Malako 12
1 Bongo Yesu akomaki koloba na bango na masese: — Moto moko alonaki elanga ya vino, atongaki lopango zingazinga na yango, atimolaki ekamolelo bambuma ya vino mpe atongaki ndako molayi ya bakengeli. Sima, apesaki elanga yango na maboko ya basali mpo ete bakoma kofutela yango, mpe akendeki na mobembo.
Ri Jesús xuchapleꞌj tzijonem kukꞌ ri winaq rukꞌ kꞌambꞌejabꞌal taq noꞌj, xubꞌij: Kꞌo jun achi xutik nikꞌaj uvas. Xukoralij rij, xukꞌot jun nimalaj pichꞌbꞌal uvas, kꞌa te riꞌ xuyak jun nimalaj ja jawjeꞌ kakꞌojiꞌ wi ri chajinel. Xuya pa qajik chike e nikꞌaj ajchakibꞌ, kꞌa te riꞌ xeꞌ pa jun utaqkil.
2 Tango eleko ya kobuka bambuma ekokaki, atindaki mosali moko epai ya bafuteli elanga, mpo ete akende kokongola epai na bango ndambo ya bambuma kowuta na elanga ya vino.
Are xopan ri qꞌij rech yakoj, xutaq bꞌik jun rajchak kukꞌ ri ajchakibꞌ chutoqꞌixik nikꞌaj rech ri yakoj.
3 Kasi bafuteli elanga bakangaki ye, babetaki ye mpe bazongisaki ye maboko pamba.
Ri ajchakibꞌ xkichap ri taqoꞌn, xkichꞌayo, maj xkiya bꞌik che, xkitaq bꞌik cho ja.
4 Atindelaki bango mosali mosusu; babetaki-betaki ye na moto mpe basambwisaki ye.
Ri ajchoqꞌe ri ulew xutaq chi bꞌik jun rajchak. Ri ajchakibꞌ xkibꞌan kꞌax che xkiya pa ukꞌixibꞌal xuqujeꞌ xkiraqij loq ri ujolom.
5 Atindaki lisusu mosali mosusu; oyo wana, babomaki ye. Bongo, na sima, atindaki lisusu bato ebele; kasi babetaki bamoko, mpe babomaki bamosusu.
Xutaq chi kꞌu bꞌi jun ajchak, ri ajchakibꞌ kꞌut xkikamisaj loq we ajchak riꞌ. E kꞌi xuꞌtaq chi na bꞌik, e kꞌo xechꞌay loq chike, nikꞌaj chik xekamisax loq.
6 Nkolo elanga atikalaki kaka na moto moko ya kotinda: mwana na ye ya bolingo. Atindaki ye na suka na bango nyonso mpe amilobelaki: « Solo, bakotosa mwana na ngai. »
Kꞌisbꞌal rech, ri ajchoqꞌe ri ulew xutaq bꞌik ri xa jun ukꞌojol ri sibꞌalaj kuloqꞌaj, xubꞌij: “Kakinimaj waꞌ we nukꞌojol.”
7 Kasi bafuteli elanga balobanaki bango na bango: « Tala mokitani ya libula ya elanga! Boya, toboma ye mpo ete libula ya elanga ekoma ya biso! »
Ri ajchakibꞌ are xkil ri ukꞌojol ri ajchoqꞌe ri ulew xkibꞌij chibꞌil taq kibꞌ: “Are waꞌ ri kechꞌabꞌen kanoq ri ulew, qakamisaj, rech kaqechabej kanoq ri ulew.”
8 Bakangaki ye, babomaki ye mpe babwakaki ye na libanda ya elanga ya vino.
Are xopanik ri kꞌojolaxel, xkichapo, xkikamisaj, xkesaj bꞌik pa ri ulew.
9 Boye, nkolo elanga ya vino akosala nini? Akoya ye moko, akoboma bafuteli elanga wana mpe akopesa elanga yango ya vino na maboko ya bafuteli mosusu.
¿Jas kꞌu kubꞌan riꞌ ri ajchoqꞌe ri ulew are katzalij loq? Kuꞌkamisaj na ri ajchakibꞌ xuqujeꞌ kuya na ri ulew tikbꞌal uvas chike nikꞌaj chik.
10 Nanu botanga Makomi oyo te: « Libanga oyo batongi ndako babwakaki ekomi libanga ya songe ya ndako, mpe esimbi ndako mobimba?
