Masese 17
1 Kolia na kimia ndambo ya lipa ya kokawuka ezali malamu koleka kovanda na ndako etonda na misuni elongo na koswana.
Betre er ein turr brødmole med ro attåt enn huset fullt av høgtidskost med trætta til.
2 Mosali ya bwanya akozala na bokonzi likolo ya mwana mobali oyo asalaka soni, mpe akozwa libula elongo na bandeko.
Den kloke tenar skal råda yver ein uvisleg son, og millom brøder fær han skifta arv.
3 Bapetolaka palata na kikalungu, mpe bapetolaka wolo na fulu ya moto makasi, kasi ezali Yawe nde amekaka mitema.
Diglen røyner sylvet og omnen gullet, men den som røyner hjarto, det er Herren.
4 Moto oyo asalaka mabe ayokaka maloba ya bato mabe, mokosi apesaka litoyi na ye na maloba ya lokuta.
Den vonde lyder på vondskapslippa, ljugaren lyder på tyningstunga.
5 Moto oyo anyokolaka mobola anyokolaka Mokeli ya mobola yango; moto oyo asepelaka na pasi ya moninga akozanga te kozwa etumbu.
Spear du den fatige, so spottar du hans skapar, den som gled seg yver ulukka, skal få si refsing.
6 Bakitani bazali motole ya bakoko, mpe baboti bazali lokumu ya bana.
Ein krans for dei gamle er barneborn, og ei æra for borni er federne deira.
7 Ndenge maloba ya lokumu ebongi te mpo na moto mabe, ndenge mpe maloba ya lokuta ebongi te mpo na mokonzi.
Det høver ikkje for ein dåre å tala store ord, enn mindre for ein fagnamann å ljuga.
8 Kanyaka ezalaka lokola kisi na miso ya moto oyo azali na yango; alongaka na esika nyonso oyo akendaka.
Gåva er ein glimestein for den som fær ho; kvar ho vender seg, der fær ho framgang.
9 Moto oyo abombaka mabe alukaka bolingo, kasi moto oyo azongelaka yango tango nyonso akabolaka bato oyo balingani.
Søkjer du kjærleik, skyler du misgjerd, men riv du upp att ei sak, skil ven frå ven.
10 Pamela ezalaka na litomba mpo na moto ya mayele, kasi kobeta zoba bafimbu nkama moko ezalaka na litomba te.
Vondord gjer meir på den vituge enn hundrad hogg på dåren.
11 Moto mabe alukaka kaka kotomboka, kasi bakotindela ye ntoma ya motema mabe mpo na kotelemela ye.
Berre upprør søkjer den vonde, men ein hard bodberar vert send imot han.
12 Kokutana na ngombolo oyo babotoli bana ezali malamu koleka kokutana na zoba oyo azali kati na bolema.
Møt heller ei binna som hev mist sine ungar enn ein dåre med narreskapen hans!
13 Pasi etikaka ata moke te ndako ya moto oyo azongisaka mabe mpo na malamu.
Den som løner godt med vondt, frå hans hus skal ikkje det vonde vika.
14 Kobanda koswana ezali lokola kofungola nzela ya mayi; tika na yo liboso ete kobendana ekoma makasi.
Å taka til med strid er som å sleppa vatn ut, haldt difor upp med trætta fyrr nokon gliser med tennerne!
15 Moto oyo alongisaka bato mabe mpe moto oyo akweyisaka bato ya sembo bazali, bango mibale, nkele na miso ya Yawe.
Den som frikjenner ein ugudleg og den som domfeller ein rettferdig, dei er båe tvo ein styggedom for Herren.
16 Mpo na nini mbongo ezala na maboko ya zoba? Mpo ete asomba bwanya wana azali na posa na yango te!
Kva skal pengar i handi på dåren? Å kjøpa visdom hev han’kje vit til.
17 Molingami alingaka tango nyonso, mpe akomaka ndeko na tango ya pasi.
Venen elskar alltid, og bror vert fødd til hjelp i naud.
18 Moto oyo azangi mayele abetaka tolo mpo na kondima baniongo ya mopaya.
Ein vitlaus mann er den som handtekst, som gjeng i borg hjå grannen sin.
19 Moto oyo alingaka koswana alingaka masumu; moto oyo atongaka ekuke na ye na likolo amilukelaka kokweya.
Den som elskar trætta, elskar misgjerning, den som byggjer døri si høg, søkjer fall.
20 Moto ya motema mabe abongaka te, mpe moto ya lolemo ya lokuta akomona pasi.
Den som hev eit rangt hjarta, vinn ikkje lukka, og den som forvender tunga si, fell i ulukka.
21 Kozala na mwana ya zoba esalaka pasi na motema, mpe tata ya moto ya liboma akotikala kozala na esengo te.
Den som avlar eit narr, fær sorg, og ikkje gled seg far til ein dåre.
22 Motema ya esengo ebikisaka nzoto, kasi motema oyo etutami ebukaka mikuwa.
Gladværugt hjarta gjev lækjedom god, men nedslege mod fær beini te visna.
23 Moto mabe azwaka kanyaka na nkuku mpo na kobebisa nzela ya bosembo.
Gudlaus mann tek gåva i løynd til å bøygja rettargangen.
24 Bwanya emonanaka na elongi ya moto ya mayele, kasi miso ya zoba ekendaka kino na suka ya mokili.
Den vituge hev visdom for augo, men dåren hev augo ved heimsens ende.
25 Mwana oyo azangi mayele apesaka tata na ye mawa, mpe ayokisaka mama na ye pasi na motema.
Uvitug son er til gremme for far sin, og beisk sorg for henne som fødde’n.
26 Ezali malamu te kopesa moto ya sembo etumbu, mpe ezali malamu te kobeta bato ya lokumu na miso ya bosembo.
Det er’kje godt at og rettferdige fær refsing, og ei at fagna folk fær slag for det som rett er.
27 Moto oyo abatelaka monoko na ye azali na boyebi; moto oyo alengaka-lengaka te azali mayele.
Den skynsame sparer på ordi, og den vituge mann er kald i hugen.
28 Ezala moto ya liboma, soki avandi kimia, amonanaka lokola moto ya bwanya; moto oyo akangaka monoko na ye amonanaka lokola moto ya mayele.
Um dåren tagde, gjekk han og for vismann, og for ein vitug mann når han heldt munn.
