< Makko 4 >

1 Ate era n’atandika okuyigiriza ku lubalama lw’ennyanja. Ekibiina ky’abantu kinene nnyo ne bakuŋŋaana okumwetooloola. Kyeyava alinnya mu lyato n’ayigiriza ng’atudde omwo.
Jesus desceu de novo ao Lago [da Galileia ]e começou a ensinar as pessoas. [Enquanto fazia isso], uma grande multidão se congregou em volta dele. Por isso ele entrou num barco no lago, e lá se sentou [para poder ensinar a multidão desde o próprio barco]. Ao mesmo tempo, a multidão ficava na praia, perto do lago.
2 Yabayigirizanga ebintu bingi mu ngero. N’abayigiriza ng’agamba nti,
Então ele ensinou muitas coisas às pessoas por meio de comparações e exemplos. Durante o ensino, ele lhes contou este exemplo:
3 “Muwulirize. Waaliwo omulimi eyafuluma okusiga ensigo.
– Pensem [sobre o significado da seguinte parábola: ]Um fazendeiro saiu ao campo dele para semear.
4 Bwe yali ng’azimansa ng’asiga mu nnimiro, ezimu ne zigwa ku mabbali g’ekkubo ennyonyi ne zijja ne zizirya.
Ao semear, uma parte da semente caiu na pista e ficou exposta. Então vieram alguns pássaros e comeram aquela semente.
5 N’endala ne zigwa ku ttaka ery’ekyaziyazi awatali ttaka lingi, ezo ne zimera mangu kubanga tezaali mu ttaka gwanvu.
Outra parte da semente caiu nas pedras, onde faltava solo. Logo as sementes brotaram porque o sol esquentava rapidamente o solo pouco profundo.
6 Awo omusana bwe gwayaka ne zikalirawo, kubanga emirandira gyali kungulu.
Depois, quando o sol subiu alto, as plantinhas se queimaram e murcharam por falta de raízes profundas.
7 Endala ne zigwa mu maggwa. Awo ensigo ne zikula kyokka amaggwa ne gazitta ne zitabala bibala.
Enquanto esse homem semeava, outra parte da semente caiu num solo contendo muitas raízes de espinhos. Os espinhos cresceram e sufocaram as plantinhas, após a semente germinar. Portanto, a(s) semente/plantinhas não produziram grãos.
8 Endala ne zigwa ku ttaka eddungi, ezo ne zibala ebibala, ezimu emirundi amakumi asatu, endala emirundi nkaaga, n’endala kikumi.”
E enquanto ele semeava, outra parte da semente caiu numa terra bem boa. Como resultado, ela brotou, cresceu, e chegou a produzir muitíssimo fruto. Especificamente, algumas das plantas deram 30 [grãos], outras deram 60 [grãos ]e algumas deram 100 [grãos].
9 N’abagamba nti, “Oyo alina amatu agawulira awulire.”
Então Jesus disse: - Se vocês quiserem entender isto, devem [considerar com cuidado] aquilo que acabam de ouvir.
10 Awo bwe yasigala yekka, abayigirizwa be ekkumi n’ababiri n’abantu abalala, ne bamubuuza amakulu g’engero ezo ze yabagerera.
Depois disso, quando Jesus estava sozinho, os doze [discípulos ]e [outras ]pessoas que acompanhavam Jesus lhe perguntaram sobre o significado da parábola.
11 Yesu n’abagamba nti, “Mmwe muweereddwa omukisa okumanya ekyama ekifa ku bwakabaka bwa Katonda ekyakisibwa abantu abalala abali ebweru waabwo.”
Ele disse a eles: - A vocês faço entender como Deus reina soberano, algo que antigamente não se entendia. Mas digo isto [somente ]em figuras àqueles que ainda não se submeteram às regras de Deus.
12 “Balaba bulabi naye nga tebeetegereza, era n’okuwulira bawulira naye tebategeera, si kulwa nga bakyuka ne basonyiyibwa.”
Como resultado, é bem [como o profeta escreveu]: “Embora eles vejam [o que faço], e ouvem o que falo, [não entendem o significado]; por isso não se arrependem dos seus pecados para que Deus possa perdoar”.
13 “Kale obanga temutegedde makulu ga lugero luno olwangu bwe luti mulitegeera mutya endala ze ŋŋenda okweyambisa nga njigiriza?
Também disse a eles: - [Fico decepcionado por ]vocês não entenderem este exemplo, pois se não entendem isto com certeza não vão entender nenhuma das minhas [outras ]parábolas. [Portanto, vou explicar a vocês].
14 Omusizi asiga ekigambo y’asiga.
No exemplo que contei, o fazendeiro que semeia os grãos representa uma pessoa que declara a mensagem de Deus.