¿La man isikꞌim ri tzꞌibꞌatalik ri kubꞌij? Ri abꞌaj ri xketzelaj ri e yakol taq jaꞌ xuxik ri abꞌaj ri qas kꞌo kutayij.
11 Ezali Nkolo nde alingaki bongo, mpe ezali penza likambo ya kokamwa na miso na biso! »
Are waꞌ ri uchak ri Ajawxel, ri kuyak qamayijanik.
12 Bakonzi ya Banganga-Nzambe, balakisi ya Mobeko mpe bakambi ya bato bazalaki koluka nzela ya kokanga Yesu, pamba te basosolaki ete alobaki lisese wana mpo na bango. Kasi lokola babangaki bato, batikaki Ye; mpe moto na moto akendeki.
Ri kinimaꞌqil ri winaq aꞌj Israel are xkichꞌobꞌo chi are katzijox kij pa ri kꞌambꞌejabꞌal noꞌj, xkaj xkichap ri Jesús. Man xkibꞌan ta kꞌut rumal cher kakixiꞌj kibꞌ chikiwach ri e winaq, jeriꞌ xkitzaq kanoq xebꞌek.
13 Sima, batindelaki Yesu ndambo ya Bafarizeo mpe ndambo ya bato ya lisanga ya Erode mpo na koluka kokanga Ye na motambo ya maloba na Ye moko.
Kꞌa te riꞌ xeꞌkitaq bꞌik e jujun fariseos e kachiꞌl e jujun herodianos rukꞌ ri Jesús rech kakikoj jun kꞌaꞌmabꞌal che rukꞌ ri tzij ri tajin kubꞌij.
14 Tango bakomaki epai na Ye, balobaki: — Moteyi, toyebi ete ozali moto ya sembo mpe obangaka bato te, pamba te oponaka bilongi te, kasi oteyaka na bosolo nzela ya Nzambe. Boni, Mobeko na biso epesi solo nzela ya kofuta mpako ya Sezare to te? Tosengeli penza kofuta yango?
Are xoꞌpanik xkibꞌij che: Ajtij, qetaꞌm chi lal jun tzꞌaqat achi. Man kaya ta la bꞌe chi jun winaq chik kabꞌin che la ri rajawaxik kabꞌan la, rumal man are ta kil la ri kekaꞌy ri winaq. Xane qas are kakꞌut la ri utz laj bꞌe ri keꞌ rukꞌ ri Dios, bꞌij la chaqe ¿la yaꞌtalik katoj che ri César ri alkabal o man yaꞌtal taj?
15 Kasi lokola Yesu ayebaki ete bazali bato ya bilongi mibale, alobaki na bango: — Mpo na nini bozali kotiela Ngai motambo? Bomemela Ngai mbongo moko ya ebende, mpo ete namona yango.
¿La choqꞌaqꞌ kaqatojo o man choqꞌaqꞌ taj? Ri Jesús retaꞌm jas che tajin kakibꞌij che we riꞌ, xubꞌij chike: ¿Jas che kikoj kꞌaꞌmabꞌal pa chwe? Chikꞌama loq jun pwaq rech Roma, rech kaqilo.
16 Bamemelaki Ye yango, mpe atunaki bango: — Elilingi ya nani mpe makomi ya nani bozali komona awa? Bazongisaki: — Ya Sezare.
Xkikꞌam bꞌik ri pwaq choch ri Jesús, xubꞌij chike: ¿Jachin ajchoqꞌe we tzꞌibꞌ riꞌ le kꞌo choch xuqujeꞌ le palajaj? Rech ri César, xecha ri winaq.
17 Yesu alobaki na bango: — Bopesa na Sezare, oyo ezali ya Sezare; mpe bopesa na Nzambe, oyo ezali ya Nzambe! Bakamwaki mingi eyano ya Yesu.
Ri Jesús xubꞌij: Chiya che ri César ri rech ri César, xuqujeꞌ chiya che ri Dios ri rech ri Dios. Konojel ri winaq xemayijanik che ri xubꞌij ri Jesús.
18 Bongo Basaduseo, ba-oyo balobaka ete lisekwa ezali te, bayaki epai na Yesu mpe batunaki Ye:
Are kꞌu ri saduceos ri man kakikoj taj chi kꞌo kꞌastajibꞌal wach xoꞌpan rukꞌ ri Jesús, xeꞌkibꞌij che:
19 — Moteyi, Moyize akomaki mpo na biso ete soki ndeko mobali ya moto moko akufi mpe atiki mwasi, kasi aboti na ye bana te, moto wana asengeli kobala mwasi oyo ndeko na ye atiki mpo ete abotela ndeko yango bana.
