< മത്തായി 4 >
1 ഇതിനുശേഷം പിശാചിനാൽ പ്രലോഭിപ്പിക്കപ്പെടുന്നതിന് ദൈവാത്മാവ് യേശുവിനെ വിജനപ്രദേശത്തേക്ക് കൊണ്ടുപോയി.
ⲁ̅ⲧⲟⲧⲉ ⲓⲏⲥ ⲁⲩϫⲓⲧϥ ⲉϩⲣⲁⲓ ⲉⲧⲉⲣⲏⲙⲟⲥ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲙ ⲡⲉⲡⲛⲁ ⲉⲧⲣⲉⲩⲡⲉⲓⲣⲁⲍⲉ ⲙⲙⲟϥ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲙ ⲡⲇⲓⲁⲃⲟⲗⲟⲥ
2 നാൽപ്പതുപകലും നാൽപ്പതുരാവും ഉപവസിച്ചശേഷം അദ്ദേഹത്തിനു വിശപ്പനുഭവപ്പെട്ടു.
ⲃ̅ⲁϥⲛⲏⲥⲧⲉⲩⲉ ⲇⲉ ⲛϩⲙⲉ ⲛϩⲟⲟⲩ ⲙⲛ ϩⲙⲉ ⲛⲟⲩϣⲏ ⲙⲛⲛⲥⲱⲥ ⲁϥϩⲕⲟ
3 അപ്പോൾ പ്രലോഭകൻ അടുത്തുചെന്ന്, “അങ്ങ് ദൈവപുത്രൻ ആണെങ്കിൽ, ഈ കല്ലുകളോട് അപ്പം ആകാൻ ആജ്ഞാപിക്കുക!” എന്നു പറഞ്ഞു.
ⲅ̅ⲁϥϯ ⲡⲉϥⲟⲩⲟⲓ ⲉⲣⲟϥ ⲛϭⲓ ⲡⲉⲧⲡⲉⲓⲣⲁⲍⲉ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁϥ ϫⲉ ⲉϣϫⲉ ⲛⲧⲟⲕ ⲡⲉ ⲡϣⲏⲣⲉ ⲙⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲁϫⲓⲥ ϫⲉⲕⲁⲥ ⲉⲣⲉⲛⲉⲓⲱⲛⲉ ⲣⲟⲉⲓⲕ
4 അതിന് യേശു, “‘മനുഷ്യൻ കേവലം അപ്പംകൊണ്ടുമാത്രമല്ല ജീവിക്കുന്നത്, മറിച്ച് ദൈവത്തിന്റെ തിരുവായിൽനിന്നു പുറപ്പെടുന്ന സകലവചനങ്ങളാലും ആണ്’ എന്ന് എഴുതിയിരിക്കുന്നു” എന്ന് ഉത്തരം പറഞ്ഞു.
ⲇ̅ⲛⲧⲟϥ ⲇⲉ ⲁϥⲟⲩⲱϣⲃ ⲉϥϫⲱ ⲙⲙⲟⲥ ϫⲉ ϥⲥⲏϩ ϫⲉ ⲛⲉⲣⲉⲡⲣⲱⲙⲉ ⲛⲁⲱⲛϩ ⲁⲛ ⲉⲟⲉⲓⲕ ⲙⲁⲩⲁⲁϥ ⲁⲗⲗⲁ ⲉϣⲁϫⲉ ⲛⲓⲙ ⲉⲧⲛⲏⲩ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ ⲧⲧⲁⲡⲣⲟ ⲙⲡⲛⲟⲩⲧⲉ
5 തുടർന്ന് പിശാച് യേശുവിനെ വിശുദ്ധനഗരത്തിലേക്ക് കൊണ്ടുവന്ന്, ദൈവാലയത്തിന്റെ ഗോപുരാഗ്രത്തിൽ നിർത്തിയിട്ട്,
ⲉ̅ⲧⲟⲧⲉ ⲁϥϫⲓ ⲙⲙⲟϥ ⲛϭⲓ ⲡⲇⲓⲁⲃⲟⲗⲟⲥ ⲉϩⲣⲁⲓ ⲉⲧⲡⲟⲗⲓⲥ ⲉⲧⲟⲩⲁⲁⲃ ⲁϥⲧⲁϩⲟ ⲙⲙⲟϥ ⲉⲣⲁⲧϥ ⲉϫⲙ ⲡⲧⲏⲛϩ ⲙⲡⲣⲡⲉ
6 “അങ്ങ് ദൈവപുത്രൻ ആകുന്നു എങ്കിൽ, താഴേക്കു ചാടുക. “‘ദൈവം തന്റെ ദൂതന്മാരോട് അങ്ങയെ സംരക്ഷിക്കാൻ കൽപ്പിക്കും, അവർ അങ്ങയുടെ പാദങ്ങൾ കല്ലിൽ മുട്ടാതെ അങ്ങയെ അവരുടെ കരങ്ങളിലേന്തും,’ എന്ന് എഴുതിയിരിക്കുന്നല്ലോ,” എന്നു പറഞ്ഞു.
