< Masese 24 >

1 Kolulaka te bato oyo basalaka mabe mpe kolukaka te kozala elongo na bango,
No tengan envidia de los hombres malvados, ni ningún deseo de estar con ellos:
2 pamba te mitema na bango ekanisaka kaka kosala mabe, mpe bibebu na bango eyeisaka kaka mobulu soki elobi.
porque el propósito de sus corazones es la destrucción, y sus labios están hablando de causar problemas.
3 Ndako etongamaka na nzela ya bwanya, mpe elendisamaka na nzela ya mayele.
La construcción de una casa es por sabiduría, y por la razón se fortalece:
4 Bashambre ekotondisama na biloko nyonso ya talo mpe ya kitoko na nzela ya boyebi.
Y por el conocimiento, sus habitaciones están llenas de todas las cosas queridas y agradables.
5 Moto ya bwanya atondi na nguya, moto oyo azalaka na boyebi alendisaka nguya na ye.
El sabio es fuerte; y un hombre de conocimiento aumenta la fortaleza.
6 Pamba te kolonga na etumba esengaka bwanya, mpe lobiko ezalaka kati na motango ebele ya bapesi toli.
Porque guiándote sabiamente, vencerás en la guerra; y en varios guías sabios está la victoria.
7 Bwanya ezalaka likolo mingi mpo na zoba, yango wana azalaka te na likambo ya koloba kati na mayangani oyo esalemaka pembeni ya ekuke.
La sabiduría está fuera del poder del insensato: mantiene su boca cerrada en el lugar público.
8 Moto oyo asalaka mabongisi ya kosala mabe akokende sango lokola moteki baninga.
Aquel cuyo propósito es malo será nombrado hombre de malos designios.
9 Mabongisi ya bozoba ezali masumu, mpe bato bayinaka motioli.
El propósito del necio es el pecado; y el que odia a la autoridad es repugnante para los demás.
10 Soki omilembisi na mokolo ya pasi, makasi na yo ekozala pamba.
Si cedes en el día de la angustia, tu fuerza es pequeña.
11 Kangola bato oyo bazali komema bango na kufa, mpe bikisa bato oyo bazali kokende na kufa lokola bato oyo balangwe masanga.
Sé el salvador de los que son entregados a la muerte, y no retires la ayuda de aquellos que están cayendo en la destrucción.
12 Soki olobi: « Tala, toyebaki likambo moko te kati na makambo oyo nyonso; » boni, Ye oyo amekaka mitema asosolaka yango te? Ye oyo abatelaka molimo na yo ayebaka yango te? Afutaka te moto na moto kolanda misala na ye?
Si dices: Mira, no teníamos conocimiento de esto: ¿no lo piensa el probador de corazones? y el que guarda tu alma, ¿no lo sabe? ¿Y no dará a cada hombre la recompensa de su trabajo?
13 Mwana na ngai, lia mafuta ya nzoyi, pamba te ezalaka kitoko! Mwa ndambo ya mafuta ya nzoyi ekozala elengi na lolemo na yo.
Hijo mío, toma miel, porque es bueno; y la miel que fluye, que es dulce a tu gusto:
14 Yeba lisusu ete bwanya ezali elengi mpo na molimo na yo; soki ozwi yango, yeba ete lobi na yo ekozala malamu, mpe elikya na yo ekozala ya pamba te.
Así que deja que tu deseo sea sabiduría: si la tienes, habrá un futuro, y tu esperanza no será cortada.
15 Yo moto mabe, komeka te kotia mitambo kati na ndako ya moto ya sembo, mpe komeka te kopanza yango,
No hagas planes malvados, oh malhechor, contra los campos del hombre recto, o envíes destrucción sobre su lugar de reposo:
16 pamba te ata soki moto ya sembo akweyi mbala sambo, akotelema kaka; nzokande pasi ekweyisaka moto mabe.
Porque un hombre recto, después de haber caído siete veces, se levantará otra vez; pero los malos caerán en él mal.
