Balam 11
1 Yefusa Omugireyaadi yali mulwanyi w’amaanyi; kitaawe yamuzaala mu malaaya.
基肋阿得人依弗大是一個英勇的壯士，是妓女的兒子；父親名基肋阿得。
2 Mukazi wa Gireyaadi yali amuzaalidde abaana aboobulenzi, era abaana b’omukazi oyo bwe baakula, ne bagobaganya Yefusa nga bagamba nti, “Tolisikira wamu naffe ku bintu bya kitaffe, kubanga kitaffe yakuzaala mu mukazi mulala.”
基肋阿得的妻子也給他生了幾個兒子，正妻的兒子長大之後，把基肋阿得逐出，他說：「你在我們父家不能承受產業，因為你是外婦的兒子。」
3 Awo Yefusa n’adduka baganda be, n’agenda n’abeera mu nsi ye Tobu. Abasajja abataaliko kigendererwa ne bakuŋŋaana gy’ali ne bamugoberera.
依弗大就從他兄弟面前逃走，定居於托布地方；有些流氓聚集在他那裏，同他來往。
4 Oluvannyuma lw’ebbanga abaana ba Amoni ne bakola olutalo ku Isirayiri.
過了一些時候，阿孟子民與以色列交戰。
5 Awo abaana ba Amoni bwe baali nga balwana ne Isirayiri, abakadde ab’e Gireyaadi ne bagenda okukima Yefusa mu nsi ya Tobu.
當阿孟子民同以色列交戰的時候，基肋阿得的長老到托布地方去請依弗大回來。
6 Ne bagamba Yefusa nti, “Jjangu otukulembere tulwanyise abaana ba Amoni.”
他們同依弗大說：「請你來作我們的統帥，攻打阿孟子民。」
7 Yefusa n’agamba abakadde b’e Gireyaadi nti, “Temwankyawa ne mungoba mu nnyumba ya kitange? Lwaki kaakano mujja gye ndi nga mulina ekizibu?”
依弗大回答基肋阿得的長老說：「你們不是恨我，將我逐出我的父家﹖現在你們遭難，為什麼來找我﹖」
8 Abakadde b’e Gireyaadi ne bagamba Yefusa nti, “Tuzze gy’oli kaakano, ojje ogende naffe, olwanyise abaana ba Amoni, n’oluvannyuma onoobeera mukulembeze w’abo bonna ababeera mu Gireyaadi.”
基肋阿得的長老對依弗大說：「我們現在來找你正是為此。請你和我們一同回去，攻打阿孟子民，作我們，作基肋阿得所有居民的首領。」
9 Yefusa n’abaddamu nti, “Singa munzizaayo ne nnwana n’abaana ba Amoni, Mukama n’abampangusiza, n’abeera omukulembeze wammwe?”
依弗大對基肋阿得的長老說：「你們領我回去，同阿孟子民作戰，如果上主將他們交給我，那麼我就作你們的首領! 」
10 Abakadde b’e Gireyaadi ne baddamu Yefusa nti, “Mukama ye mujulirwa waffe, bwe tutaatuukirize kigambo ekyo.”
基肋阿得的長老對依弗大說：「上主在我們中間作證：我們必照你的話實行。」
11 Awo Yefusa n’agenda n’abakadde b’e Gireyaadi, abantu ne bamufuula omukulembeze waabwe era omuduumizi, n’addamu ebigambo byonna bye yayogera mu maaso ga Mukama mu Mizupa.
依弗大就與基肋阿得的長老一同回去，百姓立他做他們的首領和統帥；依弗大在米茲帕，在上主面前，又把他這一切話陳述了一遍。依弗大與阿孟交涉
12 Yefusa n’atuma ababaka eri kabaka w’abaana ba Amoni, ng’amugamba nti, “Onnanga ki ggwe, okujja gye ndi, olwanyise eggwanga lyange?”
依弗大就派使者到阿孟子民王那裏說：「你與我何干﹖竟來我這裏攻打我的土地﹖」
13 Kabaka w’abaana ba Amoni n’addamu ababaka ba Yefusa nti, “Kubanga Isirayiri bwe baali bava e Misiri baatwala ensi yange okuva ku Alunoni ne ku Yaboki n’okutuukira ddala ku Yoludaani. Kaakano gituddize lwa mirembe.”
阿孟子民的君王對依弗大的使者說：「因為以色列從埃及上來的時候，侵佔了我的領土，從阿爾農河到雅波克河，直到約但河；現在你應和平交還! 」
14 Awo Yefusa n’addamu n’aweereza ababaka eri kabaka w’abaana ba Amoni
依弗大再打發使者去見阿孟子民的君王，
15 ng’agamba nti, “Yefusa bw’ati bw’ayogera nti, ‘Isirayiri teyatwala nsi ya Mowaabu newaakubadde ensi y’abaana ba Amoni.
