< Matio 15 >
1 Le niheo mb’ amy Iesoà mb’eo o Fariseoo naho o Androanavio nanao ty hoe:
Entonces unos fariseos y escribas de Jerusalén se acercaron a Jesús, y [le] preguntaron:
2 Manao akore te mandilatse ty fañè’ o ntaoloo o mpiama’oo? ie tsy manasa fitàñe aolo te mihinañe.
¿Por qué tus discípulos quebrantan la tradición de los ancianos? Porque no se lavan las manos cuando comen pan.
3 Le hoe t’i Iesoà tama’e: Akore te anjehara’ areo o tsaran’ Añahareo amo fèpè’ areoo?
Él les replicó: ¿Por qué también ustedes quebrantan el Mandamiento de Dios por causa de su tradición?
4 ie linilin’ Añahare ty hoe: Iasio ty rae’o naho i rene’o, naho: Toe havetrake ze mandafa rae ndra rene.
Porque Dios dijo: Honra al padre y a la madre. Y: El que maldiga al padre o a la madre, muera sin perdón.
5 Fe hoe ty asa’ areo, Ze saontsie’ t’indaty aman-drae’e naho aman-drene’e ty amy ze ho nibanabana’e, le inao fa nengae’e ty amo tahi’eo, le malio-tahin-dre amy hakeo zay,
Pero ustedes dicen: Cualquiera que diga al padre o a la madre: Es ofrenda lo que pudieras recibir de mí como beneficio,
6 vaho tsy miasy rae ndra rene re, le fa tsambolitio’ areo o tsaran’ Añahareo amo fèpè’ areoo.
de ningún modo tendrá que honrar a su padre. Así invalidaron ustedes la Palabra de Dios por su tradición.
7 Hankàñe, ty soamiatreke, Inao ty nitokia’ Isaia ty ama’ areo ami’ty hoe:
¡Hipócritas! Bien profetizó Isaías con respecto a ustedes:
8 Hoe t’Iehovà: Mitotoke ahy am-palie’ ondaty retoa, naho miasy ahy am-pivimby, fe mitots’ amako ty arofo’ iareo,
Este pueblo me honra con [sus] labios, pero su corazón está muy lejos de Mí.
9 vaho ty fañeveña’ iareo amako ro fampioha’ ondaty avao.
En vano me adoran, y enseñan preceptos de hombres como doctrinas.
10 Tsinikao’ Iesoà i màroy, vaho nanoa’e ty hoe: Mijanjiña naho mañaraharà:
Después de llamar a la muchedumbre les dijo: Oigan y entiendan:
11 Tsy ty mizilike am-palie’e ao ty mahabote ondaty, fa ze miakatse am-palie’e ro mahativa ondaty.
Lo que entra en la boca no contamina al hombre, sino lo que sale de la boca.
12 Niheo mb’ama’e o mpiama’eo, nanao ty hoe: Fohi’o hao te nitorifike amy tsara zay o Fariseoo?
Entonces los discípulos se acercaron y le preguntaron: ¿Supiste que los fariseos que oyeron la Palabra se ofendieron?
13 Hoe ty natoi’ Iesoà: Fonga ho mongorañe ze hatae tsy nambolen-dRaeko an-dindiñe ao.
El respondió: Toda planta que mi Padre celestial no sembró, será desarraigada.
14 Apoho iereo, fa miaolo ty goa ty fey; ie tarihe’ t’indaty fey ty goa, songa hijoroboñe an-davake ao ie roe.
Déjenlos, son guías ciegos. Si un ciego guía a otro ciego, ambos caerán en un hoyo.
15 Tinoi’ i Petera: Abejaño ama’ay i tafatòño zay.
Pedro le solicitó: Acláranos la parábola.
16 Hoe ty natoi’ Iesoà am’iareo: Mbe tsy maharendreke v’inahareoo?
Él respondió: ¿Ustedes tampoco entienden?
17 Tsy fohi’ areo hao te ze hene mizilike am-palie ro migodañe an-troke ao vaho miakatse amy mahazatse añe?
¿No entienden que todo lo que entra en la boca va al estómago y es echado en la letrina?
18 Fe ze miakatse am-palie le fa nihetsefe’ ty arofo, izay ty mahativa ondaty.
Pero las cosas que salen de la boca provienen del corazón y contaminan al hombre.
19 Amy te boak’ ami’ty troke ty iakara’ ty vetsevetse raty naho fañohofan-doza, naho fañarapiloañe, naho fidramotañe naho fikamerañe, naho fandañirañe vaho fiteraterañe.
Porque del corazón provienen malos pensamientos, homicidios, adulterios, fornicaciones, robos, falsos testimonios y difamaciones.
20 Toe songa mahativa ondaty, fe tsy mahativa ondaty ty fikamañe am-pitañe tsy sinasa.
Estas cosas contaminan al hombre, pero comer con manos sin lavar no contamina.
21 Ie nagado’ Iesoà i tsara zay, le nañavelo mb’an-tane’ Tirò naho Sidoma añe.
Al salir de allí Jesús fue a la región de Tiro y Sidón.
