മർക്കൊസ് 11
1 അവർ ജെറുശലേമിനു സമീപം ഒലിവുമലയുടെ അരികെയുള്ള ബേത്ത്ഫാഗെ, ബെഥാന്യ എന്നീ ഗ്രാമങ്ങളുടെ സമീപമെത്തിയപ്പോൾ, യേശു ശിഷ്യന്മാരിൽ രണ്ടുപേരെ വിളിച്ച് ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞയച്ചു:
Mach ave, Jisasɨv mbɨkɨr sezɨrmen Jerusalem ikwɨm ivi Betfage mach Betani aiampɨraŋ ahevɨkɨrorɨmŋgɨmar. Aiampɨra undɨmaj mbanamb aparɨma Olivɨnd handɨh ñɨhɨranj. Ave Jisasɨv sezɨr undɨmaj hamb ondɨv kamar.
2 “നിങ്ങൾക്കു നേരേമുന്നിലുള്ള ഗ്രാമത്തിലേക്ക് ചെല്ലുക. അതിൽ പ്രവേശിക്കുമ്പോൾത്തന്നെ, ആരും ഒരിക്കലും കയറിയിട്ടില്ലാത്ത ഒരു കഴുതക്കുട്ടിയെ അവിടെ കെട്ടിയിരിക്കുന്നതു നിങ്ങൾ കാണും. അതിനെ അഴിച്ചുകൊണ്ടുവരിക.
Ave mbɨ ndɨŋ mbanave kamar. Aiampɨra kehan wawɨmbɨrarɨŋ haŋ ovar amar. Amɨ aiampɨra kehaŋ ŋgwevohe pams haŋon donki nor han wandɨramŋgɨn amar. Mbɨ ndɨn mpamŋgɨz aŋkwañɨñɨmbɨri han, eŋambɨr wɨram emŋgav ndɨn insɨŋ mɨŋgarɨwɨmŋgɨrɨm amar. Mbɨkɨr kɨrɨpa han inɨmbi donki nor kehan ŋe hɨraivar amar.
3 ‘നിങ്ങൾ ഇങ്ങനെ ചെയ്യുന്നതെന്താണ്’ എന്ന് ആരെങ്കിലും നിങ്ങളോടു ചോദിച്ചാൽ ‘കർത്താവിന് ഇതിനെ ആവശ്യമുണ്ട്; കർത്താവ് ഉടനെതന്നെ ഇതിനെ ഇവിടെ തിരിച്ചയയ്ക്കും’ എന്ന് അയാളോട് മറുപടി പറയുക.”
Avɨz wɨram emŋgav andɨŋ amarɨmɨr amar. Amɨ utɨndɨv donki nor han ŋe hɨromŋgɨn arar amarɨmɨr amar. Amɨ mbɨkɨr ya enore kavar amar. Anɨŋnsar Ohɨrav ndɨn ntɨŋ mbah, ave mbɨ ekwaŋg pams haŋon eŋgwaz aindari arar kavar amar.
4 അവർ പോയി; തെരുവിൽ വാതിലിനു പുറത്തായി ഒരു കഴുതക്കുട്ടിയെ കെട്ടിയിരിക്കുന്നതു കണ്ടു. അവർ അതിനെ അഴിക്കുമ്പോൾ,
Mach, sezɨr undɨmaj hamb omŋgɨmar. Mbɨ aiampɨraŋ ŋgwevohe wamŋgɨz donki nor hamb empasamɨŋ aŋkwañɨmar. Wɨram kɨra emŋgemŋgav donki nor mbanan mpamŋgɨz oram impikŋ ikwɨm handɨh aŋkwañɨmar. Mach, sezɨr undɨmaj hamb ndɨn kɨrɨpa han inɨmbɨmŋgɨmar.
5 അവിടെ നിന്നിരുന്ന ചില ആളുകൾ, “നിങ്ങൾ എന്താണു ചെയ്യുന്നത്? എന്തിനാണ് കഴുതക്കുട്ടിയെ അഴിക്കുന്നത്?” എന്നു ചോദിച്ചു.
