Matayo 5
1 Awo Yesu bwe yalaba ng’ebibiina byeyongera obungi, n’alinnya ku lusozi, abayigirizwa be ne bajja gy’ali,
耶稣看见公众纷涌而至跟随他，于是走上山，与门徒们围在一起。
2 n’abayigiriza ng’agamba nti:
他开始教导他们：
3 “Balina omukisa abaavu mu mwoyo, kubanga abo Obwakabaka obw’omu ggulu bwe bwabwe.
“认为自己心灵贫瘠之人有福了，因为天国是他们的。
4 Balina omukisa abali mu nnaku, kubanga abo balisanyusibwa.
心中哀痛之人有福了，因他们必会获得安慰。
5 Balina omukisa abeetoowaze, kubanga abo balisikira ensi.
善良之人有福了，因他们将拥有整个世界。
6 Balina omukisa abalumwa enjala olw’obutuukirivu kubanga abo balikkusibwa.
期盼正确之人有福了，因他们的愿望必将获得满足。
7 Balina omukisa ab’ekisa, kubanga abo balikwatirwa ekisa.
心怀悲悯之人有福了，因他们将获得上帝的怜悯。
8 Balina omukisa abalina omutima omulongoofu, kubanga abo baliraba Katonda.
思想纯净之人有福了，因他们必将看到上帝。
9 Balina omukisa abatabaganya, kubanga abo baliyitibwa baana ba Katonda.
致力于和平之人有福了，因他们将成为上帝之子。
10 Balina omukisa abayigganyizibwa olw’obutuukirivu, kubanga abo obwakabaka obw’omu ggulu bwe bwabwe.”
因正确行事而遭迫害之人有福了，因为天国是他们的。
11 “Mulina omukisa mmwe, bwe banaabavumanga, ne babayigganya, ne baboogerako ebibi ebya buli ngeri, ne babawaayiriza, nga babalanga nze.
如你们因我而受到辱骂，受到迫害，被各种捏造的毁谤所污蔑，你们有福了。
12 Musanyuke era mujaguze kubanga empeera yammwe nnene mu ggulu, ne bannabbi ab’edda bwe baayigganyizibwa bwe batyo.”
你们应当快乐，真正的欢喜，你们将收到上天极大的赏赐——因为他们也是这样逼迫在你们之前的先知。
13 “Mmwe muli munnyo gwa nsi. Naye kale bwe guggwaamu obuka, guliba munnyo nate? Olwo gukasukibwa ebweru ne gulinnyirirwa n’ebigere, nga tegukyalina mugaso gwonna.
你们便是大地的食盐；如盐失了其咸味，怎么还能叫它再咸呢。它会毫无用处，唯有丢到外面任人践踏。
14 “Mmwe muli musana gwa nsi. Ekibuga tekikwekebwa ku lusozi.
你们便是这世上的光。城市立于山上，就无法隐藏。
15 Era omuntu takoleeza ttabaaza ate n’agisaanikirako ekibbo, wabula agiteeka ku kikondo n’emulisiza bonna abali mu nju.
人们点灯，不会将其放在桶的下面，而是要放在灯台上，为房子中的每个人带来光亮。
16 Kale nammwe ebikolwa byammwe ebirungi byakirenga abantu bonna, babirabenga, bagulumize Kitammwe ali mu ggulu.
同样，你应该让你的光照于每个人面前，让他们看到你所做的善事并赞美你的天父。。
17 “Temulowooza nti Najja okuggyawo amateeka ga Musa oba ebya bannabbi. Sajja okubiggyawo wabula okubituukiriza.
不要认为我来是要废除律法和先知之文，我来此不为废除它们，而是为了成就它们。
18 Ddala ddala mbagamba nti Eggulu n’ensi biyinza okuggwaawo, naye ennukuta emu wadde akatonnyeze akamu mu mateeka tebirivaawo okutuusa byonna lwe birituukirira.
我向你们保证，纵使天地走到尽头，但只要一切尚未成就圆满，律法的字句就不会损失分毫。
19 Noolwekyo oyo amenya etteeka erisembayo obutono, n’ayigiriza n’abalala okukola bwe batyo, y’alisembayo mu bwakabaka obw’omu ggulu.
