Engero 14
1 Omukazi ow’amagezi yeezimbira ennyumba ye, naye omusirusiru eyiye agyemenyera n’emikono gye.
sapiens mulier aedificavit domum suam insipiens instructam quoque destruet manibus
2 Omuntu atambulira mu bugolokofu atya Mukama, naye ow’amakubo amakyamu anyooma Mukama.
ambulans recto itinere et timens Deum despicitur ab eo qui infami graditur via
3 Ebigambo by’omusirusiru bye bimuviirako okukubwa, naye eby’abatuukirivu binaabakuumanga.
in ore stulti virga superbiae labia sapientium custodiunt eos
4 Awataba nte nnume ezirima ebyagi biba bikalu, naye emmere ennyingi eva mu maanyi gaazo.
ubi non sunt boves praesepe vacuum est ubi autem plurimae segetes ibi manifesta fortitudo bovis
5 Omujulizi ow’amazima talimba, naye ow’obulimba ayogera bya bulimba.
testis fidelis non mentietur profert mendacium testis dolosus
6 Omukudaazi anoonya amagezi n’atagalaba, naye okumanya kwanguyira omuntu ategeera.
quaerit derisor sapientiam et non inveniet doctrina prudentium facilis
7 Teweeretereza muntu musirusiru, kubanga tewali by’amagezi biva mu kamwa ke.
vade contra virum stultum et nescito labia prudentiae
8 Omutegeevu mugezi kubanga afaayo okutegeera by’akola, naye atalina magezi musirusiru kubanga yeerimba nti amanyi.
sapientia callidi est intellegere viam suam et inprudentia stultorum errans
9 Abasirusiru banyooma okugololwa nga bakoze ensobi, naye abalongoofu baagala emirembe.
stultis inludet peccatum inter iustos morabitur gratia
10 Buli mutima gumanya okulumwa kwagwo, tewali ayinza kugusanyukirako.
cor quod novit amaritudinem animae suae in gaudio eius non miscebitur extraneus
11 Ennyumba y’abakozi b’ebibi erizikirizibwa, naye eweema y’abatuukirivu erikulaakulana.
domus impiorum delebitur tabernacula iustorum germinabunt
12 Waliwo ekkubo erirabika nga ttuufu eri omuntu, naye ng’enkomerero yaalyo kufa.
est via quae videtur homini iusta novissima autem eius deducunt ad mortem
13 Enseko zandibaawo naye ng’omutima gujjudde ennaku, era n’enkomerero y’essanyu eyinza okufuuka obuyinike.
risus dolore miscebitur et extrema gaudii luctus occupat
14 Omuntu atalina kukkiriza alisasulwa empeera emusaanira olw’ebikolwa bye, n’omuntu omulungi naye alisasulwa eyiye.
viis suis replebitur stultus et super eum erit vir bonus
15 Ow’amagezi amatono amala gakkiriza buli kigambo ky’awulira, naye omuntu omutegeevu yeegendereza amakubo ge.
innocens credit omni verbo astutus considerat gressus suos
16 Omuntu ow’amagezi atya Mukama n’aleka okukola ebibi, naye omusirusiru yeepankapanka era teyeegendereza.
sapiens timet et declinat malum stultus transilit et confidit
17 Omuntu asunguwala amangu akola eby’obusirusiru, n’omukalabakalaba akyayibwa.
inpatiens operabitur stultitiam et vir versutus odiosus est
18 Abatalina magezi basikira butaliimu, naye abategeevu batikkirwa engule ey’okumanya.
possidebunt parvuli stultitiam et astuti expectabunt scientiam
19 Abakozi b’ebibi balivuunamira abatuukirivu, n’aboonoonyi ne bavuunama mu miryango gy’abatuukirivu.
iacebunt mali ante bonos et impii ante portas iustorum
20 Omwavu alagajjalirwa abantu nga ne muliraanwa we omutwaliddemu, naye abagagga baba n’emikwano mingi.
etiam proximo suo pauper odiosus erit amici vero divitum multi
21 Anyooma muliraanwa we akola kibi, naye alina omukisa oyo asaasira abaavu.
qui despicit proximum suum peccat qui autem miseretur pauperi beatus erit
22 Abateekateeka okukola ebibi, tebawaba? Naye okwagala n’amazima binaabeeranga n’abo abateesa okukola obulungi.
errant qui operantur malum misericordia et veritas praeparant bona
23 Buli mulimu ogukolebwa n’amaanyi gubaako amagoba, naye okwogera obwogezi kireeta bwavu bwokka.
in omni opere erit abundantia ubi autem verba sunt plurima frequenter egestas
24 Abagezi bafuna engule ey’obugagga, naye obusirusiru bw’abatalina magezi buzaala busirusiru.
corona sapientium divitiae eorum fatuitas stultorum inprudentia
25 Omujulizi ow’amazima awonya obulamu bw’abantu, naye omujulizi ow’obulimba aba mulimba.
liberat animas testis fidelis et profert mendacia versipellis
26 Atya Mukama alina ekiddukiro eky’amaanyi, era n’abaana be balibeera n’obuddukiro.
in timore Domini fiducia fortitudinis et filiis eius erit spes
27 Okutya Mukama ye nsulo y’obulamu, kuleetera omuntu okwewala emitego gy’okufa.
timor Domini fons vitae ut declinet a ruina mortis
28 Ekitiibwa kya kabaka kiri mu kuba n’abantu bangi, naye omukulembeze ataba n’abantu abeera mu kabi.
in multitudine populi dignitas regis et in paucitate plebis ignominia principis
29 Omuntu omugumiikiriza aba n’okutegeera kungi, naye oyo asunguwala amangu ayolesa obusirusiru.
qui patiens est multa gubernatur prudentia qui autem inpatiens exaltat stultitiam suam
30 Omutima ogulina emirembe guwangaaza omuntu, naye obuggya buvunza amagumba ge.
vita carnium sanitas cordis putredo ossuum invidia
31 Omuntu atulugunya abaavu anyooma oyo eyabatonda, naye buli abakwatirwa ekisa, agulumiza Katonda.
qui calumniatur egentem exprobrat factori eius honorat autem eum qui miseretur pauperis
32 Akacwano bwe kajja, omukozi w’ebibi agwa, naye omutuukirivu ne mu kufa aba n’obuddukiro.
in malitia sua expelletur impius sperat autem iustus in morte sua
33 Amagezi gabeera mu mutima gw’omuntu alina okutegeera, era yeeyoleka ne mu basirusiru.
in corde prudentis requiescit sapientia et indoctos quoque erudiet
34 Obutuukirivu buzimba eggwanga, naye ekibi kiswaza abantu ab’engeri zonna.
iustitia elevat gentem miseros facit populos peccatum
35 Kabaka asanyukira omuddu akola eby’amagezi, naye obusungu bwa kabaka bunaabuubuukiranga ku oyo akola ebiswaza.
acceptus est regi minister intellegens iracundiam eius inutilis sustinebit
