< Lukka 9 >

1 Awo olunaku lwali lumu Yesu n’ayita abayigirizwa be ekkumi n’ababiri bonna awamu, n’abawa obuyinza okugoba baddayimooni ku bantu n’okuwonya endwadde.
[Certo dia ]Jesus chamou os seus doze [apóstolos ]e deu a eles poder para expulsar todo [tipo de ]demônio e para curar [pessoas com ]doenças. Ele lhes deu autoridade de fazer isso.
2 N’abawa obuyinza n’abatuma bagende bategeeze abantu ebigambo by’obwakabaka bwa Katonda era bawonye n’abalwadde.
[Antes dele ]enviá-los para curar as pessoas e dizer a elas [o que significava ]deixar que Deus governasse/controlasse por completo [as vidas delas], ele disse a eles,
3 N’abalagira nti, “Temwetwalira kintu kyonna nga mugenda, wadde omuggo, oba ensawo, oba emmere, wadde ffeeza wadde essaati ebbiri.
“Não levem coisas para sua viagem. Não levem uma bengala nem uma sacola [de viajante ]nem pão/comida, nem dinheiro. Não levem [uma camisa extra/roupas extras].
4 Na buli nnyumba mwe muyingiranga, mubeerenga omwo, era mwe muba muvanga.
Sempre quando entram em uma casa [para se hospedar ali], fiquem naquela casa até saírem daquela cidade.
5 Bwe muyingiranga mu kibuga, abantu baamu ne batabaaniriza, mubaviirenga, era bwe mubanga mufuluma mu kibuga ekyo mukunkumulanga enfuufu ku bigere byammwe, ebe omujulirwa eri bo.”
[Nas cidades ]onde não recebem vocês bem, saiam daquelas cidades. Quando saírem, sacudam o pó dos seus pés [para dizer a eles que Deus vai castigá-los].”
6 Ne bagenda nga bava mu kibuga ekimu nga badda mu kirala, nga babuulira Enjiri buli wamu era nga bawonya.
Então eles saíram e viajaram por muitas aldeias. Em todos os lugares [onde foram, ]falaram a boa mensagem de Deus às pessoas e curaram os doentes.
7 Awo Kerode eyali afuga Ggaliraaya bwe yawulira ebintu ebyo byonna, n’asoberwa, kubanga abantu abamu baali bagamba nti, “Yokaana azuukidde mu bafu,”
Herodes [Antipas], o governador/chefe do distrito da [Galileia], ouviu/soube das coisas que [Jesus e os discípulos dele ]estavam fazendo. [Ele antes tinha mandado que seus soldados executassem/matassem João o batizador, e por isso agora ]ele estava perplexo, porque alguns diziam que João estava vivo outra vez [e estava fazendo esses milagres. ]
8 n’abalala nti, “Eriya yali alabise,” n’abalala nti, “Omu ku bannabbi ab’edda azuukidde mu bafu.”
Outros diziam que [o profeta ]Elias tinha aparecido outra vez [e estava fazendo-os]. Outros diziam que um dos [outros ]profetas antigos tinha ficado vivo de novo [e estava fazendo esses milagres].
9 Naye Kerode ne yeebuuza nti, “Yokaana namutemako omutwe; naye ate kale ono ye ani gwe mpulirako ebigambo bino byonna?” N’ayagala okulaba Yesu.
Porém Herodes disse, “[Não pode ser João que está fazendo essas coisas], porque [mandei os meus soldados ]cortarem a sua cabeça. Então quem é que está fazendo esses [milagres ]de que estou ouvindo?” Por isso ele queria ver [Jesus].
10 Awo abatume bwe baakomawo ne bategeeza Yesu bye baakola. Yesu n’abatwala mu kyama ne bagenda bokka mu kibuga ekiyitibwa Besusayida.
Quando os apóstolos voltaram [de sua viagem a várias cidades, ] contaram a Jesus as coisas que tinham feito. Aí ele os levou e foram sozinhos [de barco ]a uma cidade chamada Betsaida.
