Lioka 12
1 Ary tamin’ izany, raha niangona ny vahoaka betsaka tsy hita isa ka nifanitsaka, Jesosy dia niteny tamin’ ny mpianany aloha ka nanao hoe: Mitandrema ianareo, fandrao azon’ ny masirasiran’ ny Fariseo, dia ny fihatsaram-belatsihy.
そうしているうちに，数えきれないほどの群衆が集まって来て，互いに足を踏み合うほどになった時，彼はまず弟子たちに告げ始めた，「ファリサイ人たちのパン種，つまり偽善に用心しなさい。
2 Fa tsy misy nafenina izay tsy haseho, na takona izay tsy ho fantatra.
だが，覆いかぶされているもので明らかにされないものはなく，隠されているもので知られないものはない。
3 Koa na inona na inona teneninareo ao amin’ ny maizina dia ho re eo amin’ ny mazava; ary izay bitsihinareo mangingina ao amin’ ny efi-trano dia hotorina eo amin’ ny tampon-trano.
だから，あなた方が闇の中で言ったことは，光の中で聞かれるだろう。奥の部屋で耳もとに話されたことは，屋上で宣明されるだろう。
4 Ary lazaiko aminareo sakaizako hoe: Aza matahotra izay mamono ny tena, nefa nony afaka izany, dia tsy mahay manao mihoatra noho izany.
「わたしの友であるあなた方に告げる。体を殺しても，その後はもう何もできない者たちを恐れてはいけない。
5 Fa hasehoko anareo izay hatahoranareo: Matahora Izay manam-pahefana hanary any amin’ ny helo, rehefa novonoiny; eny, hoy Izaho aminareo: Matahora Azy. (Geenna g1067)
むしろ，だれを恐れるべきかをあなた方に知らせよう。殺した後で，ゲヘナに投げ込む力のある方を恐れなさい。そうだ，あなた方に告げるが，その方を恐れなさい。 (Geenna g1067)
6 Tsy eranambatry va no vidin’ ny tsintsina dimy? nefa tsy misy hadinoina eo anatrehan’ Andriamanitra ireny na dia iray akory aza.
「五羽のスズメは二つのアサリオン硬貨で売られているではないか。その一羽も神に忘れられてはいない。
7 Fa na dia ny volon-dohanareo aza dia voaisa avokoa. Aza matahotra; fa mihoatra noho ny tsintsina maro ianareo.
ところが，あなた方の髪の毛さえも，みな数えられている。だから恐れるな。あなた方はたくさんのスズメよりも価値があるのだ。
8 Fa lazaiko aminareo: Na zovy na zovy no manaiky Ahy eo anatrehan’ ny olona, dia heken’ ny Zanak’ olona kosa izy eo anatrehan’ ny anjelin’ Andriamanitra;
「あなた方に告げる。人々の前でわたしのことを告白する者はみな，人の子も神のみ使いたちの前でその者のことを告白するだろう。
9 Fa izay mandà Ahy eo anatrehan’ ny olona, dia holavina kosa izy eo anatrehan’ ny anjelin’ Andriamanitra.
だが，人々の面前でわたしのことを否認する者は，わたしも神のみ使いたちの面前でその者のことを否認するだろう。
10 Fa na zovy na zovy no hanao teny hanohitra ny Zanak’ olona dia hahazo famelan-keloka; fa izay miteny ratsy ny Fanahy Masìna dia tsy mba hahazo famelan-keloka.
だれでも人の子に逆らう言葉を語る者は許されるだろう。だが，だれでも聖霊に対して冒とくする者は許されないだろう。
11 Ary raha mitondra anareo ho ao amin’ ny synagoga sy ny mpanapaka ary ny manam-pahefana izy, dia aza manahy izay havalinareo, na izay holazainareo;
人々があなた方を会堂や支配者や権力者の前に連れ出す時，何をどのように答えようか，また何を言おうかと思い煩ってはいけない。
12 fa ny Fanahy Masìna no hampianatra anareo amin’ izany ora izany izay mety holazainareo.
言うべきことは，その時に聖霊があなた方に教えるからだ」 。
13 Ary nisy anankiray teo amin’ ny vahoaka nanao tamin’ i Jesosy hoe: Mpampianatra ô, teneno ny rahalahiko mba hizara lova amiko.
群衆の一人が彼に言った，「先生，わたしの兄弟に相続財産をわたしと分けるようにおっしゃってください」。
14 Fa hoy Izy taminy: Ralehilahy, iza no nanendry Ahy ho mpitsara na mpizara ao aminareo?
だが，彼はその人に言った，「人よ，だれがわたしを，裁判官や仲裁人としてあなた方の上に立てたのか」 。
15 Ary hoy Izy tamin’ ny olona: Mitandrema, ka miarova tena mba tsy ho azon’ ny fieremana ianareo; fa ny ain’ ny olona tsy miankina amin’ ny habetsahan’ ny zavatra ananany.
