർ അതിശയിച്ചു;
Bhoha bhabhampelekisi bhasyangesibhu ni ufahamu bhwa muene ni majibu gha muene.
48 ൪൮ അമ്മ അവനോട്: മകനേ, ഞങ്ങളോടു ഇങ്ങനെ ചെയ്തതു എന്ത്? നിന്റെ അപ്പനും ഞാനും വ്യസനിച്ചുകൊണ്ട് നിന്നെ കണ്ടുപിടിക്കാൻ വളരെ വിഷമിച്ചു എന്നു പറഞ്ഞു.
Bho bhambwene, bhastajabili. Nyinamunu akan'jobhela, “Mwanabhangu, kwandabha jhakiki ukatubhombela naha? Pelekesiajhi, Dadi waku ni nene tukulondili kwa wasiwasi mbaha.”
49 ൪൯ അവൻ അവരോട്: എന്നെ എന്തിനാണ് അന്വേഷിച്ചത്? എന്റെ പിതാവിന്റെ ഭവനത്തിൽ ഞാൻ ഇരിക്കേണം എന്നു നിങ്ങൾ അറിയുന്നില്ലയോ. എന്നു പറഞ്ഞു.
Akabhajobhela, “kwandabha jhakiki mnilondeghe? Mwamanyilepi kujha lazima nijhelayi mu nyumba jha dadi jhangu?
50 ൫൦ അവൻ തങ്ങളോട് പറഞ്ഞവാക്ക് അവർക്ക് മനസ്സിലായില്ല.
Lakini bhanjelibhu lepi kiki akimaanishieghe kwa malobhi aghu.
51 ൫൧ പിന്നെ അവൻ അവരോടുകൂടെ നസറെത്തിൽ വന്നു മാതാപിതാക്കളെ അനുസരിച്ചു ജീവിച്ചു. ഈ കാര്യങ്ങൾ എല്ലാം അവന്റെ അമ്മ ഹൃദയത്തിൽ സംഗ്രഹിച്ചു.
Ndipo akalota pamonga nabhu mpaka kunyumba Nazareti na ajhele mtii lwa bhene. Nyinamunu ahifadhili mambo ghoha mu muoyo ghwa muene.
52 ൫൨ യേശുവോ ജ്ഞാനത്തിലും വളർച്ചയിലും ദൈവത്തിന്റെയും മനുഷ്യരുടെയും കൃപയിലും മുതിർന്നു വന്നു.
Lakini Yesu ajhendelili kukhola katika hekima ni kimo, na ajhongesiki kuganikibhwa ni k'yara ni bhanu.