11 Naye ebibiina bwe baakitegeera ne kimugoberera. Yesu n’abaaniriza, n’abayigiriza ebigambo ebikwata ku bwakabaka bwa Katonda, n’abaali abalwadde n’abawonya.
Quando as multidões [de pessoas que tinham estado com Jesus ]souberam disso, eles o seguiram [por terra. Quando chegaram aonde ele estava], ele os recebeu bem. Ele os ensinou sobre como Deus um dia vai governar como rei/ter autoridade completa [sobre as vidas das pessoas]. Ele também curou as pessoas doentes.
12 Obudde bwe bwawungeera abayigirizwa ekkumi n’ababiri ne bajja gy’ali ne bamugamba nti, “Abantu bagambe bagende mu bibuga ebyetoolodde wano ne mu byalo beefunire we banaafuna ku mmere n’okusula, kubanga wano tuli mu ttale jjereere.”
À tardinha, os doze [apóstolos ]foram a [Jesus ]e disseram, “Não há nada neste lugar, portanto mande as pessoas embora para que possam ir às aldeias e outros lugares por aqui e acharem comida e lugares para se hospedarem.”
13 Yesu n’abaddamu nti, “Mmwe mubawe ekyokulya!” Abayigirizwa be ne bamuddamu nti, “Wano tulinawo emigaati etaano gyokka n’ebyennyanja bibiri, mpozi nga tugenda tugulire abantu bano bonna emmere.”
Mas ele disse a eles, “[Não], vocês mesmos deem algo para eles comerem!” Eles responderam, “Nós (excl) temos apenas cinco pãezinhos e dois peixes [cozidos]. Será que o senhor vai nos [dar bastante dinheiro ]para ir a algum lugar e comprar comida para todas estas pessoas?
14 Waaliwo abasajja ng’enkumi ttaano. Naye Yesu n’agamba abayigirizwa be nti, “Mutuuze abantu mu bibiina by’abantu ng’amakumi ataano buli kimu.”
Havia ali mais ou menos cinco mil pessoas. Ele respondeu aos discípulos, “[Não, ]diga às pessoas para se sentarem. Diga para eles se sentarem em grupos, com mais ou menos 50 pessoas em cada grupo.”
15 Abayigirizwa ne bakola bwe batyo, bonna ne batuula.
Depois que disseram isso às pessoas, todas elas se sentaram.
16 Awo Yesu n’addira emigaati etaano n’ebyennyanja ebibiri n’atunula eri eggulu, ne yeebaza, n’amenyaamenya emigaati n’ebyennyanja, n’awa abayigirizwa be bagabule abantu.
Aí ele pegou os cinco pães e os dois peixes. Olhou para o céu e deu graças a [Deus ]por eles. Aí ele os quebrou [em pedaços ]e deu aos discípulos para que eles os distribuíssem às pessoas.
17 Bonna ne balya ne bakkuta, era obutundutundu obwalema bwe bwakuŋŋaanyizibwa ne bujjuza ebisero kkumi na bibiri.
[Depois que eles fizeram isso], as pessoas comeram até ficarem satisfeitas. Então os discípulos recolheram doze cestos dos pedaços quebrados que sobraram.
18 Lwali lumu Yesu bwe yali ng’asaba yekka kyokka nga n’abayigirizwa be bali awo, n’ababuuza nti, “Ebibiina bimpita ani?”
Certo dia Jesus estava orando em um lugar onde somente os discípulos estavam com ele. Ele perguntou a eles, “As multidões [de pessoas, quem é que ]dizem que eu [realmente ]sou/o que é que dizem sobre a minha [identidade]?”
19 Ne baddamu nti, “Abamu bagamba nti Yokaana Omubatiza, abalala nti Eriya, ate nga waliwo abagamba nti omu ku bannabbi ab’edda y’azuukidde.”
Eles responderam, “Alguns dizem que o senhor é João o batizador [que tem vivido de novo]. Outros dizem que o senhor é [o profeta ]Elias [que tem voltado]. Outros dizem que o senhor é um dos [outros ]profetas que vivia muito tempo atrás e que está vivo outra vez.”
