Masese 23
1 Soki ovandi mpo na kolia mesa moko elongo na mokonzi, tala malamu moto oyo azali liboso na yo.
| כי תשב ללחום את מושל בין תבין את אשר לפניך׃ |
2 Tia mbeli na mongongo na yo soki ozalaka lokoso.
| ושמת שכין בלעך אם בעל נפש אתה׃ |
3 Kolula te bilei na ye ya kitoko, pamba te, tango mosusu, ezali na yango bololo.
| אל תתאו למטעמותיו והוא לחם כזבים׃ |
4 Koboma nzoto te mpo na koluka kozwa bomengo, kotia mayele na yo te kati na yango.
| אל תיגע להעשיר מבינתך חדל׃ |
5 Tango okobwaka miso na ngambo ya bomengo, ekobunga, pamba te ezalaka na mapapu mpe epumbwaka na likolo makasi lokola mpongo.
| התעוף עיניך בו ואיננו כי עשה יעשה לו כנפים כנשר ועיף השמים׃ |
6 Kolia te bilei ya moto oyo azali kotala yo na miso mabe mpe kolula te bilei na ye ya kitoko,
| אל תלחם את לחם רע עין ואל תתאו למטעמתיו׃ |
7 pamba te azalaka ndenge makanisi ya motema na ye ezali. Alobaka: « Lia mpe mela, » kasi motema na ye ezali elongo na yo te.
| כי כמו שער בנפשו כן הוא אכל ושתה יאמר לך ולבו בל עמך׃ |
8 Okosanza eteni oyo oliaki, mpe maloba na yo ya kitoko ekokende pamba.
| פתך אכלת תקיאנה ושחת דבריך הנעימים׃ |
9 Kolobaka na zoba te, pamba te akotiola bwanya ya maloba na yo.
| באזני כסיל אל תדבר כי יבוז לשכל מליך׃ |
10 Kozongisa te na sima mondelo ya kala mpe kokota te na bilanga ya bana bitike,
| אל תסג גבול עולם ובשדי יתומים אל תבא׃ |
11 pamba te Molobeli na bango azalaka makasi, akozwa makambo na bango na maboko mpo na kotelemela yo.
| כי גאלם חזק הוא יריב את ריבם אתך׃ |
12 Tika ete motema na yo endimaka kotosa mibeko, mpe matoyi na yo eyokaka maloba ya boyebi!
| הביאה למוסר לבך ואזנך לאמרי דעת׃ |
13 Kozangisa te kopesa mwana etumbu; soki obeti ye fimbu, akokufa te.
| אל תמנע מנער מוסר כי תכנו בשבט לא ימות׃ |
| אתה בשבט תכנו ונפשו משאול תציל׃ (Sheol h7585) |
15 Mwana na ngai, soki motema na yo ezali na bwanya, motema na ngai ekozala na esengo.
| בני אם חכם לבך ישמח לבי גם אני׃ |
16 Solo, bomoto na ngai nyonso ekotonda na esengo, soki bibebu na yo elobi makambo ya sembo.
| ותעלזנה כליותי בדבר שפתיך מישרים׃ |
17 Tika ete motema na yo elulaka te bato ya masumu, kasi zalaka tango nyonso na posa makasi ya kotosa Yawe;
| אל יקנא לבך בחטאים כי אם ביראת יהוה כל היום׃ |
18 pamba te suka na yo ekozala solo malamu mpe elikya na yo ekozala ya pamba te.
| כי אם יש אחרית ותקותך לא תכרת׃ |
19 Mwana na ngai, yoka mpe zala na bwanya, batela motema na yo kati na nzela ya sembo.
| שמע אתה בני וחכם ואשר בדרך לבך׃ |
20 Kozala esika moko te na balangwi masanga to na bato ya lokoso,
| אל תהי בסבאי יין בזללי בשר למו׃ |
21 pamba te balangwi masanga mpe bato na lokoso bakomaka babola, mpe bogoyigoyi ekolatisa bango bilamba epasuka.
| כי סבא וזולל יורש וקרעים תלביש נומה׃ |
22 Yokela tata oyo aboti yo, mpe kotiola mama na yo te ata soki anuni.
| שמע לאביך זה ילדך ואל תבוז כי זקנה אמך׃ |
23 Luka bosolo, kasi koteka yango te; sala se bongo na bwanya, na mateya mpe na mayele.
| אמת קנה ואל תמכר חכמה ומוסר ובינה׃ |
24 Tata ya moto ya sembo akozala na esengo mingi, mpe moto oyo abota mwana ya bwanya akosepela kati na ye.
| גול יגול אבי צדיק יולד חכם וישמח בו׃ |
25 Tika ete tata na yo mpe mama na yo basepela! Tika ete mama oyo abota yo azala na esengo!
| ישמח אביך ואמך ותגל יולדתך׃ |
26 Mwana na ngai ya mobali, pesa ngai motema na yo, mpe tika ete miso na yo esepela na nzela na ngai!
| תנה בני לבך לי ועיניך דרכי תרצנה׃ |
27 Pamba te mwasi ya ndumba azali lokola libulu ya monene, mpe mwasi ya mopaya azali lokola libulu ya mozindo.
| כי שוחה עמקה זונה ובאר צרה נכריה׃ |
28 Mwasi ya ndumba atelemaka na ekenge lokola moyibi mpe akomisaka mibali bazoba koleka.
| אף היא כחתף תארב ובוגדים באדם תוסף׃ |
29 Mpo na nani: « Ah ngai, mawa! » Mpo na nani: « Eh! » Mpo na nani koswanaswana? Mpo na nani kolelalela? Mpo na nani kowelana ezanga tina? Mpo na nani kotelisa miso?
| למי אוי למי אבוי למי מדונים למי שיח למי פצעים חנם למי חכללות עינים׃ |
30 Mpo na bato oyo bawumelaka liboso ya masanga ya vino, mpo na bato oyo bamelaka masanga ya makasi.
| למאחרים על היין לבאים לחקר ממסך׃ |
31 Kotalaka te masanga ya vino tango ezali motane, tango ezali kongala kati na kopo mpe kokita na pete na mongongo.
| אל תרא יין כי יתאדם כי יתן בכיס עינו יתהלך במישרים׃ |
32 Na suka na yango, ekoswa yo lokola nyoka mpe ekotia yo minu lokola etupa.
| אחריתו כנחש ישך וכצפעני יפרש׃ |
33 Miso na yo ekomona biloko na ndenge ya kokamwa, mpe motema na yo ekobimisa makambo ya bozoba.
| עיניך יראו זרות ולבך ידבר תהפכות׃ |
34 Boye, okokoma lokola moto oyo alali kati na ebale monene, mpe lokola moto oyo alali na songe ya nzete ya molayi.
| והיית כשכב בלב ים וכשכב בראש חבל׃ |
35 Okoloba: « Babeti ngai, kasi nazali koyoka pasi te; babeti ngai fimbu, kasi nazali koyoka eloko te! Tango nini nakolamuka? Nakozongela lisusu komela vino. »
| הכוני בל חליתי הלמוני בל ידעתי מתי אקיץ אוסיף אבקשנו עוד׃ |