ⲋ̅ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁϥ ϫⲉ ⲉϣϫⲉ ⲛⲧⲟⲕ ⲡⲉ ⲡϣⲏⲣⲉ ⲙⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲛⲟϫⲕ ⲉⲡⲉⲥⲏⲧ ⲉϫⲙ ⲡⲉⲓⲙⲁ ϥⲥⲏϩ ⲅⲁⲣ ϫⲉ ϥⲛⲁϩⲱⲛ ⲉⲧⲟⲟⲧⲟⲩ ⲛⲛⲉϥⲁⲅⲅⲉⲗⲟⲥ ⲉⲧⲃⲏⲏⲧⲕ ⲛⲥⲉϥⲓ ⲙⲙⲟⲕ ⲉϩⲣⲁⲓ ⲉϫⲛ ⲛⲉⲩϭⲓϫ ⲙⲏⲡⲟⲧⲉ ⲛⲅϫⲱⲣⲡ ⲉⲩⲱⲛⲉ ⲛⲧⲉⲕⲟⲩⲉⲣⲏⲧⲉ
7 യേശു അവനോട്, “‘നിങ്ങളുടെ ദൈവമായ കർത്താവിനെ പരീക്ഷിക്കരുത്’ എന്നും എഴുതിയിരിക്കുന്നു.”
ⲍ̅ⲡⲉϫⲁϥ ⲟⲛ ⲛϭⲓ ⲓⲏⲥ ϫⲉ ϥⲥⲏϩ ⲟⲛ ϫⲉ ⲛⲛⲉⲕⲡⲉⲓⲣⲁⲍⲉ ⲙⲡϫⲟⲉⲓⲥ ⲡⲉⲕⲛⲟⲩⲧⲉ
8 വീണ്ടും, പിശാച് യേശുവിനെ വളരെ ഉയർന്ന ഒരു മലയിലേക്കു കൂട്ടിക്കൊണ്ടുപോയി. ലോകത്തിലെ സകലരാജ്യങ്ങളും അവയുടെ മഹത്ത്വവും അദ്ദേഹത്തെ കാണിച്ചിട്ട്,
ⲏ̅ⲡⲁⲗⲓⲛ ⲟⲛ ⲁϥϫⲓⲧϥ ⲛϭⲓ ⲡⲇⲓⲁⲃⲟⲗⲟⲥ ⲉϩⲣⲁⲓ ⲉϫⲛ ⲟⲩⲧⲟⲟⲩ ⲉϥϫⲟⲥⲉ ⲉⲙⲁⲧⲉ ⲁϥⲧⲟⲩⲟϥ ⲉⲙⲙⲛⲧⲣⲣⲱⲟⲩ ⲧⲏⲣⲟⲩ ⲙⲡⲕⲟⲥⲙⲟⲥ ⲙⲛ ⲡⲉⲩⲉⲟⲟⲩ
9 “ഇവയെല്ലാം ഞാൻ നിനക്കു തരാം, എന്നെ ഒന്ന് സാഷ്ടാംഗം വീണുവണങ്ങിയാൽ മതി.” എന്ന് അവൻ പറഞ്ഞു.