15 Ate ensigo ezaagwa ku mabbali g’ekkubo, be bawulira ekigambo, amangwago Setaani n’ajja n’akibatwalako.
Acontece com algumas pessoas que [ouvem ]a mensagem [de Deus ]exatamente aquilo que aconteceu à semente que caiu na pista. [Especificamente], ao ouvirem a mensagem, vem logo Satanás e faz com que se esqueçam daquilo que ouviram.
16 Ate ensigo ezaagwa ku byaziyazi, gy’emitima gy’abantu abawulira ekigambo amangwago ne bakyaniriza n’essanyu.
Acontece com outras pessoas exatamente aquilo que aconteceu quando a semente caiu na terra cheia de pedras, [sem muito solo. Especificamente, embora ]recebam com alegria a mensagem de Deus,
17 Naye tebalina mirandira, babeera bulungi okusooka, naye olutuukibwako ebizibu oba okuyigganyizibwa olw’ekigambo amangwago babivaako.
creem apenas superficialmente na mensagem dele; portanto, como as plantas que precisam de boas raízes, eles creem na mensagem de Deus por pouco tempo. O que acontece é que, quando outras pessoas causam sofrimento para estas pessoas, ou quando são perseguidas por outros, elas logo deixam de crer na mensagem de Deus.
18 Ate endala ezaagwa mu maggwa, be bawulira ekigambo,
Acontece com outras pessoas exatamente o que aconteceu à semente que caiu na terra contendo raízes de espinhos. Especificamente, embora tais pessoas ouçam a mensagem de Deus,
19 naye okweraliikirira n’okusikirizibwa eby’obugagga n’okwegomba ebintu ebirala, bizikiriza ekigambo ne kitabala bibala. (aiōn g165)
elas se preocupam somente sobre aquilo que pertence a este mundo porque desejam ser ricas, possuindo muitas outras coisas; o resultado é que elas se esquecem da mensagem de Deus e deixam de fazer as coisas que agradam a Deus durante as suas vidas. (aiōn g165)
20 Ettaka eddungi gy’emitima gy’abantu abawulira ekigambo ne bakkiririza ddala era ne bavaamu ebibala, emirundi amakumi asatu, abalala emirundi nkaaga, n’abalala kikumi.”
Finalmente, acontece com outras pessoas exatamente o que aconteceu quando a semente caiu na terra boa. [Especificamente, por ]ouvirem a mensagem de Deus, aceitando [e acreditando ]aquilo que ouviram, elas fazem as coisas que agradam a Deus durante as suas vidas, [como as boas plantas que produziram 30, 60 ou 100 grãos.]
21 Awo Yesu n’ababuuza nti, “Waliwo omuntu akoleeza ettaala n’agivuunikako ekibbo oba n’agiteeka wansi w’ekitanda? Naye omuntu bw’akoleeza ettaala tagiteeka ku kikondo waggulu?
Ele também disse a eles [em figuras]: - As pessoas não [acendem ]uma lamparina para depois trazer [para casa ]e colocar debaixo de um cesto ou de uma cama. Ao invés disso, elas acendem a lamparina para colocar num lugar onde possa iluminar a casa.
22 Kubanga buli kintu kyonna ekikolebwa mu kyama kaakano, ekiseera kirituuka ne kiragibwa mu lwatu.
De igual forma, [Deus deseja que tudo que as demais pessoas ainda não sabem sobre a mensagem dele, mas que vocês já sabem], seja divulgado [a elas mais tarde]; quer dizer, que tudo aquilo que ainda é segredo [para elas agora ]possa ser bem conhecido [depois].
23 Alina amatu agawulira awulire.
Se vocês quiserem entender isto, devem considerar com cuidado aquilo que acabam de ouvir.
24 Naye mwegendereze ebyo bye mbayigiriza.
Então ele disse a eles: - Pensem bem naquilo que digo [a vocês], pois Deus vai deixar que vocês entendam na medida em que prestam atenção naquilo que digo, e Deus vai fazer com que vocês entendam ainda mais.
25 Alina aliweebwa na buli atalina aliggyibwako n’ebyo by’alina.”
Quando alguém presta atenção naquilo que digo e entende bem, Deus vai capacitá-lo para entender mais; mas, quando uma pessoa não presta atenção naquilo que digo, vai esquecer até aquilo que já sabe.
26 Awo Yesu n’abagamba nti, “Obwakabaka bwa Katonda bufaanaanyirizibwa n’omusizi asiga ensigo mu ttaka.
Jesus disse também: [– Vou ilustrar como vai crescer aos poucos o número de pessoas ]sobre quem Deus governa soberanamente, [até o dia quando Deus vai julgar as pessoas]. Um homem planta sementes no solo.
