മത്തായി 22
1 യേശു സാദൃശ്യകഥകളിലൂടെ പിന്നെയും അവരോടു സംസാരിച്ചു:
U Yesu akhayanga anao nantele hushifano, ahaga,
2 “തന്റെ മകനുവേണ്ടി കല്യാണവിരുന്ന് ഒരുക്കിയ ഒരു രാജാവിനോട് സ്വർഗരാജ്യത്തെ ഉപമിക്കാം.
“Uumwene wa humwanya ulingana nu mwene yayandaile isikulukulu ya weji ya mwana wakwe.
3 ക്ഷണിക്കപ്പെട്ടിരുന്നവരുടെ അടുത്തേക്ക് രാജാവ് തന്റെ ഭൃത്യന്മാരെ അയച്ച്, വിരുന്നുസൽക്കാരത്തിന് വരണമെന്ന അറിയിപ്പ് നൽകി. എന്നാൽ, വിരുന്നിനുള്ള ആ അറിയിപ്പ് അവർ തിരസ്കരിച്ചു.
Akhatuma abhawomba mbombo wakwe huwakaribisye bhabhahanilwe ahuenzi hushi kulukulu yi weji, lakini sagabhaheza.
4 “രാജാവ് വേറെ കുറെ ഭൃത്യന്മാരെക്കൂടി വിളിച്ച്, ‘നാം ഒരുക്കുന്ന വിരുന്നുസദ്യ തയ്യാറായിരിക്കുന്നു; കാളകളെയും തീറ്റിക്കൊഴുപ്പിച്ച മൃഗങ്ങളെയും അറത്തു; സകലതും സജ്ജമായിരിക്കുന്നു. നിങ്ങൾ പോയി കല്യാണവിരുന്നിന് വരിക എന്ന് ക്ഷണിക്കപ്പെട്ടവരോട് അറിയിക്കുക’ എന്നു കൽപ്പിച്ച് അയച്ചു.
Umwene akhabhatuma nantele abhawomba mbombo abhamwao aje bhabhawozye wonti, bhabhahanilwe, enyi inandaile, ishalye bhawolile ni ndama yane nyinonile, na mambo gonti gali tayari, Inzaji hushukulukulu yiweji.”
5 “എന്നാൽ, ക്ഷണിതാക്കൾ അതൊന്നും ഗൗനിക്കാതെ, ഒരുവൻ തന്റെ വയലിലേക്കും മറ്റൊരുവൻ തന്റെ വ്യാപാരത്തിനും പോയി.
Lakini abhantu sagabhahovyezye shiza inyanwa yakwe. Abhamo bhakhabhalile humagonda na abhamo bhakhawelile humbombo zyao zya kazye ibiashala.
6 ശേഷിച്ചവർ രാജഭൃത്യന്മാരെ പിടിച്ച് അപമാനിക്കുകയും കൊല്ലുകയും ചെയ്തു.
Abhamo bhakhabhavitililwe abhawomba mbombo wa mwene na hubhasosye na hubhabude.
7 രാജാവ് കോപാകുലനായി. അദ്ദേഹം തന്റെ സൈന്യത്തെ അയച്ച് ആ കൊലപാതകികളെ നശിപ്പിക്കുകയും അവരുടെ പട്ടണം അഗ്നിക്കിരയാക്കുകയും ചെയ്തു.
Lakini umwene akhavitilwe. Akhatumile abhalungu wakwe akhabhabuda bhala abhabudi na hubhalongolezye nu moto peka ni khaya yao.
8 “അതിനുശേഷം അദ്ദേഹം തന്റെ ഭൃത്യന്മാരോട്, ‘കല്യാണവിരുന്ന് തയ്യാറായിരിക്കുന്നു, ക്ഷണിക്കപ്പെട്ടവരോ ആ ആദരവ് നഷ്ടമാക്കി.
Nantele akhabhawozya abhawomba mbombo bhakwe, “Uwenji uli tayari, lakini bhabhahanilwe sagawasajie.
