Engero 21
1 Omutima gwa kabaka guli ng’amazzi agakulukutira mu mukono gwa Mukama, era agukyusiza gy’ayagala yonna.
Konungs hjarta er i Herrens hand som bekkjer, han vender det kvar helst han vil.
2 Buli kkubo lya muntu liba ng’ettuufu mu maaso ge, naye Mukama apima omutima.
Kvar mann tykkjer at hans eigi ferd er rett, men det er Herren som prøver hjarto.
3 Okukola ebituufu n’eby’amazima kisanyusa Mukama okusinga ssaddaaka.
At folk gjer rett og skil, er meir verdt for Herren enn offer.
4 Amaaso ageegulumiza, n’omutima ogw’amalala, ye ttabaaza y’ababi, era ebyo kwonoona.
Ovmods augo og sjølvgodt hjarta - lampa åt gudlause folk er synd.
5 Enteekateeka z’omunyiikivu zivaamu magoba meereere, naye okwanguyiriza okutalina nteekateeka kuvaamu bwavu.
Umtanke hjå den annsame er berre til vinning, men hastverk berre til tap.
6 Okufuna obugagga n’olulimi olulimba, mpewo buwewo etwalibwa eruuyi n’eruuyi era mutego gwa kufa.
Skattevinning med ljugartunga er ein kvervande pust av deim som søkjer dauden.
7 Obukambwe bw’ababi bulibamalawo, kubanga bagaana okukola eby’ensonga.
Den vald dei gudlause gjer, skal riva deim sjølve burt, for det som er, vil dei ikkje gjera.
8 Ekkubo ly’abazza emisango liba kyamu, naye ery’abataliiko musango liba golokofu.
Skuldig mann gjeng krokut veg, men den reine - han gjer si gjerning beint fram.
9 Okusula ku kasolya k’ennyumba, kisinga okubeera mu nnyumba n’omukazi omuyombi.
Betre å bu i ei krå på taket enn å ha sams hus med trettekjær kvinna.
10 Emmeeme y’omubi yeegomba okukola ebibi; talaga muliraanwa we kisa n’akatono.
Ugudleg manns sjæl hev hug til det vonde, hans næste finn ikkje miskunn hjå honom.
11 Omukudaazi bw’abonerezebwa, atalina magezi agafuna; n’ow’amagezi bw’ayigirizibwa afuna okutegeera.
Refser du spottaren, vert uvitingen vis, og lærer du vismannen, tek han mot kunnskap.
12 Katonda alaba ebifa mu nnyumba y’omubi, era abakozi b’ebibi abazikkiririza ddala.
Ein rettferdig agtar på gudlause-hus, han støyter dei gudlause ned i ulukka.
13 Oyo aziba amatu ge eri okulaajana kw’omwavu, naye alikoowoola nga talina amwanukula.
Dytter du øyra til for armings rop, skal sjølv du ropa og ikkje få svar.
14 Ekirabo ekigabire mu kyama kikakkanya obusungu obungi, n’enguzi ebikiddwa mu munagiro eggyawo ekiruyi ekingi.
Gåva i løyndom stiller vreide, og gjeving i barmen stiller største harmen.
15 Ensonga bwe zisalibwa mu bwenkanya, lye ssanyu eri abatuukirivu, naye kiba kyekango eri abakozi b’ebibi.
Det er ei gleda for rettferdig mann å gjera rett, men ei rædsla for illgjerningsmenner.
16 Omuntu awaba okuva mu kkubo ly’okutegeera, agukira mu bafu.
Den som viller seg burt frå klokskaps veg, han skal hamna i skuggeheimen.
17 Aganza eby’amasanyu anaabanga mwavu, n’oyo ayagala omwenge n’amafuta taligaggawala.
Ein fatigmann vert den som elskar moro, ei vert han rik som elskar vin og olje.
18 Abakozi b’ebibi batuukibwako emitawaana egyandigudde ku balungi, n’ekyandituuse ku b’amazima kituuka ku batali beesigwa.
Den gudlause vert løysepeng for den rettferdige, og utru kjem i staden for den ærlege.
19 Okubeera mu ddungu, kisinga okubeera n’omukazi omuyombi anyiiganyiiga.
Betre å bu i eit øydeland enn hjå arg og trættekjær kvinna.
20 Mu nnyumba y’omutuukirivu mubaamu eby’obugagga eby’omuwendo, naye omusirusiru ebibye byonna abyonoona.
Vismann hev dyre skattar og olje i huset, men uvitingen øyder det upp.
21 Agoberera obutuukirivu n’ekisa, alibeera n’obulamu obukulaakulana n’ekitiibwa.
Den som strævar etter rettferd og miskunn, han skal finna liv og rettferd og æra.
22 Omuntu ow’amagezi alumba ekibuga eky’abazira nnamige, era n’asesebbula enfo yaabwe gye beesiga.
Ein by med kjempor tek vismannen inn, og han bryt ned den borgi som byen lit på.
23 Afuga akamwa ke n’olulimi lwe, yeewoonya emitawaana.
Den som varar sin munn og si tunga, han varar si sjæl frå trengslor.
24 “Mukudaazi,” lye linnya ly’ab’amalala abeeraga, abeetwalira mu kwemanya okw’ekitalo mwe batambulira.
Ein ovmodig og ubljug kallar me spottar, ein som fer fram med ofselegt ovmod.
25 Okwetaaga kw’omugayaavu lwe luliba olumbe lwe, kubanga emikono gye tegyagala kukola.
Lysti åt letingen drep honom sjølv, for henderne hans vil inkje gjera.
26 Olunaku lwonna aba yeegomba kweyongezaako, naye omutuukirivu agaba awatali kwebalira.
Heile dagen snikjer den snikne, men ein rettferdig gjev og sparer inkje.
27 Ssaddaaka y’omubi ya muzizo, na ddala bw’agireeta ng’alina ekigendererwa ekitali kirungi.
Offer frå gudlause er ei gruv, og endå meir når dei samstundes emnar på ilt.
28 Omujulizi ow’obulimba alizikirira, naye ekigambo ky’oyo ayogera eby’amazima kiribeerera emirembe gyonna.
Eit ljugar-vitne skal ganga til grunns, men ein mann som lyder etter, skal få tala alltid.
29 Omuntu omubi yeekazaakaza, naye omuntu ow’amazima yeegendereza amakubo ge.
Gudlaus mann ter seg skamlaus, men den ærlege gjeng sine vegar stødigt.
30 Tewali magezi, newaakubadde okutegeera, wadde ebiteeso ebiyinza okulemesa Mukama.
Det finst ingen visdom og inkje vit og ingi råd imot Herren.
31 Embalaasi etegekerwa olunaku olw’olutalo, naye obuwanguzi buva eri Mukama.
Hesten vert budd til herferdsdagen, men sigeren kjem ifrå Herren.