20 Yesu kwe kubabuuza nti, “Naye mmwe mumpita ani?” Peetero n’addamu nti, “Ggwe Kristo wa Katonda.”
Ele perguntou a eles, “E vocês? Quem vocês dizem que eu sou?” Pedro respondeu, “O senhor é o Messias que [tem vindo de ]Deus.”
21 Awo Yesu n’abakuutira, ng’abalagira obutakitegeezaako muntu yenna,
Então Jesus disse a eles com firmeza que não dissessem isso para ninguém [ainda].
22 n’abategeeza nti, “Kigwanidde, Omwana w’Omuntu, okubonaabona ennyo, n’okugaanibwa abakulembeze b’Abayudaaya, ne bakabona abakulu, n’abannyonnyozi b’amateeka, n’okuttibwa, naye ku lunaku olwokusatu okuzuukizibwa!”
Então ele disse, “[Mesmo que ]eu seja aquele que vim do céu, é necessário que eu sofra muito, e que os anciãos [judaicos ]e os sacerdotes principais e os homens que ensinam as leis [judaicas ]me rejeitem. É necessário que [as pessoas ]me matem, e que eu torne a viver no terceiro dia [depois disso].”
23 Era bonna n’abagamba nti, “Omuntu yenna ayagala okungoberera asaana yeefiirize yekka yeetikke omusaalaba gwe buli lunaku, angoberere!
Então ele disse a todos eles, “Se alguém quiser ser o meu discípulo, ele precisa fazer [não só ]o que ele mesmo quer fazer. Ele tem que estar disposto todos os dias a [deixar que outros o façam mal E o envergonhem. É isso que os outros fazem aos piedosos quando fazem com que ]carreguem uma cruz e depois os matam em cima dela. É o que precisa fazer qualquer um que quiser ser o meu discípulo.
24 Kubanga buli ayagala okulokola obulamu bwe, alibufiirwa. Na buli alifiirwa obulamu bwe ku lwange alibulokola.
Aquele que tenta salvar a sua vida [negando que é meu quando as pessoas querem matá-lo porque pertence a mim ]nunca vai viver [eternamente], mas aquele que eles matarem por ser meu [discípulo ]vai viver [para sempre comigo].
25 Kubanga omuntu kirimugasa ki okulya ensi yonna, naye n’afiirwa obulamu bwe?
As pessoas podem ganhar tudo [quanto querem ]neste mundo, mas [realmente não estão ganhando nada/será que estão realmente ganhando algo ]se não ganharem a vida eterna por [se tornarem meus discípulos].
26 Buli alinkwatirwa ensonyi, nze n’ebigambo byange, n’Omwana w’Omuntu, alimukwatirwa ensonyi, bw’alijja mu kitiibwa kye ne mu kya Kitaawe ne mu kya bamalayika abatukuvu.
Se alguém rejeitar a minha mensagem e recusar dizer [que pertence ]a mim, [eu], aquele que vim do céu, também vou deixar de dizer que ele pertence a mim quando eu voltar com os santos anjos e tiver o esplendor glorioso que tem o meu Pai.
27 “Naye ddala ddala mbagamba nti abamu ku abo abayimiridde wano waliwo abatalirega ku kufa okutuusa nga bamaze okulaba obwakabaka bwa Katonda.”
Mas ouçam com cuidado! Alguns de vocês que estão aqui agora vão ver Deus governar [de muitas maneiras ]poderosas antes que morram.
28 Awo nga wayiseewo ng’ennaku munaana, Yesu n’atwala Peetero ne Yokaana ne Yakobo ne bambuka ku lusozi okusaba.
Mais ou menos uma semana depois de [Jesus ]dizer estas coisas, ele levou Pedro e Tiago e João, [o irmão de Tiago], e os guiou para um monte para que ele pudesse orar [ali].
29 Bwe yali ng’asaba endabika y’amaaso ge n’ekyusibwa, ebyambalo bye ne byeruka ne bitukula nnyo era ne byakaayakana.
Enquanto ele orava, o rosto dele parecia muito diferente para eles. Sua roupa ficou brilhante como um relâmpago.