9 അതുകൊണ്ട് തെരുവിൽ ചെന്ന് നിങ്ങൾ കാണുന്നവരെയെല്ലാം സദ്യക്ക് ക്ഷണിക്കുക.’
Eshi bhalaji humadala amagosi mubhane abhantu winchi, wonti bhabhanza loleshe, wenze hushukulukulu yiwenji.”
10 അങ്ങനെ രാജഭൃത്യർ പുറപ്പെട്ട് തെരുവിൽ ചെന്ന് തങ്ങൾ കണ്ട നല്ലവരും ദുഷ്ടരുമായ സകലരെയും വിളിച്ചുകൊണ്ടുവന്നു. വിരുന്നുശാല അതിഥികളെക്കൊണ്ട് നിറഞ്ഞു.
Abhawomba mbombo bhakhawala mumadala amagosi, hubhakalibisye abhantu wonti bhabhakhoneha, awinza na abhawiwi. Isebule yiweje ikhamema abhajenu.
11 “അതിഥികളെ കാണാൻ രാജാവ് വിരുന്നുശാലയിലേക്ക് വന്നു. വിവാഹവസ്ത്രം ധരിക്കാത്ത ഒരാൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെട്ടു.
Lakini umwene lwawinjila huwenye abhajenu, akhanola umuntu weka yasanga akhali numwenda gwiweji!
12 അദ്ദേഹം അവനോട്, ‘സ്നേഹിതാ, വിവാഹവസ്ത്രമില്ലാതെ താങ്കൾ അകത്തു കയറിയതെങ്ങനെ?’ എന്നു ചോദിച്ചു. അയാൾക്ക് ഒരുത്തരവും പറയാൻ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല.
Umwene akhamozyo, 'Miya ufishile wele mhanti umu bila mwenda gwiweji?' Nu muntu ula saga akhajibu nalimo.
13 “അപ്പോൾ രാജാവു തന്റെ സേവകരോട്, ‘ഇയാളെ കയ്യും കാലും കെട്ടി പുറത്ത് ഘോരാന്ധകാരത്തിലേക്ക് തള്ളിക്കളയുക; അവിടെ കരച്ചിലും പല്ലുകടിയും ഉണ്ടാകും’ എന്നു പറഞ്ഞു.
Shesho umwene akhabhawozya abhawomba mbombo bhakwe mpinyi umuntu uno inyobhe namanama, mtaje khonze hunkisi ukhohulikhole na asye amino.
14 “ക്ഷണിക്കപ്പെട്ടവർ നിരവധി; തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടവരോ ചുരുക്കം.”
Huje abhantu bhinchi wakwiziwa, lakini bhabhasalulwa, wadodo.”
15 യേശുവിനെ വാക്കിൽക്കുടുക്കി അറസ്റ്റ് ചെയ്യുന്നതിനു പരീശന്മാർ പോയി ഗൂഢാലോചന നടത്തി.
Epo Amafarisayo bhakhasogola bhakhapanga isha hukhate u Yesu hunjango yakwe yuyo.
16 അവർ തങ്ങളുടെ ശിഷ്യന്മാരെ ഹെരോദ്യരോടൊപ്പം യേശുവിന്റെ അടുക്കൽ അയച്ചു. അവർ അദ്ദേഹത്തോട്, “ഗുരോ, അങ്ങ് സത്യസന്ധൻ എന്നും ദൈവികമാർഗം അങ്ങ് സത്യസന്ധമായിമാത്രം പഠിപ്പിക്കുന്നു എന്നും ഞങ്ങൾക്കറിയാം. അങ്ങ് പക്ഷപാതം കാണിക്കുന്നില്ല, അതുകൊണ്ട് ആർക്കും അങ്ങയെ സ്വാധീനിക്കാൻ കഴിയുകയില്ല.
Bhakhabhatuma abhana wisukulu abhawo peka na Bhaherode. Na bhakhamuzya u Yesu, “Mwalimu, timenye aje awe uli munti wanalyoli naje umanyizya gahuanza Ungolobhe angalyoli. Sagausanga inongwa zya upendelelo hwa bhantu.