ⲑ̅ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁϥ ϫⲉ ⲛⲁⲓ ⲧⲏⲣⲟⲩ ϯⲛⲁⲧⲁⲁⲩ ⲛⲁⲕ ⲉⲕϣⲁⲛⲡⲁϩⲧⲕ ⲛⲅⲟⲩⲱϣⲧ ⲛⲁⲓ
10 അപ്പോൾ യേശു അവനോട്, “സാത്താനേ, എന്നെ വിട്ട് പോകൂ! ‘നിങ്ങളുടെ ദൈവമായ കർത്താവിനെ വണങ്ങി അവിടത്തെമാത്രമേ സേവിക്കാവൂ’ എന്നാണല്ലോ എഴുതപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്” എന്നു പറഞ്ഞു.
ⲓ̅ⲧⲟⲧⲉ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁϥ ⲛϭⲓ ⲓⲏⲥ ϫⲉ ⲃⲱⲕ ⲡⲥⲁⲧⲁⲛⲁⲥ ϥⲥⲏϩ ⲅⲁⲣ ϫⲉ ⲡϫⲟⲉⲓⲥ ⲡⲉⲕⲛⲟⲩⲧⲉ ⲡⲉⲧⲕⲉⲟⲩⲱϣⲧ ⲛⲁϥ ⲁⲩⲱ ⲛⲧⲟϥ ⲙⲁⲩⲁⲁϥ ⲡⲉⲧⲕⲉϣⲙϣⲉ ⲛⲁϥ
11 അപ്പോൾ പിശാച് യേശുവിനെ വിട്ടുപോയി, ദൂതന്മാർ വന്ന് അദ്ദേഹത്തെ ശുശ്രൂഷിച്ചു.
ⲓ̅ⲁ̅ⲧⲟⲧⲉ ⲁϥⲕⲁⲁϥ ⲛϭⲓ ⲡⲇⲓⲁⲃⲟⲗⲟⲥ ⲁⲩⲱ ⲉⲓⲥ ϩⲏⲏⲧⲉ ⲉⲓⲥ ⲛⲁⲅⲅⲉⲗⲟⲥ ⲁⲩⲉⲓ ⲁⲩⲇⲓⲁⲕⲟⲛⲉⲓ ⲛⲁϥ
12 യോഹന്നാൻസ്നാപകനെ കാരാഗൃഹത്തിലടച്ചു എന്നു മനസ്സിലാക്കി യേശു ഗലീലയ്ക്കു മടങ്ങി;
ⲓ̅ⲃ̅ⲁϥⲥⲱⲧⲙ ⲇⲉ ϫⲉ ⲁⲩⲡⲁⲣⲁⲇⲓⲇⲟⲩ ⲛⲓⲱϩⲁⲛⲛⲏⲥ ⲁϥⲁⲛⲁⲭⲱⲣⲉⲓ ⲉϩⲣⲁⲓ ⲉⲧⲅⲁⲗⲓⲗⲁⲓⲁ
13 നസറെത്തിൽനിന്ന് ഗലീല തടാകതീരത്ത് സെബൂലൂൻ-നഫ്താലി ഗോത്രക്കാരുടെ നാടായ, കഫാർനഹൂമിലേക്ക് അദ്ദേഹം താമസം മാറ്റി.
ⲓ̅ⲅ̅ⲁϥⲕⲱ ⲛⲥⲱϥ ⲛⲛⲁⲍⲁⲣⲉⲑ ⲁϥⲉⲓ ⲁϥⲟⲩⲱϩ ϩⲛ ⲕⲁⲡⲁⲣⲛⲁⲟⲩⲙ ⲧⲁⲓ ⲉⲧϩⲁⲧⲛ ⲑⲁⲗⲁⲥⲥⲁ ϩⲛ ⲛⲧⲟϣ ⲛⲍⲁⲃⲟⲩⲗⲱⲛ ⲙⲛ ⲛⲉⲫⲑⲁⲗⲉⲓⲙ
14 “സെബൂലൂൻ ദേശവും നഫ്താലി ദേശവും തടാകതീരവും യോർദാൻ അക്കരെ നാടും, യെഹൂദേതര ഗലീലയും— അന്ധകാരത്തിൽ അമർന്നിരുന്ന ജനതതിയൊക്കെയും വലിയൊരു പ്രഭ ദർശിച്ചു. മരണനിഴൽ വീശിയ ദേശത്തു താമസിച്ചവരുടെമേൽ ഒരു പ്രകാശം ഉദിച്ചു!” എന്ന് യെശയ്യാപ്രവാചകനിലൂടെ അരുളിച്ചെയ്തത് നിറവേറി.
