1 Bassekabaka 7
1 Sulemaani kyamutwalira ebbanga lya myaka kkumi n’esatu okuzimba olubiri lwe.
Kwathatha uSolomoni iminyaka elitshumi lantathu ukuqeda ukwakha isigodlo sakhe.
2 N’azimba olubiri nga luli ng’Ekibira kya Lebanooni, obuwanvu mita amakumi ana mu mukaaga, n’obugazi mita amakumi abiri mu ssatu, n’obugulumivu mita kkumi na ssatu n’ekitundu, nga luwaniriddwa ku mpagi nnya ez’emivule.
Wakha isiGodlo seGusu leLebhanoni saba side okwezingalo ezilikhulu, lamatshumi amahlanu ububanzi lamatshumi amathathu ukuyaphezulu, sakhelwe phezu kwezinsika zemisedari eziyimizila emine, kulamapulanka omsedari phezu kwayo.
3 Ne luserekebwa n’emivule ku mikiikiro amakumi ana mu etaano, buli lunyiriri nga lulimu kkumi na ttaano.
Sasifulelwe ngamapulanka omsedari ayephezu kwezinsika ezingamatshumi amane lanhlanu, ziyimizila emithathu, umzila ulezinsika ezilitshumi lanhlanu.
4 Waaliwo amadirisa agaateekebwa mu nnyiriri ssatu, buli limu nga litunuulidde linnaalyo.
Kwakulemizila emithathu yamafasitela, ayeqondene.
5 Buli mulyango gwalina omwango nga gwa nsonda nnya, era nga gitunuuliraganye mu nnyiriri ssatu.
Yonke iminyango yayimiswe yaba magumbi mane; yayimiswe ngaphambili ngamithathu, ikhangelene.
6 N’azimba ekisenge ekinene eky’empagi obuwanvu mita amakumi abiri mu ssatu n’obugazi mita kkumi na ssatu n’ekitundu. Mu maaso gaakyo waaliwo ekisasi, ekyali kiwaniriddwa empagi ez’emiti.
Wasesakha lendlu yezinsika, ubude bayo buzingalo ezingamatshumi amahlanu, ububanzi bayo bungezingamatshumi amathathu. Phambi kwayo kulekhulusi elilezinsika phambili, lophahla.
7 Yazimba n’ekisenge ekinene omwali entebe ey’obwakabaka, nga kye kisenge mwe yasaliranga emisango, era nga kyonna ky’ateekebwamu emivule okuva wansi okutuuka waggulu.
Wasesakha lendlu yesihlalo sobukhosi, iNkundla Yokwahlulela, lapho ayezathonisela khona amacala, wayendlala ngemisedari kusukela phansi kusiya ephahleni.
8 Olubiri lwe yali agenda okubeeramu olwali emanju w’ekisenge ekinene lwali lukifaanana. N’azimbira ne muwala wa Falaawo, gwe yali awasizza, olulufaanana.
Isigodlo sakhe ayezahlala kuso sasisegumeni elingemuva kwendlu yokuthonisela amacala, yayakhiwe ngokufananayo. USolomoni wakhela indodakazi kaFaro ayeyithethe, isigodlo esifanana lendlu yenkundla.
9 Okuva ku musingi okutuuka waggulu, ebizimbe ebyo byonna n’oluggya olunene, byazimbibwa n’amayinja agaagerebwa ne gasalibwa n’emisumeeno, mu bigera byago.
Zonke lezizakhiwo, kusukela ngaphandle kuze kuyefika egumeni elikhulu phakathi kanye lokusuka esisekelweni kusiya esihlothini, zazakhiwe ngamatshe aqakathekileyo ayebazwe ngesilinganiso esahiwe kuhle ngaphakathi langaphandle kwawo.
10 Omusingi gw’azimbibwa n’amayinja amanene amalungi, agamu ng’obuwanvu genkana mita nnya n’ekitundu n’amalala ng’obuwanvu genkana mita ssatu n’obutundu mukaaga.
Izisekelo zakhiwa ngamatshe amakhulu aqinileyo, amanye ayezingalo ezilitshumi amanye njalo ezingalo eziyisificaminwembili.
11 Waggulu okumpi n’akasolya waaliyo amayinja ag’omuwendo omungi, agatemebwa nga bwe gaagerebwa, n’emiti egy’emivule.
Ngaphezulu kwakulamatshe aqinileyo, ebazwe ngesilinganiso, kanye lemijabo yomsedari.
