Masese 4

1 Bana na ngai, boyokaka mateya ya tata, bozalaka na bokebi mpo ete bozwa mayele.

ای پسرانم، به نصیحت پدر خود گوش دهید و به آن توجه کنید تا دانا شوید.

2 Pamba te nazali kopesa bino mateya ya malamu; bobwaka mateya na ngai te.

پندهای من مفید است؛ آنها را به خاطر بسپارید.

3 Ngai mpe nazalaki mwana malamu na miso ya tata na ngai, boye mama na ngai alingaki ngai makasi lokola mwana oyo abotama kaka ye moko.

من هم زمانی جوان بودم؛ پدری داشتم و تنها فرزند عزیز مادرم بودم.

4 Tata na ngai azalaki koteya mpe koloba na ngai boye: « Tika ete motema na yo ebatela maloba na ngai, bomba mibeko na ngai mpe okozala na bomoi,

پدرم به من پند می‌داد و می‌گفت: «اگر سخنان مرا بشنوی و به آنها عمل کنی، زنده خواهی ماند.

5 zwa bwanya, zwa mayele, kobosana yango te, kopesa mokongo te na maloba ya monoko na ngai,

حکمت و بصیرت را کسب کن. سخنان مرا فراموش نکن و از آنها منحرف نشو.

6 kosundola bwanya te, mpe yango ekobatela yo, linga yango mpe ekobomba yo.

حکمت را ترک نکن، زیرا از تو حمایت خواهد کرد. آن را دوست بدار که از تو محافظت خواهد نمود.

7 Tala ebandeli ya bwanya: Zwa bwanya, pesa biloko nyonso oyo ozali na yango mpo ete ozwa mayele.

حکمت از هر چیزی بهتر است؛ به هر قیمتی شده آن را به دست بیاور.

8 Simba yango makasi, mpe ekotombola yo; yamba yango, mpe ekopesa yo lokumu.

اگر برای حکمت ارزش قائل شوی، او نیز تو را سربلند خواهد نمود. اگر حکمت را در آغوش بگیری او به تو عزت خواهد بخشید

9 Ekolatisa yo ekoti ya lokumu na moto, ekopesa yo motole ya nkembo. »

و تاج عزت و افتخار بر سرت خواهد نهاد.»

10 Mwana na ngai, yoka mpe yamba maloba na ngai, mpe mibu ya bomoi na yo ekobakisama.

پسرم به من گوش کن و آنچه به تو می‌گویم بپذیر تا عمری طولانی داشته باشی.

11 Nazali kolakisa yo nzela ya bwanya, nazali kotambolisa yo na nzela ya alima.

من به تو حکمت آموختم و تو را به سوی راستی هدایت نمودم.

12 Mpo ete makolo na yo ezala na mikakatano te tango okotambola; mpe soki okimi mbangu, okokweya te.

وقتی راه روی مانعی بر سر راهت نخواهد بود و چون بدوی پایت نخواهد لغزید.

13 Tingama makasi na mateya oyo bapesi yo, kobwaka yango te, batela yango malamu mpo ete ezali bomoi na yo.

آنچه را که آموخته‌ای حفظ کن و آن را از دست نده؛ آن را نگه دار، زیرا حیات توست.

14 Kokotaka te na nzela ya bato ya mobulu mpe kotambolaka te na nzela ya bato mabe.

به راه بدکاران نرو و از روش گناهکاران پیروی ننما.

15 Longwa kati na bango, kolekela wana te, kosala mpe maseki kuna te, kasi kende na yo na nzela mosusu.

از آنها دوری کن و روی خود را از آنان بگردان و به راه خود برو؛

16 Pamba te balalaka pongi te soki basali nanu moto mabe te, mpe pongi ekimaka bango soki babomi moto te;

زیرا ایشان تا بدی نکنند نمی‌خوابند و تا باعث لغزش و سقوط کسی نشوند آرام نمی‌گیرند.

17 baliaka lipa na nzela ya mabe mpe bamelaka vino na nzela ya mobulu.

خوراک آنها ظلم و شرارت است.

18 Nzokande, nzela ya bato ya sembo ezali lokola pole ya tongo makasi, oyo kongenga na yango eyaka malembe-malembe kino tango moyi ekobima makasi.

راه درستکاران مانند سپیدهٔ صبح است که رفته‌رفته روشنتر می‌شود تا سرانجام به روشنایی کامل روز تبدیل می‌گردد،

19 Nzela ya bato ya mobulu ezali lokola molili, bayebaka te eloko nini ekokweyisa bango.

اما راه بدکاران مثل سیاهی شب است. بدکاران می‌افتند و نمی‌دانند چه چیز باعث افتادنشان شده است.

20 Mwana na ngai, zala na bokebi na maloba na ngai, pesa litoyi na yo na mateya na ngai.

ای پسرم، به آنچه که به تو می‌گویم به دقت گوش بده.

21 Tika ete ezala te mosika ya miso na yo! Batela yango malamu kati na motema na yo,

سخنان مرا از نظر دور ندار، بلکه آنها را در دل خود حفظ کن،

22 pamba te ezali bomoi mpo na bato oyo bazwaka yango, mpe epesaka nzoto kolongono.

زیرا سخنان من به شنونده حیات و سلامتی کامل می‌بخشد.

23 Batela malamu motema na yo koleka biloko nyonso, pamba te makambo nyonso oyo tosalaka, wana tozali na bomoi, ewutaka na motema.

مراقب افکارت باش، زیرا زندگی انسان از افکارش شکل می‌گیرد.

24 Longola lokuta na monoko na yo, mpe longola mabe na bibebu na yo.

دروغ و ناراستی را از دهان خود دور کن.

25 Tika ete miso na yo etalaka kaka liboso, mpe salaka makambo na bosembo mpe bosolo.

چشمان خود را به هدف بدوز و به اطراف توجه نکن.

26 Bongisa nzela oyo makolo na yo ekolekela, mpe tambola kaka na nzela oyo oyebi malamu.

مواظب راهی که در آن قدم می‌گذاری باش. همیشه در راه راست گام بردار تا در امان باشی.

27 Kotengama te, ezala na ngambo ya loboko ya mobali to ya mwasi, longola makolo na yo na mabe.

از راه راست منحرف نشو و خود را از بدی دور نگه دار.