< Engero 23 >
1 Bw’otuulanga okulya n’omufuzi, weetegerezanga ebiri mu maaso go;
Quando sederis ut comedas cum principe, diligenter attende quae apposita sunt ante faciem tuam:
2 era weegendereze bw’obanga omanyi ng’olulunkanira ebyokulya.
et statue cultrum in gutture tuo, si tamen habes in potestate animam tuam,
3 Tolulunkanira mmere ye ennungi, kubanga erimbalimba.
ne desideres de cibis eius, in quo est panis mendacii.
4 Teweemalangako mirembe ng’oyaayaanira obugagga; weefuge obeere mukkakkamu.
Noli laborare ut diteris: sed prudentiae tuae pone modum.
5 Eby’obugagga obikubako eriiso limu nga by’agenze dda, kubanga ddala bimera ebiwaawaatiro ne bibuuka mu bbanga ng’empungu.
Ne erigas oculos tuos ad opes, quas non potes habere: quia facient sibi pennas quasi aquilae, et volabunt in caelum.
6 Tolyanga mmere ya muntu mukodo, wadde okwegomba ebirungi by’alya.
Ne comedas cum homine invido, et ne desideres cibos eius:
7 Kubanga ye muntu abalirira ensimbi z’asaasaanyizza, n’akugamba nti, “Weeriire, weenywere,” naye ng’omutima gwe tegukusanyukira.
quoniam in similitudinem arioli, et coniectoris, aestimat quod ignorat. Comede et bibe, dicet tibi: et mens eius non est tecum.
8 Akatono k’onooba olidde onookasesema, ebigambo byo ebirungi eby’okwebaza bibe bya bwereere.
Cibos, quos comederas, evomes: et perdes pulchros sermones tuos.
9 Totegana kubuulirira musirusiru, kubanga ajja kunyooma ebigambo byo eby’amagezi.
In auribus insipientium ne loquaris: qui despicient doctrinam eloquii tui.
10 Tojjululanga nsalo ey’edda, so toyingiriranga nnimiro za bamulekwa,
Ne attingas parvulorum terminos: et agrum pupillorum ne introeas:
11 kubanga abalwanirira w’amaanyi, alikuggulako omusango.
Propinquus enim illorum fortis est: et ipse iudicabit contra te causam illorum.
12 Ossangayo omwoyo eri okuyigirizibwa, n’amatu go eri ebigambo by’okutegeera.
Ingrediatur ad doctrinam cor tuum: et aures tuae ad verba scientiae.
13 Tolekangayo kukangavvula mwana, bw’omubonereza n’akaggo tekimutta.
Noli subtrahere a puero disciplinam: si enim percusseris eum virga, non morietur.
14 Mubonerezenga n’akaggo, kiwonye emmeeme ye okufa. (Sheol )
Tu virga percuties eum: et animam eius de inferno liberabis. (Sheol )
15 Mwana wange, bw’oba n’omutima ogw’amagezi, kinsanyusa.
Fili mi, si sapiens fuerit animus tuus, gaudebit tecum cor meum:
16 Nnaajjaguzanga okuva ku ntobo y’omutima gwange, bw’onooyogeranga ebituufu.
et exultabunt renes mei, cum locuta fuerint recta labia tua.
17 Omutima gwo gulemenga okukwatirwa aboonoonyi obuggya, kyokka nyiikira okutya Mukama ebbanga lyonna.
Non aemuletur cor tuum peccatores: sed in timore Domini esto tota die:
18 Mazima ddala onoobanga n’essuubi mu biseera eby’omu maaso, n’essuubi lyo eryo teririggwaawo.
quia habebis spem in novissimo, et praestolatio tua non auferetur.
19 Mwana wange wulirizanga, obeerenga n’amagezi, okumenga omutima gwo mu kkubo ettuufu.
Audi fili mi, et esto sapiens: et dirige in via animum tuum.
20 Teweegattanga ku abo abeekamirira omwenge, n’abalulunkanira ennyama:
Noli esse in conviviis potatorum, nec in comessationibus eorum, qui carnes ad vescendum conferunt:
21 Kubanga omutamiivu n’omuluvu baavuwala, n’okubongoota olutata kubambaza enziina.
quia vacantes potibus, et dantes symbola consumentur, et vestietur pannis dormitatio.
22 Wulirizanga kitaawo eyakuzaala, so togayanga nnyoko ng’akaddiye.
Audi patrem tuum, qui genuit te: et ne contemnas cum senuerit mater tua.
23 Gula amazima so togatunda, ffuna amagezi, n’okuyigirizibwa n’okutegeera.
Veritatem eme, et noli vendere sapientiam, et doctrinam, et intelligentiam.
24 Kitaawe w’omutuukirivu alina essanyu lingi, n’oyo azaala omwana ow’amagezi amwenyumiririzaamu.
Exultat gaudio pater iusti: qui sapientem genuit, laetabitur in eo.
25 Leka kitaawo ne nnyoko basanyuke, omukazi eyakuzaala ajaguzenga.
Gaudeat pater tuus, et mater tua, et exultet quae genuit te.
26 Mwana wange mpa omutima gwo, n’amaaso go geekalirize amakubo gange,
Praebe fili mi cor tuum mihi: et oculi tui vias meas custodiant.
27 kubanga omukazi omwenzi lukonko luwanvu, n’omukazi omubambaavu luzzi lufunda.
Fovea enim profunda est meretrix: et puteus angustus, aliena.
28 Ateega ng’omutemu, n’ayongera ku muwendo gw’abasajja abatali beesigwa eri bakazi baabwe.
Insidiatur in via quasi latro, et quos incautos viderit, interficiet.
29 Ani alina obuyinike? Ani alina ennaku? Ani alina ennyombo? Ani alina okwemulugunya? Ani alina ebiwundu eby’obwereere? Ani amyuse amaaso?
Cui vae? cuius patri vae? cui rixae? cui foveae? cui sine causa vulnera? cui suffusio oculorum?
30 Abo abatava ku mwenge, nga bagenda baloza ku mwenge omutabule.
Nonne his, qui commorantur in vino, et student calicibus epotandis?
31 Totunuulira wayini ng’amyuse, bw’atemaganira mu ggiraasi ng’akka empolampola;
Ne intuearis vinum quando flavescit, cum splenduerit in vitro color eius: ingreditur blande,
32 ku nkomerero aluma ng’omusota, wa busagwa ng’essalambwa.
sed in novissimo mordebit ut coluber, et sicut regulus venena diffundet.
33 Amaaso go galiraba ebyewuunyo, n’omutwe gwo ne gulowooza ebitategeerekeka.
Oculi tui videbunt extraneas, et cor tuum loquetur perversa.
34 Oliba ng’omuntu eyeebase wakati mu nnyanja, obanga oyo alengejjera waggulu ku mulongooti.
Et eris sicut dormiens in medio mari, et quasi sopitus gubernator, amisso clavo:
35 Olyogera nti, “Bankubye, naye sirumiddwa. Bankubye naye sirina kye mpuliddemu. Nnaazuukuka ddi, neeyongere okunywa?”
et dices: Verberaverunt me, sed non dolui: traxerunt me, et ego non sensi: quando evigilabo, et rursus vina reperiam?