Balam 20
1 Awo abaana ba Isirayiri bonna okuva ku Ddaani okutuuka ku Beeruseba wamu n’ensi ya Gireyaadi ne bakuŋŋaana mu maaso ga Mukama e Mizupa, nga bali omuntu omu.
Ket rimmuar dagiti amin a tattao ti Israel a kas maysa a tao, manipud Dan agingga iti Beerseba, agraman pay ti daga ti Galaad, ket naguummongda iti sangoanan ni Yahweh idiay Mizpa.
2 Abakulembeze b’abantu bonna mu bika byonna ebya Isirayiri ne batuula mu bifo byabwe mu kuŋŋaaniro ly’abantu ba Katonda, nga bawera abaserikale abaalina ebitala, emitwalo amakumi ana.
Dagiti mangidadaulo kadagiti amin a tattao, kadagiti amin a tribu ti Israel, napanda iti lugarda iti taripnong dagiti tattao ti Dios—400, 000 a lallaki a magmagna, a nakasagana a makigubat babaen iti kampilan.
3 Awo abaana ba Benyamini ne bawulira nti Abantu ba Isirayiri bambuse e Mizupa. Abaana ba Isirayiri ne boogera nti, “Ekintu kino eky’ekivve bwe kiti, kyabaawo kitya?”
Ita, nadamag dagiti tattao ti Benjamin a simmang-at dagiti tattao ti Israel idiay Mizpa. Kinuna dagiti tattao ti Israel, “Ibagayo kadakami no kasano a napasamak daytoy a nadangkes a banag?”
4 Omuleevi bba w’omukazi eyattibwa n’addamu nti, “Natuuka e Gibea ekya Benyamini, ne mukazi wange, tusule eyo.
Insungbat ti Levita nga asawa ti babai a napapatay, “Nakagtengak idiay Gabaa iti masakupan iti Benjamin, siak ken ti kakabkabbalayko, tapno agpalabas iti rabii.
5 Abasajja ab’e Gibea ne bangolokokerako mu kiro, ne bazingiza ennyumba gye twalimu, ne baagala okunzita. Kyokka ne bakwata mukazi wange ne bamusobyako n’afa.
Kabayatan iti rabii, rinautdak dagiti kakabagian ti Gabaa, linawlawda ti balay ket gandatdak a papatayen. Ginammatan ken kinaiddada ti kakabkabbalayko, ket natay isuna.
6 Kyennava ntwala mukazi wange ne musalaasala, ne mpeereza ebitundu bye mu buli kifo eky’omugabo gwa Isirayiri, kubanga baakola ekikolwa eky’obugwenyufu era eky’ekivve.
Innalak ti kakabkabbalayko ket rinangrangkayko ti bagina, ket impatulodko dagitoy iti tunggal rehion iti tawid ti Israel, gapu ta nakaaramidda iti kasta a kinadangkes ken kinapalalo iti Israel.
7 Kaakano mmwe abaana ba Isirayiri mwenna, musaleewo eky’okukola.”
Ita, aminkayo nga Israelita, agsaokayo ket itedyo ti pammagbaga ken pangngeddengyo iti daytoy!”
8 Awo abantu bonna ne bagolokoka nga bali omuntu omu, ne boogera nti, “Tewali muntu mu ffe aliddayo ewuwe. Tewali aliddayo mu nnyumba ye.
Timmakder dagiti amin a tattao a kas maysa a tao, ket kinunada, “Awan kadatayo ti mapan iti toldana ken awan kadatayo ti agsubli iti balayna!
9 Naye kaakano ekintu kye tulikola Gibea okumulwanyisa, kwe kumukubira akalulu.
Ngem ita, daytoy ti masapul nga aramidentayo iti Gabaa: rautentayo daytoy segun iti iturturong kadatayo ti binnunotan.
10 Abantu kkumi ku bantu kikumi okuva mu bika byonna ebya Isirayiri, n’abalala kikumi ku bantu olukumi, n’abalala lukumi ku bantu omutwalo ogumu bagende bafunire eggye ebyetaago. Eggye bwe lirituuka e Gibea eky’e Benyamini balyoke bababonereze ng’ekikolwa kyabwe eby’obugwenyufu bwe kiri, kye baakola mu Isirayiri.”
Mangalatayo iti sangapulo a lallaki manipud iti sangagasut kadagiti amin a tribu ti Israel, ken sangagasut manipud iti sangaribu, ken sangaribu manipud iti sangapulo a ribu, tapno mangala kadagiti taraon para kadagitoy a tattao, tapno inton makadanonda idiay Gabaa idiay Benjamin, dusaenda ida gapu iti kinadangkes nga inaramidda iti Israel.”