27 Ekiro yeebaka, n’emisana ne yeekolera by’ayagala, mu kiseera ekyo kyonna ensigo ziba zimera, naye ate nga takimanyi.
Depois ele dorme todas as noites e se levanta todos os dias sem se preocupar. Ao mesmo tempo, as sementes brotam, crescem e produzem frutos, não sabendo ele como isso aconteceu.
28 Ku bwalyo ettaka lireeta ekibala. Ensigo zisooka kusindika bulimi bwazo okuva mu ttaka, amatabi ne gajjako ebirimba by’eŋŋaano.
Especificamente, os talos aparecem, depois as espigas e, por último, o grão cheio na espiga.
29 Eŋŋaano bw’eyengera omusizi ayanguwa mangu n’akwata akayuuyo, kubanga amakungula gatuuse.”
Quando os grãos estão maduros, ele manda ceifeiros pois está na hora de ceifar os grãos.
30 Awo Yesu n’ayongera n’abagamba nti, “Obwakabaka bwa Katonda tunaabugeraageranya na ki? Oba tukozese lugero ki okubunnyonnyola?
Depois Jesus falou [com um exemplo]: [– Vou falar com vocês usando outro exemplo ]para mostrar [como o número de pessoas ]governadas por Deus de forma soberana [vai aumentar]; [espero que ]este exemplo possa mostrar isso a vocês.
31 Bufaananyizibwa n’akasigo aka kaladaali! Kubanga newaakubadde katono nnyo okusinga ensigo zonna ez’oku nsi,
O número de pessoas aumenta como cresce uma sementinha de mostarda.
32 naye kavaamu omuti omunene nga gulina amatabi amanene, ennyonyi ez’omu bbanga mwe ziyinza okuzimba ebisu byazo.”
Mesmo sendo uma das menores sementes da terra, [ela se torna uma planta imensa quando crescida]. Especificamente, é plantada, logo brota e fica sendo a maior das plantas anuais. Ela bota grandes ramos, tão grandes que os pássaros podem fazer ninhos à sombra dela.
33 Yesu n’abuulira abantu ekigambo kya Katonda ng’akozesa engero nnyingi ezifaanana ng’ezo, nga bwe baasobolanga okuwulira.
Com muitos exemplos como estes, Jesus falou de Deus [às pessoas. Ele lhes contou ]tudo quanto eram capazes de entender.
34 Yesu bwe yabanga ayigiriza ebibiina yakozesanga engero, naye bwe yaddanga ebbali n’abayigirizwa be n’abannyonnyola amakulu agali mu ngero ezo.
Ele falava com as pessoas somente através de exemplos, mas explicava todas as comparações aos seus próprios discípulos em particular.
35 Ku lunaku olwo obudde nga buwungedde Yesu n’agamba abayigirizwa be nti, “Tuwunguke tulage emitala.”
Naquele mesmo dia, ao anoitecer, Jesus disse [aos seus discípulos]: - Vamos no barquinho ao outro lado do Lago da Galileia.
36 N’aleka awo ekibiina, abayigirizwa be ne balinnya mu lyato Yesu mwe yali ne bagenda naye. Abantu abamu ne babagobera mu maato agaabwe.
Eles deixaram a multidão e entraram no barco, onde Jesus se encontrava, sem outros preparativos; logo depois saíram. Outras pessoas iam com eles em outros barcos.
37 Amangwago omuyaga mungi nnyo ne gukunta n’amayengo amagulumivu ne geeyiwa mu lyato ne libulako katono okujjula amazzi.
Começou a soprar um vento forte, e as ondas estavam entrando no barco; assim, o barco logo ficou quase cheio de água.
38 Yesu yali agalamidde emabega mu lyato nga yeezizise omutto yeebase. Awo abayigirizwa be ne bamuzuukusa nga bagamba nti, “Omuyigiriza, ggwe tofaayo nga ffenna tugenda okusaanawo?”
Jesus ficava na popa do barco, dormindo, com a cabeça numa almofada. Por isso eles o acordaram e disseram: - Mestre, você deve estar preocupado, pois logo vamos morrer!
39 N’azuukuka n’aboggolera omuyaga n’agamba ennyanja nti, “Tteeka, sirika.” Omuyaga ne gusirika n’ennyanja n’eteekera ddala.
Jesus se levantou e ordenou ao vento e às ondas: - Calma! Fiquem quietos! O vento parou, e o lago ficou bem calmo.
40 N’ababuuza nti, “Lwaki mutidde? Temunnaba kubeera na kukkiriza?”
Ele disse aos discípulos: - Estou decepcionado por causa do medo de vocês, pois nem acreditam que posso salvá-los.
41 Ne batya nnyo, ne beebuuza nti, “Ono ye ani, embuyaga n’ennyanja gwe bigondera?”
Eles ficaram espantados e disseram uns aos outros: - Que homem maravilhoso! Não somente os demônios, como também o vento e as ondas, obedecem a ele!

< Makko 4 >