Matio 5
1 Ie tendreke i lahialeñey le nitroatse mb’am-bohitse ey naho niambesatse vaho nimb’ama’e mb’eo o mpiama’eo.
A Jezus widząc lud, wstąpił na górę; a gdy usiadł, przystąpili do niego uczniowie jego.
2 Nanoka-palie re, naho nañòke ami’ty hoe:
A otworzywszy usta swe, uczył je, mówiąc:
3 Haha o mirèke an-trok’ aoo, fa a iareo i fifehean-dikerañey.
Błogosławieni ubodzy w duchu; albowiem ich jest królestwo niebieskie.
4 Haha o miharovetseo fa hohoeñe,
Błogosławieni, którzy się smęcą; albowiem pocieszeni będą.
5 Haha o trentrañeo, fa handova ty tane toy.
Błogosławieni cisi; albowiem oni odziedziczą ziemię.
6 Haha o mivalingoa naho miheahea mipay havantañañeo, fa hanjañeñe.
Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości; albowiem oni nasyceni będą.
7 Haha o miferenaiñeo, fa hiferenaiñañe.
Błogosławieni miłosierni: albowiem oni miłosierdzia dostąpią.
8 Haha o malio añ’arofoo, fa ho isa’iereo t’i Andrianañahare.
Błogosławieni czystego serca; albowiem oni Boga oglądają.
9 Haha o milozoke fifampilongoañe, fa hatao anan’ Añahare.
Błogosławieni pokój czyniący; albowiem oni synami Bożymi nazwani będą.
10 Haha o samporeraheñe ty ami’ty hatòo, fa a iareo i fifehean-dikerañey.
Błogosławieni, którzy cierpią prześladowanie dla sprawiedliwości; albowiem ich jest królestwo niebieskie.
11 Haha nahareo te injèñe naho ampisoañeñe vaho tambaimbaiñeñe, amy ze fonga haloloañe ty amako, am-bolam-bande.
Błogosławieni jesteście, gdy wam złorzeczyć będą, i prześladować was, i mówić wszystko złe przeciwko wam, kłamając dla mnie.
12 Mirebeha naho mandià taroba amy te ra’elahy ty tambe’ areo andindìñe ao, fa hambañ’ amy zay ty nampisoañeñe o mpitoky taoloo.
Radujcie się, i weselcie się; albowiem zapłata wasza obfita jest w niebiesiech; tak bowiem prześladowali proroki, którzy byli przed wami.
13 Sira’ ty tane toy nahareo. Fe naho nàmoñe i siray, inoñe ty haniràñe aze? Toe tsy vara fa hariañe alafe ao ho lialiàm-pandia.
Wy jesteście sól ziemi; jeźli tedy sól zwietrzeje, czemże solić będą? Do niczego się już nie zgodzi, tylko aby była precz wyrzucona i od ludzi podeptana.
14 Hazavàñe an-tane atoy nahareo. Tsy lefe aetake ty rova namboareñe am-bohitse ey.
Wy jesteście światłość świata, nie może się miasto ukryć na górze leżące.
15 Tsy ameloman-jiro hampikopoke aze añ’etake ao tsy hitapasàha’e, f’ie apoke am-pitàn-jiro eo, hañazava ze hene añ’anjomba ao.
Ani zapalają świecy, i stawiają jej pod korzec, ale na świecznik, i świeci wszystkim, którzy są w domu.
16 Aa le atsavavaho amy ze fonga ondaty ty hazavà’ areo, hitoroañe o sata-soa’ areo ho rengeñe naho onjoneñe añatrefan-dRae’ areo andindìñ’aoo.
Tak niechaj świeci światłość wasza przed ludźmi, aby uczynki wasze dobre widzieli, a chwalili ojca waszego, który jest w niebiesiech.
17 Ko atao’areo te nimb’ atoy iraho hamaoke Hake, Tsy nimb’atoy handrotsake fa ty hameno aze.
Nie mniemajcie, abym przyszedł rozwiązywać zakon albo proroki; nie przyszedłem rozwiązywać, ale wypełnić.
18 Eka, to t’itaroñako te, ampara’ te mihelañe añe i likerañey naho ty tane toy, tsy ho faopaoheñe amy Hake ndra amo Mpitokio ze ana-tsoritse ndra hirike, amy te kila ho heneke.
Zaprawdę bowiem powiadam wam: Aż przeminie niebo i ziemia, jedna jota albo jedna kreska nie przeminie z zakonu, ażby się wszystko stało.
19 Ndra iaia miota ami’ty raike amy lily rezay vaho ampiohe’e ami’ty ila’e, ro hatao kabeake amy fifehean-dikerañey; fe ndra iaia mañambeñe vaho mañoke irezay, ty hatao jabajaba amy fifehean-dikerañey.
Kto by tedy rozwiązał jedno z tych przykazań najmniejszych, i uczyłby tak ludzi, najmniejszym będzie nazwany w królestwie niebieskiem; a ktokolwiek by czynił i uczył, ten będzie wielkim nazwany w królestwie niebieskiem.