因此，无论是谁，即使废除诫命中最微不足道的一条，然后让其他人也这么做，那么他在天国中必然是最微小之人。但若有人遵行所有诫命，教导其他人也这样做，他在天国中必被成为伟大之人。
20 Naye mbalabula nti Okuggyako ng’obutuukirivu bwammwe businga obw’Abafalisaayo n’obw’abawandiisi, temuliyingira mu bwakabaka bwa mu ggulu.”
我告诉你们，你们的正义 如果不能胜过宗教老师和法利赛人，便注定无法进入天国。
21 “Mwawulira ab’edda bwe baagambibwa nti, ‘Tottanga, na buli anattanga, anaawozesebwa.’
你们听过古时候有这样的律法教诲众人：不可杀人，杀人者必被判罪。
22 Naye mbagamba nti Buli alisunguwalira muganda we aliwozesebwa. Na buli anaagambanga muganda we nti, ‘Laka,’ anaatwalibwa mu lukiiko lw’abakulembeze b’Abayudaaya n’awozesebwa. Na buli anaagambanga nti, ‘Musirusiru,’ asaanidde okusuulibwa mu muliro ogwa ggeyeena. (Geenna g1067)
可我要说的是，向兄弟发怒的人也会被判有罪。一个人若称其兄弟愚蠢，必被公开审判；一个人或在言语上虐待其他人，必将难逃哥和拿之火。 (Geenna g1067)
23 “Bw’obanga oli mu maaso ga Katonda, ng’omuleetedde ekirabo eky’okuwaayo nga ssaddaaka, n’ojjukira nga waliwo gw’olinako ensonga,
所以你在圣坛上献供物之时，如果想起你的兄弟对你不满，
24 ekirabo kyo sooka okireke awo oddeyo omale okumwetondera mutegeeragane, olyoke okomewo oweeyo ekirabo kyo eri Katonda.
那么请在圣坛前放下供物，先与兄弟和好，然后再来献供。
25 “Tegeeragananga mangu n’oyo akuwawaabira nga mukyali mu kkubo aleme kukutwala wa mulamuzi, n’omulamuzi okukuwaayo eri omuserikale, n’omuserikale okukuteeka mu kkomera.
如果你在去法庭的路上，赶快和告你的人和解。否则他会把你交给法官，法官把你交给警官，让你坐牢。
26 Nkutegeeza nti Olibeera omwo okutuusa lw’olimalayo byonna by’obanjibwa.”
实话告诉你们，直到你付掉最后一文钱，你都不能从那里出来。
27 “Mwawulira bwe kyagambibwa nti, ‘Toyendanga!’
你们也听过律法这样的命令：不可奸淫。
28 Naye mbagamba nti Buli muntu atunuulira omukazi n’amwegomba aba amaze okumwendako mu mutima gwe.
可我要告诉你们的是，若你在见到女性时心生淫念，你的心便已对她犯了奸淫之罪。
29 Noolwekyo obanga eriiso Lyo erya ddyo likuleetera okwesittala, liggyeemu olisuule wala. Kubanga kirungi okugenda mu ggulu ng’ebitundu byo ebimu tobirina okusinga okugenda nabyo byonna mu ggeyeena. (Geenna g1067)
若是你的右眼导致你犯罪，就把它挖出来丢掉；宁可失去一部分躯体，也好于全身被丢入哥和拿。 (Geenna g1067)
30 Era obanga omukono gwo ogwa ddyo gukukozesa ebibi, kirungi okugutemako ogusuule wala. Okugenda mu ggulu ng’ekitundu ky’omubiri gwo ekimu tokirina kisinga okugenda mu ggeyeena n’ebitundu by’omubiri gwo byonna. (Geenna g1067)
若你的右手犯罪，就把它砍下来丢掉；宁可失去一部分躯体，也好于全身被丢入哥和拿。 (Geenna g1067)
31 Kyagambibwa nti, ‘Buli anaagobanga mukazi we, anaawanga omukazi oyo ebbaluwa ey’okumugoba.’
律法还规定：男人若休妻，应当给她出休书。
32 Naye mbagamba nti Buli anaagobanga mukazi we wabula olw’obwenzi anaabanga amwenzesezza, n’oyo anaawasanga omukazi gwe bagobye anaabanga ayenze.”