12 Oluggya olunene lwali lwetooloddwa bbugwe ow’embu ssatu ez’amayinja amateme, n’olubu olumu nga lwa miti egy’emivule, ng’ekisasi eky’omu maaso n’oluggya olw’omunda olwa yeekaalu bwe byali bizimbiddwa.
Iguma elikhulu lalibiyelwe ngomduli wemithando emithathu yamatshe yelekene kanye lalowomsedari obazwe kuhle, kanti kwakunjalo lasegumeni lethempeli likaThixo lekhulusini lakhona.
13 Kabaka Sulemaani n’atumya Kiramu ow’e Ttuulo, eyali mutabani wa nnamwandu ow’omu kika kya Nafutaali.
INkosi uSolomoni yathumela eThire ukuba kulethwe uHuramu.
14 Kitaawe yali musajja w’e Ttuulo nga muweesi wa bikomo. Kiramu yali musajja mugezi, mumanyirivu nnyo era ng’ategeera emirimu egy’ebyebikomo egya buli ngeri. N’agenda eri Kabaka Sulemaani, n’akola emirimu gyonna egya muweebwa.
Unina wayengumfelokazi owesizwe sakoNafithali ezalwa yindoda eyayingeyeThire njalo eyayiyingcitshi ekubazeni ithusi. UHuramu wayengumuntu ohlakaniphileyo elokuqedisisa njalo wayelobuciko leminwe ekubazeni ithusi. Waya enkosini uSolomoni wafika wenza yonke imisebenzi ayeyiphiwe.
15 Kiramu n’akola empagi bbiri ez’ekikomo, buli emu obuwanvu mita munaana n’akatundu kamu, n’okwetooloola buli emu mita ttaano n’obutundu buna.
Wabumba insika ezimbili zethusi ezazizinde okuzingalo eziyisificaminwembili ukuyaphezulu njalo ubundingilizi bazo zazizingalo ezilitshumi lambili ngomzila.
16 Waggulu wa buli mpagi n’assaako ebitikkiro ebyalina ebitimba eby’omulimu ogw’ekikomo, n’emigo egy’omulimu ogw’emikuufu egyalukibwa.
Wabumba njalo iziduku ezimbili zethusi ukuze zifakwe engqongeni yezinsika zona ezazizingalo ezinhlanu ukuyaphezulu inye ngayinye.
17 N’akola empagi zombi n’ebitikkiro byakwo nga zitimbiddwa buli emu ng’erina ebiruke ng’amalanga ag’amakomamawanga, musanvu.
Amambule amaketane ayephothene acecisa iziduku ezaziphezu kwezinsika eziyisikhombisa esidukwini sinye ngasinye.
18 Ebitikkiro ebyali ku mpagi ez’olubalaza zakolebwa ng’amalanga ag’ebimuli eby’amakomamawanga.
Wenza imizila emibili yomceciso wamaphomegranathi, igqagqele amambule ukucecisa iziduku phezu kwezinsika. Wenza okufanayo esidukwini sinye ngasinye.
19 Ebitikkiro eby’empagi byali ng’amalanga nga ziri mita emu n’obutundu munaana obugulumivu.
Iziduku ezaziphezu kwezinsika ekhulusini zazibunjwe okwemiduze, ziphakeme okwezingalo ezine.
20 Ku buli nkufiira ey’empagi kwaliko ekifaanana ng’ebakuli okuliraana n’omulimu ogufaanana ng’ekintu ekiruke, era waaliwo amakomamawanga ebikumi bibiri mu mbu okwetooloola ebitikkiro ebyo.
Phezu kweziduku ensikeni zombili, ngaphezu kwesigaba esiyingubhe phansi kwamambule, kungamaphomegranathi angamakhulu amabili emizileni inxa zonke.
21 N’akola empagi bbiri ku lubalaza lwa yeekaalu, emu n’agizimba ku luuyi olw’obukiikaddyo n’agituuma Yakini, n’eyokubiri n’agizimba ku luuyi olw’obukiikakkono n’agituuma Bowaazi.
Wakha lezonsika ekhulusini lethempeli. Insika eseningizimu wayibiza ngokuthi nguJakhini kwathi esenyakatho wayithi nguBhowazi.
22 Ebitikkiro byabyo byakolebwako ebimuli eby’amalanga, era bwe gutyo omulimu ogw’okuzimba empagi ne guggwa.
Iziduku ezaziphezulu zazibunjwe okwemiduze. Wapheleliswa kanjalo umsebenzi wezinsika.