20 Taroñeko ama’ areo, naho tsy mandikoatse ty havañona’ o Fariseoo naho o Androanavio ty havantaña’ areo le tsy hizilike am-pifehean-dikerañ’ ao nahareo.
Albowiem powiadam wam: Jeźli nie będzie obfitsza sprawiedliwość wasza, niż nauczonych w Piśmie i Faryzeuszów, żadnym sposobem nie wnijdziecie do królestwa niebieskiego.
21 Tsy fa jinanji’areo hao ty nisaontsieñe amo ntaoloo ty hoe: Ko mañoho-doza, naho: Mikai-jaka mampihomake ty mpamono?
Słyszeliście, iż rzeczono starym: Nie będziesz zabijał; a ktobykolwiek zabił, będzie winien sądu;
22 Aa hoe iraho ama’areo: Hiatre-jaka ty maha-viñetse i mpiama’ey tsy an-dengo’e, naho hampiatrefem-pivory ze manao ty hoe aman-drahalahi’e: Itrotse irehe; vaho mipay afo an-tsikeokeoke ao ze manao aman-drahalahi’e ty hoe: Ty gege tia. (Geenna g1067)
Ale ja wam powiadam: Iż każdy, kto się gniewa na brata swego bez przyczyny, będzie winien sądu; a ktokolwiek rzecze bratu swemu: Racha; będzie winien rady, a ktokolwiek rzecze: Błaźnie! będzie winien ognia piekielnego. (Geenna g1067)
23 Aa ihe mibanabana an-kitrely vaho tiahi’o te anaña’ ty rañe’o kabò vaho itoreova’e,
A tak jeźlibyś ofiarował dar twój na ołtarzu, a tam byś wspomniał, iż brat twój ma co przeciwko tobie,
24 le adono aolo’ i kitreliy eo i enga’oy naho akia, ifampilongo heike, izay vaho hengae’o i banabana’oy.
Zostaw tam dar twój przed ołtarzem, a odejdź, pierwej się pojednaj z bratem twoim; a potem przyszedłszy ofiaruj dar twój.
25 Ampanintsiño masìka i rafelahi’oy, ie mbe indreza’o fañavelo an-dalañe ey, tsy mone hasese’e ami’ty zizy, le hasese’ i ziziy amy mpitoroñey, hampijoñe azo am-porozò ao.
Zgódź się z przeciwnikiem twoim rychło, pókiś jest z nim w drodze, by cię snać przeciwnik nie podał sędziemu, a sędzia by cię podał słudze, i byłbyś wrzucony do więzienia.
26 Eka, to t’italiliako, te tsy hiakatse ao ampara’ te avaha’o ty drala honka’e.
Zaprawdę ci powiadam: Nie wynijdziesz stamtąd, póki byś nie oddał do ostatniego pieniążka.
27 Fa jinanji’ areo i nitsaraeñe am’iereo haehae’ey, ty hoe: Ko mañarapilo.
Słyszeliście, iż rzeczono starym: Nie będziesz cudzołożył;
28 Fe hoe iraho ama’ areo: ze mikiroke ampela hilà’e aze, le fa nanao hakarapiloañe an-trok’ ao.
Aleć Ja wam powiadam: Iż każdy, który patrzy na niewiastę, aby jej pożądał, już z nią cudzołóstwo popełnił w sercu swojem.
29 Naho mizizy azo ty fihaino’o havana, akatraho vaho ahifiho añe; hasoa ho azo te hianto ty fange’o raike ta te homb’ an-tsikeokeoke ao ty vata’o iaby. (Geenna g1067)
Jeźli cię tedy oko twoje prawe gorszy, wyłup je, a zarzuć od siebie; albowiem pożyteczniej jest tobie, aby zginął jeden z członków twoich, a wszystko ciało twoje nie było wrzucone do ognia piekielnego. (Geenna g1067)
30 Tovo’e: Ie manigìke azo ty fità’o, kitsiho; hasoa ho azo te ho rebake fange raike ta t’ie havokovoko an-tsikeokeoke ao ary vatañe. (Geenna g1067)
A jeźliż cię prawa ręka twoja gorszy, odetnij ją, i zarzuć od siebie; albowiem pożyteczniej jest tobie, aby zginął jeden z członków twoich, a wszystko ciało twoje nie było wrzucone do ognia piekielnego. (Geenna g1067)
31 Fa jinanji’ areo ty nitsaraeñe amo taoloo te: Ze mitsey valy ro hanolots’ aze takelam-pifanarahañe.
Zasię rzeczono: Ktobykolwiek opuścił żonę swoją, niech jej da list rozwodny;
32 Itaroñeko te ze mañary valy, naho tsy t’ie nañarapilo, le tsi-mete tsy itolorañe takelam-pifanarahañe; naho o hakarapiloañeo, mañarapilo i lahilahiy vaho karapilo ty mañenga i nariañey.
