Masese 17
1 Kolia na kimia ndambo ya lipa ya kokawuka ezali malamu koleka kovanda na ndako etonda na misuni elongo na koswana.
设筵满屋，大家相争， 不如有块干饼，大家相安。
2 Mosali ya bwanya akozala na bokonzi likolo ya mwana mobali oyo asalaka soni, mpe akozwa libula elongo na bandeko.
仆人办事聪明，必管辖贻羞之子， 又在众子中同分产业。
3 Bapetolaka palata na kikalungu, mpe bapetolaka wolo na fulu ya moto makasi, kasi ezali Yawe nde amekaka mitema.
鼎为炼银，炉为炼金； 惟有耶和华熬炼人心。
4 Moto oyo asalaka mabe ayokaka maloba ya bato mabe, mokosi apesaka litoyi na ye na maloba ya lokuta.
行恶的，留心听奸诈之言； 说谎的，侧耳听邪恶之语。
5 Moto oyo anyokolaka mobola anyokolaka Mokeli ya mobola yango; moto oyo asepelaka na pasi ya moninga akozanga te kozwa etumbu.
戏笑穷人的，是辱没造他的主； 幸灾乐祸的，必不免受罚。
6 Bakitani bazali motole ya bakoko, mpe baboti bazali lokumu ya bana.
子孙为老人的冠冕； 父亲是儿女的荣耀。
7 Ndenge maloba ya lokumu ebongi te mpo na moto mabe, ndenge mpe maloba ya lokuta ebongi te mpo na mokonzi.
愚顽人说美言本不相宜， 何况君王说谎话呢？
8 Kanyaka ezalaka lokola kisi na miso ya moto oyo azali na yango; alongaka na esika nyonso oyo akendaka.
贿赂在馈送的人眼中看为宝玉， 随处运动都得顺利。
9 Moto oyo abombaka mabe alukaka bolingo, kasi moto oyo azongelaka yango tango nyonso akabolaka bato oyo balingani.
遮掩人过的，寻求人爱； 屡次挑错的，离间密友。
10 Pamela ezalaka na litomba mpo na moto ya mayele, kasi kobeta zoba bafimbu nkama moko ezalaka na litomba te.
一句责备话深入聪明人的心， 强如责打愚昧人一百下。
11 Moto mabe alukaka kaka kotomboka, kasi bakotindela ye ntoma ya motema mabe mpo na kotelemela ye.
恶人只寻背叛， 所以必有严厉的使者奉差攻击他。
12 Kokutana na ngombolo oyo babotoli bana ezali malamu koleka kokutana na zoba oyo azali kati na bolema.
宁可遇见丢崽子的母熊， 不可遇见正行愚妄的愚昧人。
13 Pasi etikaka ata moke te ndako ya moto oyo azongisaka mabe mpo na malamu.
以恶报善的， 祸患必不离他的家。
14 Kobanda koswana ezali lokola kofungola nzela ya mayi; tika na yo liboso ete kobendana ekoma makasi.
纷争的起头如水放开， 所以，在争闹之先必当止息争竞。
15 Moto oyo alongisaka bato mabe mpe moto oyo akweyisaka bato ya sembo bazali, bango mibale, nkele na miso ya Yawe.
定恶人为义的，定义人为恶的， 这都为耶和华所憎恶。
16 Mpo na nini mbongo ezala na maboko ya zoba? Mpo ete asomba bwanya wana azali na posa na yango te!
愚昧人既无聪明， 为何手拿价银买智慧呢？
17 Molingami alingaka tango nyonso, mpe akomaka ndeko na tango ya pasi.
朋友乃时常亲爱， 弟兄为患难而生。
18 Moto oyo azangi mayele abetaka tolo mpo na kondima baniongo ya mopaya.
在邻舍面前击掌作保 乃是无知的人。
19 Moto oyo alingaka koswana alingaka masumu; moto oyo atongaka ekuke na ye na likolo amilukelaka kokweya.
喜爱争竞的，是喜爱过犯； 高立家门的，乃自取败坏。
20 Moto ya motema mabe abongaka te, mpe moto ya lolemo ya lokuta akomona pasi.
心存邪僻的，寻不着好处； 舌弄是非的，陷在祸患中。
21 Kozala na mwana ya zoba esalaka pasi na motema, mpe tata ya moto ya liboma akotikala kozala na esengo te.
生愚昧子的，必自愁苦； 愚顽人的父毫无喜乐。
22 Motema ya esengo ebikisaka nzoto, kasi motema oyo etutami ebukaka mikuwa.
喜乐的心乃是良药； 忧伤的灵使骨枯干。
23 Moto mabe azwaka kanyaka na nkuku mpo na kobebisa nzela ya bosembo.
恶人暗中受贿赂， 为要颠倒判断。
24 Bwanya emonanaka na elongi ya moto ya mayele, kasi miso ya zoba ekendaka kino na suka ya mokili.
明哲人眼前有智慧； 愚昧人眼望地极。
25 Mwana oyo azangi mayele apesaka tata na ye mawa, mpe ayokisaka mama na ye pasi na motema.
愚昧子使父亲愁烦， 使母亲忧苦。
26 Ezali malamu te kopesa moto ya sembo etumbu, mpe ezali malamu te kobeta bato ya lokumu na miso ya bosembo.
刑罚义人为不善； 责打君子为不义。
27 Moto oyo abatelaka monoko na ye azali na boyebi; moto oyo alengaka-lengaka te azali mayele.
寡少言语的，有知识； 性情温良的，有聪明。
28 Ezala moto ya liboma, soki avandi kimia, amonanaka lokola moto ya bwanya; moto oyo akangaka monoko na ye amonanaka lokola moto ya mayele.
愚昧人若静默不言也可算为智慧； 闭口不说也可算为聪明。