ⲓ̅ⲇ̅ϫⲉⲕⲁⲥ ⲉϥⲉϫⲱⲕ ⲉⲃⲟⲗ ⲛϭⲓ ⲡⲉⲛⲧⲁⲩϫⲟⲟϥ ϩⲓⲧⲛ ⲏⲥⲁⲓⲁⲥ ⲡⲉⲡⲣⲟⲫⲏⲧⲏⲥ ⲉϥϫⲱ ⲙⲙⲟⲥ
ⲓ̅ⲉ̅ϫⲉ ⲡⲕⲁϩ ⲛⲍⲁⲃⲟⲩⲗⲱⲛ ⲡⲕⲁϩ ⲛⲉⲫⲑⲁⲗⲉⲓⲙ ⲧⲉϩⲓⲏ ⲛⲑⲁⲗⲁⲥⲥⲁ ⲡⲉⲕⲣⲟ ⲙⲡⲉⲓⲟⲣⲇⲁⲛⲏⲥ ⲧⲅⲁⲗⲓⲗⲁⲓⲁ ⲛⲛϩⲉⲑⲛⲟⲥ
ⲓ̅ⲋ̅ⲡⲗⲁⲟⲥ ⲉⲧϩⲙⲟⲟⲥ ϩⲙ ⲡⲕⲁⲕⲉ ⲁϥⲛⲁⲩ ⲉⲩⲛⲟϭ ⲛⲟⲩⲟⲉⲓⲛ ⲛⲉⲧⲟⲩⲏϩ ϩⲛ ⲧⲉⲭⲱⲣⲁ ⲙⲛ ⲑⲁⲓⲃⲉⲥ ⲙⲡⲙⲟⲩ ⲡⲟⲩⲟⲉⲓⲛ ⲁϥϣⲁ ⲛⲁⲩ
17 ആ സമയംമുതൽ യേശു, “മാനസാന്തരപ്പെടുക; സ്വർഗരാജ്യം സമീപിച്ചിരിക്കുന്നു” എന്നു പ്രസംഗിക്കാൻ ആരംഭിച്ചു.
ⲓ̅ⲍ̅ϫⲓⲛ ⲡⲉⲩⲟⲉⲓϣ ⲉⲧⲙⲙⲁⲩ ⲁϥⲁⲣⲭⲉⲓ ⲛϭⲓ ⲓⲏⲥ ⲉⲧⲁϣⲉⲟⲉⲓϣ ⲁϥⲱ ⲉϫⲟⲟⲥ ϫⲉ ⲙⲉⲧⲁⲛⲟⲉⲓ ⲁⲥϩⲱⲛ ⲅⲁⲣ ⲉϩⲟⲩⲛ ⲛϭⲓ ⲧⲙⲛⲧⲣⲣⲟ ⲛⲙⲡⲏⲩⲉ
18 യേശു ഗലീലാതടാകതീരത്തുകൂടി നടന്നുപോകുമ്പോൾ പത്രോസ് എന്നു വിളിക്കപ്പെട്ട ശിമോനെയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സഹോദരനായ അന്ത്രയോസിനെയും കണ്ടു. മീൻപിടിത്തക്കാരായ അവർ തടാകത്തിൽ വലയിറക്കുകയായിരുന്നു.