Ale Ja wam powiadam: Ktobykolwiek opuścił żonę swoję oprócz przyczyny cudzołóstwa, przywodzi ją w cudzołóstwo, a kto by opuszczoną pojął, cudzołoży.
33 Toe jinanji’ areo ka ty nisaontsieñe amo taoloo, Ko mifànta vìlañe ami’ty añarako, le avaho am’ Iehovà o nifantà’oo?
Słyszeliście zasię, iż rzeczono starym: Nie będziesz krzywo przysięgał, ale oddasz Panu przysięgi twoje;
34 Fe hoe iraho ama’ areo: ko manao fanta tsy vente’e aman-dra inoñ’ inoñe, ke amy likerañey, fa ie ty fiambesan’ Añahare;
Ale Ja wam powiadam, abyście zgoła nie przysięgali, ani na niebo, gdyż jest stolicą Bożą;
35 he ami’ty tane toy, amy te ie ty fitongoàm-pandia’e; ke am’ Ierosaleme, fa ie ty rovan’ Añahare,
Ani na ziemię, gdyż jest podnóżkiem nóg jego; ani na Jeruzalem, gdyż jest miasto wielkiego króla;
36 he ami’ty añambone’o ie tsy mahafoty ndra mahamainte ty maròy raike.
Ani na głowę twoję będziesz przysięgał, gdyż nie możesz jednego włosa białym albo czarnym uczynić.
37 Ehe te ho Eka ty hoe Eka, naho ho Aiy ty hoe Tsie, fa hirik’ amy ratiy ze tovo’e.
Ale mowa wasza niech będzie: Tak, tak; nie, nie; a co więcej nadto jest, to od złego jest.
38 Toe jinanji’areo ty nitsaraeñe amy Hake: Fihaino soloam-pihaino, naho fihitsike soloam-pihitsike.
Słyszeliście, iż rzeczono: Oko za oko, a ząb za ząb;
39 Fe hoe iraho ama’ areo: ko vale’o raty ty raty. Fa ze mandrara-tehake azo am-piambina’o havana, atoliho ama’e ka ty havia.
Ale Ja wam powiadam: Żebyście się nie sprzeciwiali złemu, ale kto by cię uderzył w prawy policzek twój, nadstaw mu i drugi;
40 Ty te hanesek’ azo an-jaka, higaoñe i saravi’oy, afofio ama’e ka ty saro’o.
I temu, który się z tobą chce prawować, a suknię twoję wziąć, puść mu i płaszcz;
41 Ze manjizy azo hañavelo arivo lia, mindreza ama’e ro’arivo.
A kto by cię przymuszał iść milę jednę, idź z nim i dwie;
42 Anoloro ty mihalaly ama’o, le ko ifoneña’o ty te hisongo ama’o.
Temu, co cię prosi, daj, a od tego, co chce u ciebie pożyczyć, nie odwracaj się.
43 Fa jinanji’ areo ty nitsaraeñe amo taoloo: kokò ty marine azo, vaho hejeo ty malaiñe azo.
Słyszeliście, iż rzeczono: Będziesz miłował bliźniego twego, a będziesz miał w nienawiści nieprzyjaciela twego;
44 Fa hoe ka iraho ama’areo: Kokò o rafelahi’oo, tatao ty mamatse azo, le hasoao ty malaiñe, vaho mihalalia ho a o mampisoañe naho mamorekeke azoo,
Aleć Ja wam powiadam: Miłujcie nieprzyjacioły wasze; błogosławcie tym, którzy was przeklinają; dobrze czyńcie tym, którzy was mają w nienawiści, i módlcie się za tymi, którzy wam złość wyrządzają i prześladują was;
45 soa t’ie ho anan-dRae’ areo andindìñe ao; fa songa ampanjirihe’e amo ratio naho amo soao i androy, vaho ampahavie’e amo vantañeo naho amo tsy vokatseo i orañey.
Abyście byli synami Ojca waszego, który jest w niebiesiech; bo on to czyni, że słońce jego wschodzi na złe i na dobre, i deszcz spuszcza na sprawiedliwe i na niesprawiedliwe,
46 Aa naho o mikoko anahareoo avao ty kokoa’ areo, inoñe ty ho tambe’ areo? Tsy izay hao ty anoe’ o mijiajiao amo mikoko iareoo?
Albowiem jeźli miłujecie te, którzy was miłują, jakąż zapłatę macie? azaż i celnicy tego nie czynią?
47 Aa naho o longo’areo avao ro añontanea’areo, ino ty anoe’o mandikoatse o kilakila’ndatio.
A jeźlibyście tylko braci waszych pozdrawiali, cóż osobliwego czynicie? azaż i celnicy tak nie czynią?
48 Aa le mivantaña manahake te vantañe t’i Rae’ areo.
Bądźcież wy tedy doskonałymi, jako i Ojciec wasz, który jest w niebiesiech, doskonały jest.