Avɨz wɨram kɨra ikwɨm aŋkwañɨhɨrɨmŋgɨmar hamb ndɨŋ mbanave amarɨmŋgɨmar. Amɨ undɨmaj utɨzɨŋɨn are donki nor mban inɨmbɨmŋgɨn arɨmŋgɨmar.
6 യേശു പറഞ്ഞിരുന്നതുപോലെ ശിഷ്യന്മാർ മറുപടി പറഞ്ഞു. അവർ അവരെ പോകാൻ അനുവദിച്ചു.
Avɨz sezɨr undɨmaj hamb Jisasɨv ndɨŋ kamar hanaveonaŋg ndɨŋ kamŋgɨmar. Az wɨram kɨra hamb mpɨ imbɨrvam ñi sezɨr undɨmaj han kamŋgɨmar. Aria, ŋe hɨrovar arɨmŋgɨmar.
7 അവർ കഴുതക്കുട്ടിയെ യേശുവിന്റെ അടുക്കൽ കൊണ്ടുവന്നു. തങ്ങളുടെ പുറങ്കുപ്പായങ്ങൾ അതിന്റെ പുറത്തു വിരിച്ചു. അദ്ദേഹം അതിന്മേൽ കയറിയിരുന്നു.
Mach, sezɨr undɨmaj hamb donki nor han Jisasɨnd pɨŋ hɨraimŋgɨmar. Ave mbɨ yupɨr hɨrahɨr osapɨr mbɨndɨŋ han donki nor han insɨŋ ŋgamŋgɨmar. Az Jisasɨv hand insɨŋ ŋkañɨmar.
8 പലരും തങ്ങളുടെ പുറങ്കുപ്പായങ്ങൾ വഴിയിൽ വിരിച്ചു. ചിലർ പറമ്പുകളിൽനിന്ന് ഇലതൂർന്ന ചെറുമരക്കൊമ്പുകൾ വെട്ടിക്കൊണ്ടുവന്നു നിരത്തി.
Wɨram akŋ anchɨ akŋ hambez mbɨndɨŋ yupɨr hɨrahɨr osapɨr han aŋkwapai ore empasamɨŋ empɨramamŋgɨmar. Emŋgemŋgav antaŋ we aiyena akokazɨŋge empasamɨŋ amamŋgɨmar.
9 മുന്നിലും പിന്നിലും നടന്നവർ ആർത്തുവിളിച്ചു: “ഹോശന്നാ!” “കർത്താവിന്റെ നാമത്തിൽ വരുന്നവൻ വാഴ്ത്തപ്പെട്ടവൻ!”
Ave wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb Jisasɨh uhɨmɨŋ ŋaŋgwame hɨromŋgɨmar. Mɨŋamun hanave aware kamŋgɨmar. Ŋɨñɨmbam oŋambam Yakŋ Ohɨrandɨv ñɨm arɨmŋgɨmar. Wɨram hamb Yakŋ Ohɨrand ensaŋ aindai han, eran Yakŋ Ohɨrav ndɨn omanenta sɨz arɨmŋgɨmar.
10 “നമ്മുടെ പിതാവായ ദാവീദിന്റെ, വരാനുള്ള രാജ്യം വാഴ്ത്തപ്പെട്ടത്!” “സ്വർഗോന്നതങ്ങളിൽ ഹോശന്നാ!”
Arɨŋɨnd ncha Devit, mbɨkɨr kwɨ haŋ ahevakarɨndari han Yakŋ Ohɨrav omanenta sɨz arɨmŋgɨmar. Yakŋ Ohɨrav Aiampɨra Ohɨra Ñaŋ ñi han, arɨ ndɨndɨv ŋɨñɨmbam oŋambam ñɨm arɨmŋgɨmar.
11 യേശു ജെറുശലേംനഗരത്തിൽ എത്തി, ദൈവാലയാങ്കണത്തിൽ പ്രവേശിച്ചു. അദ്ദേഹം ചുറ്റുമുള്ളതെല്ലാം നോക്കിക്കണ്ടു. എന്നാൽ, നേരം വൈകിയിരുന്നതുകൊണ്ട് പന്ത്രണ്ട് ശിഷ്യന്മാരോടുകൂടെ ബെഥാന്യയിലേക്കു തിരികെ പോയി.
