Matio 13
1 Nienga i anjombay amy àndro zay t’i Iesoà, le niambesatse añ’olon-driake eo
当那一天，耶稣从房子里出来，坐在海边。
2 vaho niropadropaha’ i lahialeñey ampara t’ie nipay lakañe hijoña’e; le nizorazora an-tamboho ey i lahialeñey,
有许多人到他那里聚集，他只得上船坐下，众人都站在岸上。
3 vaho nitaroña’e raha maro am-pandrazañañe ami’ty hoe: Teo t’indaty nañampitso boak’ añ’ anjomba ao handrarake tabiry;
他用比喻对他们讲许多道理，说：“有一个撒种的出去撒种；
4 Ie nandrarake, nirarake añ’olon-dalañe ey ty ila’e, f’ie nitsimòhe’ o voroñeo.
撒的时候，有落在路旁的，飞鸟来吃尽了；
5 Nirarake am-batovatoeñe ey ty ila’e, fe natify i taney, ie nipitsike le niforejeje amy te tsy nilaleke i taney,
有落在土浅石头地上的，土既不深，发苗最快，
6 ie nafana-voho i andro ambone eiy, le nimae naho maike amy t’ie tsy amam-bahatse.
日头出来一晒，因为没有根，就枯干了；
7 Teo ty nirarake an-kisatse ao. Nitombo o hisatseo nañaloke aze.
有落在荆棘里的，荆棘长起来，把它挤住了；
8 Ty ila’e nipoke an-tane soa vaho namokatse naho nitombo, zato ty valoha’e, enem-polo ty faharoe, naho telo-polo ty fahatelo.
又有落在好土里的，就结实，有一百倍的，有六十倍的，有三十倍的。
9 Ze aman-dravembia hijanjiña’e, Mijanjiña!
有耳可听的，就应当听！”
10 Nimb’eo o mpiama’eo nanao ty hoe ama’e: Akore te itaroña’o an-drazan-drehake?
门徒进前来，问耶稣说：“对众人讲话，为什么用比喻呢？”
11 Hoe re: Natolotse ama’areo ty hahafohiñe i Fifehean-dikerañey, fa tsy am’iareo.
耶稣回答说：“因为天国的奥秘只叫你们知道，不叫他们知道。
12 Ze manañe, ty ho tompeañe; fa ze tsy manañe, le haloly ama’e ndra ty minjilite’e habohe’e.
凡有的，还要加给他，叫他有余；凡没有的，连他所有的，也要夺去。
13 Zao ty itaroñako am-pandrazañañe: miisake iereo fe tsy mahaisake; mijanjiñe fe tsy mahajanjiñe,
所以我用比喻对他们讲，是因他们看也看不见，听也听不见，也不明白。
14 hañenefañe i nampisaontsieñe Isaia mpitoky, ty hoe: Ie hijanjiñe, le hahajanjiñe fe tsy mb’ia haharendreke, Ie misamba le hahaisake fe le lia’e tsy hahaoniñe,
在他们身上，正应了以赛亚的预言，说： 你们听是要听见，却不明白； 看是要看见，却不晓得；
15 fa gañe ty arofo’ ondaty retoa, naho giñe o ravembia’eo, fa nikipeke o fihaino’eo; ke hahaisake am-pihaino, naho hahajanjiñ’ an-dravembia, he hahatsikarake añ’arofo, naho himpoly hijangañako.
因为这百姓油蒙了心， 耳朵发沉， 眼睛闭着， 恐怕眼睛看见， 耳朵听见， 心里明白，回转过来， 我就医治他们。
16 Fe haha o fihaino’ areo mahaisakeo naho o ravembia’ areo mahajanjiñeo.
“但你们的眼睛是有福的，因为看见了；你们的耳朵也是有福的，因为听见了。
17 Eka! to t’itaroñako te maro ty mpitoky naho ty vañoñe nisalala hahaisake o trea’ areoo fe tsy nahaisake, vaho hijanjiñe o tsanoñe’ areoo, fe tsy nahajanjiñe.
我实在告诉你们，从前有许多先知和义人要看你们所看的，却没有看见，要听你们所听的，却没有听见。”
18 Inao arè ty fampalangesañe i mpandrarakey.
“所以，你们当听这撒种的比喻。
19 I Ana’ Ondatiy ro mpandrarake. I tabiry nirarake añ’olon-dalañey le ze hene mijanjiñe ty tsara’ i fifehean-dikerañey fe tsy maharendreke; pok’ eo ty mpañinje mitavañe an-tro’e ze nararake ama’e ao iaby, izay i tabiry nipoke an-dalañe eo.
凡听见天国道理不明白的，那恶者就来，把所撒在他心里的夺了去；这就是撒在路旁的了。
20 I nipoke am-batovatoeñey, le ty mijanjiñe i tsaray naho mandrambe aze an-kaehake aniany,
撒在石头地上的，就是人听了道，当下欢喜领受，
21 f’ie tsy amam-bahatse mbore aliheñe; naho ifetsaha’ ty hasotriañe tsy ampe vaho ty hasosorañe, le ampandikofe’ i mpañìnjey ty añ’arofo’e ao.