對他說：「依弗大這樣說：以色列並沒有侵佔摩阿布的土地和阿孟子民的土地，
16 Naye Isirayiri bwe baava mu Misiri ne baba nga bayita mu ddungu nga balaga ku Nnyanja Emyufu n’e Kadesi,
因為以色列從埃及上來的時候，是經過曠野，到了紅海，而來到卡德士。
17 Isirayiri yatuma ababaka eri kabaka wa Edomu nga bamusaba bayitemu buyisi mu nsi ye. Naye ye teyabawuliriza. Isirayiri n’atuma n’ababaka eri kabaka wa Mowaabu, naye n’atabakkiriza kuyitamu. Isirayiri kyeyava asigala e Kadesi.
以色列曾派使者對厄東王說：請讓我們經過你的領土! 但是厄東王不肯答應；又打發使者到摩阿布王那裏，但是他也不肯；於是以色列便逗留在卡德士。
18 “‘Awo Isirayiri n’alyoka ayita mu ddungu ne yeetooloola ensi ya Edomu n’ensi ya Mowaabu, n’ayita ku luuyi olw’ebuvanjuba obw’ensi ya Mowaabu, ne basiisira emitala wa Alunoni ku nsalo ya Mowaabu.
以後他們經過曠野，繞過厄東地和摩阿布地，從摩阿布東面而行，在摩阿農河那邊安營；他們並沒有進入摩阿布的境界，因為阿爾農是摩阿布的邊界。
19 “‘Awo Isirayiri n’atuma ababaka eri Sikoni kabaka w’Abamoli era kabaka w’e Kesuboni, ng’amusaba ng’agamba nti, Tukkirize tuyitemu tulage mu nsi yaffe.
以色列又派使者到阿摩黎王息紅，即赫市朋王那裏；以色列向他說：請讓我們經過你的領土，到我們的地方去。
20 Naye Sikoni n’ateesiga Isirayiri kuyita mu nsalo ye, era Sikoni n’akuŋŋaanya abantu be bonna, ne basiisira mu Yakazi, n’alwanyisa Isirayiri.’
然而息紅不信任以色列，不准他們經過他的境界；並且息紅還召集他所有的人民，在雅哈茲安營，同以色列交戰。
21 “‘Mukama Katonda wa Isirayiri n’agabula Sikoni n’abantu be bonna mu mukono gwa Isirayiri, n’abawangula, era Isirayiri n’atwala ensi yonna ey’Abamoli.
但是上主以色列的天主將息紅及他全體百姓交於以色列手中，擊殺他們；於是以色列便取得住在那地的阿摩黎人所有的土地，
22 Ne bawamba ensalo yonna ey’Abamoli okuva ku Alunoni okutuuka ku Yaboki, n’okuva ku ddungu okutuuka ku Yoludaani.
取得阿摩黎人，從阿爾農河到雅波克河，從曠野到約但河所有的土地。
23 “‘Kaakano obanga Mukama Katonda wa Isirayiri yagoba Abamoli mu maaso g’abantu be Isirayiri, ggwe ani okulwanyisa Isirayiri?
現今上主以色列的天主，由自己的百姓以色列面前驅逐了阿摩黎人，難道你還要佔據這地嗎﹖
24 Lwaki totwala ensi lubaale wo Kemosi gye yakuwa, naffe ne tutwala eyo Mukama Katonda waffe gye yatuwa?
你豈不是應佔據你的神革摩士賜你佔領的地，而我們應佔領我們的天主上主，由我們前所驅逐之人的地嗎﹖
25 Ddala ddala osinga Balaki mutabani wa Zipoli kabaka wa Mowaabu? Yali akaayanyizza Isirayiri wadde okubalwanyisa?
現在，難道你比摩阿士王漆頗爾的兒子巴拉克還強麼﹖他何曾與以色列爭鬥過，或者與他們交戰過﹖
26 Isirayiri emaze emyaka ebikumi bisatu mu Kesuboni n’ebyalo byayo, ne mu Aloweri n’ebyalo byayo, ne mu bibuga byonna ebiri ku lubalama lwa Alunoni. Kiki ekyabalobera okubyeddiza mu kiseera ekyo?
以色列住在赫市朋及其附近村鎮，阿洛厄爾及其附近村鎮，阿爾農河沿岸各城鎮裏，已有三百年之久，為什麼在這期間，你們沒有收回呢﹖
27 Kaakano sirina kye nkusobezza naye ggwe onnumbye okulwana nange. Kale Mukama, Omulamuzi, leero alamule wakati w’abaana ba Isirayiri n’abaana ba Amoni.’”
