< Engero 14 >

1 Omukazi ow’amagezi yeezimbira ennyumba ye, naye omusirusiru eyiye agyemenyera n’emikono gye.
Toda mulher sábia edifica sua casa; porém a tola a derruba com suas mãos.
2 Omuntu atambulira mu bugolokofu atya Mukama, naye ow’amakubo amakyamu anyooma Mukama.
Aquele que anda corretamente teme ao SENHOR; mas o que se desvia de seus caminhos o despreza.
3 Ebigambo by’omusirusiru bye bimuviirako okukubwa, naye eby’abatuukirivu binaabakuumanga.
Na boca do tolo está a vara da arrogância, porém os lábios dos sábios os protegem.
4 Awataba nte nnume ezirima ebyagi biba bikalu, naye emmere ennyingi eva mu maanyi gaazo.
Não havendo bois, o celeiro fica limpo; mas pela força do boi há uma colheita abundante.
5 Omujulizi ow’amazima talimba, naye ow’obulimba ayogera bya bulimba.
A testemunha verdadeira não mentirá, mas a testemunha falsa declara mentiras.
6 Omukudaazi anoonya amagezi n’atagalaba, naye okumanya kwanguyira omuntu ategeera.
O zombador busca sabedoria, mas não [acha] nenhuma; mas o conhecimento é fácil para o prudente.
7 Teweeretereza muntu musirusiru, kubanga tewali by’amagezi biva mu kamwa ke.
Afasta-te do homem tolo, porque [nele] não encontrarás lábios inteligentes.
8 Omutegeevu mugezi kubanga afaayo okutegeera by’akola, naye atalina magezi musirusiru kubanga yeerimba nti amanyi.
A sabedoria do prudente é entender seu caminho; mas a loucura dos tolos é engano.
9 Abasirusiru banyooma okugololwa nga bakoze ensobi, naye abalongoofu baagala emirembe.
Os tolos zombam da culpa, mas entre os corretos está o favor.
10 Buli mutima gumanya okulumwa kwagwo, tewali ayinza kugusanyukirako.
O coração conhece sua [própria] amargura, e o estranho não pode partilhar sua alegria.
11 Ennyumba y’abakozi b’ebibi erizikirizibwa, naye eweema y’abatuukirivu erikulaakulana.
A casa dos perversos será destruída, mas a tenda dos corretos florescerá.
12 Waliwo ekkubo erirabika nga ttuufu eri omuntu, naye ng’enkomerero yaalyo kufa.
Há um caminho que [parece] correto para o homem, porém o fim dele são caminhos de morte.
13 Enseko zandibaawo naye ng’omutima gujjudde ennaku, era n’enkomerero y’essanyu eyinza okufuuka obuyinike.
Até no riso o coração terá dor, e o fim da alegria é a tristeza.
14 Omuntu atalina kukkiriza alisasulwa empeera emusaanira olw’ebikolwa bye, n’omuntu omulungi naye alisasulwa eyiye.
Quem se desvia de coração será cheio de seus próprios caminhos, porém o homem de bem [será recompensado] pelos seus.
15 Ow’amagezi amatono amala gakkiriza buli kigambo ky’awulira, naye omuntu omutegeevu yeegendereza amakubo ge.
O ingênuo crê em toda palavra, mas o prudente pensa cuidadosamente sobre seus passos.
16 Omuntu ow’amagezi atya Mukama n’aleka okukola ebibi, naye omusirusiru yeepankapanka era teyeegendereza.
O sábio teme, e se afasta do mal; porém o tolo se precipita e se acha seguro.
17 Omuntu asunguwala amangu akola eby’obusirusiru, n’omukalabakalaba akyayibwa.
Quem se ira rapidamente faz loucuras, e o homem de maus pensamentos será odiado.
18 Abatalina magezi basikira butaliimu, naye abategeevu batikkirwa engule ey’okumanya.
Os ingênuos herdarão a tolice, mas os prudentes serão coroados [com] o conhecimento.