17 അങ്ങയുടെ അഭിപ്രായം എന്താണ്? റോമൻ കൈസർക്ക് നികുതി കൊടുക്കുന്നത് ശരിയാണോ?” എന്നു ചോദിച്ചു.
Eshi tiwozye usebha yenu? Je, shinza husheria asombe ikondi hwa Kaisari au sagashinza?”
18 യേശു അവരുടെ ദുരുദ്ദേശ്യം മനസ്സിലാക്കിയിട്ട്, “കാപട്യം നിറഞ്ഞവരേ, നിങ്ങൾ എന്നെ കുടുക്കാൻ തുനിയുന്നതെന്തിന്?
U Yesu akhamenye ubwibwi wao akhabhawozya, shuno mulugela amwe mubwilenkha?
19 നികുതി കൊടുക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഒരു നാണയം കാണിക്കൂ” എന്നു പറഞ്ഞു. അവർ ഒരു റോമൻ നാണയം കൊണ്ടുവന്ന് അദ്ദേഹത്തെ കാണിച്ചു.
Mbonesi ihela yamsombela ikondi pabhahanetela impeya.
20 യേശു അവരോട്, “ഇതിൽ മുദ്രണം ചെയ്തിരിക്കുന്ന രൂപവും ലിഖിതവും ആരുടേത്?” എന്നു ചോദിച്ചു.
U Yesu akhabhawozya, “Isura ni tawa eli vyananu?”
21 “കൈസറുടേത്,” അവർ മറുപടി പറഞ്ഞു. അങ്ങനെയെങ്കിൽ “കൈസർക്ക് നൽകേണ്ടത് കൈസർക്കും ദൈവത്തിന് നൽകേണ്ടത് ദൈവത്തിനും നൽകുക” എന്ന് അദ്ദേഹം അവരോടു പറഞ്ഞു.
Bhakhajibu, “Vya Kaisari.” Pepo u Yesu akhabhawozya mpeli Ukaisari ivintu vyakwe na ivya Ngolobhe mpele u Ngolobhe.”
22 ഇതു കേട്ട് അവർ വിസ്മയിച്ചു, അദ്ദേഹത്തെ വിട്ടുപോയി.
Lwawovya esho bhakhasyinjile. Nantele bhakhenekha bhakhasogola swe.
23 പുനരുത്ഥാനം ഇല്ലെന്നു വാദിക്കുന്ന സദൂക്യർ ഒരു ചോദ്യവുമായി അന്നുതന്നെ, യേശുവിന്റെ അടുക്കൽവന്നു.
Isiku Amasadukayo abhamo bhaheza hwa Yesu, wala bhabhayanga aje azyoshe nahumo awafye, bhakhamuozya.
24 “ഗുരോ, മക്കൾ ഇല്ലാതെ ഒരു മനുഷ്യൻ മരിച്ചാൽ അയാളുടെ വിധവയെ അയാളുടെ സഹോദരൻ വിവാഹംകഴിച്ച് ജനിക്കുന്ന സന്തതിയിലൂടെ ജ്യേഷ്ഠസഹോദരന്റെ നാമം നിലനിർത്തണം എന്നു മോശ കൽപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്.
Wakhayanga, “Mwalimu, Umusa ahajile, nkashe umuntu afyiye bila apape umwana, uhholao wakwe amurithi uyo ushe apele umwana uholo wakwe uyo.
25 ഞങ്ങളുടെ ഇടയിൽ ഏഴ് സഹോദരന്മാർ ഉണ്ടായിരുന്നു. ഒന്നാമൻ വിവാഹംകഴിച്ചു, മക്കളില്ലാത്തവനായി മരിച്ചു. ആ വിധവ രണ്ടാമന്റെ ഭാര്യയായിത്തീർന്നു.
Bhakhali abhaholo saba. Uwahuande ahejile nantele akhafya bila apape ubhana. Akhabha leshela mshe ukholowakwe.
26 അതുപോലെതന്നെ രണ്ടാമനും മൂന്നാമനും അങ്ങനെ ഏഴാമൻവരെ എല്ലാവർക്കും അതുതന്നെ സംഭവിച്ചു.