彼らに言った，「用心しなさい！ どん欲から身を守りなさい。人の命は豊かな所有物にあるのではないからだ」 。
16 Dia nanao fanoharana taminy Izy ka nanao hoe: Ny tanin’ ny lehilahy manan-karena anankiray nahavokatra be.
彼は彼らにたとえを語って言った，「ある富んだ人の土地が豊かに産出した。
17 Ary izy nihevitra tao am-pony hoe: Ahoana no hataoko, fa tsy manana fitoerana hamoriako ny vokatro aho?
彼は自分の中で論じて言った，『どうしようか。作物を入れておく場所がないのだが』。
18 Ary hoy izy: Izao no hataoko: handrava ny trano fitehirizako aho ka hanao izay lehibebe kokoa, ary ao no hamoriako ny variko rehetra sy ny fananako.
彼は言った，『こうしよう。倉を取り壊して，もっと大きなものを建てよう。そしてそこに穀物と財産を入れよう。
19 Dia hilaza amin’ ny fanahiko hoe aho: Ry fanahy ô, manana fananana be voatahiry ho amin’ ny taona maro ianao; mitsahara, mihinàna, misotroa, mifalia.
自分の魂に言うのだ，「魂よ，お前は何年分も積み上げた多くの財産を持っている。くつろいで，食べて，飲んで，楽しめ」』。
20 Fa Andriamanitra kosa nanao taminy hoe: Ry adala, anio alina no halaina aminao ny fanahinao, ka ho an’ iza izay zavatra noharinao?
「だが，神は彼に言われた，『愚か者よ，今夜，あなたの魂は求められる。あなたが用意した物は，いったいだれのものになるのか』。
21 Toy izany izay mihary harena ho an’ ny tenany ihany, nefa tsy mba manan-karena ny amin’ Andriamanitra.
自分のために宝を積み上げ，神に対して富んでいない者は，こうなるのだ」 。
22 Ary hoy Jesosy tamin’ ny mpianany: Noho izany dia lazaiko aminareo hoe: Aza manahy ny amin’ ny ainareo, izay hohaninareo, na ny amin’ ny tenanaren, izay hotafinareo.
彼は弟子たちに言った，「だから，あなた方に告げる。何を食べようかと自分の命のことで，また何を着ようかと自分の体のことで思い煩ってはいけない。
23 Fa ny aina mihoatra noho ny hanina, ary ny tena noho ny fitafiana.
命は食物より，体は衣服より大切なのだ。
24 Hevero ny goaika; fa tsy mba mamafy na mijinja ireny; ary tsy manana fitoeran-javatra na trano fitehirizana, nefa Andriamanitra mamelona azy; tsy mihoatra lavitra noho ny vorona va ianareo?
ワタリガラスのことをよく考えなさい。種をまいたり，刈り入れたりせず，納屋も倉に持っていないが，神がそれらを養っておられる。あなた方は鳥たちよりもどれほど多くの価値があるだろう！
25 Ary iza moa ao aminareo, na dia manahy aza, no mahay manampy ny andro iainany, na dia kely monja aza?
あなた方のうちのだれが，思い煩ったからといって，自分の背丈に一キュビトを加えられるだろうか。
26 Koa raha ny kely indrindra aza tsy hainareo, nahoana ianareo no manahy ny amin’ ny sisa?
一番小さな事さえできないのであれば，なぜほかの事で思い煩うのか。
27 Hevero ny fanirin’ ny voninkazo; tsy mba miasa na mamoly ireny; nefa lazaiko aminareo: Na dia Solomona teo amin’ ny voninahiny rehetra aza tsy mba nitafy tahaka ny anankiray amin’ ireny.
ユリがどのように育つかをよく考えなさい。労したり，紡いだりしない。だが，あなた方に告げるが，栄光を極めたときのソロモンでさえ，それらの一つほどにも装っていなかった。
28 Ary raha ny ahitra izay any an-tsaha anio, nefa hatao ao am-patana rahampitso, no ampitafin’ Andriamanitra toy izany, tsy mainka va ianareo ry kely finoana?
では，神が，今日生えていて明日かまどに投げ込まれる野の草に衣服を与えておられるのであれば，あなた方にはなおのこと衣服を与えてくださらないだろうか，ああ，信仰の少ない者たちよ。
29 Koa aza mitady izay hohaninareo na izay hosotroinareo ianareo, ary aza miahanahana.
だから，何を食べようか，何を飲もうかと求めてはいけない。また，思い煩ってもいけない。
30 Fa ny jentilisa amin’ izao tontolo izao dia fatra-pitady izany rehetra izany; fa ny Rainareo mahalala fa tokony ho anareo izany zavatra izany.