所以我並沒有得罪你，而你竟要加害我，與我交戰；願裁判者上主今天在以色列子民與阿孟子民中間判斷是非! 」
28 Naye kabaka w’abaana ba Amoni n’atassaayo mwoyo ku bubaka Yefusa bwe yamutumira.
但是阿孟子民的君王不肯聽從依弗大向他傳報的這些話。依弗大許願
29 Awo Omwoyo wa Mukama Katonda n’ajja ku Yefusa; Yefusa n’asomoka Gireyaadi ne Manase, n’ayita ne mu Mizupa eky’e Gireyaadi, era mu Mizupa eky’e Gireyaadi gye yava okulumba abaana ba Amoni.
那時上主的神降於依弗大身上，他就走遍基肋阿得和默納協，來到基肋阿得的米茲帕，又從基肋阿得的米茲帕，到了阿孟子民那裏。
30 Yefusa ne yeeyama eri Mukama Katonda ng’agamba nti, “Bw’onogabula abaana ba Amoni mu mukono gwange,
依弗大向上主許願說：「若你把阿孟子民交於我手中，
31 ekintu kyonna ekirifuluma mu nzigi z’ennyumba yange nga nkomyewo mu buwanguzi, ne kinyaniriza nga nva mu baana ba Amoni, ndikiwaayo ng’ekiweebwayo ekyokebwa eri Mukama.”
當我由阿孟子民那裏平安回來時，不論誰由我家門內出來迎接我，誰就應歸上主，我要把他獻作全燔祭。」
32 Awo Yefusa n’alumba abaana ba Amoni n’abalwanyisa, era Mukama Katonda n’abagabula mu mukono gwe.
於是依弗大到阿孟子民那裏與他們交戰，上主把他們交在他手中，
33 N’abakuba okuva ku Aloweri okutuuka e Minnisi, bye bibuga amakumi abiri, n’okutuukira ddala ku Aberukeramimu; n’abakubira ddala era abaana ba Isirayiri ne bawangulira ddala abaana ba Amoni.
於是他從阿洛厄爾擊殺他們直到米尼特，直到阿貝耳革辣明，共二十座城，實在是一場大追擊戰；於是阿孟子民在以色列子民前區服了。依弗大還願
34 Awo Yefusa bwe yakomawo e Mizupa mu maka ge, laba muwala we n’ajja okumukulisaayo ng’akuba ebitaasa era ng’amuzinira. Ye mwana yekka gwe yalina.
依弗大回到米茲帕自己家中時，看，他的女兒出來，擊鼓跳舞前來迎接他。她是依弗大的獨生女，除她以外，沒有別的子女。
35 Yefusa bwe yamulaba, n’ayuza engoye ze, n’ayogera mu ddoboozi ery’omwanguka nti, “Zinsaze muwala wange. Onnakuwazizza nnyo, era ondeetedde ennaku, kubanga neeyama eri Mukama Katonda, so siyinza kukimenyawo.”
當依弗大一見了她，就撕破衣服說：「哎呀! 我的女兒，你真使我苦惱，太叫我作難了! 因為我對上主開過口不能收回。」
36 Awo muwala we n’amugamba nti, “Kitange weeyama eri Mukama. Kola ekyo kye weeyama eri Mukama Katonda, kubanga awooledde eggwanga ku balabe bo, abaana ba Amoni.”
她回來他說：「我的父親，你既然對上主開過口，就照你說出的對待我罷! 因為上主已對你的敵人阿孟子民，為你報了仇。」
37 N’agamba kitaawe nti, “Nkusaba ekintu kimu kyokka, onzikirize ŋŋende ne mikwano gyange mu nsozi okumala emyezi ebiri, ne kaabireko kubanga ndi mbeerera.”
她又向父親說：「請你許我一件事：給我兩個月的期限，讓我與我的伴侶到山上去，哀哭我的童貞。」
38 N’amugamba nti, “Genda.” N’agenda n’amala emyezi ebiri mu nsozi ng’ali ne bawala banne nga yeekaabirako olw’okuba yali mbeerera.
他答應說：「你去罷! 」就讓她離去兩個月的時間。她就去了，與她的伴侶在山上哀哭自己的童貞。
39 Oluvannyuma lw’emyezi ebiri, omuwala n’akomawo eri kitaawe, era kitaawe n’amuwaayo, nga bwe yeeyama. Yali muwala mbeerera. Era okwo kwe kwava empisa mu Isirayiri
過了兩個月，她回到父親那裏，父親就在她身上還了所許的願；她還沒有認識男子。於是在以色列成為一種風俗：
40 okuva mu biro ebyo, nti abawala mu Isirayiri bajjukira muwala wa Yefusa Omugireyaadi okumala ennaku nnya buli mwaka.
每年以色列少女要哀弔基肋阿得人依弗大的女兒，一年四天。