Avɨz Jisasɨv Jerusalemɨŋ ahevakare Yakŋ Ohɨrand marɨvai oram ohɨrand imbɨz unchaŋ ahevomar. Ave mbɨ werer ndamar. Kɨrɨm rapɨrɨv ŋkwuŋɨn azand mbɨ sezɨr oman ŋkiŋkiŋg undɨmaj mbɨkɨrmen Betaniŋ ekwaŋg aimŋgɨmar.
12 അടുത്തദിവസം അവർ ബെഥാന്യ വിട്ടുപോരുമ്പോൾ യേശുവിന് വിശന്നു.
Mach, uiv ŋakaz mbɨ aiampɨra Betani erere ondamŋgɨz, Jisasɨv unsandɨv mamar.
13 നിറയെ ഇലകളുള്ള ഒരു അത്തിമരം ദൂരെ കണ്ടിട്ട് അദ്ദേഹം അതിൽ ഫലം വല്ലതും ഉണ്ടോ എന്നു നോക്കാൻ ചെന്നു. എന്നാൽ, അതിന്റെ അടുത്ത് എത്തിയപ്പോൾ അതിൽ ഇലയല്ലാതെ ഒന്നും കണ്ടില്ല; അത് അത്തിപ്പഴത്തിന്റെ കാലം ആയിരുന്നില്ല.
Ave mbɨ waz ai fik hamb taŋɨpɨr kansɨnd ñɨmar. Ai kehan zɨŋɨmp ohɨra. Ave mbɨ ainor han kɨrahɨr ai kehand pɨŋ omar. Kɨrɨm ainor emŋgaŋg mɨwam, nend. Zɨŋɨmbam ñi ainor pamaŋg mɨŋgwɨm. Han ainor ŋgwɨŋgwɨnd iŋgi mah.
14 അപ്പോൾ അദ്ദേഹം ആ മരത്തോട്, “നിന്നിൽനിന്ന് ആരും ഇനിമേൽ ഫലം തിന്നാതിരിക്കട്ടെ” എന്നു പറഞ്ഞു. യേശു ഈ പറഞ്ഞത് ശിഷ്യന്മാർ കേട്ടിരുന്നു. (aiōn g165)
Az Jisasɨv ai fik han mbanave kamar. Amɨ mɨŋ han wɨndɨv ŋgwɨmɨn avɨn wɨramb namŋgɨmɨnj, nendon mɨŋun amar. Avɨz mbɨkɨr sezɨrɨv ya mban njɨhamŋgɨmar. (aiōn g165)
15 യേശു ജെറുശലേമിൽ എത്തി. ഉടൻതന്നെ, ദൈവാലയാങ്കണത്തിൽ ചെന്ന് അവിടെ വാങ്ങുകയും വിൽക്കുകയും ചെയ്തുകൊണ്ടിരുന്നവരെ പുറത്താക്കിത്തുടങ്ങി. നാണയവിനിമയം ചെയ്തുകൊണ്ടിരുന്നവരുടെ മേശകളും പ്രാവുകളെ വിൽക്കുന്നവരുടെ ഇരിപ്പിടങ്ങളും അദ്ദേഹം മറിച്ചിട്ടു;
Mach, Jisasɨv sezɨrmen we Jerusalemɨŋ ahevɨkɨrorɨmŋgɨmar. Ahevɨkɨrorɨmŋgɨz Jisasɨv Yakŋ Ohɨrand marɨvai oram ohɨrand imbɨz unchaŋ ahevomar. Ahevohe osa anchɨ nsɨham nor ntɨŋ ŋaŋ ñɨmŋgɨmar han mach osa anchɨ hanɨhan uŋkɨ eŋgwamŋgɨmar hanez ondo ake kiaŋgwɨmar. Ave mbɨndɨŋ antɨm nsɨham nor enororɨnd mach ai esa sam haŋ ŋgarɨwi ikŋɨŋgwɨm uŋkɨ eŋgwamŋgɨj han ŋɨmbi akŋɨrɨzɨŋge pazɨmŋgamar.
16 ദൈവാലയാങ്കണത്തിൽക്കൂടെ കച്ചവടസാധനങ്ങൾ ഒന്നും കൊണ്ടുപോകാൻ ആരെയും അനുവദിച്ചില്ല.
