Masese 22
1 Kokende sango ya malamu ezali malamu koleka kozala na bomengo mingi; lokumu ezali malamu koleka palata mpe wolo.
Melius est nomen bonum quam divitiæ multæ; super argentum et aurum gratia bona.
2 Mozwi mpe mobola bazali na likambo moko ya lisanga: ezali Yawe nde azali Mokeli na bango mibale.
Dives et pauper obviaverunt sibi: utriusque operator est Dominus.
3 Moto ya mayele amonaka likama na mosika mpe amibombaka, kasi moto oyo azangi mayele akoleka wana mpe akokutana na pasi.
Callidus vidit malum, et abscondit se; innocens pertransiit, et afflictus est damno.
4 Komikitisa mpe kotosa Yawe ememaka bozwi, lokumu mpe bomoi.
Finis modestiæ timor Domini, divitiæ, et gloria, et vita.
5 Nzela ya bato mabe ezalaka na banzube mpe mitambo, kasi moto oyo abatelaka molimo na ye azalaka mosika na yango.
Arma et gladii in via perversi; custos autem animæ suæ longe recedit ab eis.
6 Lakisa mwana nzela oyo asengeli kotambola wuta na bomwana na ye; ezala tango akokoma mokolo, akobunga yango te.
Proverbium est: adolescens juxta viam suam; etiam cum senuerit, non recedet ab ea.
7 Mozwi azalaka mokonzi ya mobola, mpe modefi azalaka mowumbu ya modefisi.
Dives pauperibus imperat, et qui accipit mutuum servus est fœnerantis.
8 Moto oyo alonaka masumu abukaka pasi, mpe makasi ya kanda na ye nyonso ekosuka.
Qui seminat iniquitatem metet mala, et virga iræ suæ consummabitur.
9 Moto oyo akabaka na esengo akopambolama, pamba te akabolaka bilei na ye na mobola.
Qui pronus est ad misericordiam benedicetur: de panibus enim suis dedit pauperi. Victoriam et honorem acquiret qui dat munera; animam autem aufert accipientium.
10 Bengana motioli, bongo kowelana, koswana mpe kofingana ekosila.
Ejice derisorem, et exibit cum eo jurgium, cessabuntque causæ et contumeliæ.
11 Moto oyo alingaka kozala peto na motema, oyo ngolu ezalaka na bibebu na ye, mokonzi azalaka molingami na ye.
Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.
12 Miso na Yawe ebatelaka boyebi, kasi akweyisaka maloba ya moto oyo azangi mayele.
Oculi Domini custodiunt scientiam, et supplantantur verba iniqui.
13 Moto ya goyigoyi alobaka: « Nkosi ezali kuna na libanda, ekoboma ngai na kati-kati ya balabala. »
Dicit piger: Leo est foris; in medio platearum occidendus sum.
14 Monoko ya mwasi ya ndumba ezalaka lokola libulu ya mozindo; moto oyo Yawe asilikeli akweyaka kuna.
Fovea profunda os alienæ: cui iratus est Dominus, incidet in eam.
15 Motema ya mwana moke ezalaka na bozoba, bongo fimbu ya pamela elongolaka yango kati na ye.
Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinæ fugabit eam.
16 Moto oyo anyokolaka mobola mpo ete akoma na bomengo mingi mpe oyo apesaka mozwi bakado bakokweya na bobola.
Qui calumniatur pauperem ut augeat divitias suas, dabit ipse ditiori, et egebit.
17 Pesa matoyi mpe yoka toli ya bato ya bwanya, mpe tika ete motema na yo endima mateya na ngai.
Inclina aurem tuam, et audi verba sapientium: appone autem cor ad doctrinam meam,
18 Pamba te ekozala esengo soki obombi yango na motema na yo, mpe soki yango nyonso ezali pene ya bibebu na yo.
quæ pulchra erit tibi cum servaveris eam in ventre tuo, et redundabit in labiis tuis:
19 Nateyi yo yango lelo mpo ete elikya na yo ezala kati na Yawe.
ut sit in Domino fiducia tua, unde et ostendi eam tibi hodie.
20 Boni, lobi eleki, nakomelaki yo te batoli koleka tuku misato, batoli ya bwanya mpe ya boyebi,
Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia:
21 batoli oyo epesaka mateya ya solo mpe maloba ya solo mpo ete okoka kozongisa biyano ya solo na moto oyo atindi yo?
ut ostenderem tibi firmitatem et eloquia veritatis, respondere ex his illis qui miserunt te.
22 Kobotola te na makasi biloko ya mobola, pamba te azali mobola, konyokola te moto ya pasi na esambiselo,
Non facias violentiam pauperi quia pauper est, neque conteras egenum in porta:
23 pamba te Yawe akobundela bango mpe akobebisa bomoi ya bato oyo bakobebisa bomoi na bango.
quia judicabit Dominus causam ejus, et configet eos qui confixerunt animam ejus.
24 Kozala molingami te ya moto ya kanda, mpe kosangana te na moto ya motema moto-moto,
Noli esse amicus homini iracundo, neque ambules cum viro furioso:
25 noki te okoyekola nzela na ye mpe okokangama na motambo na ye.
ne forte discas semitas ejus, et sumas scandalum animæ tuæ.
26 Kozala te na molongo ya bato oyo batombolaka maboko mpo na kondima kofuta baniongo ya bato mosusu,
Noli esse cum his qui defigunt manus suas, et qui vades se offerunt pro debitis:
27 pamba te soki ozali na yo na makoki ya kofuta te, mpo na nini okolinga ete babotola ata mbeto na yo ya kolala?
si enim non habes unde restituas, quid causæ est ut tollat operimentum de cubili tuo?
28 Kozongisa na sima te mondelo ya kala oyo batata na yo bakataki.
Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.
29 Osila komona moto oyo ayebi mosala na ye malamu? Akosala kaka liboso ya bakonzi, akosala te liboso ya bato ya molili.
Vidisti virum velocem in opere suo? coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.