ⲓ̅ⲏ̅ⲉϥⲙⲟⲟϣⲉ ⲇⲉ ϩⲁⲧⲛ ⲑⲁⲗⲁⲥⲥⲁ ⲛⲧⲅⲁⲗⲓⲗⲁⲓⲁ ⲁϥⲛⲁⲩ ⲉⲥⲟⲛ ⲥⲛⲁⲩ ⲥⲓⲙⲱⲛ ⲡⲉⲧⲉ ϣⲁⲩⲙⲟⲩⲧⲉ ⲉⲣⲟϥ ϫⲉ ⲡⲉⲧⲣⲟⲥ ⲙⲛ ⲁⲛⲇⲣⲉⲁⲥ ⲡⲉϥⲥⲟⲛ ⲉⲩϩⲓϣⲛⲉ ⲉϩⲣⲁⲓ ⲉⲑⲁⲗⲁⲥⲥⲁ ϫⲉ ⲛⲉϩⲉⲛⲟⲩⲱϩⲉ ⲅⲁⲣ ⲛⲉ
19 യേശു അവരോട്, “എന്നെ അനുഗമിക്കുക, ഞാൻ നിങ്ങളെ മനുഷ്യരെ പിടിക്കുന്നവരാക്കും” എന്നു പറഞ്ഞു.
ⲓ̅ⲑ̅ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁⲩ ϫⲉ ⲁⲙⲏⲓⲧⲛ ⲟⲩⲉϩⲧⲏⲩⲧⲛ ⲛⲥⲱⲓ ⲧⲁⲣⲧⲏⲩⲧⲛ ⲛⲟⲩⲱϩⲉ ⲛⲣⲱⲙⲉ
20 ഉടൻതന്നെ അവർ വല ഉപേക്ഷിച്ച് യേശുവിനെ അനുഗമിച്ചു.
ⲕ̅ⲛⲧⲟⲟⲩ ⲇⲉ ⲛⲧⲉⲩⲛⲟⲩ ⲁⲩⲕⲱ ⲛⲛⲉⲩϣⲛⲏⲩ ⲁⲩⲟⲩⲁϩⲟⲩ ⲛⲥⲱϥ
21 അവിടെനിന്നു മുമ്പോട്ടു പോകുമ്പോൾ യേശു വേറെ രണ്ട് സഹോദരന്മാരെ കണ്ടു: സെബെദിയുടെ മകൻ യാക്കോബിനെയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സഹോദരനായ യോഹന്നാനെയും. അവർ തങ്ങളുടെ പിതാവ് സെബെദിയോടൊപ്പം വള്ളത്തിലിരുന്ന് വല നന്നാക്കുകയായിരുന്നു. യേശു അവരെയും വിളിച്ചു,
ⲕ̅ⲁ̅ⲁϥⲙⲟⲟϣⲉ ⲇⲉ ⲟⲛ ⲉⲑⲏ ⲛⲕⲉⲕⲟⲩⲓ ⲁϥⲛⲁⲩ ⲉⲕⲉⲥⲟⲛ ⲥⲛⲁⲩ ⲓⲁⲕⲱⲃⲟⲥ ⲡϣⲏⲣⲉ ⲛⲍⲉⲃⲉⲇⲁⲓⲟⲥ ⲙⲛ ⲓⲱϩⲁⲛⲛⲏⲥ ⲡⲉϥⲥⲟⲛ ϩⲣⲁⲓ ϩⲙ ⲡϫⲟⲓ ⲙⲛ ⲍⲉⲃⲉⲇⲁⲓⲟⲥ ⲡⲉⲩⲉⲓⲱⲧ ⲉⲩⲥⲟϥⲧⲉ ⲛⲛⲉⲩϣⲛⲏⲩ ⲁϥⲙⲟⲩⲧⲉ ⲉⲣⲟⲟⲩ
22 അവരും പെട്ടെന്ന് വള്ളവും തങ്ങളുടെ പിതാവിനെയും വിട്ട് അദ്ദേഹത്തെ അനുഗമിച്ചു.
ⲕ̅ⲃ̅ⲛⲧⲟⲟⲩ ⲇⲉ ⲛⲧⲉⲩⲛⲟⲩ ⲁⲩⲕⲱ ⲛⲛⲉⲩϣⲛⲏⲩ ⲙⲛ ⲡⲉⲩⲉⲓⲱⲧ ⲁⲩⲟⲩⲁϩⲟⲩ ⲛⲥⲱϥ
23 യേശു യെഹൂദരുടെ പള്ളികളിൽ ഉപദേശിച്ചും രാജ്യത്തിന്റെ സുവിശേഷം വിളംബരംചെയ്തും ജനങ്ങളുടെ എല്ലാവിധ രോഗങ്ങളും ബലഹീനതകളും സൗഖ്യമാക്കുകയും ചെയ്തുകൊണ്ട് ഗലീലയിൽ എല്ലായിടത്തും സഞ്ചരിച്ചു.