30 Awo abantu babiri ne balabika nga banyumya ne Yesu, omu yali Musa n’omulala Eriya,
[De repente ]dois homens apareceram que tinham o brilho [do céu ]ao seu redor. Eles eram [profetas que tinham vivido muito tempo atrás], Moisés e Elias.
31 abaali bamasamasa mu kitiibwa kyabwe nga boogera ku kufa kwa Yesu, kwe yali agenda okutuukiriza mu Yerusaalemi.
Começaram a falar com Jesus sobre como [ele ia realizar o que Deus tinha planejado ]quando morresse [pouco tempo depois ]em Jerusalém.
32 Peetero ne banne otulo twali tubakutte era nga beebase, Bwe baazuukuka ne balaba ekitiibwa kya Yesu n’abantu ababiri abaali bayimiridde naye.
Pedro e os outros [discípulos ]que estavam com ele estavam dormindo profundamente. Quando acordaram, viram o brilho [de Jesus]. Eles também viram os dois homens em pé com ele.
33 Awo Musa ne Eriya bwe baali bagenda, Peetero nga tamanyi ne kyayogera, n’agamba nti, “Mukama wange kirungi ffe okubeera wano. Ka tuzimbe wano ensiisira ssatu, emu yiyo, endala ya Musa n’endala ya Eriya!”
Quando [Moisés e Elias ]estavam começando a deixar Jesus, Pedro disse a ele, “Senhor, é maravilhoso nós estarmos aqui! Por isso deixe-nos construir três barracas. Uma [vai ser ]para o senhor, uma [vai ser ]para Moisés, e uma [vai ser ]para Elias!” Mas na verdade ele não sabia o que estava dizendo.
34 Naye yali akyayogera ebyo ekire ne kibabikka, abayigirizwa ne bajjula okutya nga kibasaanikidde.
Enquanto ele dizia isso, uma nuvem [brilhante ]apareceu e os cobriu. Os discípulos ficaram com medo quando a nuvem os envolveu.
35 Eddoboozi ne liva mu kire ne ligamba nti, “Ono ye Mwana wange, gwe nneeroboza, mumuwulirize!”
[Deus ][MTY/EUP] falou com eles da nuvem, dizendo, “Este é meu Filho/amado. É ele quem tenho escolhido [para fazer uma grande obra para mim]. Portanto, ouçam-no!”
36 Eddoboozi bwe lyasiriikirira, Yesu n’asigalawo yekka. Abayigirizwa abo bye baalaba ne bye baawulira ne babikuuma mu mitima gyabwe, ne batabibuulirako muntu yenna mu kiseera ekyo.
Depois de [Deus ][MTY/EUP] terminar de dizer isso, Os três discípulos viram que somente Jesus estava ali. Eles não disseram para ninguém o que tinham visto até muito mais tarde.
37 Awo enkeera bwe baakomawo nga bava ku lusozi, ekibiina ekinene ne kijja okusisinkana Yesu.
No dia seguinte, depois deles descerem do monte, um grupo grande [de pessoas ]foram encontrar-se com Jesus.
38 Omusajja eyali mu kibiina n’ayogerera waggulu ng’agamba nti, “Omuyigiriza, nkwegayiridde tunula ku mutabani wange ono kubanga yekka gwe nnina.
Então um homem da multidão exclamou, “Mestre, peço que o Senhor [faça algo para ajudar ]o meu filho! Ele é meu único filho!
39 Kubanga ddayimooni buli bbanga amukwata n’amuwowogganya, era n’amukankanya n’abimba ejjovu n’amusuula eri era tayagala kumuleka, amumaliramu ddala amaanyi.
Às vezes de surpresa um Espírito mal agarra nele e o [faz ]gritar. O Espírito mal o sacode violentamente e faz ele babar. O Espírito não sai até o meu filho ficar completamente exausto.
40 Neegayiridde abayigirizwa bo bamumugobeko, naye ne batasobola.”
Pedi aos seus discípulos [que estavam aqui ]que eles expulsassem [o demônio], mas não podiam fazer isso.”
41 Awo Yesu n’addamu nti, “Mmwe omulembe ogutakkiriza era ogwakyama, ndibeera nammwe kutuusa ddi? Era ndibagumiikiriza kutuusa ddi? Leeta wano omwana wo.”
