Ohabolana 24
1 Aza mialona ny olona ratsy fanahy, Na maniry ho namany;
Ne æmuleris viros malos, nec desideres esse cum eis:
2 Fa fandravana no saintsainin’ ny fony, Ary fampahoriana notenenin’ ny molony.
quia rapinas meditatur mens eorum, et fraudes labia eorum loquuntur.
3 Fahendrena no anaovana trano; Ary fahalalinan-tsaina no mampaharitra azy;
Sapientia ædificabitur domus, et prudentia roborabitur.
4 Sady fahalalana no hamenoana ny efi-trano Amin’ izay harena soa sy mahafinaritra rehetra.
In doctrina replebuntur cellaria, universa substantia pretiosa et pulcherrima.
5 Be hery ny lehilahy hendry, Eny, mitombo hery ny olona manam-pahalalana;
Vir sapiens fortis est, et vir doctus robustus et validus:
6 Fa ny fahaizana mandamina tsara no entonao miady, Ary raha maro ny mpanolo-tsaina, dia misy famonjena.
quia cum dispositione initur bellum, et erit salus ubi multa consilia sunt.
7 Avo tsy takatry ny adala ny fahendrena, Tsy mba mahaloa-bava eo am-bavahady izy.
Excelsa stulto sapientia; in porta non aperiet os suum.
8 Izay misaintsaina hanao ratsy Dia atao hoe mpamoron-tsain-dratsy.
Qui cogitat mala facere stultus vocabitur:
9 Ota ny fikasan’ ny hadalana; Ary fahavetavetana eo imason’ ny olona ny mpaniratsira.
cogitatio stulti peccatum est, et abominatio hominum detractor.
10 Raha reraka amin’ ny andro fahoriana ianao, Dia kely ny herinao.
Si desperaveris lassus in die angustiæ, imminuetur fortitudo tua.
11 Vonjeo izay entina hovonoina, Ary enga anie ka mba harovanao izay mangozohozo efa ho mby eo am-pamonoana!
Erue eos qui ducuntur ad mortem, et qui trahuntur ad interitum, liberare ne cesses.
12 Raha hoy ianao: Tsia, tsy mahalala izany izahay, Moa Izay mandanja ny fo tsy hihevitra izany va? Ary Izay mandinika ny fanahinao tsy hahalala izany va? Eny, hovaliany araka ny ataony avy ny olona rehetra.
Si dixeris: Vires non suppetunt; qui inspector est cordis ipse intelligit: et servatorem animæ tuæ nihil fallit, reddetque homini juxta opera sua.
13 Anaka, homàna tantely, fa tsara izany, Ary ny toho-tantely, fa ho mamy eo am-bavanao;
Comede, fili mi, mel, quia bonum est, et favum dulcissimum gutturi tuo.
14 Ary aoka ho toy izany no hianaranao fahendrena ho an’ ny fanahinao; Fa raha azonao izany, dia hisy hiafarana, Ka tsy ho foana ny fanantenanao.
Sic et doctrina sapientiæ animæ tuæ: quam cum inveneris, habebis in novissimis spem, et spes tua non peribit.
15 Aza manotrika ao akaikin’ ny tranon’ ny marina ianao, ry ilay ratsy, Aza ravanao ny fonenany;
Ne insidieris, et quæras impietatem in domo justi, neque vastes requiem ejus.
16 Fa potraka im-pito ny marina, nefa tafarina ihany; Ary ny ratsy fanahy kosa solafaka, raha azom-pahoriana.
Septies enim cadet justus, et resurget: impii autem corruent in malum.
17 Aza faly, raha lavo ny fahavalonao, Ary aza ravoravo ny fonao, raha tafintohina izy;
Cum ceciderit inimicus tuus ne gaudeas, et in ruina ejus ne exsultet cor tuum:
18 Fandrao hitan’ i Jehovah izany ka ataony ho ratsy, Ary ampialainy aminy ny fahatezerany.
ne forte videat Dominus, et displiceat ei, et auferat ab eo iram suam.
19 Aoka tsy hirehitra ny fahatezeranao noho ny amin’ ny mpanao ratsy, Ary aza mialona ny ratsy fanahy;
Ne contendas cum pessimis, nec æmuleris impios:
20 Fa tsy hisy fanantenana ho an’ ny ratsy; Eny, ho faty ny jiron’ ny ratsy fanahy.
quoniam non habent futurorum spem mali, et lucerna impiorum extinguetur.
21 Anaka, matahora an’ i Jehovah sy ny mpanjaka; Ary aza mikambana amin’ izay miovaova;
Time Dominum, fili mi, et regem, et cum detractoribus non commiscearis:
22 Fa ho tampoka no hitrangan’ izay hanjo ireny; Ary iza no mahalala izay loza hiseho amin’ ny androny?
quoniam repente consurget perditio eorum, et ruinam utriusque quis novit?
23 Izao koa no tenin’ ny hendry: Tsy mety raha mizaha tavan’ olona amin’ ny fitsarana.
Hæc quoque sapientibus. Cognoscere personam in judicio non est bonum.
24 Izay manao amin’ ny meloka hoe: Marina ianao, Dia hozonin’ ny olona sady ho halan’ ny firenena;
Qui dicunt impio: Justus es: maledicent eis populi, et detestabuntur eos tribus.
25 Fa izay mitsara marina kosa no hahita soa sy hahazo fitahiana tsara.
Qui arguunt eum laudabuntur, et super ipsos veniet benedictio.
26 Izay mahavoa tsara amin’ ny famaliana dia manoroka ny molotra.
Labia deosculabitur qui recta verba respondet.
27 Amboary ny asanao any ivelany, Ary ataovy lavorary ny any an-tsaha; Ka rehefa vita izany, dia mahazo manao ny tranonao ianao.
Præpara foris opus tuum, et diligenter exerce agrum tuum, ut postea ædifices domum tuam.
28 Aza mety ho vavolombelona foana hanameloka ny namanao; Moa hamitaka amin’ ny molotrao va ianao?
Ne sis testis frustra contra proximum tuum, nec lactes quemquam labiis tuis.
29 Aza manao hoe: Araka izay nataony tamiko no mba hataoko aminy kosa, Hovaliako ny olona araka izay nataony.
Ne dicas: Quomodo fecit mihi, sic faciam ei; reddam unicuique secundum opus suum.
30 Nandalo ny sahan’ ny kamo Sy ny tanim-boaloboky ny tsy ampy saina aho;
Per agrum hominis pigri transivi, et per vineam viri stulti:
31 Ary, indro, feno sampivato izy Sady voasaron’ ny amiana, Ary nirodana ny ampiantany vatony.
et ecce totum repleverant urticæ, et operuerant superficiem ejus spinæ, et maceria lapidum destructa erat.
32 Dia nojereko ka noheveriko tsara, Eny, hitako ka nahazoako anatra.
Quod cum vidissem, posui in corde meo, et exemplo didici disciplinam.
33 Mbola hatory kely ihany, mbola ho renoka kely ihany. Mbola hanohon-tanana kely hatory;
Parum, inquam, dormies, modicum dormitabis; pauxillum manus conseres ut quiescas:
34 Dia ho tonga toy ny mimaona hamely ny alahelonao, Ary ny fahantranao ho toy ny jiolahy.
et veniet tibi quasi cursor egestas, et mendicitas quasi vir armatus.
