< Matio 21 >
1 Ie nañarine Ierosaleme, naho nandoake e Beit-Pagè, Ambohi-Oliva eo, le nirahe’ Iesoà ty roe amo mpiama’eo,
Καὶ ὅτε ἤγγισαν εἰς Ἱεροσόλυμα καὶ ἦλθον εἰς Βηθφαγὴ εἰς τὸ ὄρος τῶν Ἐλαιῶν, τότε Ἰησοῦς ἀπέστειλεν δύο μαθητὰς
2 ami’ty hoe: Akia mb’amo mikijoly ey hoek’ ey, le ho oni’ areo amy zao ty borìke mirohy rekets’ ana’e, hahao, vaho tantalio mb’amako mb’etoa.
λέγων αὐτοῖς Πορεύεσθε εἰς τὴν κώμην τὴν κατέναντι ὑμῶν, καὶ εὐθὺς εὑρήσετε ὄνον δεδεμένην καὶ πῶλον μετ’ αὐτῆς· λύσαντες ἀγάγετέ μοι.
3 Ie isaontsia’ t’indaty ndra inoñ’ inoñe, le irehafo te ipaia’ i Talè, vaho havotso’e homb’eo amy zao.
καὶ ἐάν τις ὑμῖν εἴπῃ τι, ἐρεῖτε ὅτι Ὁ Κύριος αὐτῶν χρείαν ἔχει· εὐθὺς δὲ ἀποστελεῖ αὐτούς.
4 I he’e zay, hañenefañe i nampisaontsieñe i mpitokiy ty hoe:
Τοῦτο δὲ γέγονεν ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος
5 Taroño ty anak’ ampela’ i Tsione: Inge mb’ama’o mb’eo ty Mpanjaka’o, vantañe naho lahifihaty, mireke, miningitse tamanam-borìke, ami’ty kondam-borìke, ana’ ty borìke-vave,
Εἴπατε τῇ θυγατρὶ Σιών Ἰδοὺ ὁ Βασιλεύς σου ἔρχεταί σοι πραῢς καὶ ἐπιβεβηκὼς ἐπὶ ὄνον καὶ ἐπὶ πῶλον υἱὸν ὑποζυγίου.
6 Aa le nimb’eo iereo, nanao i nitoroa’ Iesoày,
πορευθέντες δὲ οἱ μαθηταὶ καὶ ποιήσαντες καθὼς συνέταξεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς
7 Nente’ iereo i borìke rekets’ ana’ey, le nandafiha’ ty ila’e ty akanjo naho saro’iareo naho niningitse ama’e t’i Iesoà, vaho nionjoñe mb’eo
ἤγαγον τὴν ὄνον καὶ τὸν πῶλον, καὶ ἐπέθηκαν ἐπ’ αὐτῶν τὰ ἱμάτια, καὶ ἐπεκάθισεν ἐπάνω αὐτῶν.
8 Nandamike o saravi’eo an-dalañe eo ty ila’ i màroy, le nibira singan-katae ty ila’e ze nahifike eo ka. O aolo’eo naho o am-boho’e eo
ὁ δὲ πλεῖστος ὄχλος ἔστρωσαν ἑαυτῶν τὰ ἱμάτια ἐν τῇ ὁδῷ, ἄλλοι δὲ ἔκοπτον κλάδους ἀπὸ τῶν δένδρων καὶ ἐστρώννυον ἐν τῇ ὁδῷ.
9 songa nikaike ty hoe: Hosana, ry Mpañaha ty voatse toy; Andriañeñe ty mitotsake ami’ty tahina‘Iehovà; Hosana, Mpandromba’ay; Honjonen-drehe andindìñe añe naho an-tane atoy!
οἱ δὲ ὄχλοι οἱ προάγοντες αὐτὸν καὶ οἱ ἀκολουθοῦντες ἔκραζον λέγοντες Ὡσαννὰ τῷ υἱῷ Δαυείδ· Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου· Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις.
