1 Mpanjaka 20
1 Ary Beni-hadada, mpanjakan’ i Syria, namory ny miaramilany rehetra, koa mpanjaka roa amby telo-polo mbamin’ ny soavaly sy ny kalesy no niaraka taminy; dia niakatra izy ka nanao fahirano an’ i Samada ary namely azy.
亞蘭王便‧哈達聚集他的全軍，率領三十二個王，帶着車馬上來圍攻撒馬利亞；
2 Ary nandefa iraka ho any amin’ i Ahaba, mpanjakan’ ny Isiraely, tany an-tanàna izy
又差遣使者進城見以色列王亞哈，對他說：「便‧哈達如此說：
3 hanao aminy hoe: Izao no lazain’ i Beni-hadada: Ny volafotsinao sy ny volamenanao dia ahy; ary ny vadinao aman-janakao, na dia ny tsara tarehy indrindra aza, dia ahy koa.
你的金銀都要歸我，你妻子兒女中最美的也要歸我。」
4 Ary ny mpanjakan’ ny Isiraely namaly hoe: Eny marina ny teninao ry mpanjaka tompoko ô: anao aho sy izay rehetra ananako.
以色列王回答說：「我主我王啊，可以依着你的話，我與我所有的都歸你。」
5 Dia niverina indray ny iraka ka nanao hoe: Izao no tenin’ i Beni-hadada: Naniraka tatỳ aminao aho nanao hoe: Ny volafotsinao sy ny volamenanao ary ny vadinao aman-janakao dia omeo ahy;
使者又來說：「便‧哈達如此說：我已差遣人去見你，要你將你的金銀、妻子、兒女都給我。
6 koa raha maniraka ny mpanompoko ho atỳ aminao aho rahampitso toy izao, ka savany ny tranonao sy ny tranon’ ny mpanomponao, dia horaisin’ ny tànany sy ho entiny avokoa izay rehetra mahafinaritra ny masonao na inona na inona.
但明日約在這時候，我還要差遣臣僕到你那裏，搜查你的家和你僕人的家，將你眼中一切所喜愛的都拿了去。」
7 Ary ny mpanjakan’ ny Isiraely nampaka ny loholona rehetra amin’ ny tany ka nanao hoe: Masìna ianareo, fantaro sy izahao fa mila sotasota mihitsy ilehiny; fa efa naniraka tatỳ amiko izy haka ny vadiko aman-janako mbamin’ ny volafotsiko sy ny volamenako ka tsy nolaviko.
以色列王召了國中的長老來，對他們說：「請你們看看，這人是怎樣地謀害我，他先差遣人到我這裏來，要我的妻子、兒女，和金銀，我並沒有推辭他。」
8 Ary hoy ny loholona sy ny vahoaka rehetra taminy: Aza mihaino na manaiky.
長老和百姓對王說：「不要聽從他，也不要應允他。」
9 Ka dia hoy Ahaba tamin’ ny irak’ i Beni-hadada. Lazao amin’ ny mpanjaka tompoko hoe: Izay rehetra nanirahanao tany amiko mpanomponao tamin’ ny voalohany dia hataoko; fa izao zavatra izao kosa tsy azoko ekena. Dia lasa ireo iraka ka nitondra teny niverina tany amin’ i Beni-hadada indray;
故此，以色列王對便‧哈達的使者說：「你們告訴我主我王說：王頭一次差遣人向僕人所要的，僕人都依從；但這次所要的，我不能依從。」使者就去回覆便‧哈達。
10 ary izy naniraka tany aminy ka nanao hoe: Hataon’ ireo andriamanitra amiko anie izany, eny, mihoatra noho izany aza, raha ho ampy eran-tànan-ila akory ny vovok’ i Samaria amin’ ny isan-olona manaraka ahy.
便‧哈達又差遣人去見亞哈說：「撒馬利亞的塵土若夠跟從我的人每人捧一捧的，願神明重重地降罰與我！」
11 Ary ny mpanjakan’ ny Isiraely namaly hoe: Izao no holazainao aminy: Aoka izay vao misikìna tsy mba hirehareha tahaka ny efa mamaha.
以色列王說：「你告訴他說，才頂盔貫甲的，休要像摘盔卸甲的誇口。」
12 Ary rehefa ren’ i Beni-hadada izany teny izany, raha mbola nisotro tao an-trano rantsan-kazo izy sy ireo mpanjaka, dia hoy izy tamin’ ny mpanompony: Milahara ianareo. Ary dia nilahatra hamely ny tanàna izy.
