< Masese 20 >

1 Vino elobisaka bato maloba ya soni, masanga ya makasi ememaka mobulu; moto nyonso oyo amipesaka na yango akotikala te kokoma moto ya bwanya.
O vinho é zombador, a bebida forte é causadora de alvoroços; e todo aquele que errar por causa deles não é sábio.
2 Somo oyo mokonzi apesaka ezali lokola koganga ya nkosi; moto oyo apesaka ye kanda amilukelaka ye moko pasi.
O temor ao rei é como um rugido de leão; e quem se ira contra ele peca contra sua [própria] alma.
3 Koboya koswana epesaka moto lokumu, kasi moto oyo azangi mayele amipesaka na yango.
É honroso ao homem terminar a disputa; mas todo tolo nela se envolve.
4 Moto ya goyigoyi asalaka bilanga te likolo ya kobanga malili; boye na tango ya kobuka mbuma, alukaka mpe kobuka, kasi akozwa eloko te.
O preguiçoso não lavra no inverno; [por isso] ele mendigará durante a ceifa, pois nada terá.
5 Makanisi ya motema ya moto ezalaka lokola ebale ya mozindo, moto ya mayele alukaka kotoka kati na yango.
O conselho no coração do homem [é como] águas profundas; mas o homem prudente [consegue] tirá-lo para fora.
6 Bato ebele batatolaka bolamu na bango, kasi nani akomona moto ya sembo?
Muitos homens, cada um deles afirma ter bondade; porém o homem fiel, quem o encontrará?
7 Moyengebene atambolaka na bosembo na ye; boye sima na ye, bana na ye bakozala bato ya esengo.
O justo caminha em sua integridade; bem-aventurados [serão] seus filhos depois dele.
8 Soki mokonzi avandi na kiti mpo na kosambisa, miso na ye ebenganaka mabe nyonso.
O rei, ao se sentar no trono do juízo, com seus olhos dissipa todo mal.
9 Nani akoki koloba: « Nabatelaka motema na ngai peto, nazali peto, nazali na masumu te? »
Quem poderá dizer: “Purifiquei meu coração; estou limpo de meu pecado”?
10 Kilo mibale mpe bimekelo mibale, nyonso ezali nkele na miso ya Yawe.
Dois pesos e duas medidas, ambos são abominação ao SENHOR.
11 Bayebaka elenge mobali na nzela ya misala na ye, soki ezaleli na ye ezali peto mpe sembo.
Até o jovem é conhecido pelas suas ações, se sua obra for pura e correta.
12 Ezala litoyi oyo eyokaka to liso oyo emonaka, ezali Yawe nde asalaki nyonso mibale.
O ouvido que ouve e o olho que vê, o SENHOR os fez ambos.
13 Kolingaka pongi te, noki te okokoma mobola; sala ete miso na yo ezalaka ya kofungwama, mpe okozanga te bilei ya kobomba.
Não ames ao sono, para que não empobreças; abre teus olhos, e te fartarás de pão.
14 Moto oyo asombaka biloko alobaka: « Biloko oyo ezali mabe! Ezali malamu te! » Kasi soki akei, atombolaka mapeka mpo na biloko oyo azwi.
[Preço] ruim, [preço] ruim, diz o comprador; mas quando vai embora, então se gaba.
15 Wolo mpe babiju ezalaka na yango ebele, kasi bibebu oyo ebimisaka boyebi eleki na motuya.
Há ouro, e muitos rubis; mas os lábios do conhecimento são joia preciosa.
16 Kamata elamba ya moto oyo alapi ndayi mpo na niongo ya moto mosusu; bomba yango lokola ndanga soki alapi ndayi mpo na mwasi mopaya.
Toma a roupa daquele que fica por fiador de estranho; toma como penhor daquele [que fica por fiador] da estranha.
17 Bilei oyo ezwami na nzela ya lokuta ezalaka elengi na monoko ya moto, kasi, na sima, monoko na ye etondaka na zelo.
O pão da mentira é agradável ao homem; mas depois sua boca se encherá de pedregulhos.
18 Soki ozali kosala mabongisi, tunaka toli; mpe soki olingi kobunda bitumba, zala na ekenge mpe na mayele.
Os planos são confirmados por meio do conselho; e com conselhos prudentes faze a guerra.
19 Moto ya bilobaloba abimisaka basekele; yango wana kima bato oyo balobaka mingi.
Quem anda fofocando revela segredos; por isso não te envolvas com aquele que fala demais com seus lábios.
20 Moto oyo alakelaka tata to mama na ye mabe, mwinda na ye ekokufa kati na molili.
Aquele que amaldiçoar a seu pai ou a sua mãe terá sua lâmpada apagada em trevas profundas.
21 Bomengo oyo moto azwi noki-noki na ebandeli ekopambolama te na suka.
A herança ganha apressadamente no princípio, seu fim não será abençoado.
22 Kolobaka te: « Nakozongisa mabe na mabe oyo basali ngai! » Kasi talela Yawe, mpe akobikisa yo.
Não digas: Devolverei o mal; Espera pelo SENHOR, e ele te livrará.
23 Kilo oyo ekesana na kilo mosusu ezalaka nkele na miso ya Yawe, mpe emekelo kilo ya lokuta ezalaka eloko ya malamu te.
O SENHOR abomina pesos falsificados; e balanças enganosas não são boas.
24 Ezali Yawe nde atambolisaka matambe ya moto; bongo ndenge nini moto akoki kososola ye moko nzela na ye?
Os passos do homem pertencem ao SENHOR; como, pois, o homem entenderá seu caminho?
25 Ezali motambo mpo na moto koloba na lombangu: « Eloko oyo ebulisami mpo na Yawe, » mpe kokanisa sima na ye kolapa ndayi.
Armadilha ao homem é prometer precipitadamente algo como sagrado, e [somente] depois pensar na seriedade dos votos[ que fez].
26 Mokonzi ya bwanya abenganaka bato mabe mpe azangaka te kopesa bango etumbu.
O rei sábio espalha os perversos, e os atropela.
27 Molimo ya moto ezali mwinda oyo Yawe apesi ye; esosolaka bozindo nyonso ya motema ya moto.
O espírito humano é uma lâmpada do SENHOR, que examina todo o interior do ventre.
28 Bolamu mpe solo ebatelaka mokonzi; alendisaka bokonzi na ye na nzela ya bolamu.
A bondade e a fidelidade protegem o rei; e com bondade seu trono é sustentado.
29 Makasi ezali biju ya bilenge, mpe suki ya pembe ezali lokumu ya mibange.
A beleza dos jovens é sua força; e a honra dos velhos é [seus] cabelos brancos.
30 Bapota elongolaka mabe, mpe bafimbu esukolaka bozindo ya molimo ya moto.
Os golpes das feridas purificam os maus; como também as pancadas no interior do corpo.

< Masese 20 >