11 Awo abantu bonna aba Isirayiri ne bakuŋŋaana ne baba omuntu omu, ne balumba ekibuga.
Naguummong ngarud dagiti amin a soldado ti Israel a maibusor iti siudad, nagmaymaysada nga addaan iti maymaysa a panggep.
12 Ebika bya Isirayiri ne bituma ababaka mu kika kyonna ekya Benyamini, nga babuuza nti, “Kikolwa ki eky’ekivve ekyakolebwa wakati mu mmwe?
Nangibaon dagiti tribu ti Israel kadagiti lallaki a mapan iti entero a tribu ti Benjamin, a kinunada, “Ania daytoy a kinadangkes a napasamak kadakayo?
13 Kale kaakano muweeyo abasajja abaana b’ebikolwa ebitali bya butuukirivu abali mu Gibea tubatte, tuggyewo ekibi mu Isirayiri.” Naye abaana ba Benyamini ne bagaana okuwuliriza eddoboozi ly’abaana ba Isirayiri.
Iyawatyo ngarud kadakami dagidiay a nadangkes a lallaki ti Gabaa, tapno mapapataymi ida, ken tapno naan-anay a maikkatmi daytoy a kinadakes iti Israel.” Ngem saan a dimngeg dagiti Benjaminita iti timek dagiti kakabsatda a tattao ti Israel.
14 Awo abaana ba Benyamini ne bakuŋŋaanira mu Gibea nga bava mu bibuga byonna, bagende balwanyise abaana ba Isirayiri.
Ket nagmaymaysa a rimmuar dagiti tattao ti Benjamin kadagiti siudad ket nagturongda idiay Gabaa tapno agsaganada a makigubat kadagiti tattao ti Israel.
15 Ku lunaku olwo, abaana ba Benyamini ne bavaayo okuva mu bibuga abasajja abalina ebitala emitwalo ebiri mu kakaaga.
Inummong dagiti tattao ti Benjamin dagiti 26, 000 a nasanay a soldado a makigubat babaen iti kampilan manipud kadagiti siudadda; mainayon pay iti dayta a bilang ti pito gasut kadagiti napili a tattaoda manipud kadagiti agnanaed idiay Gabaa.
16 Mu bantu abo bonna mwalimu abasajja abalondemu lusanvu abakozesa kkono. Buli omu ku bo yayinzanga okuteeka ejjinja mu nvumuulo ekube oluviiri, n’atasubwa.
Karaman kadagitoy amin a soldado ti pito gasut a napili a lallaki a pasig a kattigid; tunggal maysa kadakuada ket kabaelanna a pallatibongan ti maysa a buok ket saan nga agmintis.
17 Abasajja ba Isirayiri, nga totaddeeko abava mu Benyamini, ne bakuŋŋaana abasajja abalwanyi abasitula ebitala, emitwalo amakumi ana.
Dagiti soldado ti Israel, saan a naibilang dagiti nagapu iti Benjamin, ket 400, 000 a lallaki a nasanay a makigubat babaen iti kampilan. Amin dagitoy ket lallaki a mannakigubat.
18 Abaana ba Isirayiri ne bagolokoka ne bayambuka e Beseri ne beebuuza ku Katonda nga bagamba nti, “Ani ku ffe alisooka okugenda okulwanyisa abaana ba Benyamini?” Mukama n’abaddamu nti, “Yuda yalisooka.”
Nagrubbuat dagiti tattao ti Israel, simmang-atda idiay Betel, ket dimmawatda iti pammagbaga manipud iti Dios. Sinaludsodda, “Siasino ti umuna a mangraut kadagiti tattao ti Benjamin para kadakami?” Kinuna ni Yahweh, “Ti Juda ti umuna a rumaut.”
19 Abaana ba Isirayiri ne bagolokoka mu makya ne basiisira okumpi ne Gibea.
Bimmangon dagiti tattao ti Israel iti agsapa ket sinangoda ti Gabaa ken nagsaganada a makigubat.
20 Abasajja ba Isirayiri ne bagenda okulwanyisa Benyamini, n’abasajja ba Benyamini ne basimba ennyiriri okulwanyisa abasajja ba Isirayiri e Gibea.
Rimmuar dagiti soldado ti Israel tapno gubatenda ti Benjamin. Nagpuestoda idiay Gabaa a makigubat kadakuada.