便‧哈達和諸王正在帳幕裏喝酒，聽見這話，就對他臣僕說：「擺隊吧！」他們就擺隊攻城。
13 Ary, indro, nisy mpaminany nanatona an’ i Ahaba, mpanjakan’ ny Isiraely, ka nanao hoe: Izao no lazain’ i Jehovah: Hitanao va ireo olona maro be rehetra ireo? Indro, hatolotro eo an-tananao ireo anio; dia ho fantatrao fa Izaho no Jehovah.
有一個先知來見以色列王亞哈，說：「耶和華如此說：『這一大群人你看見了嗎？今日我必將他們交在你手裏，你就知道我是耶和華。』」
14 Ary hoy Ahaba: Amin’ iza? Ary hoy izy: Izao no lazain’ i Jehovah: Amin’ ny zatovon’ ny komandin’ ny fanapahana isan-tokony. Dia hoy izy: Iza ary no hamely aloha? Hianao ihany, hoy izy.
亞哈說：「藉着誰呢？」他回答說：「耶和華說，藉着跟從省長的少年人。」亞哈說：「要誰率領呢？」他說：「要你親自率領。」
15 Ary nandamina ny zatovon’ ny komandin’ ny fanapahana isan-tokony izy, ka roa amby telo-polo amby roan-jato no isany; ary manarakaraka izany, dia nandamina ny olona rehetra izy, dia ny Zanak’ Isiraely rehetra, ka fito arivo no isany.
於是亞哈數點跟從省長的少年人，共有二百三十二名，後又數點以色列的眾兵，共有七千名。
16 Ary nivoaka izy nony nitataovovonana ny andro. Fa Beni-hadada nisotro ho mamo tao an-trano rantsan-kazo, dia izy sy ireo mpanjaka roa amby telo-polo izay nanampy azy.
午間，他們就出城；便‧哈達和幫助他的三十二個王正在帳幕裏痛飲。
17 Ary ny zatovon’ ny komandin’ ny fanapahana isan-tokony nivoaka voalohany; ary Beni-hadada naniraka, ka dia nilazana hoe: Misy olona efa nivoaka avy any Samaria.
跟從省長的少年人先出城；便‧哈達差遣人去探望，他們回報說：「有人從撒馬利亞出來了。」
18 Ary hoy izy: Ataovy sambo-belona izy, na ho avy hihavana, na ho avy hiady.
他說：「他們若為講和出來，要活捉他們；若為打仗出來，也要活捉他們。」
19 Dia nivoaka avy tao an-tanàna ireo zatovon’ ny komandin’ ny fanapahana isan-totony ireo sy ny miaramila izay nanaraka azy.
跟從省長的少年人出城，軍兵跟隨他們；
20 Ary samy nahafaty olona iray avy izy rehetra; dia vaky nandositra ny Syriana, ka nenjehin’ ny Isiraely; ary Beni-hadada, mpanjakan’ i Syria, nandositra an-tsoavaly mbamin’ ny mpitaingin-tsoavaly sasany koa.
各人遇見敵人就殺。亞蘭人逃跑，以色列人追趕他們；亞蘭王便‧哈達騎着馬和馬兵一同逃跑。
21 Ary ny mpanjakan’ ny Isiraely nivoaka, dia namely: ny an-tsoavaly sy ny an-kalesy, ka nahafatesany be dia be ny Syriana.
以色列王出城攻打車馬，大大擊殺亞蘭人。
22 Ary ilay mpaminany nankany amin’ ny i mpanjakan’ ny Isiraely ka nanao taminy hoe: Mahereza tsara, ary fantaro sy izahao izay ataonao; fa raha miherina ny taona, dia hiakatra indray ny mpanjakan’ i Syria hiady aminao.
那先知來見以色列王，對他說：「你當自強，留心怎樣防備；因為到明年這時候，亞蘭王必上來攻擊你。」
23 Ary hoy ny mpanompon’ ny mpanjakan’ i Syria taminy: Andriamanitry ny havoana ny Andriamanitr’ izy ireo, koa izany no nahareseny antsika; fa aoka ange isika hiady aminy eny an-tany lemaka, raha tsy ho resintsika izy e!