Ajtij, ri Moisés xukꞌut chiqawach pa ri wuj ri xutzꞌibꞌaj chi are kakam jun achi xuqujeꞌ kakanaj kanoq ri rixoqil maj ral. Choqꞌaqꞌ wi ri rachalal ri achi ri xkamik, kakꞌuliꞌk rukꞌ ri ixoq ri xkanaj kanoq rech kekꞌojiꞌk rijaꞌl ri rachalal ri xkamik.
20 Nzokande, ezalaki na bandeko mibali sambo. Ndeko mobali ya liboso abalaki mwasi mpe akufaki, kasi abotaki bana te.
E kꞌo kꞌu wuqubꞌ alaxik. Ri nabꞌe xkꞌuliꞌk, maj e ralkꞌwaꞌl xekanaj kanoq are xkamik.
21 Ndeko ya mibale abalaki mwasi yango kaka; kasi ye mpe akufaki, atikalaki kobota bana te. Esalemaki kaka bongo na ndeko ya misato kino na oyo ya sambo:
Ri ukabꞌ xkꞌuliꞌk rukꞌ ri malkaꞌn ixoq, xkam xuqujeꞌ bꞌik maj e ralkꞌwaꞌl xekanaj kanoq, je xubꞌan xuqujeꞌ ri urox.
22 bandeko nyonso sambo batikalaki kobota bana te. Sima na bango nyonso, mwasi yango mpe akufaki.
Je xkꞌulmataj kukꞌ konojel kꞌa xkam na bꞌik ri kꞌisbꞌal chike ri wuqubꞌ, kꞌisbꞌal rech, xkam xuqujeꞌ bꞌik ri ixoq.
23 Na mokolo oyo bato bakosekwa kati na bakufi, mwasi yango akozala mwasi ya nani kati na bandeko nyonso sambo, pamba te bango nyonso sambo babalaki ye?
Pa ri kꞌastajibꞌal wach, ¿jachin chike ri achyabꞌ qas rachajil ri ixoq, rumal konojel xekꞌuliꞌ rukꞌ?
24 Yesu azongiselaki bango: — Bozali kati na libunga, pamba te boyebi Makomi te, mpe boyebi nguya ya Nzambe te.
Ri Jesús xubꞌij chike: Ri ix, ix sachinaq, xa man iwetaꞌm ta riꞌ ri tzꞌibꞌatalik xuqujeꞌ man iwetaꞌm taj ri utzij ri Dios xuqujeꞌ ri ukwinem.
25 Na mokolo oyo bato bakosekwa kati na bakufi, bakobala lisusu te; kasi bakozala lokola ba-anjelu kati na Likolo.
Are kekꞌastaj ri kaminaqibꞌ, man kekꞌuliꞌ taj xuqujeꞌ man keya taj pa kꞌulanem, xane je kuꞌx ri angelibꞌ ri e kꞌo pa ri kaj.
26 Mpo na oyo etali lisekwa ya bakufi, botikala nanu kotanga te kati na buku ya Moyize, makambo oyo Nzambe alobaki na ye na tina na nzete oyo ezalaki kopela moto kasi ezalaki kozika te: « Nazali Nzambe ya Abrayami, Nzambe ya Izaki, mpe Nzambe ya Jakobi? »
Are kꞌu ri kꞌastajibꞌal wach kech ri kaminaqibꞌ, ¿la man isikꞌim ri uwuj ri Moisés, jawjeꞌ ri kutzijoj wi rij ri kꞌix, ri Dios xubꞌij che: In in uDios ri Abraham, ri Isaac, xuqujeꞌ ri Jacob?
27 Nzambe azali Nzambe ya bakufi te, kasi azali Nzambe ya bato ya bomoi. Bozali penza kati na libunga monene.
Ri Dios man kiDios ta kaminaqibꞌ xane kiDios e kꞌaslik winaq. Ri ix sibꞌalaj ix sachinaq.
28 Moko kati na balakisi ya Mobeko, oyo ayokaki bango kotiana tembe mpe amonaki ete Yesu azongiselaki bango biyano ya malamu, apusanaki pene na Yesu mpe atunaki: — Mobeko nini eleki monene kati ya mibeko nyonso?