21 Abaana ba Benyamini ne bava mu Gibea ne batta abasajja ba Isirayiri emitwalo ebiri mu enkumi bbiri mu lutalo ku lunaku olwo.
Rimmuar dagiti soldado ti Benjamin idiay Gabaa, ket pinatayda ti 22, 000 a lallaki iti armada ti Israel iti dayta nga aldaw.
22 Naye abantu bazzaamu abasajja ba Isirayiri amaanyi, ne baddayo ne basimba ennyiriri mu kifo mwe baali ku lunaku olwasooka.
Ngem pinapigsa dagiti soldado ti Israel dagiti bagbagida, ket nagpuestoda manen iti isu met laeng a lugar a nagpuestoanda iti umuna nga aldaw.
23 Awo abaana ba Isirayiri ne bambuka ne bakaabira Mukama okutuusa akawungeezi. Ne beebuuza ku Mukama nti, “Tuddeyo tulwanyise baganda baffe abaana ba Benyamini?” Mukama n’abaddamu nti, “Mugende mubalwanyise.”
Ket simmang-at dagiti tattao ti Israel ket nagmalmalem a nagdungdung-awda iti sangoanan ni Yahweh. Ket dimmawatda iti panangidalan manipud kenni Yahweh, “Rumbeng kadi nga umasidegkami manen a makigubat kadagiti kakabsatmi, dagiti tattao ti Benjamin?” Ket kinuna ni Yahweh, “Rautenyo ida!”
24 Ku lunaku olwokubiri Abayisirayiri ne basembera okulwanyisa Ababenyamini.
Napan ngarud nakiranget dagiti soldado ti Israel kadagiti soldado ti Benjamin iti maikadua nga aldaw.
25 Ababenyamini ne bavaayo ne balumba okuva e Gibea, ne batta abaana ba Isirayiri abalala omutwalo gumu mu kanaana mu lutalo ku lunaku olwo olwokubiri; Abayisirayiri abo bonna baalina ebitala.
Iti maikadua nga aldaw, rimmuar manipud Gabaa ti Benjamin a maibusor kadakuada ket napapatayda ti 18, 000 a lallaki manipud kadagiti soldado ti Israel. Aminda ket lallaki a nasanay a makigubat babaen iti kampilan.
26 Awo abaana ba Isirayiri bonna n’abantu bonna, ne bambuka okulaga e Beseri, ne bakaabira Mukama Katonda ne batuula eyo mu maaso ge ne basiiba olunaku olwo okutuusa akawungeezi, lwe baawaayo ebiweebwayo ebyokebwa n’ebiweebwayo olw’emirembe mu maaso ga Mukama.
Ket simmang-at idiay Betel dagiti amin a soldado ti Israel, ken dagiti amin a tattao ket nagsangitda, ken nagtugawda sadiay iti sangoanan ni Yahweh ken nagayunarda iti dayta nga aldaw agingga iti rabii, ken nagidatonda kadagiti daton a mapuoran ken kadagiti daton a pakikappia iti sangoanan ni Yahweh.
27 Abaana ba Isirayiri ne beebuuza ku Mukama Katonda, kubanga Essanduuko ey’Endagaano ya Katonda yaliyo mu biro ebyo,
Nagsaludsod dagiti tattao ti Israel kenni Yahweh, —ta adda sadiay ti lakasa ti tulag ti Dios kadagidiay nga aldaw,
28 nga Finekaasi mutabani wa Eriyazaali, muzzukulu wa Alooni yaweereza mu maaso ga Mukama Katonda. Ne bamwebuuzaako nga bagamba nti, “Tuddeyo tulumbe baganda baffe abaana ba Benyamini oba tetuddayo?” Mukama n’abaddamu nti, “Mugende kubanga enkya nzija kubagabula mu mukono gwammwe.”
ket agserserbi ni Finees a putot a lalaki ni Eleazar a putot a lalaki ni Aaron iti sangoanan ti lakasa ti tulag kadagidiay nga aldaw—”Rumbeng kadi a rummuarkami a mapan makigubat iti maminsan pay kadagiti tattao ti Benjamin a kakabsatmi, wenno isardengmin?” Kinuna ni Yahweh, “Rumautkayo, ta inton bigat tulongankayo a mangparmek kadakuada.”
29 Awo Abayisirayiri ne bateegera ku njuyi zonna eza Gibea.
Nangipuesto ngarud ti Israel kadagiti lallaki kadagiti nalimed a luglugar iti aglawlaw ti Gabaa.
30 Ku lunaku olwokusatu abaana ba Isirayiri ne bambuka okulwanyisa abaana ba Benyamini ne basimba ennyiriri nga boolekedde Gibea ng’olulala.