10 Ie nizilike e Ierosaleme ao t’i Iesoà le nangetseketseke iaby i rovay, nanao ty hoe: Ia v’izao?
καὶ εἰσελθόντος αὐτοῦ εἰς Ἱεροσόλυμα ἐσείσθη πᾶσα ἡ πόλις λέγουσα Τίς ἐστιν οὗτος;
11 Le nifanao ty hoe ondatio: Iesoà, Mpitoky, nte-Nazareta’ i Galiliay.
οἱ δὲ ὄχλοι ἔλεγον Οὗτός ἐστιν ὁ προφήτης Ἰησοῦς ὁ ἀπὸ Ναζαρὲθ τῆς Γαλιλαίας.
12 Nizilike añ’Anjomban’ Añahare ao t’i Iesoà le nitendreke mpanao balike, le navalitaboa’e o tihim-panakalo volao, naho ty fitoboha’ o mpandetake dehoo,
Καὶ εἰσῆλθεν Ἰησοῦς εἰς τὸ ἱερόν καὶ ἐξέβαλεν πάντας τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ καὶ τὰς τραπέζας τῶν κολλυβιστῶν κατέστρεψεν καὶ τὰς καθέδρας τῶν πωλούντων τὰς περιστεράς,
13 vaho nanoa’e ty hoe: Hoe ty pinatetse: Hatao anjombam-pitalahoa’ ze hene fifeheañe ty Akibako, te mone lakatom-piaroteñe ty nanoa’ areo aze.
καὶ λέγει αὐτοῖς Γέγραπται Ὁ οἶκός μου οἶκος προσευχῆς κληθήσεται, ὑμεῖς δὲ αὐτὸν ποιεῖτε σπήλαιον λῃστῶν.
14 Le nimb’ama’e añ’Anjomba ao o feio naho o kepekeo vaho jinanga’e.
Καὶ προσῆλθον αὐτῷ τυφλοὶ καὶ χωλοὶ ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ ἐθεράπευσεν αὐτούς.
15 Niheo mb’eo o mpisorom-beio naho o Androanavio hisamba o raha fanjàka nanoe’eo, ie nikoikoike añ’anjomba ao o ajajao nanao ty hoe: Rengeñe t’i Anan’ Añahare. F’ie ninjea’ o Androanavio,
ἰδόντες δὲ οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραμματεῖς τὰ θαυμάσια ἃ ἐποίησεν καὶ τοὺς παῖδας τοὺς κράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ καὶ λέγοντας Ὡσαννὰ τῷ υἱῷ Δαυείδ, ἠγανάκτησαν,
16 ami’ty hoe: Tsy janji’o hao ty volàñe’ o retiañe? Tinoi’e ty hoe: Eka mahatsanon-draho! Tsy vinaki’ areo hao ty hoe, Hirik’am-bavan’ ajaja naho ajajamena ty nañoreña’o haozarañe?
καὶ εἶπαν αὐτῷ Ἀκούεις τί οὗτοι λέγουσιν; ὁ δὲ Ἰησοῦς λέγει αὐτοῖς Ναί· οὐδέποτε ἀνέγνωτε ὅτι Ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον;
17 Nienga re, niavotse mb’e Betania mb’eo naho nialeñe ao, vaho nampalangese’e am’iereo i Fifehean-Dikerañey.
Καὶ καταλιπὼν αὐτοὺς ἐξῆλθεν ἔξω τῆς πόλεως εἰς Βηθανίαν, καὶ ηὐλίσθη ἐκεῖ.
18 Ie maraindraiñe, nibalike mb’an-drova mb’eo, nisaliko;
Πρωῒ δὲ ἐπαναγαγὼν εἰς τὴν πόλιν ἐπείνασεν.