23 N’akola ttanka ennene ey’ekikomo ekisaanuuse, nga neekulungirivu ng’eri mita nnya n’ekitundu okuva ku mugo okutuuka ku mugo, ne mita bbiri n’obutundu busatu obugulumivu. Obwekulungirivu bwali mita kkumi na ssatu n’ekitundu.
Wasesenza uLwandle ngensimbi encibilikisiweyo, luyisigombolozi, luyizingalo ezilitshumi ukusuka emphethweni kusiya emphethweni luphakeme okwezingalo ezinhlanu. Ukulinganisa leyondingilizi kwakuthatha intambo ezingalo ezingamatshumi amathathu ukuyizingelezela.
24 Wansi w’omugo gwayo kwaliko entaabwa okugyetooloola, kkumi buli butundu busatu obwa mita, era nga ziri embu bbiri, ezasaanuusibwa nayo.
Ngaphansi komphetho, kungamaqhagana agqagqeleyo, elitshumi engalweni eyodwa. Amaqhagana la ayebunjwe aba yimizila emibili ensimbininye loLwandle.
25 Ettanka ennene yatuulanga ku bifaananyi by’ente ennume kkumi na bbiri, esatu nga zitunudde mu bukiikakkono, n’endala essatu nga zitunudde ebugwanjuba, n’endala essatu nga zitunudde mu bukiikaddyo, n’endala essatu nga zitunudde ebuvanjuba, era ng’ebitundu byabyo eby’emabega nga bitunuuliraganye mu masekkati gaayo.
ULwandle lwalumi phezu kwenkunzi ezilitshumi lambili, ezintathu zikhangele enyakatho, ezintathu zikhangele entshonalanga, ezintathu zikhangele eningizimu kuthi ezintathu zikhangele empumalanga. ULwandle lwalugxile phezu kwazo, imilenze yazo igobele phakathi.
26 Obugazi bwayo yali oluta lumu, n’omugo gwayo gwakolebwa ng’omugo gw’ekibya, ng’ekimuli ky’amalanga. Yajjulanga lita emitwalo ena mu enkumi nnya.
Uhlonzi lwalulingana ububanzi besandla, umphetho ufanana lomphetho wenkomitsho, kufanana lokuqhakaza kweluba. Lwalungena izikhelelo ezizinkulungwane ezimbili.
27 N’akola n’ebitebe ebiseetulwa, mu bikomo buli kimu obuwanvu bwakyo mita emu n’obutundu munaana, n’obugazi bwe bumu, ate obugulumivu mita emu n’obutundu busatu.
Wenza njalo amathala ethusi alitshumi aphakamisekayo ubude bawo buzingalo ezine, lobubanzi buzingalo ezine, ukuphakama kuzingalo ezintathu lilinye.
28 Ebitebe ebyo by’akolebwa bwe biti: byalina enkulukumbi mu myango gyabyo.
Amathala ayenziwe ngalindlela: Kwakulezisekelo eziya phezulu emaceleni zinanyathiselwe.
29 Ku nkulukumbi wakati mu myango mwalimu ebifaananyi bya bakerubi n’eby’empologoma, n’eby’ente ennume; kwaliko n’ebintu ebireebeeta ebyakolebwa n’emikono.
Kulezozisekelo phakathi kwezinsika eziya phezulu kubunjelwe izilwane, inkunzi lamakherubhi, kuthi kulezonsika eziya phezulu kufanane njalo. Ngaphezulu langaphansi kwezilwane lenkunzi kulezinkatha ezikhandiweyo.
30 Buli kitebe ky’alina nnamuziga nnya ez’ebikomo, n’entobo za nnamuziga nga za bikomo, era nga buli kimu kirina ebensani ewaniriddwa mu nsonda nnya n’emisituliro egyasaanuusibwa, nga ku buli musituliro kuliko ebireebeeta.
Inqodlana nganye ilamavili lama-ekseli ethusi, njalo nganye ilomganu phezu kwezinsika ziceciswe ngemithando ekhandelwe inxa zonke.
31 Ekitebe ekimu kyalina akamwa akalina omwango omwekulungirivu ogwali kitundu kya mita mu kukka. Akamwa kaagwo kaali keekulungirivu n’omulimu ogwa wansi kwe kyaterezebwanga, nga gwa butundu musanvu obwa mita mu kukka. Ku kamwa kaagwo kwaliko enjola, n’enkulumbi zaakyo nga si nnekulungirivu naye ng’enjuyi zonna zenkanankana.