Nakiranget dagiti soldado ti Israel kadagiti soldado ti Benjamin iti maikatlo nga aldaw, ket nagpuestoda a maibusor iti Gabaa a kas iti inaramidda iti napalabas.
31 Abaana ba Benyamini ne bavaayo okubalwanyisa ne basikirizibwa okuva mu kibuga, ne batandika okukuba n’okutta ng’olulala, nga bava ku luguudo olumu okudda e Beseri, ne ku lulala oludda e Gibea mu nnimiro. Ne batta abasajja Abayisirayiri ng’amakumi asatu.
Napan nakiranget dagiti tattao ti Benjamin kadagiti tattao Israel, ket naiyadayoda iti siudad. Rinugianda a papatayen iti sumagmamano kadagiti tattao ti Israel. Adda natay nga agarup tallu pulo a lallaki ti Israel kadagiti talon ken kadagiti dalan—maysa kadagiti dalan ket sumang-at idiay Betel, ken ti maysa ket agturong idiay Gabaa.
32 Abaana ba Benyamini bwe baagambanga nti, “Tubawangula nga luli bwe kyali ku mulundi ogwasooka,” Abayisirayiri bo ne beeteesa nti, “Tuddeyoko emabega, tubasikirize okubaggya mu kibuga badde mu nguudo.”
Ket kinuna dagiti tattao ti Benjamin, “Naabakdan ket itartarayandatayon, a kas idi damo.” Ngem kinuna dagiti soldado ti Israel, “Agsublitayo ket iyadayotayo ida manipud iti siudad agingga kadagiti kalsada.”
33 Abasajja bonna aba Isirayiri ne bava mu nnyiriri zaabwe mu bifo byabwe, ne badda e Baalutamali. Abayisirayiri abaateega ne bafubutuka okuva mu bifo byabwe mu ttale erya Gibea.
Rimmuar dagiti amin a soldado ti Israel kadagiti lugarda ket nagpuestoda a makigubat idiay Baal Tamar. Kalpasanna, rimmuar dagiti soldado ti Israel nga aglemlemmeng kadagiti nalimed a luglugar a nagpuestoanda idiay Maare Gabaa.
34 Awo abasajja omutwalo gumu abaalondebwa okuva mu Isirayiri yonna, ne balumba Gibea ne waba okulwana okw’amaanyi, Ababenyamini ne batamanya nti akabi kabajjidde.
Dimteng a maibusor iti Gabaa ti 10, 000 a napili a lallaki manipud iti entero nga Israel, nakaro ti panagririnnangetda, ngem saan nga ammo dagiti Benjaminita nga asidegen ti didigra kadakuada.
35 Awo Mukama Katonda n’awangula Benyamini mu maaso ga Isirayiri, era ku lunaku olwo abaana ba Isirayiri ne batta Ababenyamini bonna abaalina ebitala, abasajja emitwalo ebiri mu enkumi ttaano mu kikumi.
Pinarmek ni Yahweh ti Benjamin iti sangoanan ti Israel. Iti dayta nga aldaw, napapatay dagiti soldado ti Israel ti 25, 100 a lallaki ti Benjamin. Amin dagitoy a napapatay ket dagiti nasanay a makigubat babaen iti kampilan.
36 Abaana ba Benyamini ne balaba nga bakubiddwa. Abasajja ba Isirayiri ne bakolera Ababenyamini ekkubo, nga bo Abayisirayiri beesize abateezi be baali batadde okumpi ne Gibea.
Ket nakita dagiti soldado ti Benjamin a naparmekdan. Inggagara nga intarayan dagiti lallaki ti Israel ti Benjamin gapu ta mangnamnamada kadagiti lallaki a pinagpuestoda kadagiti nalimed a lugar iti ruar ti Gabaa.
37 Abaali bateeze ne badduka ne beesogga mu Gibea, ne basaasaana ne batta abaakirimu bonna.
Ket nagdardaras a timmakder dagiti lallaki nga aglemlemmeng ken inalistoanda ti napan idiay Gabaa, ken pinatayda ti tunggal maysa nga agnanaed iti siudad babaen kadagiti kampilanda.