こうしたものすべては，世の諸国民が追い求めているものだからだ。だが，あなた方の父は，あなた方がこうしたものを必要としていることをご存じなのだ。
31 Kanefa katsaho ny fanjakany; dia hanampy ho anareo izany zavatra izany.
むしろ，神の王国を求めなさい。そうすれば，こうしたものすべてはあなた方に加えられるだろう。
32 Aza matahotra, ry ondry vitsy, fa efa sitraky ny Rainareo ny hanome anareo ny fanjakana.
恐れてはいけない，小さな群れよ。あなた方の父は，あなた方に王国を与えることをよしとされたのだ。
33 Amidio ny fanananareo, ka manaova fiantrana; manaova kitapom-bola tsy mety ho tonta ho anareo, dia harena any an-danitra tsy mety ho lany, izay tsy azon’ ny mpangalatra, sady tsy misy kalalao manimba.
あなた方の持ち物を売って，困窮している人たちに施しをしなさい。自分のために古くなることのない財布を作り，天に尽きることのない宝を積み上げなさい。そこでは盗人たちが近づくことも，ガがだめにすることもない。
34 Fa izay itoeran’ ny harenareo, dia ho any koa ny fonareo.
あなた方の宝のある所，そこにあなた方の心もあるからだ。
35 Aoka hisikina ny valahanareo sy hirehitra ny jironareo;
「あなた方の腰に帯を締め，ともし火をたいていなさい。
36 ary aoka ianareo ho tahaka ny olona izay miandry ny tompony, raha mody avy amin’ ny fampakaram-bady izy, ka nony tonga sy mandondòna izy, dia vohany miaraka amin’ izay.
自分たちの主人がいつ婚宴から戻って来るかと見張っている者たちのようになりなさい。彼がやって来て戸を叩く時，すぐに彼のために戸を開けられるようにするためだ。
37 Sambatra ny mpanompo izay ho hitan’ ny tompony miambina, raha avy izy. Lazaiko aminareo marina tokoa fa hisikina ny tompony, dia hampipetraka azy hihinana, dia ho avy ka hanompo azy.
彼がやって来たときに見張っているところを見いだされるそれらの召使いたちは幸いだ。本当にはっきりとあなた方に告げる。彼は着替えて，彼らを横にならせ，やって来て，彼らに給仕をするだろう。
38 Ary na avy amin’ ny fiambenana faharoa amin’ ny alina izy, na avy amin’ ny fiambenana fahatelo, ka mahita toy izany, dia sambatra ireo mpanompo ireo.
彼が第二見張り時に，あるいは第三見張り時にやって来ても，彼らがそのようにしているところを見いだされるなら，その者たちは幸いだ。
39 Ary fantaro izao, fa raha fantatry ny tompon-trano izay ora hihavian’ ny mpangalatra, dia ho niambina izy ka tsy namela ny tranony hotamina.
だが，このことを知っておきなさい。家の主人は，どの時刻に盗人が来るかを知っているなら，見張っていて，自分の家に押し入られることを許さなかっただろう。
40 Dia miomàna koa ianareo; fa ho avy ny Zanak’ olona amin’ izay ora tsy ampoizinareo.
だから，あなた方も用意をしておきなさい。あなた方の思いもしない時刻に人の子は来るからだ」 。
41 Ary hoy Petera: Tompoko, izahay va no ilazanao izany fanoharana izany, sa ny olona rehetra?
ペトロが彼に言った，「主よ，このたとえはわたしたちに対して話しておられるのですか，それともみんなに対してですか」。
42 Ary hoy ny Tompo: Iza moa no mpitandri-draharaha mahatoky sy manan-tsaina, izay hotendren’ ny tompony hifehy ny mpanompony mba hanome azy anjara hanina amin’ ny fotoana?
主は言った，「それでは，主人が，時に応じて家の者たちに食物を分配させるため，彼らの上に任命した，忠実で賢い管理人は，いったいだれか。
43 Sambatra ny mpanompo Izay ho hitan’ ny tompony fa, indreo, manao toy izany, raha avy izy.
主人がやって来た時，そうしているのを見られるその召使いは幸いだ。
44 Lazaiko aminareo marina fa hotendreny ho mpanapaka ny fananany rehetra izy.
本当にあなた方に告げるが，主人は彼を自分のすべての持ち物の上に任命するだろう。
45 Fa raha manao anakampo kosa izany mpanompo izany hoe: Maharitra ela ny tompoko vao ho avy, ka dia mikapoka ny ankizilahy sy ny ankizivavy izy sady mihinana sy misotro ka mamo,
だが，その召使いが，心の中で，『わたしの主人は来るのが遅れている』と言い，下男や下女を打ちたたき始め，飲んで酔っぱらい始めるなら，
46 dia ho avy ny tompon’ izany mpanompo izany amin’ ny andro izay tsy ampoiziny sy amin’ ny ora izay tsy fantany, dia hotapahiny roa izy ka homeny anjara any amin’ ny tsy mahatoky.