Nepe ukholo wakwe uwabwile akhawomba shesho, nuwatatu, ihabha shesho hadi ula uwa saba.
27 ഒടുവിൽ ആ സ്ത്രീയും മരിച്ചു.
Lwabhawombesho wonti, ula ushi nape wafwa.
28 അങ്ങനെയെങ്കിൽ പുനരുത്ഥിതജീവിതത്തിൽ ആ സ്ത്രീ ആരുടെ ഭാര്യയായിത്തീരും? ആ ഏഴുപേരും അവളെ വിവാഹംകഴിച്ചിരുന്നല്ലോ.”
Eshi uwakati wazyoshe uno ushe anzawe ashe wananu huwaholo ewa saba? Kwa maana wonti bhakhamwejile.”
29 അപ്പോൾ യേശു അവരോട് ഇങ്ങനെ ഉത്തരം പറഞ്ഞു: “തിരുവെഴുത്തുകളും ദൈവശക്തിയും അറിയാത്തതുകൊണ്ടാണ് നിങ്ങൾക്ക് തെറ്റുപറ്റിയിരിക്കുന്നത്.
Lakini u Yesu akhayanga nahubhawozye, “Mkosele sanga mgamenye amazyi wala ingovu izya Ngolobhe.
30 പുനരുത്ഥിത ജീവിതത്തിൽ മനുഷ്യർ വിവാഹംകഴിക്കുകയോ വിവാഹംകഴിപ്പിച്ചയയ്ക്കുകയോ ചെയ്യുന്നില്ല. അവർ സ്വർഗീയദൂതന്മാരെപ്പോലെ ആയിരിക്കും.
Shazili azyoshe, abhantu saga bhahuenga wala ahungwe. Shazibha aje abhantu bhawaje watumi wa Ngolobhe.
31 മരിച്ചവർ ഉയിർത്തെഴുന്നേൽക്കും എന്നതിനെക്കുറിച്ച്: ‘ഞാൻ അബ്രാഹാമിന്റെ ദൈവവും യിസ്ഹാക്കിന്റെ ദൈവവും യാക്കോബിന്റെ ദൈവവും ആകുന്നു’ എന്നു ദൈവം നിങ്ങളോട് അരുളിച്ചെയ്തത് വായിച്ചിട്ടില്ലേ? അവിടന്ന് മരിച്ചവരുടെ ദൈവമല്ല, പിന്നെയോ, ജീവനുള്ളവരുടെ ദൈവമാണ്.”
Lakini ahusu azyosye ufye sanga muwahile abhazye shila Ungolobhe shayenje hulimwe, ahayenje,
Ane ni Ngolobhe wa Ibrahimu, Ngolobhe wa Isaka, na Ngolobhe wa Yakobo? Ungolobhe saga yu Ngolobhe wa bhabhafyiye, bali yu Ngolobhe wa bhaliwomi.”
33 ഇതു കേട്ട ജനസഞ്ചയം, അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഉപദേശത്തിൽ വിസ്മയിച്ചു.
Awashiwanza lwabhahovyo elyo bhakhashijile imanyizyo zyakwe.
34 യേശു സദൂക്യരെ ഉത്തരംമുട്ടിച്ചു എന്നു പരീശന്മാർ കേട്ടപ്പോൾ അവർ സംഘടിച്ചു;
Lakini Amafarisayo lwabhahovwa aje u Yesu abhapumezezye Amasadukayo, bhakhawongene wene peka.
35 അവരിൽ ഒരു നിയമജ്ഞൻ, യേശുവിനെ പരീക്ഷിച്ചുകൊണ്ട്,
Weka ahali mwanasheria, akhamunzya ishwali lialuyele.
36 “ഗുരോ, ന്യായപ്രമാണത്തിലെ ഏറ്റവും മഹത്തായ കൽപ്പന ഏതാണ്?” എന്നു ചോദിച്ചു.
“Mwalimu, indajizyo yili ngosi ashile zyonti musheria nyihwi?”