38 Abasajja ba Isirayiri baali balagaanye n’abaateega nti abateezi bwe banaanyoosa omukka omungi mu kibuga,
Ita, ti nagtutulagan a pagilasinan iti nagbaetan dagiti soldado ti Israel ken dagiti lallaki nga aglemlemmeng iti nalimed ket addanto ti napuskol nga asuk nga agpangato manipud iti siudad—
39 abasajja ba Isirayiri abali mu ddwaniro banaakyuka. Mu kiseera ekyo Ababenyamini baali batanudde okukuba n’okutta abasajja ba Isirayiri ng’amakumi asatu, nga luli olwasooka. Ne bagamba nti, “Ddala ddala tubawangudde nga mu lutalo luli olwasooka.”
—ket umadayonto dagiti soldado ti Israel iti paggugubatan. Ita, rinugian ti Benjamin ti nangraut ket napapatayda ti agarup tallopulo a lallaki ti Israel, ket kinunada, “Awan duadua a naparmekda iti sangoanantayo, a kas iti umuna a gubat.”
40 Naye omukka bwe gwatandika okunyooka, ekibuga kyonna nga kigya, Ababenyamini ne bakyuka okutunula emabega, laba, ng’ekibuga kyonna kikutte omuliro.
Ngem idi mangrugin nga agpangato ti asuk manipud iti siudad, timalliaw dagiti Benjaminita ket nakitada ti asuk nga agpangpangato manipud iti entero a siudad.
41 Abasajja ba Isirayiri ne babakyukira. Abasajja ba Benyamini ne batya bwe baalaba ng’akabi kabajjidde.
Ket sinublian ida dagiti soldado ti Israel. Nagbuteng dagiti lallaki ti Benjamin ta nakitada a dimtengen ti didigra kadakuada.
42 Kyebaava badduka abasajja ba Isirayiri nga baddukira mu ddungu, kyokka olutalo ne lubayinza. Buli eyadduka okuva mu bibuga n’afiira wamu nabo.
Isu nga intarayanda dagiti soldado ti Israel, naglibasda iti dalan a mapan idiay let-ang. Ngem kinamat ida ti panagraranget. Rimmuar dagiti soldado ti Israel kadagiti siudad ket pinatayda ida iti nagtakderanda.
43 Abayisirayiri ne bazingiza Ababenyamini, ne babagoba okutuukira ddala ku buvanjuba bw’e Gibea we butandikira.
Pinalawlawanda dagiti Benjaminita ken kinamatda ida; ket binaddebaddekanda ida idiay Noha, ket pinatayda amin ida iti dalan agingga iti daya a paset ti Gabaa.
44 Abasajja abalwanyi abazira Ababenyamini abaafa baali omutwalo gumu mu kanaana.
Manipud iti tribu ti Benjamin, 18, 000 a soldado ti napapatay, aminda ket lallaki a mabigbigbig iti pannakigubat.
45 Ababenyamini bwe baddukira mu ddungu nga boolekedde olwazi lwa Limoni, Abayisirayiri ne batta enkumi ttaano ku bo. Abayisirayiri ne bongera okubagobera ddala okutuuka e Gidomu, era n’eyo ne battirayo abasajja enkumi bbiri.
Naglikkoda ket naglibasda a nagturong iti let-ang iti bato ti Rimmon. Pinatay dagiti Israelita ti lima ribu pay kadakuada kadagiti kalsada. Nagtultuloy a kinamkamatda ida, nainget a sinursurotda ida agingga iti dalan nga agpa-Gidom, ket napapatayda pay sadiay ti dua a ribu.
46 Bwe batyo Ababenyamini bonna abaafa ku lunaku olwo, baali emitwalo ebiri mu enkumi ttaano, bonna abo nga basajja bazira.
25, 000 amin ti soldado ti Benjamin a napasag iti dayta nga aldaw— lallaki a nasanay a makigubat babaen iti kampilan; aminda ket mabigbigbig a mannakigubat.
47 Naye abasajja lukaaga be baddukira mu ddungu okwolekera olwazi lwa Limoni, ne babeera eyo okumala emyezi ena.
Ngem 600 a lallaki ti naglikko ken naglibas a napan idiay let-ang, nagturongda iti bato ti Rimmon. Ket nagtalinaedda iti bato ti Rimmon iti uppat a bulan.
48 Abasajja ba Isirayiri ne bakyuka ne baddayo eri abaana ba Benyamini ne batta buli kintu ekyali mu kibuga, ne batta ensolo, ne batta buli muntu gwe baasanga mu bibuga byonna bye baalaba, ne babikumako omuliro.
Sinublianan dagiti soldado ti Israel dagiti tattao ti Benjamin ket rinaut ken pinatayda ida—ti entero a siudad, dagiti taraken, ken amin a banag a nasarakanda. Ken pinuoranda ti tunggal ili a malabsanda.
