Masese 23
1 Soki ovandi mpo na kolia mesa moko elongo na mokonzi, tala malamu moto oyo azali liboso na yo.
Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
2 Tia mbeli na mongongo na yo soki ozalaka lokoso.
I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
3 Kolula te bilei na ye ya kitoko, pamba te, tango mosusu, ezali na yango bololo.
Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
4 Koboma nzoto te mpo na koluka kozwa bomengo, kotia mayele na yo te kati na yango.
Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
5 Tango okobwaka miso na ngambo ya bomengo, ekobunga, pamba te ezalaka na mapapu mpe epumbwaka na likolo makasi lokola mpongo.
Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
6 Kolia te bilei ya moto oyo azali kotala yo na miso mabe mpe kolula te bilei na ye ya kitoko,
Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
7 pamba te azalaka ndenge makanisi ya motema na ye ezali. Alobaka: « Lia mpe mela, » kasi motema na ye ezali elongo na yo te.
Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
8 Okosanza eteni oyo oliaki, mpe maloba na yo ya kitoko ekokende pamba.
Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
9 Kolobaka na zoba te, pamba te akotiola bwanya ya maloba na yo.
Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
10 Kozongisa te na sima mondelo ya kala mpe kokota te na bilanga ya bana bitike,
Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
11 pamba te Molobeli na bango azalaka makasi, akozwa makambo na bango na maboko mpo na kotelemela yo.
Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
12 Tika ete motema na yo endimaka kotosa mibeko, mpe matoyi na yo eyokaka maloba ya boyebi!
Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
13 Kozangisa te kopesa mwana etumbu; soki obeti ye fimbu, akokufa te.
Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Będziesz je bił rózgą, a jego duszę ocalisz od piekła. (Sheol h7585)
15 Mwana na ngai, soki motema na yo ezali na bwanya, motema na ngai ekozala na esengo.
Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
16 Solo, bomoto na ngai nyonso ekotonda na esengo, soki bibebu na yo elobi makambo ya sembo.
I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
17 Tika ete motema na yo elulaka te bato ya masumu, kasi zalaka tango nyonso na posa makasi ya kotosa Yawe;
Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
18 pamba te suka na yo ekozala solo malamu mpe elikya na yo ekozala ya pamba te.
Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
19 Mwana na ngai, yoka mpe zala na bwanya, batela motema na yo kati na nzela ya sembo.
Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
20 Kozala esika moko te na balangwi masanga to na bato ya lokoso,
Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
21 pamba te balangwi masanga mpe bato na lokoso bakomaka babola, mpe bogoyigoyi ekolatisa bango bilamba epasuka.
Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
22 Yokela tata oyo aboti yo, mpe kotiola mama na yo te ata soki anuni.
Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
23 Luka bosolo, kasi koteka yango te; sala se bongo na bwanya, na mateya mpe na mayele.
Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
24 Tata ya moto ya sembo akozala na esengo mingi, mpe moto oyo abota mwana ya bwanya akosepela kati na ye.
Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
25 Tika ete tata na yo mpe mama na yo basepela! Tika ete mama oyo abota yo azala na esengo!
Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
26 Mwana na ngai ya mobali, pesa ngai motema na yo, mpe tika ete miso na yo esepela na nzela na ngai!
Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
27 Pamba te mwasi ya ndumba azali lokola libulu ya monene, mpe mwasi ya mopaya azali lokola libulu ya mozindo.
Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
28 Mwasi ya ndumba atelemaka na ekenge lokola moyibi mpe akomisaka mibali bazoba koleka.
Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
29 Mpo na nani: « Ah ngai, mawa! » Mpo na nani: « Eh! » Mpo na nani koswanaswana? Mpo na nani kolelalela? Mpo na nani kowelana ezanga tina? Mpo na nani kotelisa miso?
U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
30 Mpo na bato oyo bawumelaka liboso ya masanga ya vino, mpo na bato oyo bamelaka masanga ya makasi.
Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
31 Kotalaka te masanga ya vino tango ezali motane, tango ezali kongala kati na kopo mpe kokita na pete na mongongo.
Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
32 Na suka na yango, ekoswa yo lokola nyoka mpe ekotia yo minu lokola etupa.
Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
33 Miso na yo ekomona biloko na ndenge ya kokamwa, mpe motema na yo ekobimisa makambo ya bozoba.
Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
34 Boye, okokoma lokola moto oyo alali kati na ebale monene, mpe lokola moto oyo alali na songe ya nzete ya molayi.
I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
35 Okoloba: « Babeti ngai, kasi nazali koyoka pasi te; babeti ngai fimbu, kasi nazali koyoka eloko te! Tango nini nakolamuka? Nakozongela lisusu komela vino. »
[Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