亞蘭王的臣僕對亞蘭王說：「以色列人的神是山神，所以他們勝過我們；但在平原與他們打仗，我們必定得勝。
24 Koa izao zavatra izao no ataovy: Esory ny mpanjaka samy hiala amin’ ny toerany avy, ka asio mpanapaka hisolo azy;
王當這樣行：把諸王革去，派軍長代替他們，
25 ary ianao kosa dia makà miaramila ho anao toraka ny miaramilanao izay maty teo ary soavaly ho solon’ ny soavaly sy kalesy ho solon’ ny kalesy; ary hiady aminy eny an-tany lemaka isika, ka dia hahery noho izy tokoa. Ary nanaiky ny tenin’ ireo izy, ka dia nataony izany.
又照着王喪失軍兵之數，再招募一軍，馬補馬，車補車，我們在平原與他們打仗，必定得勝。」王便聽臣僕的話去行。
26 Ary nony niherina ny taona, dia nandamina ny Syriana Beni-hadada ka niakatra nankany Afeka hiady amin’ ny Isiraely.
次年，便‧哈達果然點齊亞蘭人上亞弗去，要與以色列人打仗。
27 Ary ny Zanak’ Isiraely rehetra kosa dia nalamina sy novatsiana, ka dia lasa hiady aminy; ary ny Zanak’ Isiraely nitoby tandrifiny toy ny osy andiany kely roa toko; fa ny Syriana kosa nanenika ny tany.
以色列人也點齊軍兵，預備食物，迎着亞蘭人出去，對着他們安營，好像兩小群山羊羔；亞蘭人卻滿了地面。
28 Ary nanatona ilay lehilahin’ Andriamanitra ka nilaza tamin’ ny mpanjakan’ ny Isiraely hoe: Izao no lazain’ i Jehovah: Satria ny Syriana nilaza hoe: Andriamanitry ny havoana ihany Jehovah, fa tsy mba Andriamanitry ny tany lemaka, dia hatolotro eo an-tananao ireo olona maro be rehetra ireo, ka dia ho fantatrao fa Izaho no Jehovah.
有神人來見以色列王，說：「耶和華如此說：『亞蘭人既說我－耶和華是山神，不是平原的神，所以我必將這一大群人都交在你手中，你們就知道我是耶和華。』」
29 Dia nitoby mifanandrify hafitoana izy roa tonta. Ary tamin’ ny andro fahafito, dia raikitra ny ady; ary ny Zanak’ Isiraely nahafaty ny miaramila an-tongotra iray hetsy tamin’ ny Syriana indray andro.
以色列人與亞蘭人相對安營七日，到第七日兩軍交戰；那一日以色列人殺了亞蘭人步兵十萬，
30 Fa ny sisa dia nandositra nankany an-tanàna Afeka; nefa nianjeran’ ny manda ireny olona sisa ireny, ary fito arivo amby roa alina no isany. Ary Beni-hadada nandositra nankany an-tanàna ka niditra tao amin’ ny efi-trano anatiny.
其餘的逃入亞弗城；城牆塌倒，壓死剩下的二萬七千人。 便‧哈達也逃入城，藏在嚴密的屋子裏。
31 Fa hoy ny mpanompony taminy: Indro, efa renay fa mpanjaka mamindra fo ireo mpanjakan’ ny taranak’ Isiraely. Koa masìna ianao, avelao hosikinanay lamba fisaonana ny valahanay, ary hasianay mahazaka ny lohanay, dia hankany amin’ ny mpanjakan’ ny Isiraely izahay; angamba hovelominy ny ainao.
他的臣僕對他說：「我們聽說以色列王都是仁慈的王，現在我們不如腰束麻布，頭套繩索，出去投降以色列王，或者他存留王的性命。」
32 Dia nosikinany lamba fisaonana ny valahany, ary nasiany mahazaka ny lohany, dia nankany amin’ ny mpanjakan’ ny Isiraely izy ka nanao hoe: Izao no fitenin’ i Beni-hadada mpanomponao: Avelao mba ho velona ny aiko. Ary hoy izy: Moa mbola velona ihany va izy? Rahalahiko izy.
於是他們腰束麻布，頭套繩索，去見以色列王，說：「王的僕人便‧哈達說，求王存留我的性命。」亞哈說：「他還活着嗎？他是我的兄弟。」
33 Ary nataon’ ireo olona ireo fa zara ho azy izany, dia namonjy nanantitra ny teniny izy ka nanao hoe: Rahalahinao hoe Beni-adada. Dia hoy izy: Mandehana, alao izy. Ary Beni-hadada nankany aminy, dia nasainy niakatra ho eo amin’ ny kalesiny.