Jesus respondeu, “[Estou muito triste que], mesmo que vocês [tenham observado como eu ajudo as pessoas], vocês não creem que [Deus possa dar a vocês a capacidade de ajudar as pessoas]! Seu [modo de pensar ]está errado! Quanto tempo eu tenho que estar com vocês [antes que vocês possam fazer o que eu faço]? Traga o seu filho para mim!
42 Omulenzi bwe yali ajja eri Yesu dayimooni n’amusuula wansi n’amukankanya nnyo. Yesu n’aboggolera omwoyo omubi n’awonya omwana, n’amuddiza kitaawe.
Enquanto eles levavam o menino a Jesus, o demônio atacou o menino, jogou-o no chão, e o sacudiu. Mas Jesus repreendeu o espírito mau e curou o rapaz. Então ele o devolveu aos [cuidados do ]pai [dele].
43 Abantu bonna ne beewuunya obuyinza bwa Katonda. Awo buli muntu bwe yali akyewuunya eby’ekitalo ebyo Yesu bye yali akola, n’agamba abayigirizwa be nti,
Todos [ali ]estavam maravilhados do grande [poder ]de Deus.
44 “Muwulirize nnyo kye ŋŋenda okubagamba. Omwana w’Omuntu, agenda kuliibwamu olukwe.”
“Pensem com cuidado sobre o que vou dizer a vocês: [mesmo que ]eu seja aquele que vim do céu, alguém está para me entregar a homens [que vão me levar preso].
45 Naye abayigirizwa tebaategeera ky’agambye n’amakulu gaakyo. Kubanga kyali kibakwekebbwa, baleme okutegeera ate nga batya okukimubuuza.
Mas eles não entenderam o que ele estava dizendo; [Deus ]impediu que eles entendessem, para que eles [ainda ]não soubessem o que ele queria dizer. Eles também tinham medo de perguntar a ele sobre [o que ele tinha dito].
46 Awo empaka ne zisituka mu bayigirizwa ba Yesu, nga bawakanira aliba omukulu mu bo.
Os discípulos começaram a discutir entre si sobre qual deles seria o maior [quando Jesus se tornasse rei].
47 Naye Yesu bwe yategeera ebirowoozo byabwe n’addira omwana omuto n’amuyimiriza w’ali.
Mas Jesus percebeu o que eles estavam pensando. Então ele levou uma criança pequena para o lado dele.
48 N’abagamba nti, “Buli muntu asembeza omwana ono omuto mu linnya lyange ng’asembezezza Nze, na buli ansembeza aba asembezezza oyo eyantuma. Oyo asembayo okuba owa wansi mu mmwe, ye mukulu okubasinga.”
Ele disse a eles, “Qualquer um, sendo meu discípulo/fazendo o que eu faria que recebe uma criança pequena [como ]esta assim [como ]eu [faria, Deus considera que ]ele está me recebendo. E quem me receber, [Deus considera que ]essa pessoa está recebendo a ele, aquele que me enviou. Lembrem-se de que a pessoa entre vocês que pensa em si mesma como sendo sem importância, vai ser a pessoa que [Deus considera ]grande.
49 Awo Yokaana n’agamba Yesu nti, “Mukama waffe, twalaba omuntu ng’agoba baddayimooni mu linnya lyo ne tugezaako okumuziyiza kubanga tayita naffe.”
João disse a [Jesus], “Mestre, nós (excl) vimos um homem que estava expulsando demônios, [afirmando ]que o senhor [deu a ele ]o poder de fazer isso. Dissemos a ele para não fazer isso, porque ele não viaja conosco.
50 Naye Yesu n’amuddamu nti, “Temumuziyizanga kubanga oyo atalwana nammwe abeera ku ludda lwammwe.”
Mas Jesus disse a ele e aos outros discípulos, “Não diga a ele para não fazer isso. Lembrem-se de que aqueles que não se opõem a vocês estão tentando [alcançar os mesmos alvos de ]vocês.
