Masese 24
1 Kolulaka te bato oyo basalaka mabe mpe kolukaka te kozala elongo na bango,
你不要妒忌作惡的人，不要希求與他們共處；
2 pamba te mitema na bango ekanisaka kaka kosala mabe, mpe bibebu na bango eyeisaka kaka mobulu soki elobi.
因為他們的心靈，只圖謀不軌；他們的嘴唇，只講論是非。
3 Ndako etongamaka na nzela ya bwanya, mpe elendisamaka na nzela ya mayele.
因著智慧，家庭得以興建；因著明智，家庭得以穩定。
4 Bashambre ekotondisama na biloko nyonso ya talo mpe ya kitoko na nzela ya boyebi.
各種珍奇可愛的寶物，因著智識可儲藏滿室。
5 Moto ya bwanya atondi na nguya, moto oyo azalaka na boyebi alendisaka nguya na ye.
智慧人勝於壯士，明智人強於勇士；
6 Pamba te kolonga na etumba esengaka bwanya, mpe lobiko ezalaka kati na motango ebele ya bapesi toli.
因為作戰須有智謀，勝利在於謀士眾多。
7 Bwanya ezalaka likolo mingi mpo na zoba, yango wana azalaka te na likambo ya koloba kati na mayangani oyo esalemaka pembeni ya ekuke.
為愚昧的人，智慧太高妙；他在城門口，只好不開口。
8 Moto oyo asalaka mabongisi ya kosala mabe akokende sango lokola moteki baninga.
籌劃作惡的人，可稱為陰險家。
9 Mabongisi ya bozoba ezali masumu, mpe bato bayinaka motioli.
愚人的計謀只是罪惡；狂妄的人為人所憎惡。
10 Soki omilembisi na mokolo ya pasi, makasi na yo ekozala pamba.
你若萎靡不振，到災難的日子，必然氣竭力盡。
11 Kangola bato oyo bazali komema bango na kufa, mpe bikisa bato oyo bazali kokende na kufa lokola bato oyo balangwe masanga.
被帶去受死的人，你應拯救他；行將被殺戮的人，你要挽救他。
12 Soki olobi: « Tala, toyebaki likambo moko te kati na makambo oyo nyonso; » boni, Ye oyo amekaka mitema asosolaka yango te? Ye oyo abatelaka molimo na yo ayebaka yango te? Afutaka te moto na moto kolanda misala na ye?
或許你要說：「看! 我全不知道! 」難道那權衡人心的能不明瞭﹖難道監察你心靈的能不知道﹖他必按每人的作為還報每人。
13 Mwana na ngai, lia mafuta ya nzoyi, pamba te ezalaka kitoko! Mwa ndambo ya mafuta ya nzoyi ekozala elengi na lolemo na yo.
我兒，你要吃蜜，因為蜜好；蜂房的蜜，香甜可口。
14 Yeba lisusu ete bwanya ezali elengi mpo na molimo na yo; soki ozwi yango, yeba ete lobi na yo ekozala malamu, mpe elikya na yo ekozala ya pamba te.
對你的靈魂，智慧也是這樣：你找得了她，必有好前途；你所希望的，決不會落空。
15 Yo moto mabe, komeka te kotia mitambo kati na ndako ya moto ya sembo, mpe komeka te kopanza yango,
惡惡人對義人的家，不要圖謀不軌；對他的住所，不要加以破壞；
16 pamba te ata soki moto ya sembo akweyi mbala sambo, akotelema kaka; nzokande pasi ekweyisaka moto mabe.
因為義人雖七次跌倒，仍然要起來；但是惡人一失足，必陷禍患中。
17 Soki monguna na yo akweyi, kosepela te; mpe soki apengwi, tika ete motema na yo esepela te;
你的仇人跌倒，且不要高興；他若失足摔倒，且不要心喜；
18 noki te Yawe akomona, akosepela te mpe akokitisela yo kanda na Ye.
免得上主看見而不快，因而撤消對他的忿怒。
19 Kosilika te likolo ya bato oyo basalaka mabe, kolula te bato mabe;
對作惡的人，你不要動怒；對乖戾之徒，也不必嫉妒；
20 pamba te lobi ya malamu ekozala te mpo na moto oyo asalaka mabe, mpe mwinda ya bato mabe ekokufa.
因為惡人終沒有好前途，惡人的燈必要熄滅。
21 Mwana na ngai, tosaka Yawe mpe mokonzi, kosanganaka te na batomboki,
我兒，上主和君王，你都要敬畏；對他們二者，皆不可觸怒；
22 pamba te bango mibale bakoki kotindela batomboki pasi na pwasa. Bongo, nani ayebi pasi oyo bakoki kotinda?
因為他們的懲罰可突然而至；他們的摧殘，有誰能知曉﹖
23 Makambo oyo mpe ezali toli ya bato ya bwanya: Kopona bilongi, kati na kosambisa, ezali malamu te.
以下是智者的箴言：在判案時，顧及情面，決不公平。
24 Moto oyo alobaka na moto mabe: « Ozali moto ya sembo, » bato bakolakela ye mabe, mpe bikolo ekotombokela ye.
誰對惡人說：「你是正義的。」人民必罵他，百姓必恨他。
25 Kasi bato oyo bapamelaka moto mabe bakozala malamu mpe lipamboli ekozala likolo na bango.
按公道加罰的，必事事順遂；美好的祝福，必臨於其身。
26 Eyano ya solo ezali lokola beze ya bibebu.
應答適宜的人，宛如與人接吻。
27 Bongisa libanda ya mosala na yo, bongisa bilanga na yo, bongo na sima, tonga ndako na yo.
你要先在外經營好事業，在田間將工作準備停當，然後纔可建立你的家室。
28 Kotatola na pamba te mpo na kosala moninga na yo mabe; mpo na nini olingi kosalela bibebu na yo na lokuta?
不要輕易作證，反對你的近人；也不要以你的口舌，欺騙他人。
29 Kolobaka te: « Nakosala ye ndenge asali ngai, nakozongisela ye kolanda makambo oyo ye asali. »
不可說：「人怎樣待我，我怎樣待人；照人之所行，我向他還報。」
30 Nalekaki pembeni ya elanga ya moto ya goyigoyi, mpe pembeni ya elanga ya vino ya moto oyo azangi mayele;
我走過懶惰人的田地，經過愚昧人的葡萄園：
31 bongo, tala ndenge etondi na banzube, tala ndenge matiti mabe ezipi yango, mpe mir na yango ya mabanga ebukani.
看，到處是荊棘，滿地是蒺黎，石牆也倒了!
32 Tango natiaki makanisi na ngai kati na makambo oyo namonaki, nazwaki mayele oyo:
我看了，便心下自思；我見了，取得了教訓：「
33 mwa pongi moke, mwa kopema moke, mwa kokanga maboko moke mpo na kolala,
再睡片刻，再假寐片刻，再抱臂躺臥片刻」──
34 bobola ekoyela yo na pwasa lokola moleki nzela, mpe pasi ekoyela yo lokola moyibi.
這樣，貧窮就要如同竊賊，困乏也要如同武士，向你侵襲。