Ngaphakathi kwenqodlana yinye nganye kuvulekile kuyisigombolozi esitshona okwengalo eyodwa. Isikhala lesi siyisigombolozi ngaphansi kwaso siyingalo elengxenye. Emlonyeni kukhona okwabazelwayo kungumceciso. Okubaziweyo emaceleni kulingana inxa zonke zone, kungayisiyo indingilizi.
32 Nnamuziga ennya zaali wansi w’enkulumbi; n’emisingi gya nnamuziga gyali gikomereddwa ku kitebe. Okusala mu bukiika bwa nnamuziga emu bwali obutundu musanvu obwa mita.
Amavili womane engaphansi kwamapulanka, lama-ekseli amavili ebotshelwe enqodlaneni. Ububanzi bendingilizi yevili ngalinye bulingana ingalo eyodwa elengxenye.
33 Nnamuziga zaakolebwa nga nnamuziga ez’amagaali, era kwaliko emisingi, n’empanka, n’empagi, n’emisumaali nga byonna by’akolebwa mu kyuma ekisaanuuse.
Amavili akhona enziwe njengawenqola yempi, ama-ekseli, amarimu, lezipokisi zawo lamahabha awo enziwe ngensimbi ezitshisiweyo.
34 Kwaliko emisituliro ena ku nsonda ennya eza buli kitebe era gyonna nga gya kika kyekimu n’ekitebe.
Inqodlana nganye yayilezibambo ezine, esisodwa sisegumbini linye, sigxile enqodlaneni.
35 Ku ntikko eya buli kitebe kwaliko engeri ey’ekikoba ekyekulungirivu; okukka kwakyo obutundu bubiri obwa mita, n’embiriizi zaakyo n’enkulukumbi ebyagiwaniriranga, byakwatagananga ku ntikko.
Phezu kwenqodlana kulomthando oyisizingelezi esitshona okwengxenye yengalo. Izisekelo lamapulanka kuxhume phezu kwenqodlana.
36 Ku biwanirira ne ku nkulukumbi, Kiramu yakolako ebifaananyi ebyole ebya bakerubi, n’eby’empologoma, n’eby’enkindu mu buli kifo omwali ebbanga, era n’ayolako ebimuli okwetooloola.
Wabazela khona amakherubhi, izilwane kanye lezihlahla zamalala kuyo yonke indawo ebonakalayo lomceciso inxa zonke.
37 Bw’atyo bwe yakola ebitebe ekkumi. Byonna yabikola mu kyuma ekisaanuuse kyekimu, era n’abikola byonna nga bya kigero kyekimu, n’okufaanana nga bifaanana.
Yiyo-ke le indlela ayenze ngayo izinqodlana ezilitshumi. Zazenziwe ngomkhando munye zilingana ubukhulu zilesimo sinye.
38 N’alyoka akola amabensani kkumi, nga ga kikomo, buli emu ng’egyamu lita lunaana mu kinaana, era buli emu nga yenkana mita emu ne desimoolo munaana obugazi, ate buli bensani ng’etuula ku kitebe kyayo.
Wasebumba imiganu elitshumi ngethusi, umunye uthatha izikhelelo ezingamatshumi amane ububanzi bayo buzingalo ezine, kusithi umganu owodwa ubekwa phezu kwenqodlana nganye yezilitshumi.
39 N’addira ebitebe bitaano ku byo n’abiteeka ku luuyi olw’obukiikaddyo obwa yeekaalu, n’ebitaano ebirala ku luuyi olw’obukiikakkono; n’ateeka Ennyanja ku luuyi olw’obukiikaddyo obw’ebuvanjuba obwa yeekaalu.
Wasemisa inqodlana ezinhlanu zazo ngeningizimu yethempeli kwathi ezinhlanu zema enyakatho. ULwandle walubeka eningizimu, ejikweni laseningizimu yempumalanga kwethempeli.
40 N’akola n’ensuwa, n’amabensani, n’ebijiiko, n’amabensani ag’okumansira. Bw’atyo Kiramu n’amaliriza omulimu gwa yeekaalu ya Mukama gwonna gwe yakolera Kabaka Sulemaani.