ⲕ̅ⲅ̅ⲁϥⲉⲓ ⲇⲉ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ ⲧⲅⲁⲗⲓⲗⲁⲓⲁ ⲧⲏⲣⲥ ⲉϥϯ ⲥⲃⲱ ϩⲣⲁⲓ ϩⲛ ⲛⲉⲩⲥⲩⲛⲁⲅⲱⲅⲏ ⲁⲩⲱ ⲉϥⲧⲁϣⲉⲟⲉⲓϣ ⲙⲡⲉⲩⲁⲅⲅⲉⲗⲓⲟⲛ ⲛⲧⲙⲛⲧⲣⲣⲟ ⲉϥⲣⲡⲁϩⲣⲉ ⲉϣⲱⲛⲉ ⲛⲓⲙ ϩⲓⲗⲟϫⲗϫ ⲛⲓⲙ ⲉⲧϩⲙ ⲡⲗⲁⲟⲥ
24 അദ്ദേഹത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വാർത്ത സിറിയ പ്രവിശ്യയിൽ എല്ലായിടത്തും പ്രചരിച്ചു. ജനം രോഗബാധിതരായ എല്ലാവരെയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സന്നിധിയിൽ കൊണ്ടുവന്നു; വിവിധ രോഗമുള്ളവർ, അതിവേദന അനുഭവിക്കുന്നവർ, ഭൂതബാധിതർ, അപസ്മാരരോഗികൾ, പക്ഷാഘാതമുള്ളവർ എന്നിവരെയെല്ലാം അദ്ദേഹം സൗഖ്യമാക്കുകയും ചെയ്തു.
ⲕ̅ⲇ̅ⲡⲉϥⲥⲟⲉⲓⲧ ⲁϥⲃⲱⲕ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ ⲧⲥⲩⲣⲓⲁ ⲧⲏⲣⲥ ⲁⲩⲉⲓⲛⲉ ⲛⲁϥ ⲛⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲙ ⲉⲧⲙⲟⲕϩ ϩⲛ ϩⲉⲛϣⲱⲛⲉ ⲉⲩϣⲟⲃⲉ ⲁⲩⲱ ⲉⲩϣⲟⲟⲡ ϩⲛ ϩⲉⲛⲧⲕⲁⲥ ⲙⲛ ⲛⲉⲧⲟ ⲛⲇⲁⲓⲙⲱⲛⲓⲟⲛ ⲙⲛ ⲛⲉⲧϩⲓⲧⲉ ⲙⲛ ⲛⲉⲧⲥⲏϭ ⲁϥⲣⲡⲁϩⲣⲉ ⲉⲣⲟⲟⲩ
25 ഗലീല, ദെക്കപ്പൊലി, ജെറുശലേം, യെഹൂദ്യാ, യോർദാന്റെ അക്കരെയുള്ള പ്രദേശം എന്നിവിടങ്ങളിൽനിന്ന് വലിയൊരു ജനക്കൂട്ടം യേശുവിനെ അനുഗമിച്ചു.
ⲕ̅ⲉ̅ⲁⲩⲱ ⲁⲩⲟⲩⲁϩⲟⲩ ⲛⲥⲱϥ ⲛϭⲓ ϩⲉⲛⲙⲏⲏϣⲉ ⲉⲛⲁϣⲱⲟⲩ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ ⲧⲅⲁⲗⲓⲗⲁⲓⲁ ⲙⲛ ⲧⲇⲉⲕⲁⲡⲟⲗⲓⲥ ⲙⲛ ⲑⲓⲉⲣⲟⲥⲟⲗⲩⲙⲁ ⲙⲛ ϯⲟⲩⲇⲁⲓⲁ ⲙⲛ ⲡⲉⲕⲣⲟ ⲙⲡⲉⲓⲟⲣⲇⲁⲛⲏⲥ