Masese 1
1 Masese ya Salomo, mwana mobali ya Davidi, mokonzi ya Isalaele:
以色列王達味之子撒羅滿的箴言：
2 mpo na koyeba bwanya, kozwa mateya mpe kososola maloba ya mayele;
是為教人學習智慧和規律，叫人明瞭哲言，
3 mpo na kozwa mateya ya bwanya oyo epesaka bizaleli ya sembo, ya boyengebene mpe makambo ya alima;
接受明智的教訓－－仁義、公平和正直，
4 mpo na kopesa mayele epai ya bazoba, mpe boyebi epai ya bilenge.
使無知者獲得聰明，使年少者獲得知識和慎重，
5 Tika ete moto ya bwanya ayoka yango, mpe akobakisa bwanya na ye, bongo moto ya mayele akoyeba mayele ya kotambolisa bato;
使智慧者聽了，增加學識；使明達人聽了，汲取智謀，
6 mpo na kososola masese mpe sambole, maloba ya bwanya mpe kolimbola makambo.
好能明瞭箴言和譬喻，明瞭智者的言論和他們的隱語。
7 Kotosa Yawe ezali mosisa ya mayele; bato oyo bazangi mayele batiolaka bwanya mpe toli.
敬畏上主是智慧的肇基；只有愚昧人蔑視智慧和規律。
8 Mwana na ngai ya mobali, yoka toli ya tata na yo, mpe kobwaka te mateya ya mama na yo;
我兒，你應聽你父親的教訓，不要拒絕你母親的指教，
9 Pamba te ekozala lokola ekoti ya ngolu na moto na yo, mpe lokola mayaka ya kitoko na kingo na yo.
因為這就是你頭上的冠冕，你頸上的珠鏈。
10 Mwana na ngai ya mobali, soki bato ya masumu balingi kokweyisa yo, komitika te.
我兒，如果惡人勾引你，你不要聽從；
11 Soki balobi na yo: « Yaka elongo na biso, tika ete tosala motambo mpo na koboma bato, tokosepela mpo na kokanga moto oyo ayebi likambo te!
如果他們說：「來跟我們去暗算某人，無故地陷害無辜。
12 Ndenge mokili ya bakufi esalaka, tokomela ye ya bomoi, tokomela ye mobimba lokola bato oyo bakitaka na libulu ya kufa; (Sheol h7585)
我們要像陰府一樣活活地吞下他們，把他們整個吞下去，有如墮入深坑裏的人； (Sheol h7585)
13 tokozwa biloko ya talo ya ndenge na ndenge, mpe tokotondisa bandako na biso na bomengo ya bitumba;
這樣，我們必獲得各種珍寶，以贓物充滿我們的房屋。
14 okozwa ndambo na yo epai na biso, pamba te biso nyonso tokosangisa biloko na biso esika moko; »
你將與我們平分秋色，我們將共有同一錢囊。」
15 mwana na ngai ya mobali, kokende elongo na bango te, longola makolo na yo na nzela na bango;
我兒，你不要與他們同流合污，該使你的腳遠離他們的道路，
16 pamba te makolo na bango ekimaka mbangu mpo na kolanda mabe, mpe bapotaka mbangu mpo na kosopa makila.
因為他們雙腳趨向兇惡，急於傾流人血。
17 Solo, ezali pamba kotia monyama liboso ya miso ya bikelamu nyonso oyo ezali na mapapu.
在一切飛鳥眼前，張設羅網，盡屬徒然。
18 Kasi bango, batiaka mitambo mpo na kosopa makila na bango moko, bamilukelaka pasi na bomoi na bango.
其實，他們不外是自流己血，自害己命。
19 Moto oyo alukaka kozwa bomengo na nzela ya lokuta asukaka kaka bongo, mpe bomengo yango ebomaka kaka ye moko.
這就是謀財害命者的末路：他必要送掉自己的性命。
20 Bwanya azali koganga na libanda, atomboli mongongo na ye na bisika oyo bato ebele bakutanaka;
智慧在街上吶喊，在通衢發出呼聲；
21 azali koganga na bisika ya loyenge mpe azali koloba liboso ya ekuke ya engumba:
在熱鬧的街頭呼喚，在城門和市區發表言論：「
22 « Yo moto oyo ozangi mayele, kino tango nini okolinga bozoba na yo? Kino tango nini batioli bakokoba kosepela kotiola? Mpe bino bazoba, kino tango nini bokokoba koyina mayele?
無知的人，你們喜愛無知；輕狂的人，你們樂意輕狂；愚昧的人，你們憎恨知識，要到何時呢﹖
23 Soki boyoki makebisi na Ngai, nakosopela bino Molimo na Ngai mpe nakososolisa bino maloba na Ngai.
你們應回心聽我的勸告。看，我要向你們傾吐我的心意，使你們瞭解我的言詞。
24 Kasi lokola bosundolaki Ngai tango nazalaki kobelela mpe moto moko te asalaki keba tango natandaki loboko,
但是，我呼喚了，你們竟予以拒絕；我伸出了手，誰也沒有理會。
25 lokola bobwakaki toli na Ngai mpe boboyaki kondima pamela na Ngai,
你們既蔑視了我的勸告，沒有接受我的忠言；
26 Ngai mpe nakoseka bino tango pasi ekoyela bino, nakotiola bino tango minyoko ekokomela bino,
因此，你們遭遇不幸時，我也付之一笑；災難臨到你們身上時，我也一笑置之。
27 tango minyoko ekokomela bino na pwasa lokola mvula ya kake makasi, tango somo ekoyela bino lokola ekumbaki, tango mawa mpe somo ekokomela bino.
當災難如暴風似的襲擊你們，禍害如旋風似的捲去你們，困苦憂患來侵襲你們時，我也置之不顧。
28 Bakoganga epai na Ngai, kasi nakoyanola bango te; bakoluka Ngai na ngonga ya malamu, kasi bakomona Ngai te.
那時，他們呼求我，我必不答應：他們尋找我，必尋不著我；
29 Lokola bayinaki boyebi mpe baponaki te nzela ya kotosa Yawe,
因為他們憎恨知識，沒有揀選敬畏上主，
30 lokola baboyaki kondima toli na Ngai mpe batiolaki pamela na Ngai,
沒有接受我的勸告，且輕視了我的一切規諫。
31 bakolia mbuma ya etamboli na bango mpe bakotonda na mabongisi ya mitema na bango moko.
所以他們必要自食其果，飽嘗獨斷獨行的滋味。
32 Pamba te kotomboka ya bato oyo bazangi mayele ekoboma bango, mpe bozangi bokebi ya bato oyo bazangi mayele ekoboma kaka bango moko;
的確，無知者的執迷不悟殺害了自己；愚昧人的漠不關心斷送了自己。
33 kasi moto oyo ayokaka Ngai akovanda na kimia mpe akobanga mabe moko te. »
但是，那聽從我的，必得安居，不怕災禍，安享太平。