但我要说的是，如不是因她不贞而休妻，就是让她去犯奸淫之罪；无论谁娶了被休的妇人，也是做出了奸淫行为。
33 “Mwawulira bwe kyagambibwa ab’edda nti, ‘Buli kye weeyamanga eri Mukama okituukirizanga.’
你还听说过很久以前有这样的律法：不可说违背心意之语。你承诺主的誓言必要兑现。
34 Naye mbagamba nti: Temulayiranga n’akatono! Temulayiranga ggulu, kubanga ye ntebe y’obwakabaka bwa Katonda.
可我要说，任何时候都不要发誓，不可指天发誓，因天为上帝的王座；
35 Temulayiranga nsi, kubanga y’entebe y’ebigere bye. Temulayiranga Yerusaalemi, kubanga ky’ekibuga kya Kabaka omukulu.
不可指地发誓，因为地是上帝的脚凳；不可指耶路撒冷发誓，因为它是伟大国王的城市；
36 Era tolayiranga mutwe gwo, kubanga toyinza na kufuula luviiri lwo olumu okuba olweru oba oluddugavu.
不可指着自己的头发誓，因你无法让任何一根头发变白或变黑。
37 Naye muddangamu buzzi nti, ‘Weewaawo.’ Oba nti, ‘Si weewaawo’. Kubanga bw’ogezaako okukakasa ebigambo byo n’okulayira kiraga nti waliwo ekitali kituufu.”
只需回答‘是’或‘否’，再多说一句就来自恶魔。
38 “Mwawulira nga kyagambibwa nti, ‘Omuntu bw’anaggyangamu eriiso lya munne n’erirye linaggibwangamu. Oba omuntu bw’anaaggyangamu erinnyo lya munne, n’erirye banaalikuulangamu.’
你们也听过这样的律法：以眼还眼，以牙还牙。
39 Naye mbagamba nti, Temuwakananga na mubi, naye omuntu bw’akukubanga oluyi ku ttama erya ddyo omukyusizanga n’ettama eryokubiri.
可我要说，不要与恶人对抗，若有人打你右脸，将另一边转过来让他打；
40 Omuntu bw’ayagalanga okuwoza naawe atwale essaati yo, omulekeranga n’ekkooti yo.
若有人到法庭控告你，想拿走你的衣衫，那就把外套也给他好了。
41 N’oyo akuwalirizanga okumwetikkirako omugugu gwe kilomita emu, omutwalirangako n’eyokubiri.
若有人要强迫你走一里路，就陪他走两里。
42 Akusaba omuwanga, n’oyo ayagala okukwewolako tomukubanga mabega.”
若有求你，就给他想要的；若有人想从你处借走什么，不要拒绝。
43 “Mwawulira ab’edda bwe baagambibwa nti, ‘Yagalanga muliraanwa wo, naye okyawenga mulabe wo.’
你们听过这样的律法：爱你的邻居，憎恨你的仇敌。
44 Naye nze mbagamba nti, Mwagalenga abalabe bammwe! Musabirenga ababayigganya!
可是我要告诉你：要爱你的仇敌，为迫害你的人祈祷，
45 Bwe mulikola bwe mutyo muliba baana ba Kitammwe ali mu ggulu. Kubanga omusana gwe agwakiza abalungi n’ababi, era n’enkuba agitonnyeza ab’amazima n’abatali ba mazima.
这样你才能成为天父的孩子。因天父让太阳照耀好人也照耀恶人；赐雨给正义之人，也给不义之人。
46 Bwe mwagala ababaagala bokka, mufunamu ki? N’abawooza bwe bakola bwe batyo.
如果只爱那些爱你之人，你又会得到什么好处？税吏不也是这样做的吗？
47 Era bwe munaalamusanga baganda bammwe bokka, munaaba mulina njawulo ki n’abalala? Kubanga ne bannamawanga bwe bakola bwe batyo.
如果你们只与家人温言细语，你和其他人又有何区别？任何异教徒都会这样做！
48 Naye mmwe kibagwanira okubeeranga abatuukirivu nga Kitammwe ali mu ggulu bw’ali Omutuukirivu.”
所以你们要成长，成为真正值得信赖之人，一如你们的天父般值得信赖。”
