< Ohabolana 23 >
1 Ie miambesatse hitrao-pikama ami’ty mpifehe, biribirio ty añatrefa’o eo,
Unapoketi kula pamoja na mtawala, angalia kwa uangalifu kilichopo mbele yako,
2 vaho tohoro meso ty tretra’o naho mpanao avetse irehe.
na kama ni mtu unayependa kula chakula sana weka kisu kooni.
3 Ko lelalelae’o o raha mafiri’eo, fa mahakama mahatsikapy.
Usitamani vinono vyake maana ni chakula cha uongo.
4 Ko mamokotse vatañe ho mpañaleale, ijihero am-pisafiri’o.
Usifanye kazi sana ili kupata mali; uwe na busara ya kutosha ili ujue wakati wa kuacha.
5 Ampihelañe’o fihaino hao ty tsy eo? fa toe mitsene elatse manahake ty vantio ty vara mitiliñe mb’an-dindiñe eñe.
Je utaruhusu macho yako yaangaze juu yake? Itaondoka, maana itawaa mabawa kama tai na kuruka angani.
6 Ko kamae’o ty hàne’ o matitio, ko irie’o o aze mafirio;
Usile chakula cha yule mwenye jicho baya- na usiwe na shauku ya vinono vyake,
7 Fa hambañe ami’ty fañereñere’e añ’ova’e ao ty ie: hoe re ama’o; Mikamà naho minoma! fe tsy ama’o ty tro’e.
maana ni mtu mwenye kuhesabu gharama ya chakula. “Kula na kunywa!” anakuambia, lakini moyo wake haupo pamoja nawe.
8 Hilañe’o i pilipito’e nitsopehe’oy, vaho hianto i fañandriaña’oy.
Utatapika kiasi kidogo ulichokula na utakuwa umepoteza sifa zako njema.
9 Ko misaontsy am-pitsanoña’ ty seretse, fa ho sirikae’e ty hihi’ o enta’oo.
Usiongee katika usikivu wa mpumbavu, maana atadharau hekima ya maneno yako.
10 Ko avi’o ty nifaritsohañe haehae, vaho ko miaribañe ty tanem-bode-rae,
Usihamishe jiwe la mpaka wa kale au kunyang'anya mashamba ya yatima,
11 amy te maozatse ty mpijeba’ iareo; hitohaña’e ty ama’o.
maana Mkombozi wao ni imara na atatetea kesi yao dhidi yako.
12 Ampiantofo filie-batañe ty arofo’o, vaho volan-kilàla o ravembia’oo.
Elekeza moyo wako katika mafundisho na masikio yako kwenye maneno ya maarifa.
13 Ko ahànkañe ami’ty ana’o ty lilo; fa tsy mahavetrake ty lafan-kobaiñe.
Usizuie kuadilisha mtoto, maana ukimchapa kwa fimbo, hatakufa.
14 Ie pisoe’o an-kobaiñe, ho haha’o an tsikeokeok’ ao ty tro’e. (Sheol )
Ni wewe unayepaswa kumchapa kwa fimbo na kuikoa nafsi yake kuzimu. (Sheol )
15 O anako, naho mahihitse ty tro’o, ho ehake ty troko,
Mwanangu, kama moyo wako una busara, basi moyo wangu utafurahi pia;
16 vaho hirebeke ty añ’ovako ao naho mahafivolañe ty hiti’e o soñi’oo.
sehemu zangu ndani kabisa zitafurahi sana midomo yako inaponena haki.
17 Ko apo’o ho tsikirihen-tro’o ty mpandilatse, fe imaneo lomoñandro ty fañeveñañe am’ Iehovà.
Usiruhusu moyo wako kuwahusudu wenye dhambi, lakini endelea kumcha Yehova siku zote.
18 Toe ey ty ho avy, vaho tsy haitoañe ty fisalalà’o.
Hakika tumaini lako halitaondolewa na siku zako za hapo baadaye.