只因心里没有根，不过是暂时的，及至为道遭了患难，或是受了逼迫，立刻就跌倒了。
22 I nirarake amo hisatseoy le ty mahajanjiñe i tsaray, f’ie mipay hanontoñe vara bey, le ampañaliñoe’ i mpañinjey aze i tsaran’ Añaharey vaho tsy mamoa. (aiōn g165)
撒在荆棘里的，就是人听了道，后来有世上的思虑、钱财的迷惑把道挤住了，不能结实。 (aiōn g165)
23 I nirarake an-tane soay, le ty mahajanjiñe i tsaray naho maharendreke vaho mamoa, toe manao sata soa; hanombo zato ty valoha’e, naho enem-polo ty faharoe, vaho telo-polo ty faha-telo.
撒在好地上的，就是人听道明白了，后来结实，有一百倍的，有六十倍的，有三十倍的。”
24 Nitaroña’e oha-drehake tovo’e: Hambañe amy t’indaty mitongy doria soa an-tete’e ao i fifehean-dikerañey.
耶稣又设个比喻对他们说：“天国好像人撒好种在田里，
25 Ie nirotse ondatio, pok’eo i rafelahi’ey nandrarake vinda, an-tetem-bare’e ao vaho nibioñe.
及至人睡觉的时候，有仇敌来，将稗子撒在麦子里就走了。
26 Ie nitovoañe vaho ho niterake i varey le niboake ka i vinday.
到长苗吐穗的时候，稗子也显出来。
27 Niheo mb’amy tompo-tetekey o mpitoro’eo nanao ty hoe: O talè, tsy doria soa hao ty narara’o? Boak’ aia arè o vindao?
田主的仆人来告诉他说：‘主啊，你不是撒好种在田里吗？从哪里来的稗子呢？’
28 Hoe ty natoi’e: Satan-drafelahiko izay. Le hoe ty asa’ o mpitoro’eo: Ho vorote’ay o vindao!
主人说：‘这是仇敌做的。’仆人说：‘你要我们去薅出来吗？’
29 Aiy! hoe re, hera hombota’ areo o vareo.
主人说：‘不必，恐怕薅稗子，连麦子也拔出来。
30 Angao hey hiharo hitiry ampara’ te toly ty sabo, ie amy fitatahañey le ho volañeko amo mpanatakeo, ty hoe, Atontono hey o vindao naho feheo am-pitoboroñañe horoañe, vaho atontoño an-driha ao o vareo.
容这两样一齐长，等着收割。当收割的时候，我要对收割的人说，先将稗子薅出来，捆成捆，留着烧；惟有麦子要收在仓里。’”
31 Intoy ka ty nandrazaña’e: I fifehean-dikerañey le añoharañe ami’ ty voa-nonoke nindese’ t’indaty vaho narara’e an-tete’e ao.
他又设个比喻对他们说：“天国好像一粒芥菜种，有人拿去种在田里。
32 Ie ty kede amy ze hene añañe an-kodoboñe ao, fa ie mitiry, ro jabajaba amo rongoñeo vaho mbe mionjoñe ho hatae abo, kanao mitsoloke amo tsampa’eo o voron-dikerañeo.
这原是百种里最小的，等到长起来，却比各样的菜都大，且成了树，天上的飞鸟来宿在它的枝上。”
33 Nitaroñe’e añ’ohatse ka ty hoe: I fifehean-dikerañey, le manahake ty lalivay19 najo’ ty rakemba ami’ty bom-bare telo fañaranañe ao vaho hene niazom-pamoà’e.
他又对他们讲个比喻说：“天国好像面酵，有妇人拿来，藏在三斗面里，直等全团都发起来。”
34 Nanoe’ Iesoà amy lahialeñey añ’ ohatse iaby izay; fa naho tsy am-pandrazañañe le tsy nitsarae’e,
这都是耶稣用比喻对众人说的话；若不用比喻，就不对他们说什么。
35 hañenefañe i nampisaontsieñe i mpitokiy, ty hoe: Ho sokafeko am-pandrazañañe ty vavako; le ho taroñeko tafatòño boak’an-kaehae’e.
这是要应验先知的话，说： 我要开口用比喻， 把创世以来所隐藏的事发明出来。
36 Nifampiria amy lahialeñey amy zao t’i Iesoà le nizilike añ’anjomba ao. Nimb’ama’e ao o mpiama’eo nihalaly ama’e te habejañe i fandrazañañe i vindaiy.