Wabumba njalo imiganu lamafotsholo lemiganu yesichelo. Ngalokho uHuramu wawuphetha umsebenzi ayewenzela inkosi uSolomoni ethempelini likaThixo:
41 Empagi ebbiri zombi; ebitikkiro byombi eby’ebibya ebyayolebwa waggulu ku mpagi; embu ebbiri ez’ebitimbe ebyali ku bitikkiro byombi eby’empagi;
Izinsika ezimbili; iziduku ezimbili ezibunjwe okomganu phezu kwezinsika; amambule amabili ececise iziduku ezimbili eziyingubhe eziphezu kwezinsika;
42 n’ebitone ebikumi ebina eby’amakomamawanga ebyali mu mbu ebbiri, ebyali bibikka ku nkufiira ez’empagi;
amaphomegranathi angamakhulu amane amambule womabili (imbule linye lilemizila emibili yamaphomegranathi, acecise iziduku eziyingubhe eziphezu kwezinsika);
43 ebitebe ekkumi n’amabensani gaakwo agaabituulangako kkumi;
izinqodlana ezilitshumi lenkonxa zazo ezilitshumi;
44 ettanka ennene n’ebifaananyi eby’ente ennume ekkumi n’ebbiri ebyali wansi w’ettanka ennene;
uLwandle lenkunzi ezilitshumi lambili ngaphansi kwalo;
45 n’ensuwa, n’ebisena, n’amabensani agamansira. Ebintu byonna Kulamu bye yakolera Kabaka Sulemaani ku lwa yeekaalu ya Mukama byali bya bikomo bizigule.
imbiza, amafotsholo lemiganu yesichelo. Zonke lezizinto ezenzelwa iNkosi uSolomoni nguHuramu ezenzela ithempeli likaThixo zazenziwe ngethusi elikhazimulayo.
46 Kabaka yalagira babisaanuusize mu lusenyi lwa Yoludaani awali ettaka ery’ebbumba wakati w’e Sukkosi n’e Zalesani.
Inkosi yalungiselela ukuthi zonke zibunjwe ngesithombe somdaka emagcekeni aseJodani phakathi kwaseSukhothi laseZarethani.
47 Sulemaani teyapima bintu ebyo byonna, kubanga byali biyitiridde obungi; era tewali yapima buzito obw’ekikomo ebintu mwe byakolebwa.
USolomoni wayekela konke lokhu kungalinganiswanga isisindo sakho, ngenxa yokuthi kwakukunengi kakhulu; ubunzima bensimbi yethusi bungazanga bulinganiswe.
48 Awo Sulemaani n’akozesa n’ebintu ebirala byonna ebyateekebwa mu yeekaalu ya Mukama: ekyoto ekya zaabu; emmeeza eya zaabu okwaberanga emigaati egy’okulaga;
USolomoni wenza yonke imiceciso eyayisethempelini likaThixo: i-alithari legolide; itafula eliligolide lilesinkwa esiNgcwele sikaNkulunkulu;
49 ebikondo by’ettaala ebya zaabu ennongoose, bitaano ku luuyi olwa ddyo n’ebitaano ku luuyi olwa kkono, byonna awamu kkumi, mu kifo awaayimirirwanga okwogera; obusumbi bw’ebimuli; ettabaaza ne makansi nga bya zaabu;
izinti zezibane zegolide elicengekileyo (ezinhlanu zazo ngakwesokudla njalo zinhlanu langakwesokhohlo, phambi kwesiphephelo esingaphakathi); okubalazwe ngamaluba, izibane kanye lezindlawu;
50 bbensani, ne makansi ezisala ebisirinza, ne bbakuli ezifukirira, n’ebibya ne fulampeni, nga bya zaabu ennongoose; eminyolo gy’enzigi egy’ekisenge eky’omunda ddala, kye Kifo Ekitukuvu Ennyo nga gya zaabu, n’egy’enzigi ez’ekisenge ekinene ddala ekya yeekaalu nga gya zaabu.
imiganu yegolide elicengekileyo, izibane, imiganu yokuchelisa, izinditshi leyempepha; kanye lezibambo zezivalo zingezegolide ezazenzelwe indlu engaphakathi, indawo eNgcwelengcwele, kanti-ke kwakunjalo lezivalweni zendlu enkulu phakathi kwethempeli.
51 Omulimu gwonna Kabaka Sulemaani gwe yakola ku yeekaalu ya Mukama bwe gwaggwa, n’aleeta ebintu Dawudi kitaawe bye yayawulirako Mukama, effeeza ne zaabu n’ebintu ebirala byonna, n’abiteeka mu mawanika ga yeekaalu ya Mukama.
Kwathi usuphelile wonke umsebenzi owawenziwe yinkosi uSolomoni ekwakheni kwakhe ithempeli likaThixo, waletha lezompahla ezazinikelwe nguyise uDavida, isiliva legolide layo yonke imiceciso, konke lokhu wakufaka endlini yenotho ethempelini likaThixo.