19 O anako, mitsanoña naho mahihira, vaho avantaño mb’amy lalañey ty tro’o.
Sikia- wewe! - mwanangu, na uwe mwenye busara na uelekeze moyo wako katika njia.
20 Ko mitraok’ amo mpitolom-pitrini-divaio, ndra amo mpamotseke henao;
Usishirikiane pamoja na walevi, au pamoja na walaji wa nyama walafi,
21 fa songa hivarin-ko rarake ty mahake naho i jike; vaho hisikin-tsirodea ty poie.
maana mlevi na mlafi wanakuwa masikini na usingizi utawavika kwa matambara.
22 Tsendreño ty rae nisamak’ azo, vaho ko injè’o ty rene’o t’ie bey.
Msikilize baba yako ambaye alikuzaa na usimdharau mama yako wakati akiwa mzee.
23 Vilio ty hatò le ko aletake; ikalò hihitse naho anatse vaho hilala.
Inunue kweli, lakini usiiuze; nunua hekima, nidhamu, na ufahamu.
24 Handia taroba ty rae’ i mahitiy; vaho hifalea’e i ana-dahy karafito nampiareñe’ey.
Baba yake mwenye haki atafurahia sana, na yule amzaaye mtoto mwenye busara atamfurahia.
25 Ampiehafo ty rae’o naho i rene’o; hampinembanembañ’ i nisamak’ azoy.
Mfurahishe baba yako na mama yako na yule aliyekuzaa afurahie.
26 O anake, atoloro ahiko ty tro’o, le ampifaleo amo satakoo o maso’oo.
Mwanangu, nipe moyo wako na macho yako yachunguze njia zangu.
27 Kadaha laleke ty tsimirirañe, vaho vovoñe maifitse ty karapilo.
Maana malaya ni shimo refu, na mke wa mume mwingine ni kisima chembamba.
28 Mivoñoñe ao re hoe malaso, vaho ampitomboe’e am’ondatio ty hatsivokarañe.
Anavizia kama mnyang'anyi na huongeza idadi ya wadanganyifu miongoni mwa wanadamu.
29 Ia ty mioremèñe, ia ty mihontoke? Ia ty ampoheke? Ia ty mitoreo? Ia ty vinonotroboke tsy amam-poto’e; Ia ty ama-maso mandofiry?
Nani mwenye taabu? Nani mwenye huzuni? Nani mwenye mapigano? Nani mwenye malalamiko? Nani mwenye majeraha bila sababu? Nani mwenye macho mekundu?
30 O mihenekeneke an-divaio, o mitolom-pitsopeke divay linaroo.
Ni wale ambao huzengea kwenye mvinyo, wale wanaojaribu kuchanganya mvinyo.
31 Ko hentea’o ty hamena’ ty divay, ty fimilomilo’e am-pitovy ao, ty falamam-pioriha’e.
Usiutazame mvinyo ukiwa mwekundu, wakati unametameta kwenye kikombe na kutelemka kwa uraini.
32 Ie am-para’e mitifatse hoe lapetake vaho mihehetse hoe fandrefeala.
Mwisho wake unauma kama nyoka na sumu yake kama kifutu.
33 Hahaoniñe sahàtse o maso’oo, vaho hivolan-kamengohañe ty ron-doha’o.
Macho yako yataona vitu vigeni na moyo wako utatamka vitu vya ukaidi.
34 Le hanahake ty mitsalalampatse aivo’ i riakey irehe, naho ty mandre ambone’ ty bodan-dain-dakañe eo.
Utakuwa kama anayelala kwenye bahari au anayelala juu ya mlingoti. “
35 Namofok’ ahy iereo, fe tsy manaintaiñe; linafa’e fe tsy nireiko! Ombia te ho tsekake hipaiako indraike?
Wamenipiga,” utasema, “lakini sikuumia. Wamenichapa, lakini sikuwa na hisia. Nitaamka lini? Nitatafuta kinywaji kingine.”