当下，耶稣离开众人，进了房子。他的门徒进前来，说：“请把田间稗子的比喻讲给我们听。”
37 Nitoiña’e ty hoe: Ondatio ty mandrarake i doria soay;
他回答说：“那撒好种的就是人子；
38 ty voatse toy i tonday; o vantañeo i doria soay; vaho o tsivokatseo o vindao,
田地就是世界；好种就是天国之子；稗子就是那恶者之子；
39 i mpañìnjey i rafelahy nandrarake irezay; i vare rifo mizorazora ey ro figadoña’ i sa ho aviy; vaho o anjelio ro mpanatake. (aiōn g165)
撒稗子的仇敌就是魔鬼；收割的时候就是世界的末了；收割的人就是天使。 (aiōn g165)
将稗子薅出来用火焚烧，世界的末了也要如此。 (aiōn g165)
41 Hirahe’ i Ana’ Ondatiy o anjeli’eo hañombotse amy fifehea’ey ze atao raty naho o mitolon-katserehañeo,
人子要差遣使者，把一切叫人跌倒的和作恶的，从他国里挑出来，
42 le hafetsake an-toñake mirebareba ao; fangololoihañe naho ali-vazañe ty ho ao.
丢在火炉里；在那里必要哀哭切齿了。
43 Ie amy zay, hireandreañe manahake i àndroy, am-Pifehean-dRae’e ao, o vañoñeo. Ze aman-dravembia mahajanjiñe, Mijanjiña.
那时，义人在他们父的国里，要发出光来，像太阳一样。有耳可听的，就应当听！”
44 Hoe ka t’i Iesoà amo mpiama’eo: I Fifehean-dikerañey le manahake t’indaty mahatrea vara mikafitse le ami’ty hafalea’e ty amy hasaro’ey, fonga aleta’e o fanaña’eo vaho mivily i taney.
“天国好像宝贝藏在地里，人遇见了就把它藏起来，欢欢喜喜地去变卖一切所有的，买这块地。
45 Tovo’e, Hambañe ami’ty mpanao balike mpipay vatosoa i fifehean-dikerañey.
天国又好像买卖人寻找好珠子，
46 Ie mahatrea ty soa, hene aleta’e o vara’eo le mipeake aze.
遇见一颗重价的珠子，就去变卖他一切所有的，买了这颗珠子。
47 Razañeñe an-karato an-driake ao i fifehean-dikerañey; mitontoñe ama’e ao ze volom-piañe iaby.
天国又好像网撒在海里，聚拢各样水族，
48 Ie mirotrarotra le kororohe’ iereo boak’ao, le miheo mb’ama’e o mpañaratoo mijoboñe ty soa ho an-karo’ iareo, vaho aria’ iereo o ratio.
网既满了，人就拉上岸来，坐下，拣好的收在器具里，将不好的丢弃了。
49 Izay ty ho ie am-panampera’ o androo; Homb’eo o anjelio, hameve o tsivokatseo amo vañoñeo, (aiōn g165)
世界的末了也要这样。天使要出来，从义人中把恶人分别出来， (aiōn g165)
50 vaho havokovoko’ iareo an-toñake mirehetse ao. Lako tañy naho ali-vazañe ty ho ao.
丢在火炉里；在那里必要哀哭切齿了。”
51 Hoe re am’iereo: Nirendre’ areo hao izay? Eka, hoe iareo:
耶稣说：“这一切的话你们都明白了吗？”他们说：“我们明白了。”
52 Aa le, ze fonga mahihitse amy fifehean-dikerañey ro hambañe ami’ty raen-keleiañe mañakatse ty vao naho ty haehae amo vara’eo.
他说：“凡文士受教作天国的门徒，就像一个家主从他库里拿出新旧的东西来。”
53 Ie nagado’ Iesoà i tsara rezay, le nienga,
耶稣说完了这些比喻，就离开那里，
54 vaho nigodañe mb’an-tane’e mb’eo le nañoke ondaty am-pitontonañ’ ao. Nilatsa iareo nanao ty hoe añ’arofo: Aia ty nahazoa’ itiañe ty hihitse naho haozarañe ra’elahy zao?
来到自己的家乡，在会堂里教训人，甚至他们都希奇，说：“这人从哪里有这等智慧和异能呢？
55 Tsy ie ty ana’ i mpandrafitsey? tsy atao Marie hao ty rene’e? naho ty rahalahi’e: Iakobe, i Josefa, i Simona, naho i Jodà,
这不是木匠的儿子吗？他母亲不是叫马利亚吗？他弟兄们不是叫雅各、约西、西门、犹大吗？
56 vaho o rahavavi’eo? tsy amantika iaby v’irezay? Taia arè ty nahazoa’ itia o raha iaby zao?
他妹妹们不是都在我们这里吗？这人从哪里有这一切的事呢？”
57 Aa le nialik’ ama’e iereo, vaho hoe t’i Iesoà tam’iereo: Tsy po-ènge ty mpitoky naho tsy an-tane’e vaho añ’akiba’e ao avao.
他们就厌弃他。耶稣对他们说：“大凡先知，除了本地本家之外，没有不被人尊敬的。”
58 Le tsy nisatri’e ty hanao raha tsitantane ao ty amy haminjikitam-patokisa’ iareo.
耶稣因为他们不信，就在那里不多行异能了。