22 Le niheo mb’ ama’e ty rakemba nte-Kanana hirik’ an-tane’e añe, nikaike ama’e ty hoe: O Rañandria, Ana’ i Davide, tretrezo iraho fa volevolèn-kokolampa ty anako ampela.
Vio a una mujer cananea que salía de aquellos lugares y clamaba: ¡Hijo de David, ten compasión de mí, Señor! Mi hija está horriblemente endemoniada.
23 Tsy nanoiñe ndra tsara raike t’i Iesoà. Le niharinea’ o mpiama’eo, nanao ty hoe ama’e: Ino ty ifaria’o o rakemba mañorike antika an-koikeo?
Pero Él no le respondió. Entonces sus discípulos se le acercaron y le rogaban: Despídela, porque grita detrás de nosotros.
24 Tinoi’ Iesoà ty hoe: Tsy nirahen-dRaho naho tsy amo añondry motso’ i anjomba’ Israeleio.
Entonces Él respondió: No fui enviado sino a las ovejas perdidas de [la] casa de Israel.
25 Le niambane ama’e i rakembay nanao ty hoe: O Rañandria imbao iraho.
Pero ella se acercó, se postró ante Él y le rogó: ¡Señor, ayúdame!
26 Hoe t’i Iesoà ama’e: Tsy mete te alae’ t’indaty ty hane’ o keleia’eo hamahana’e amboa.
Él respondió: No está bien tomar el pan de los hijos y echar [lo] a los perrillos.
27 Hoe i rakembay, Beteke milintseñe ty mofo mifitafita boak’ am-pandambaña’ ty tompo’ iareo o amboao.
Entonces ella dijo: Sí, Señor, pero aun los perrillos comen las migajas que caen de la mesa de sus amos.
28 Tinoi’ Iesoà ty hoe: O Rakembao, ra’elahy ty fatokisa’o; hanoeñe ama’o i nihalalia’oy. Le nijangañe henane zay i anak-ampela’ey.
Jesús le respondió: ¡Oh mujer, grande es tu fe! Que se haga contigo como quieres. Y su hija fue sanada desde aquel momento.
29 Nienga t’i Iesoà, le nimb’ am pariparitse alafe’ i riake Galiliay mb’ ami’ty vohitse mb’eo. Ie nijohañe eo le
Cuando Jesús salió de allí siguió a una costa del mar de Galilea. Subió a la colina y se sentó.
30 nanjo ondaty maro nindreza’ o kepekeo, o angamaeo, o mikoletrao, naho ty ila’e maro; ie nihotrake am-pandia’e eo le nijangañe’e.
Llegó a Él [muchísima gente] que llevaba cojos, lisiados, ciegos, mudos y muchos otros. Los colocaron a sus pies y los sanó.
31 Nilatsà ondatio te nisaontsy o moañeo naho ninokitse o komboo vaho nahaisake o feio; songa nandrenge an’Andrianañahare.
La muchedumbre se asombró al ver que los mudos hablaban, los lisiados sanaban, los cojos andaban y los ciegos veían. Y alabaron al Dios de Israel.
32 Kinanji’ Iesoà hitotoke aze o mpiama’eo, le hoe re: Ferenaiñako iereo, fa nitraoke amako ro’ andro boak’ amy nitsaha’ iareoy vaho tsy aman-ko kamaeñe, le tsy te hampañavelo iareo te mililitse ke hifoezapoezake an-dalañe ey.
Entonces Jesús llamó a sus discípulos y les dijo: Tengo compasión de la muchedumbre, porque hace tres días están conmigo y no tienen qué comer. No quiero despedirlos en ayunas, no sea que desfallezcan en el camino.
33 Aa hoe o mpiama’eo tama’e: Aia ty hitohàn-tika mofo an-jerezere-tane atoy haha-ànjañe o maro toañe?
Entonces los discípulos le preguntaron: ¿Dónde [conseguiremos] tantos panes en un lugar despoblado para saciar a una multitud tan grande?
34 Natoi’ Iesoà ty hoe: Fire ty mofo ama’ areo? Hoe iereo: Fito, naho fiañe tsiampeampe.
Jesús les preguntó: ¿Cuántos panes tienen? Y ellos contestaron: Siete, y unos pocos pececillos.
35 Aa le nampiambesare’ Iesoà amy ahitsey i lahialeñey,
Mandó a la muchedumbre que se recostara sobre la tierra.
36 Rinambe’e i vonga-mofo fito rey, nifolahe’e, naho natolo’e amo mpiama’eo vaho nazotso’ iereo am’ondatio.
Tomó los siete panes y los peces, dio gracias, partió y daba a los discípulos, y los discípulos a la multitud.
37 Nikama iaby iereo le nianjañe vaho nahoroñe ami’ty hàroñe fito i nifitafitay.
Comieron todos y se saciaron, y recogieron siete canastas llenas de los trozos sobrantes.
38 Efats’ arivo ty lahilahy nikama ey, mandikoatse izay o roakemba naho ajajao.
Los que [comieron] fueron 4.000 hombres, sin [contar] mujeres y niños.
39 Tampetse izay, nijon-dakañe t’i Iesoà vaho nipotitse an-tane Makedonia añe.
Después de despedir a la multitud, subió a la barca y llegó a las cercanías de Magadán.