< Masese 1 >
1 Masese ya Salomo, mwana mobali ya Davidi, mokonzi ya Isalaele:
Ordtøke av Salomo, son til David, konge yver Israel.
2 mpo na koyeba bwanya, kozwa mateya mpe kososola maloba ya mayele;
Av deim kann ein læra visdom og age og skyna vituge ord.
3 mpo na kozwa mateya ya bwanya oyo epesaka bizaleli ya sembo, ya boyengebene mpe makambo ya alima;
Og få age so ein vert klok, rettferd og rett og rettvisa.
4 mpo na kopesa mayele epai ya bazoba, mpe boyebi epai ya bilenge.
Dei kann gjeva dei urøynde klokskap, ungdomen kunnskap og ettertanke -
5 Tika ete moto ya bwanya ayoka yango, mpe akobakisa bwanya na ye, bongo moto ya mayele akoyeba mayele ya kotambolisa bato;
so den vise kann høyra og auka sin lærdom og den vituge verta rådklok.
6 mpo na kososola masese mpe sambole, maloba ya bwanya mpe kolimbola makambo.
Dei gjev skyn på ordtak og myrke ord, ord frå dei vise og gåtorne deira.
7 Kotosa Yawe ezali mosisa ya mayele; bato oyo bazangi mayele batiolaka bwanya mpe toli.
Otte for Herren er upphav til kunnskap, uvitingar vanvyrder visdom og age.
8 Mwana na ngai ya mobali, yoka toli ya tata na yo, mpe kobwaka te mateya ya mama na yo;
Høyr etter, son min, når far din deg agar, og kasta’kje frå deg det mor di deg lærer!
9 Pamba te ekozala lokola ekoti ya ngolu na moto na yo, mpe lokola mayaka ya kitoko na kingo na yo.
For det er ein yndeleg krans for ditt hovud, og kjedor kring halsen din.
10 Mwana na ngai ya mobali, soki bato ya masumu balingi kokweyisa yo, komitika te.
Son min, når syndarar lokkar deg, samtykk ikkje!
11 Soki balobi na yo: « Yaka elongo na biso, tika ete tosala motambo mpo na koboma bato, tokosepela mpo na kokanga moto oyo ayebi likambo te!
Um dei segjer: «Kom med oss! Me vil lura etter blod, setja fella for den skuldlause utan grunn;
12 Ndenge mokili ya bakufi esalaka, tokomela ye ya bomoi, tokomela ye mobimba lokola bato oyo bakitaka na libulu ya kufa; (Sheol )
Me vil gløypa deim som helheimen livande, og heile som når dei fer i gravi; (Sheol )
13 tokozwa biloko ya talo ya ndenge na ndenge, mpe tokotondisa bandako na biso na bomengo ya bitumba;
Me vinna oss alle slag skattar, og fyller husi våre med rov;
14 okozwa ndambo na yo epai na biso, pamba te biso nyonso tokosangisa biloko na biso esika moko; »
du skal få lutskifte saman med oss, alle skal me ha same pungen.» -
15 mwana na ngai ya mobali, kokende elongo na bango te, longola makolo na yo na nzela na bango;
Son min, gakk ikkje då på vegen med deim, haldt foten din burte frå deira stig!
16 pamba te makolo na bango ekimaka mbangu mpo na kolanda mabe, mpe bapotaka mbangu mpo na kosopa makila.
For føterne deira spring til vondt og er snøgge til å renna ut blod.
17 Solo, ezali pamba kotia monyama liboso ya miso ya bikelamu nyonso oyo ezali na mapapu.
Men fåfengt breier dei netet for augo på alle fuglar.
18 Kasi bango, batiaka mitambo mpo na kosopa makila na bango moko, bamilukelaka pasi na bomoi na bango.
Dei lurer på sitt eige blod og set eit garn for sitt eige liv.
19 Moto oyo alukaka kozwa bomengo na nzela ya lokuta asukaka kaka bongo, mpe bomengo yango ebomaka kaka ye moko.
So gjeng det kvar som riv til seg med ran, det drep sin eigen herre.
20 Bwanya azali koganga na libanda, atomboli mongongo na ye na bisika oyo bato ebele bakutanaka;
Vismøyi ropar på gata og lyfter si røyst på torgi.
21 azali koganga na bisika ya loyenge mpe azali koloba liboso ya ekuke ya engumba:
På gatehyrna preikar ho midt i ståket, i porthallar og kring i byen ho talar:
22 « Yo moto oyo ozangi mayele, kino tango nini okolinga bozoba na yo? Kino tango nini batioli bakokoba kosepela kotiola? Mpe bino bazoba, kino tango nini bokokoba koyina mayele?
«Kor lenge vil de fåkunnige elska fåkunna, og kor lenge vil spottarar ha hug til spott, og dårar hata kunnskap?
23 Soki boyoki makebisi na Ngai, nakosopela bino Molimo na Ngai mpe nakososolisa bino maloba na Ngai.
Snu dykk hit når eg refser! So skal åndi mi fløyma for dykk, og eg skal kunngjera dykk mine ord.
24 Kasi lokola bosundolaki Ngai tango nazalaki kobelela mpe moto moko te asalaki keba tango natandaki loboko,
Eg ropa og de vilde ikkje høyra, og ingen agta på at eg rette ut handi,
25 lokola bobwakaki toli na Ngai mpe boboyaki kondima pamela na Ngai,
De brydde dykk ei um all mi råd, og ansa ikkje mitt refsings ord,
26 Ngai mpe nakoseka bino tango pasi ekoyela bino, nakotiola bino tango minyoko ekokomela bino,
So skal eg då læ når de ulukka fær, eg skal spotta når det som de ræddast kjem,
27 tango minyoko ekokomela bino na pwasa lokola mvula ya kake makasi, tango somo ekoyela bino lokola ekumbaki, tango mawa mpe somo ekokomela bino.
når det de ræddast kjem som eit uver, og uferdi dykkar fer hit som ein storm, når trengsla og naud kjem på dykk.
28 Bakoganga epai na Ngai, kasi nakoyanola bango te; bakoluka Ngai na ngonga ya malamu, kasi bakomona Ngai te.
Då vil eg ikkje svara når de ropar på meg, dei skal naudleita etter meg, men ikkje finna meg.
29 Lokola bayinaki boyebi mpe baponaki te nzela ya kotosa Yawe,
Av di dei hata kunnskap og forsmådde otte for Herren,
30 lokola baboyaki kondima toli na Ngai mpe batiolaki pamela na Ngai,
ikkje lydde på mi råd, vanyrde all mi påminning,
31 bakolia mbuma ya etamboli na bango mpe bakotonda na mabongisi ya mitema na bango moko.
skal dei eta frukt av si åtferd og verta mette av sine råder.
32 Pamba te kotomboka ya bato oyo bazangi mayele ekoboma bango, mpe bozangi bokebi ya bato oyo bazangi mayele ekoboma kaka bango moko;
For einvisa drep dei einfaldne, og tryggleiken dårarne tyner.
33 kasi moto oyo ayokaka Ngai akovanda na kimia mpe akobanga mabe moko te. »
Men den bur trygt, som høyrer på meg, verna um ulukke-rædsla.»