< Ohabolana 26 >

1 Hoe fanala añ’asara, ndra orañe an-tsam-pitatahañe, ty tsy fañevà’ i dagolay fiasiañe.
Honrar a un tonto es tan inoportuno como la nieve en el verano, o la lluvia durante la cosecha.
2 Hoe ty fikepakepaha’ ty hitikitike naho ty fitiliñam-polinjà, ty tsy ipetaham-patse te tsy amam-bente’e.
La maldición no caerá sobre la persona que no la merece. Será como el ave o la golondrina que revolotean.
3 Ty fikiso ho ami’ty soavala, naho ty laboridy ho ami’ty borìke, vaho ty kobaiñe ho an-dambosi’ i dagola.
Los caballos necesitan un látigo, los asnos necesitan un freno. ¡Del mismo modo, los tontos necesitan vara en sus lomos!
4 Ko toiñe’o ami’ty hanè’e i seretse, hera hanahak’ aze.
No respondas al tonto según su estupidez, o terminarás igual que ellos.
5 Valeo mañeva’ i hagegea’ey ty dagola, tsy mone hahihitse ami’ty maso’e.
No respondas al tonto según su estupidez, o pensaran que son sabios.
6 Hoe mañitsike tomboke naho migenoke voreke, ty mampisangitrike taratasy am-pitàn-dagola.
Confiar la entrega de un mensaje en manos de un tonto, es como cortar tus pies o beber veneno.
7 Maletraletra ty fandia’ i kepeke, naho ty razan-drehak’ am-bava’ o seretseo.
Un proverbio dicho por un tonto es tan inútil como las piernas de un inválido.
8 Hoe mañombe vato am-piletse, ty miasy i gegegege.
Honrar a un tonto es tan inútil como tratar de atar una piedra a una honda.
9 Hoe fatike mipok’ an-taña’ i jike, ty razan-drehak’ am-bava’ i dagola.
Un proverbio dicho por un tonto es tan ridículo como ver a un borracho entre espinos.
10 Ie mampitoloñe ty seretse, le manahake te mañeke mpandrioñe.
Todo el que contrata a un tonto o a un desconocido errante, es como un arquero que hiere a la gente lanzando flechas al azar.
11 Hoe amboa mimpoly ami’ty loa’e, ty dagola mamereñe ty hagegea’e.
Los tontos repiten su estupidez, así como un perro vuelve a comer su vomito.
12 Tsy fa nahaisake ondaty mahihitse am-pihaino’e hao irehe? bey ty fitamà’ i seretsey ta ty aze.
¡Has visto a un hombre sabio en su propia opinión? ¡Hay más esperanza para un tonto que para él!
13 Hoe ty votro, Inao liona ty an-damoke eo! Midada an-dalañe ey ty liona!
Los perezosos son los que dicen: “¡Hay un león en el camino, un león por las calles!”
14 Manahake ty figavingavin-dalañe amo soavili’eo, ty tembo am-pandrea’e eo.
El perezoso se voltea en la cama, como la puerta se recuesta en sus bisagras.
15 Ajo’ i votro am-po finga ao ty taña’e, fe tsy lefe’e ty minday aze mb’am-bava’e.
Los perezosos extienden su mano hasta el plato, pero están demasiado cansados como para llevarse la comida a la boca.
16 Mahihitse ami’ty maso’e ty tembo, te ami’ty fito-lahy manoiñe an-kavantañañe.
Los perezosos son más sabios en su propia opinión que muchos consejeros prudentes.
17 Hambañ’ ami’ty mitsepak’ amboa an-tsofi’e, ty mpandrioñe mihilintsioñe ami’ty aly tsy aze.
Tomar parte en la disputa de otra persona es como agarrar a un perro callejero por las orejas.
18 Hoe ty derendereñe mañiririñe raha mibelañe, naho ana-pale, vaho fampihomahañe,
Serás como un loco lanzando flechas con fuego y matando gente
19 ty mamitake ondaty ami’ty hoe: Nisolesole avao iraho.
si mientes a tu amigo, para luego decirle que era una broma.
20 Mate ty afo tsy aman-katae, modo ka ty dabasida tsy aman-tsikotsiko.
Sin madera, el fuego se apaga, y sin chismosos, se acaba la discordia.
21 Hoe sarebò ami’ty foroha mirekake, naho hatae ami’ty afo, ty famiaña’ i mpanao tsikoniy hañolaña’e aiñe.
Una persona conflictiva aumenta la discordia, como poner carbón en brasas, o madera en el fuego.
22 Hoe kenoke mafiry ty fivolam-pitàngogo, ie migodoñe mb’añ’ova lalek’ ao.
Escuchar chismes es como tragar bocados de tu comida preferida. Llegan hasta lo más profundo.
23 Hoe valàñe-tane nihamineñe taim-piram-bolafoty ty fameleke ampirehetan- kelok’ an-troke ao.
La persuación con intenciones malvadas es como un esmalte brillante de plomo en una olla de barro.
24 Añonohonoa’ ty famele’e i falaiña’ey, fe añaja’e famañahiañe ty an-tro’e ao.
La gente te adulará aunque te odien. En el fondo te mienten.
25 Ndra t’ie mirehake fañisohañe, ko iantofa’o, fa pea tiva fito ty an-tro’e ao.
Cuando las personas sean buenas contigo, no les creas. Su mente está llena de odio hacia ti.
26 Aeta’e am-pitake ty halò-tsere’e, fe hiboak’ am-pivory ao ty haloloa’e.
Aunque su odio esté oculto detrás de su astucia, su maldad quedará expuesta delante de todos.
27 Higodoñe an-koboñe ao ty nihaly aze, himpoly ama’e ty vato navarimbari’e.
Aquellos que cavan fosos para hacer caer a otros, terminarán cayendo ellos mismos. Y los que hacen rodar piedras, quedarán aplastados por ellas.
28 Heje ty famele’ i remborake o jinoi’eo, mampianto ka ty falie manao kabeake.
Si mientes, muestras odio por las víctimas de tus mentiras. Si halagas a las personas, causarás desastre.

< Ohabolana 26 >