37 അതിന് യേശു, “‘നിന്റെ ദൈവമായ കർത്താവിനെ നീ സമ്പൂർണഹൃദയത്താലും സമ്പൂർണാത്മാവിനാലും സമ്പൂർണമനസ്സാലും സ്നേഹിക്കണം.’
U Yesu akhabhajibu, “Lazima ugana Ubwana hu moyo gwaho gonti, hupepo yaho yonti hujele ziaho zyonti.
38 ഇതാകുന്നു പ്രഥമവും ഏറ്റവും മഹത്തുമായ കൽപ്പന.
Ene ndiyo ndajizyo ingosi na yahuande.
39 രണ്ടാമത്തെ കൽപ്പനയും അതിനുതുല്യം: ‘നീ നിന്നെ സ്നേഹിക്കുന്നതുപോലെതന്നെ നിന്റെ അയൽവാസിയെയും സ്നേഹിക്കുക.’
Na iyabwile ifwana neyo- Lazima ugane upalamani waho nazishuhuigana awe.
40 സർവന്യായപ്രമാണവും പ്രവാചകന്മാരും ഈ രണ്ട് കൽപ്പനകളിൽ അധിഷ്ഠിതമായിരിക്കുന്നു” എന്ന് ഉത്തരം പറഞ്ഞു.
Isheria zyonti na Abhakuwa itegemela indajizyo enzi zibwile.”
41 ഒത്തുകൂടിയ പരീശന്മാരോട് യേശു,
Na Amafarisayo bhakhalisha bhawongene peka, u Yesu akhabhawozya ishwali.
42 “ക്രിസ്തുവിനെപ്പറ്റി നിങ്ങൾ എന്തു ചിന്തിക്കുന്നു? അവിടന്ന് ആരുടെ പുത്രനാണ്?” എന്നു ചോദിച്ചു. “ദാവീദിന്റെ പുത്രൻ,” അവർ പ്രതിവചിച്ചു.
Akhabhawozya, “Je!, Msebha yenu ahusu Ukrisiti? Umwene mwana wa nanu?” Nape bhajibu mwana wa Daudi.”
43 “അങ്ങനെയെങ്കിൽ, ദാവീദ് ആത്മനിയോഗത്താൽ ക്രിസ്തുവിനെ ‘കർത്താവേ’ എന്നു സംബോധന ചെയ്യുന്നത് എങ്ങനെ?” യേശു അവരോടു ചോദിച്ചു.
U Yesu akhabhajibu, “Ni kwa namna wele u Daudi humpepo ufijile ahukwinzya Bwana, ahumuozya,
44 “‘കർത്താവ് എന്റെ കർത്താവിനോട് അരുളിച്ചെയ്തു: “നിന്റെ ശത്രുക്കളെ ഞാൻ നിന്റെ ചവിട്ടടിയിലാക്കുംവരെ നീ എന്റെ വലതുഭാഗത്ത് ഉപവിഷ്ടനാകുക,”’ എന്ന് ദാവീദ് പ്രസ്താവിച്ചല്ലോ!
'Bwana akhamuozezye u Bwana wane, “Nkhala hukhonogwana ugwa hunelo, mpaka pinzahubhaweshe abhabwibwi bhaho bhakhale pasi yi manama goho?”
45 ഇങ്ങനെ ദാവീദുതന്നെയും ക്രിസ്തുവിനെ ‘കർത്താവേ,’ എന്നു സംബോധന ചെയ്യുന്നെങ്കിൽ ക്രിസ്തു ദാവീദിന്റെ പുത്രൻ ആകുന്നതെങ്ങനെ?”
Nkishe u Daudi ahukwinzya Uklisiti “Bwana,” Inzabhe wele mwana wakwe?”
46 അതിനു മറുപടിനൽകാൻ ആർക്കും കഴിഞ്ഞില്ല. അന്നുമുതൽ അദ്ദേഹത്തോട് കൂടുതൽ ചോദ്യങ്ങൾ ചോദിക്കാൻ ആർക്കും ധൈര്യം വന്നില്ല.
Hakuna yabhajiye hujibu izyi nantele na nomuo yajelile nantele humuozye amashwali hani ahwande isiku ilyo na hundelelee.