17 Soki monguna na yo akweyi, kosepela te; mpe soki apengwi, tika ete motema na yo esepela te;
No te alegres por la caída de tu adversario, y no se alegre tu corazón por su caída:
18 noki te Yawe akomona, akosepela te mpe akokitisela yo kanda na Ye.
Por temor de que el Señor lo vea, y pueda ser malo a sus ojos, y su ira se aleje de él.
19 Kosilika te likolo ya bato oyo basalaka mabe, kolula te bato mabe;
No te preocupes por los malvados, ni tengas envidia de los pecadores:
20 pamba te lobi ya malamu ekozala te mpo na moto oyo asalaka mabe, mpe mwinda ya bato mabe ekokufa.
Porque no habrá futuro para el malvado; la luz de los pecadores será apagada.
21 Mwana na ngai, tosaka Yawe mpe mokonzi, kosanganaka te na batomboki,
Hijo mío, teme al Señor y al rey; no tengas nada que ver con los inestables:
22 pamba te bango mibale bakoki kotindela batomboki pasi na pwasa. Bongo, nani ayebi pasi oyo bakoki kotinda?
porque su caída vendrá repentinamente; y ¿quién tiene conocimiento de la ruina que viene de ambos?
23 Makambo oyo mpe ezali toli ya bato ya bwanya: Kopona bilongi, kati na kosambisa, ezali malamu te.
Estos son más dichos de los sabios: Tener preferencia por la posición de una persona cuando se juzga no es bueno.
24 Moto oyo alobaka na moto mabe: « Ozali moto ya sembo, » bato bakolakela ye mabe, mpe bikolo ekotombokela ye.
El que dice al malvado, eres recto, será maldecido por los pueblos y aborrecido por las naciones.
25 Kasi bato oyo bapamelaka moto mabe bakozala malamu mpe lipamboli ekozala likolo na bango.
Pero aquellos que le castigan les irá bien, y una bendición de bien vendrá sobre ellos.
26 Eyano ya solo ezali lokola beze ya bibebu.
Él es como si diera un beso con sus labios cuando da una respuesta correcta.
27 Bongisa libanda ya mosala na yo, bongisa bilanga na yo, bongo na sima, tonga ndako na yo.
Pon en orden tu trabajo afuera, y prepáralo en el campo; y después de eso, ve a la construcción de tu casa.
28 Kotatola na pamba te mpo na kosala moninga na yo mabe; mpo na nini olingi kosalela bibebu na yo na lokuta?
No seas un testigo falso contra tu prójimo, o deja que tus labios digan falso testimonio.
29 Kolobaka te: « Nakosala ye ndenge asali ngai, nakozongisela ye kolanda makambo oyo ye asali. »
No digas: haré con él lo que me ha hecho; Le daré al hombre la recompensa de su trabajo.
30 Nalekaki pembeni ya elanga ya moto ya goyigoyi, mpe pembeni ya elanga ya vino ya moto oyo azangi mayele;
Fui por el campo del que odia el trabajo y por la viña del hombre sin sentido;
31 bongo, tala ndenge etondi na banzube, tala ndenge matiti mabe ezipi yango, mpe mir na yango ya mabanga ebukani.
Y todo estaba lleno de espinas, y cubierto de plantas deshechas, y su muro de piedra se quebró.
32 Tango natiaki makanisi na ngai kati na makambo oyo namonaki, nazwaki mayele oyo:
Luego mirándolo, pensé: lo vi, y obtuve enseñanza de él.
33 mwa pongi moke, mwa kopema moke, mwa kokanga maboko moke mpo na kolala,
Un poco de sueño, un poco de descanso, un poco de doblar las manos en el sueño:
34 bobola ekoyela yo na pwasa lokola moleki nzela, mpe pasi ekoyela yo lokola moyibi.
Entonces la pérdida caerá sobre ti como un forajido, y tu necesidad como un hombre armado.

< Masese 24 >