19 Niisa’e ty sakoañe añ’olon-dalañe ey le nitotofa’e, fe tsy nanjò ama’e naho tsy raveñe avao, vaho nanoa’e ty hoe: Le lia’e tsy hiboaham-boa ka. Tsipaepae izay, niforejeje i sakoañey. (aiōn )
καὶ ἰδὼν συκῆν μίαν ἐπὶ τῆς ὁδοῦ ἦλθεν ἐπ’ αὐτήν, καὶ οὐδὲν εὗρεν ἐν αὐτῇ εἰ μὴ φύλλα μόνον, καὶ λέγει αὐτῇ Οὐ μηκέτι ἐκ σοῦ καρπὸς γένηται εἰς τὸν αἰῶνα. καὶ ἐξηράνθη παραχρῆμα ἡ συκῆ. (aiōn )
20 Vereñe o mpiama’eo te nahaoniñe izay le nanao ty hoe: Inoñe ty nampangèñe i sakoañey anianik’ avao?
καὶ ἰδόντες οἱ μαθηταὶ ἐθαύμασαν λέγοντες Πῶς παραχρῆμα ἐξηράνθη ἡ συκῆ;
21 Tinoi’ Iesoà ty hoe: Ie ama-patokisañe, tsy mifejofejo, le tsy vaho o sakoañeo ty hanoe’o zao, fa naho lilie’ areo o vohitse eroio ty hoe: Miavota, mivaridìña andriak’ añe, le hanoe’e.
ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν ἔχητε πίστιν καὶ μὴ διακριθῆτε, οὐ μόνον τὸ τῆς συκῆς ποιήσετε, ἀλλὰ κἂν τῷ ὄρει τούτῳ εἴπητε Ἄρθητι καὶ βλήθητι εἰς τὴν θάλασσαν, γενήσεται·
22 Ndra inoñ’inoñe ihalalia’ areo te milolok’ am-patokisañe, le ho azo’ areo.
καὶ πάντα ὅσα ἂν αἰτήσητε ἐν τῇ προσευχῇ πιστεύοντες λήμψεσθε.
23 Nizilike añ’anjomban’ Añahare ao re hañoke le nimb’ama’e mb’eo o roandriañeo naho o mpisorom-beio naho o mpifehe’ ondatioo nanao ty hoe: Ami’ty lili’ia ty anoa’o zao? Ia ty nanolots’Azo o haozarañe zao?
Καὶ ἐλθόντος αὐτοῦ εἰς τὸ ἱερὸν προσῆλθον αὐτῷ διδάσκοντι οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ λέγοντες Ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιεῖς; καὶ τίς σοι ἔδωκεν τὴν ἐξουσίαν ταύτην;
24 Tinoi’ Iesoà ty hoe: Ontane raike ka ty hañontaneako anahareo, toiño i ahikoy, le hitaroñako ty lily anoeko zao.
ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Ἐρωτήσω ὑμᾶς κἀγὼ λόγον ἕνα, ὃν ἐὰν εἴπητέ μοι, κἀγὼ ὑμῖν ἐρῶ ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ·
25 Ty filipora’ i Jaona, boak’aia? hirik’ andindìñe ao hao ke boak’ am’ondatio? Niñeoñeoñe ty hoe iereo, Ino ty hanoen-tika? naho manao ty hoe tika: Hirik’ andindiñe ao, le hivolaña’e ty hoe: Aa vaho akore t’ie tsy niantofa’ areo?
τὸ βάπτισμα τὸ Ἰωάνου πόθεν ἦν; ἐξ οὐρανοῦ ἢ ἐξ ἀνθρώπων; οἱ δὲ διελογίζοντο ἐν ἑαυτοῖς λέγοντες· Ἐὰν εἴπωμεν Ἐξ οὐρανοῦ, ἐρεῖ ἡμῖν Διὰ τί οὖν οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ;
26 ke manao ty hoe tika: Boak’ama’ ondaty, ie ihembañan-tika fa songa miantoke te mpitoky t’i Jaona?
ἐὰν δὲ εἴπωμεν Ἐξ ἀνθρώπων, φοβούμεθα τὸν ὄχλον· πάντες γὰρ ὡς προφήτην ἔχουσιν τὸν Ἰωάνην.
27 Aa le hoe iereo, Tsy fohi’ay. Le hoe re: Izaho ka tsy hanoro anahareo ty lily itoroñako irezay.
καὶ ἀποκριθέντες τῷ Ἰησοῦ εἶπαν Οὐκ οἴδαμεν. ἔφη αὐτοῖς καὶ αὐτός Οὐδὲ ἐγὼ λέγω ὑμῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ.