51 Awo ekiseera eky’okulinnya kwe mu ggulu bwe kyali kisembedde, n’amalirira okugenda e Yerusaalemi.
Quando estava quase na hora de [Deus ]levá-lo para o céu, [Jesus ]tomou uma firme decisão de ir a Jerusalém. Mandou alguns mensageiros para irem diante dele.
52 N’atuma ababaka mu maaso ne balaga mu kibuga ky’Abasamaliya okumutegekera.
Entraram em uma aldeia no [distrito da ]Samaria para preparar para ele [ir até ali].
53 Naye abantu b’eyo ne batamwaniriza, kubanga yali amaliridde okulaga mu Yerusaalemi.
Mas [os samaritanos não gostavam dos judeus por causa da insistência deles de que se adorasse a Deus somente em Jerusalém. Então ]já que Jesus tinha resolvido firmemente ir a Jerusalém, eles não permitiram que ele entrasse [na cidade deles].
54 Abayigirizwa Yakobo ne Yokaana bwe baakiraba ne babuuza Yesu nti, “Mukama waffe, tuyite omuliro okuva mu ggulu gubazikirize?”
Quando dois dos seus discípulos, Tiago e João, souberam disso, eles disseram, “Senhor, o senhor quer que oremos que [Deus ]mande fogo descer do céu para destruir essas pessoas?”
55 Naye Yesu n’akyuka n’abanenya.
Mas Jesus voltou-se e os repreendeu [por dizerem isso].
56 Ne bagenda mu kabuga akalala.
Então eles foram a outra aldeia.
57 Awo bwe baali bali mu kkubo omu ku bo n’amugamba nti, “Nnaakugobereranga wonna w’onoogendanga.”
Enquanto Jesus e seus discípulos andavam pelo caminho, certo homem disse a ele, “Senhor, eu irei com o senhor onde quer que o senhor for.”
58 Yesu n’amugamba nti, “Ebibe birina obunnya bwabyo mwe bisula, n’ennyonyi zirina ebisu, naye Omwana w’Omuntu, talina kifo kya kuwumulizaamu mutwe gwe.”
[Para mostrar a ele o que ele poderia esperar se fizesse isso], Jesus lhe disse, “As raposas têm buracos [no chão onde moram], e os pássaros têm ninhos, mas [mesmo que ]eu seja aquele que vim do céu, não tenho casa onde dormir.
59 N’agamba omusajja omulala nti, “Ngoberera.” Omusajja n’addamu nti, “Mukama wange, nzikiriza mmale okugenda okuziika kitange.”
Jesus disse a outro homem, “Venha comigo!” Mas o homem disse, “Senhor, deixe-me ir [para casa ]primeiro. [Depois do ]meu pai [morrer], vou enterrá-lo e [então irei com o senhor].”
60 Yesu n’amugamba nti, “Leka abafu baziike abafu baabwe, naye ggwe genda olangirire obwakabaka bwa Katonda.”
Mas Jesus disse a ele, “[Aqueles que não têm a vida eterna são ]mortos [à vista de Deus]. Deixe essas pessoas [fazerem o trabalho de ]enterrar as pessoas que morrem. Quanto a você, vá e diga às pessoas como Deus quer governar/controlar por completo [as vidas delas.]”
61 N’omulala n’agamba Yesu nti, “Nnaakugobereranga Mukama wange. Naye sooka ondeke mmale okusiibula ab’omu maka gange.”
Outra pessoa disse, “Senhor, venho com o senhor para ser o seu discípulo, mas deixe-me ir primeiro para casa para me despedir dos meus parentes.”
62 Naye Yesu n’amuddamu nti, “Omuntu yenna akwata ekyuma ekirima mu ngalo ze ate n’atunula emabega, tasaanira bwakabaka bwa Katonda.”
Jesus disse a ele, “Aquele que está arando sua roça não deve olhar para trás [para ver o que tem feito. Ele precisa olhar para frente. Da mesma forma, qualquer um que continue a se preocupar com a família e com outras coisas que já deixou para trás ]não está digno de me servir dizendo aos outros [como ]Deus quer governar [as vidas delas].

< Lukka 9 >