這些人留心探出他的口氣來，便急忙就着他的話說：「便‧哈達是王的兄弟！」王說：「你們去請他來。」便‧哈達出來見王，王就請他上車。
34 Ary hoy Beni-hadada taminy: Ny tanàna izay nalain’ ny raiko tamin’ ny rainao dia hampodiko; ary manaova lalambe ho anao any Damaskosy, tahaka ny nataon’ ny raiko tany Samaria. Ary hoy Ahaba: Halefako ianao amin’ izany fanekena izany. Dia nanao fanekena taminy izy ka nandefa azy.
便‧哈達對王說：「我父從你父那裏所奪的城邑，我必歸還。你可以在大馬士革立街市，像我父在撒馬利亞所立的一樣。」亞哈說：「我照此立約，放你回去」，就與他立約，放他去了。
35 Ary nisy lehilahy anankiray, zanaky ny mpaminany, niteny tamin’ ny namany araka ny tenin’ i Jehovah ka nanao hoe: Masìna ianao asio aho. Fa tsy nety namely azy ilay lehilahy.
有先知的一個門徒奉耶和華的命對他的同伴說：「你打我吧！」那人不肯打他。
36 Dia hoy izy taminy: Satria ianao tsy nihaino ny feon’ i Jehovah, indro, fa raha vao miala amiko eto ianao, dia hisy liona hamono anao. Ary raha vao niala teo aminy izy, dia hitan’ ny liona ka novonoiny.
他就對那人說：「你既不聽從耶和華的話，你一離開我，必有獅子咬死你。」那人一離開他，果然遇見獅子，把他咬死了。
37 Ary nahita lehilahy hafa indray ralehilahy ka nanao hoe: Masìna ianao, asio aho. Ary ilay lehilahy namely azy, dia voa izy ka naratra.
先知的門徒又遇見一個人，對他說：「你打我吧！」那人就打他，將他打傷。
38 Dia lasa ilay mpaminany ka niandry ny mpanjaka teny an-dalana, ary nasiany fehiloha tamin’ ny handriny tsy hahafantarany azy.
他就去了，用頭巾蒙眼，改換面目，在路旁等候王。
39 Ary nony nandalo ny mpanjaka, dia nitaraina taminy ilay mpaminany ka nanao hoe: Izaho mpanomponao nankany anatin’ ny ady; ary, indro, nisy lehilahy anankiray nivily ka nitondra lehilahy tany amiko sady nanao hoe: Hazony ity lehilahy ity; fa raha tahìny lasa izy, dia ny ainao no hisolo ny amy, na handoa talenta volafotsy iray ianao.
王從那裏經過，他向王呼叫說：「僕人在陣上的時候，有人帶了一個人來，對我說：『你看守這人，若把他失了，你的性命必代替他的性命；不然，你必交出一他連得銀子來。』
40 Kanjo nony nikeninkenina tetsy sy teroa ny mpanomponao, dia lasa izy. Ary hoy ny mpanjakan’ ny Isiraely taminy: Ho tahaka izany ihany no hitsarana anao; ny tenanao no nilaza izany.
僕人正在忙亂之間，那人就不見了。」以色列王對他說：「你自己定妥了，必照樣判斷你。」
41 Ary nesoriny haingana ilay fehi-loha tamin’ ny handriny; ka dia fantatry ny mpanjakan’ ny Isiraely fa isan’ ny mpaminany izy.
他急忙除掉蒙眼的頭巾，以色列王就認出他是一個先知。
42 Dia hoy izy taminy: Izao no lazain’ i Jehovah: Satria nalefanao niala teo an-tananao ny lehilahy izay nasaiko hovonoina tokoa, dia ny ainao no hisolo ny ainy, ary ny olonao no hisolo ny olony.
他對王說：「耶和華如此說：『因你將我定要滅絕的人放去，你的命就必代替他的命，你的民也必代替他的民。』」
43 Ary ny mpanjakan’ ny Isiraely nandeha ho any an-tranony sady nalahelo no sosotra, dia tonga tany Samaria.
於是以色列王悶悶不樂地回到撒馬利亞，進了他的宮。