19 Abakozi b’ebibi balivuunamira abatuukirivu, n’aboonoonyi ne bavuunama mu miryango gy’abatuukirivu.
Os maus se inclinarão perante a face dos bons, e os perversos diante das portas do justo.
20 Omwavu alagajjalirwa abantu nga ne muliraanwa we omutwaliddemu, naye abagagga baba n’emikwano mingi.
O pobre é odiado até pelo seu próximo, porém os amigos dos ricos são muitos.
21 Anyooma muliraanwa we akola kibi, naye alina omukisa oyo asaasira abaavu.
Quem despreza a seu próximo, peca; mas aquele que demonstra misericórdia aos humildes [é] bem-aventurado.
22 Abateekateeka okukola ebibi, tebawaba? Naye okwagala n’amazima binaabeeranga n’abo abateesa okukola obulungi.
Por acaso não andam errados os que tramam o mal? Mas [há] bondade e fidelidade para os que planejam o bem.
23 Buli mulimu ogukolebwa n’amaanyi gubaako amagoba, naye okwogera obwogezi kireeta bwavu bwokka.
Em todo trabalho cansativo há proveito, mas o falar dos lábios só [leva] à pobreza.
24 Abagezi bafuna engule ey’obugagga, naye obusirusiru bw’abatalina magezi buzaala busirusiru.
A coroa dos sábios é a sua riqueza; a loucura dos tolos é loucura.
25 Omujulizi ow’amazima awonya obulamu bw’abantu, naye omujulizi ow’obulimba aba mulimba.
A testemunha verdadeira livra almas, mas aquele que declara mentiras é enganador.
26 Atya Mukama alina ekiddukiro eky’amaanyi, era n’abaana be balibeera n’obuddukiro.
No temor ao SENHOR [há] forte confiança; e será refúgio para seus filhos.
27 Okutya Mukama ye nsulo y’obulamu, kuleetera omuntu okwewala emitego gy’okufa.
O temor ao SENHOR é manancial de vida, para se desviar dos laços da morte.
28 Ekitiibwa kya kabaka kiri mu kuba n’abantu bangi, naye omukulembeze ataba n’abantu abeera mu kabi.
Na multidão do povo está a honra do rei, mas a falta de gente é a ruína do príncipe.
29 Omuntu omugumiikiriza aba n’okutegeera kungi, naye oyo asunguwala amangu ayolesa obusirusiru.
Quem demora para se irar tem muito entendimento, mas aquele de espírito impetuoso exalta a loucura.
30 Omutima ogulina emirembe guwangaaza omuntu, naye obuggya buvunza amagumba ge.
O coração em paz é vida para o corpo, mas a inveja é [como] podridão nos ossos.
31 Omuntu atulugunya abaavu anyooma oyo eyabatonda, naye buli abakwatirwa ekisa, agulumiza Katonda.
Quem oprime ao pobre insulta ao seu Criador; mas aquele que mostra compaixão ao necessitado o honra.
32 Akacwano bwe kajja, omukozi w’ebibi agwa, naye omutuukirivu ne mu kufa aba n’obuddukiro.
Por sua malícia, o perverso é excluído; porém o justo [até] em sua morte mantém a confiança.
33 Amagezi gabeera mu mutima gw’omuntu alina okutegeera, era yeeyoleka ne mu basirusiru.
No coração do prudente repousa a sabedoria; mas ela será conhecida até entre os tolos.
34 Obutuukirivu buzimba eggwanga, naye ekibi kiswaza abantu ab’engeri zonna.
A justiça exalta a nação, mas o pecado é a desgraça dos povos.
35 Kabaka asanyukira omuddu akola eby’amagezi, naye obusungu bwa kabaka bunaabuubuukiranga ku oyo akola ebiswaza.
O rei se agrada do seu servo prudente; porém ele mostrará seu furor ao causador de vergonha.

< Engero 14 >