Ave mbɨ ndɨŋ erokare kamar. Hanɨhan utuhutuh han Yakŋ Ohɨrand marɨvai oram ohɨrand imbɨz unchaŋ hɨro hɨrai rar hɨrandamŋgɨmɨn amar.
17 ഇതിനുശേഷം അദ്ദേഹം ജനത്തെ ഇപ്രകാരം ഉപദേശിച്ചു: “‘എന്റെ ആലയം സകലജനതകൾക്കുമുള്ള പ്രാർഥനാലയം’ എന്നു വിളിക്കപ്പെടും എന്നല്ലേ രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നത്? നിങ്ങളോ, അതിനെ ‘കൊള്ളക്കാരുടെ ഗുഹ’ ആക്കിയിരിക്കുന്നു.”
Ave ndɨŋ ya sɨkah kamar. Yakŋ Ohɨrand anɨŋzɨŋ enta ya han mbanave mpamar oh o nend amar. Oram ihɨnd han, han Yakŋ Ohɨrand oram ahaz ororɨnd arar kandɨramŋgi arar mpamar amar. Wɨram akŋ anchɨ akŋ yimbɨm emŋgemŋgand hamb, mbɨ oram mbanaŋ ai yan ahaz orɨndɨramŋgi arar mpamar amar. Kɨrɨm amɨ ndɨn ramŋgɨn ui ŋkwoŋka akɨmɨndɨnd emamp ahevakari amar.
18 ഇതു കേട്ട് പുരോഹിതമുഖ്യന്മാരും വേദജ്ഞരും അദ്ദേഹത്തെ വധിക്കാനുള്ള മാർഗം അന്വേഷിച്ചെങ്കിലും, ജനങ്ങളെല്ലാം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഉപദേശത്തിൽ വിസ്മയിച്ചിരുന്നതുകൊണ്ട് അവർ അദ്ദേഹത്തെ ഭയപ്പെട്ടു.
Avɨz osa anchɨ hamb Jisasɨnd ya han njɨhame ntamŋgɨmar. Az wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd hamb wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨndɨmen han we handɨv mbɨ Jisasɨndɨv ezandɨkŋahambɨmŋgɨmar. Handɨv mbɨ ondo ake empasam Jisas mamta orɨŋgamamɨndiv kɨramŋgɨmar.
19 സന്ധ്യയായപ്പോൾ യേശുവും ശിഷ്യന്മാരും നഗരം വിട്ടുപോയി.
Mach, nanempand zuh haŋ Jisasɨv sezɨrmen Jerusalem erere omŋgɨmar.
20 രാവിലെ അവർ യാത്രപോകുമ്പോൾ തലേന്നു കണ്ട അത്തിവൃക്ഷം വേരോടെ ഉണങ്ങിപ്പോയിരിക്കുന്നതു കണ്ടു.
Mach ave, uiv ŋakaz mband zuhun Jisasɨv sezɨrmen empasamɨŋ aimŋgɨmar. Ai wamŋgɨz ai fik hamb mɨŋɨnd ntɨrɨnd zɨŋɨnd mɨŋam ndɨh pɨrɨravimar.
21 അപ്പോൾ പത്രോസിന് തലേദിവസത്തെ കാര്യം ഓർമ വന്നു. അയാൾ യേശുവിനോട്, “റബ്ബീ, നോക്കൂ, അങ്ങ് ശപിച്ച അത്തിവൃക്ഷം ഉണങ്ങിപ്പോയിരിക്കുന്നു!” എന്നു പറഞ്ഞു.
Avɨz Pitav hanɨhan Jisasɨv sɨmar han njɨhame kamar. Anɨŋzɨŋ entand, wav amar. Mɨrɨh ai fik mbanamb kɨvah raz arar keman han, irɨh mɨŋam ndɨh pɨrɨri amar.
22 അതിനുത്തരമായി യേശു പറഞ്ഞത്: “ദൈവത്തിൽ വിശ്വാസമുള്ളവരായിരിക്കുക.
Avɨz Jisasɨv ndɨŋ kamar. Amɨ Achakɨñŋam njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhambar amar.