その召使いの主人は，彼の思いもしない日，彼の知らない時にやって来て，彼を二つに切り裂き，その受け分を不忠実な者たちと共にならせるだろう。
47 Fa ilay mpanompo izay mahalala ny sitrapon’ ny tompony ihany ka tsy miomana na manao izay sitraky ny fony dia hokapohina be.
その召使いが，自分の主人の意志を知りながら，主人の望んでいることを備えなかったり，行なわなかったりするなら，多くむち打ちうたれるだろう。
48 Fa izay tsy nahalala kosa ka nanao izay zavatra tokony hikapohana azy dia hokapohina kely. Fa izay nomena be, dia be no hotadiavina aminy; ary izay nampitehirizina be, dia bebe kokoa no hadinina aminy.
だが，知らずにむち打ちに値することをしてしまった者は，少ししかむち打たれないだろう。だれでも多く与えられた者からは多くが要求され，多くを託された者からはより多くが求められるだろう。
49 Tonga hanipy afo etỳ ambonin’ ny tany Aho, ka manao ahoana ny faniriako mba hirehetan’ izany sahady?
「わたしは地上に火を投げるために来た。それがすでに燃やされていればと願う。
50 Ary manana batisa hanaovana Ahy batisa Aho, ka manao ahoana ny fahoriako ambara-pahatanterahany!
だが，わたしには受けなければならないバプテスマがある。それが成し遂げられるまで，どんなに苦悩することか！
51 Ataonareo va fa tonga hanome fihavanana ambonin’ ny tany Aho? Tsia, hoy Izaho aminareo, fa fampisarahana.
あなた方は，わたしが地上に平和をもたらすために来たと考えてはいるのか。あなた方に告げるが，そうではなく，むしろ分裂をもたらすために来たのだ。
52 Fa hatramin’ izao dia hisy dimy hisara-tsaina ao an-trano iray, ny telo hanohitra ny roa, ary ny roa hanohitra ny telo.
今からのち，一つの家に五人がいれば，三人が二人に対して，二人が三人に対して分裂させられることになるからだ。
53 Hisara-tsaina ireo, ka ny ray hanohitra ny zananilahy, ary ny zanakalahy hanohitra ny rainy; ny reny hanohitra ny zananivavy, ary ny zanakavavy hanohitra ny reniny; ny rafozam-bavy hanohitra ny vinantoni-vavy, ary ny vinantovavy hanohitra ny rafozani-vavy.
彼らは，父が息子に対して，息子は父に対して，母は娘に対して，娘は母に対して，しゅうとめは嫁に対して，嫁はしゅうとめに対して分裂させられるだろう」 。
54 Ary hoy Jesosy tamin’ ny vahoaka: Raha mahita rahona miposaka any andrefana ianareo, miaraka amin’ izay dia hoy ianareo: Ho avy ny ranonorana; dia tonga izany.
群衆にも言った，「あなた方は，雲が西にわき起こるのを見るとすぐ，『にわか雨が来るぞ』と言い，そのとおりになる。
55 Ary raha avy any atsimo ny rivotra, dia hoy ianareo: Hafana ny andro; dia tonga izany.
南風が吹くと，『猛烈な暑さになるぞ』と言い，そのとおりになる。
56 Hianareo mpihatsaravelatsihy, ny tarehin’ ny tany sy ny lanitra dia hainareo fantarina; fa ahoana kosa no tsy ahaizanareo mamantatra izao andro izao?
偽善者たち！ あなた方は天地の模様の解き明かし方は知っていながら，どうして今の時のしるしの解き明かし方は知らないのか。
57 Nahoana ianareo no tsy mahalala mitsara araka ny marina?
なぜあなた方は，何が正しいかを自分で判断しないのか。
58 Fa raha miara-mandeha amin’ ny manana ady aminao ianao hanatrika ny mpanapaka, raha mbola any an-dalana dia mazotoa manao izay hahafahanao aminy, fandrao hitondra anao any amin’ ny mpitsara izy, ary ny mpitsara hanolotra anao amin’ ny mpamatotra, ary ny mpamatotra hanao anao ao an-tranomaizina.
あなたを訴える者と共に判事の前に行く時には，その途上にある間に，彼から解放されるように熱心に試みなさい。彼があなたを裁判官のところに引きずって行き，裁判官があなたを役人に引き渡し，役人があなたをろうやに投げ込んでしまうことのないためだ。
59 Lazaiko aminao fa tsy ho afaka ao ianao, ambara-pandoanao ny variraiventy farany indrindra.
あなた方に告げる。まさしく最後の小銭を払い切るまで，あなたは決してそこから出ることはないだろう」 。