28 Aa akore ty heve’ areo? Teo t’indaty aman’ ana-dahy roe: nimb’ ami’ty raike re nanao ty hoe: Akia anake, mañalahalà an-tetem-baheko ao te anito.
Τί δὲ ὑμῖν δοκεῖ; ἄνθρωπος εἶχεν τέκνα δύο· προσελθὼν τῷ πρώτῳ εἶπεν Τέκνον, ὕπαγε σήμερον ἐργάζου ἐν τῷ ἀμπελῶνι.
29 Hoe ty natoi’e, Aiy! tsy satriko izay. F’ie añe naneñeñe le nimb’eo.
ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν Ἐγὼ κύριε, καὶ οὐκ ἀπῆλθεν.
30 Nimb’ami’ty raike ka re, nanao i hoe zay. Nanoiñe ty hoe re: Intoy iraho, Aba. F’ie tsy nimbeo.
προσελθὼν δὲ τῷ δευτέρῳ εἶπεν ὡσαύτως. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν Οὐ θέλω, ὕστερον μεταμεληθεὶς ἀπῆλθεν.
31 Aa, ia amy roe rey ty nanao ty satrin’ arofon-drae’e? Hoe iereo tama’e: I valoha’ey. Le hoe t’i Iesoà: Eka! to t’itaroñako te hiaolo anahareo mb’am-pifehean-dikerañe ao o piaroteñe naho tsimirirañeo,
τίς ἐκ τῶν δύο ἐποίησεν τὸ θέλημα τοῦ πατρός; λέγουσιν Ὁ ὕστερος. λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς Ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οἱ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑμᾶς εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ.
32 amy te niheo mb’ama’ areo an-dalam-bantañe t’i Jaona, fe tsy niantofa’ areo. Natoky aze ka o piaroteñeo naho o karapiloo; ie niisa’areo izay, le mbe tsy nitolike an-tsoloho avao hiantok’ aze.
ἦλθεν γὰρ Ἰωάνης πρὸς ὑμᾶς ἐν ὁδῷ δικαιοσύνης, καὶ οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ· οἱ δὲ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι ἐπίστευσαν αὐτῷ· ὑμεῖς δὲ ἰδόντες οὐδὲ μετεμελήθητε ὕστερον τοῦ πιστεῦσαι αὐτῷ.
33 Inao ty razan-drehake ty ami’ty mpambole: Teo t’indaty aman-kasy nañalahala tetembahe, nañarokatoha’e fefe, nañoreña’e fitalakesañ’ abo, naho nihalia’e fipiritan-divay, le nafanto’e amo mpitoroñeo vaho nienga mb’eo.
Ἄλλην παραβολὴν ἀκούσατε. Ἄνθρωπος ἦν οἰκοδεσπότης ὅστις ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα, καὶ φραγμὸν αὐτῷ περιέθηκεν καὶ ὤρυξεν ἐν αὐτῷ ληνὸν καὶ ᾠκοδόμησεν πύργον, καὶ ἐξέδετο αὐτὸν γεωργοῖς, καὶ ἀπεδήμησεν.
34 Ie tsatoke ty sam-panontonan-tsabo, le nahitri’e mb’amo mpiavao mb’eo o mpitoro’eo hangalake i vara’ey.
ὅτε δὲ ἤγγισεν ὁ καιρὸς τῶν καρπῶν, ἀπέστειλεν τοὺς δούλους αὐτοῦ πρὸς τοὺς γεωργοὺς λαβεῖν τοὺς καρποὺς αὐτοῦ.
35 Fe tsinepa’ o mpamboleo o mpitoro’eo, trinabotrabo’ iereo ty valoha’e, vinono ty faharoe, vaho finetsam-bato ty fahatelo.
καὶ λαβόντες οἱ γεωργοὶ τοὺς δούλους αὐτοῦ ὃν μὲν ἔδειραν, ὃν δὲ ἀπέκτειναν, ὃν δὲ ἐλιθοβόλησαν.