23 ആരെങ്കിലും തന്റെ ഹൃദയത്തിൽ സംശയിക്കാതെ ഈ മലയോട്, ‘പോയി കടലിൽ വീഴുക’ എന്നു പറയുകയും താൻ പറയുന്നതു സംഭവിക്കുമെന്നു വിശ്വസിക്കുകയും ചെയ്താൽ അത് അവന് സാധിക്കും എന്നു നിശ്ചയമായും ഞാൻ നിങ്ങളോടു പറയുന്നു.
Nzɨ andɨŋ mɨŋun kin amar. Wɨram emŋga hamb aparɨma han imbɨr mbanave kamɨr amar. Amɨ ŋaiahe pɨraŋgore utɨm yambɨŋ ŋkwuv arar kamɨr amar. Mach, wɨram hamb njɨhi undɨmaj mah ñi, hanɨhan kehandɨv njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhamɨz ya mbɨ ki kehamb ndɨndɨv imbɨr ahevakarɨndari han, mbɨ imbɨr ahevakarɨndari amar.
24 അതുകൊണ്ട് ഞാൻ നിങ്ങളോടു പറയുന്നു: നിങ്ങൾ പ്രാർഥനയിൽ എന്തു യാചിച്ചാലും അതു ലഭിച്ചു എന്നു വിശ്വസിക്കുക, എന്നാൽ അതു നിങ്ങൾക്കു ലഭിക്കും.
Handɨv nzɨ andɨŋ kin amar. Amɨ hanaveaŋg hanɨhan ŋaŋɨn are njɨhi aŋkarɨpɨr ŋe njɨhame Yakŋ Ohɨra ahaz orɨndɨramŋgɨn han, hanɨhan amɨ amarɨmŋgɨn kehamb andɨŋndɨv imbɨr ahevakarɨndari amar.
25 നിങ്ങൾ പ്രാർഥിക്കാൻ നിൽക്കുമ്പോൾ, ആർക്കെങ്കിലും വിരോധമായി എന്തെങ്കിലും ഉണ്ടെങ്കിൽ അത് അവരോട് ക്ഷമിക്കുക.
Mach, andɨŋ wɨram emŋgav enta kɨvah sɨz, mach amɨ aŋkwañɨhɨri Yakŋ Ohɨra ahaz ore mbɨkɨr enta kɨvah han inɨmbɨvar amar. Hanavɨmŋgɨn amandɨŋ Yakŋ mbɨkɨr Aiampɨra Ohɨra Ñaŋ ñi mbanamb mbɨ amandɨŋ enta kɨvah hanez usɨndari amar.
26 അപ്പോൾ സ്വർഗസ്ഥനായ പിതാവ് നിങ്ങളുടെ പാപങ്ങൾ നിങ്ങളോടും ക്ഷമിക്കും.”
27 അവർ വീണ്ടും ജെറുശലേമിൽ എത്തി. യേശു ദൈവാലയാങ്കണത്തിൽ നടന്നുകൊണ്ടിരുന്നു. പുരോഹിതമുഖ്യന്മാരും വേദജ്ഞരും സമുദായനേതാക്കന്മാരും അദ്ദേഹത്തിന്റെ അടുക്കൽവന്ന്,
Mach, Jisasɨv sezɨrmen Jerusalemɨŋ ekwaŋg aimŋgɨmar. Ave Jisasɨv Yakŋ Ohɨrand marɨvai oram ohɨrand imbɨz unchaŋ ŋgwevohe ndazand, wɨram kɨra anɨŋnsar hanɨhan Yakŋ Ohɨrandɨv ahaz ore ŋgamamɨnd, wɨram kɨra ya Mosesɨnd injambɨr ahe sɨkahɨnd, mach wɨram untɨm ohɨra kɨra Judand hamb ndɨn pɨŋ aimŋgɨmar.
28 “എന്ത് അധികാരത്താലാണ് താങ്കൾ ഈ കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യുന്നത്? ഇതു ചെയ്യാൻ താങ്കൾക്ക് ആരാണ് അധികാരം നൽകിയത്?” എന്നു ചോദിച്ചു.
Mbɨ ai ndɨn mbanave amarɨmŋgɨmar. Amɨ ensa ohɨra han nzɨhandɨh ŋe ntɨŋ mban ŋan arɨmŋgɨmar. Ave nan ensa ohɨra han uñɨmb eŋgwe nan kaz ntɨŋ mban ŋan arɨmŋgɨmar.
29 അതിന് യേശു: “ഞാനും നിങ്ങളോട് ഒരു ചോദ്യം ചോദിക്കും, അതിന് ഉത്തരം നൽകുക; അപ്പോൾ, എന്ത് അധികാരത്താലാണ് ഞാൻ ഈ കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യുന്നതെന്ന് ഞാനും നിങ്ങളോടു പറയാം.
Avɨz Jisasɨv ndɨŋ mbanave kamar. Mach, nzez andɨŋ hanɨhan emŋgandɨv amarɨndarin amar. Amɨ ihɨnd amarar han omanenton kamŋgɨn, uñɨmb yan ensa ohɨrand ntɨŋ mban ŋaŋɨndɨv eŋgwar han nzɨ andɨŋ imbɨr kaŋ wandɨramŋgɨn amar.
30 സ്നാനം നൽകാനുള്ള അധികാരം യോഹന്നാന് ലഭിച്ചത് സ്വർഗത്തിൽനിന്നോ മനുഷ്യരിൽനിന്നോ? എന്നോടു പറയുക.”
Eŋambɨr Jonɨmb osa anchɨ han yambɨŋ ŋazɨkŋirɨŋgwi ŋambiahanj amar. Han Yakŋ Ohɨrav ndɨn kaz ranj arar njɨhamŋgɨn oh o wɨram hamb ndɨn kamŋgɨz ranj arar njɨhamŋgɨn amar.
31 അവർ അതിനെപ്പറ്റി പരസ്പരം ചർച്ചചെയ്തു: “‘സ്വർഗത്തിൽനിന്ന്’ എന്നു നാം പറഞ്ഞാൽ, പിന്നെ നിങ്ങൾ യോഹന്നാനിൽ വിശ്വസിക്കാതിരുന്നത് എന്തുകൊണ്ട് എന്ന് അദ്ദേഹം നമ്മോടു ചോദിക്കും.
Mach, mbɨ mbon mbon mbanave kamŋgɨmar. Arɨ Yakŋ Ohɨrav ndɨn kaz ranj arar kamɨrɨŋaŋg kɨrɨm mbɨ kandari arɨmŋgɨmar. Utɨndɨv amɨ ndɨnɨh eŋambɨrun njɨhi aŋkarɨpɨr njɨhamɨmah ramŋgan arar kandari toh arɨmŋgɨmar.
32 ‘മനുഷ്യരിൽനിന്ന് എന്നു പറഞ്ഞാലോ’…” (അവർ ജനത്തെ ഭയപ്പെട്ടു; കാരണം എല്ലാവരും യോഹന്നാനെ യഥാർഥത്തിൽ ഒരു പ്രവാചകനായിട്ടാണ് കരുതിയിരുന്നത്.)
Kɨrɨm arɨ kamɨrɨŋ wɨram hamb ndɨn kamŋgɨz ranj arar kamɨrɨŋ arɨmŋgɨmar. Mbɨ wɨram akŋ anchɨ akŋndɨv ezandɨkŋahambɨmŋgɨmar. Wɨram akŋ anchɨ akŋ hamb Jon ndɨnɨh wɨram Yakŋ Ohɨrand ya injambɨr ahe kanj arar njɨhamŋgɨmar.
33 അതുകൊണ്ട് അവർ യേശുവിനോട്, “ഞങ്ങൾക്ക് അറിഞ്ഞുകൂടാ” എന്ന് ഉത്തരം പറഞ്ഞു. അതിന് യേശു, “എന്ത് അധികാരത്താലാണ് ഞാൻ ഈ കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യുന്നതെന്ന് ഞാനും നിങ്ങളോടു പറയുന്നില്ല” എന്ന മറുപടിയും നൽകി.
Handɨv Jisasɨnd ya han mbɨŋ ke kamŋgɨmar. Arɨ mɨwarɨm arɨmŋgɨmar. Avɨz Jisasɨv ndɨŋ kamar. Nzez nzɨ andɨŋ mɨkandɨram ensa ohɨra han nzɨhandɨh ŋe ntɨŋ mban ŋin han amar.