36 Nañirake mpitoroñe indraike re, maro te amy valoha’ey, fe hambañe amy teoy ty nanoañe iareo.
πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους πλείονας τῶν πρώτων, καὶ ἐποίησαν αὐτοῖς ὡσαύτως.
37 Fara’e, nasangitri’e am’iereo i ana-dahi’ey ami’ty hoe: Hera hiasia’ iareo i anakoy.
ὕστερον δὲ ἀπέστειλεν πρὸς αὐτοὺς τὸν υἱὸν αὐτοῦ λέγων Ἐντραπήσονται τὸν υἱόν μου.
38 Ie nitrea’ o mpiavao i ana’ey, le nikinia ty hoe: Intoy i mpandovay, antao hañè-doza ama’e, handovan-tika i taney.
οἱ δὲ γεωργοὶ ἰδόντες τὸν υἱὸν εἶπον ἐν ἑαυτοῖς Οὗτός ἐστιν ὁ κληρονόμος· δεῦτε ἀποκτείνωμεν αὐτὸν καὶ σχῶμεν τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ·
39 Aa le rinambe’ iereo naho navokovoko’ iereo alafe’ i tetekey vaho navetrake.
καὶ λαβόντες αὐτὸν ἐξέβαλον ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος καὶ ἀπέκτειναν.
40 Aa ie pok’eo i talèn-tanem-bahey, hatao’e akore iareo?
ὅταν οὖν ἔλθῃ ὁ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος, τί ποιήσει τοῖς γεωργοῖς ἐκείνοις;
41 Le hoe iereo tama’e: Ty amo lo-tserekeo, ho zamane’e an-keloke, le hatolo’e ami’ty mpiava ila’e i tanem-bahe’ey, hitolora’ iareo an-tsa-do’e ty voka’e.
λέγουσιν αὐτῷ Κακοὺς κακῶς ἀπολέσει αὐτούς, καὶ τὸν ἀμπελῶνα ἐκδώσεται ἄλλοις γεωργοῖς, οἵτινες ἀποδώσουσιν αὐτῷ τοὺς καρποὺς ἐν τοῖς καιροῖς αὐτῶν.
42 Hoe t’i Iesoà tam’ iereo: Tsy vinaki’ areo hao i Sokitse Masiñe manao ty hoe: I vato nadò’ o mpandranjioy le fa lohan-kotsoke; boak’am’ Iehovà izay, fiain-tane am-pihaino’ay?
Λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς Οὐδέποτε ἀνέγνωτε ἐν ταῖς γραφαῖς Λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας· παρὰ Κυρίου ἐγένετο αὕτη, καὶ ἔστιν θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν;
43 Aa le itaroñako te hasintake ama’ areo i fifehean-dikerañey le hatolotse ami’ty fifeheañe mahavokatse.
διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν ὅτι ἀρθήσεται ἀφ’ ὑμῶν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ καὶ δοθήσεται ἔθνει ποιοῦντι τοὺς καρποὺς αὐτῆς.
44 Haretsake ambane ze mihotrake ami’ty vato toy; le ho foifoy ty ideboña’e.
καὶ ὁ πεσὼν ἐπὶ τὸν λίθον τοῦτον συνθλασθήσεται· ἐφ’ ὃν δ’ ἂν πέσῃ, λικμήσει αὐτόν.
45 Nahajanjiñe o fandrazañañeo o mpisorom-beio naho o Fariseoo, le naharendreke t’ie o tsinara’eo.
Καὶ ἀκούσαντες οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι τὰς παραβολὰς αὐτοῦ ἔγνωσαν ὅτι περὶ αὐτῶν λέγει·
46 Aa le nipay hitsepake aze iereo, fe nimarimariheñe i lahialeñey, ie nitañe aze ho mpitoky.
καὶ ζητοῦντες αὐτὸν κρατῆσαι ἐφοβήθησαν τοὺς ὄχλους, ἐπεὶ εἰς προφήτην αὐτὸν εἶχον.