Jun chike ri aꞌjtijabꞌ rech ri taqanik xqebꞌ rukꞌ ri Jesús, are xuto tajin ketzijonik xuqujeꞌ xuta ri xubꞌij ri Jesús, xuta che: ¿Jachin chike ri taqanik ri nim uqꞌij chike konojel?
29 Yesu azongisaki: — Tala Mobeko oyo eleki monene: « Isalaele, yoka malamu! Yawe azali Nzambe na biso, Yawe azali kaka moko.
Ri Jesús xubꞌij: Ri nim taqanik chike konojel are we jun riꞌ: Winaq aꞌj Israel, chitatabꞌej chi ri Dios are xa jun Ajawxel.
30 Okolinga Yawe, Nzambe na yo, na motema na yo mobimba, na molimo na yo mobimba, na makanisi na yo nyonso mpe na makasi na yo nyonso. »
Chaloqꞌaj ri awAjaw Dios rukꞌ ronojel awanimaꞌ, rukꞌ ronojel akꞌuꞌx, xuqujeꞌ rukꞌ ronojel achuqꞌabꞌ. Are wa riꞌ taqanik ri sibꞌalaj nim uqꞌij chike konojel.
31 Tala mobeko oyo elandi: « Okolinga moninga na yo ndenge yo moko omilingaka. » Mobeko ya motuya koleka mibeko wana mibale ezali te.
Ri ukabꞌ taqanik are we jun riꞌ: Chaloqꞌaj ri ajil tzꞌaqat, jetaq ri kabꞌan chuloqꞌaxik awibꞌ at.
32 Bongo molakisi ya Mobeko alobaki na ye: — Moteyi, olobi malamu; olobi solo ete Nzambe azali kaka moko, mosusu azali te.
Utz ri xbꞌan la chubꞌixik, ri achi xubꞌij: Ajtij, qas tzij ri xbꞌij la, ri Dios xa jun, man kꞌo ta chi jun Dios xaq xwi ri areꞌ.
33 Kolinga Ye na motema na yo mobimba, na mayele na yo nyonso mpe na makasi na yo nyonso, mpe kolinga moninga na yo ndenge yo moko omilingaka, yango nde ezali na tina mingi koleka bambeka ya kotumba mpe makabo nyonso.
Uloqꞌaxik ri Dios rukꞌ ronojel animaꞌaj, rukꞌ ronojel kuꞌx xuqujeꞌ rukꞌ ronojel chuqꞌabꞌ. Xuqujeꞌ uloqꞌaxik ri kꞌulja jetaq kubꞌan chuloqꞌaxik ribꞌ jun, kꞌo na choch ri utzujik poron sipanik xuqujeꞌ ri utzujik ri kaminaq taq awaj choch ri Dios.
34 Tango Yesu amonaki ete molakisi ya Mobeko azongisi eyano na ndenge ya mayele, alobaki na ye: — Ozali mosika te ya Bokonzi ya Nzambe. Mpe moto ata moko te amekaki lisusu kotuna Ye mituna.
Ri Jesús are xrilo chi ri achi xutzalij uwach ri xubꞌij ri Jesús rukꞌ etaꞌmanik xubꞌij che: Naqaj at kꞌo wi che ri ajawarem rech ri Dios. Kꞌa te riꞌ man kꞌo ta chik jun winaq xubꞌij jun jastaq che ri Jesús.
35 Wana Yesu azalaki koteya kati na lopango ya Tempelo, atunaki: — Ndenge nini balakisi ya Mobeko balobaka ete Klisto azali Mwana ya Davidi?
Are tajin kuya kꞌutuꞌn ri Jesús pa ri Templo, xubꞌij chike ri winaq: ¿Jas che kakibꞌij ri aꞌjtijabꞌ rech ri taqanik chi ri Cristo ukꞌojol ri David?
36 Pamba te Davidi, ye moko, alobaki boye na nzela ya Molimo Mosantu: « Yawe alobaki na Nkolo na ngai: ‹ Vanda na ngambo ya loboko na Ngai ya mobali kino natia banguna na Yo na se ya matambe na Yo. › »
Ri David nojinaq che ri Tyoxalaj Uxlabꞌixel che are xubꞌij: Ri Ajawxel xubꞌij che ri wAjaw: Chattꞌuyul pa ri nuwiqiqꞌabꞌ, kꞌa kinya na pa awaqan konojel ri akꞌulel.
37 Soki ye moko Davidi azali kobenga Ye « Nkolo, » bongo ndenge nini akoki lisusu kozala mwana na ye? Ebele ya bato bazalaki koyoka Ye na esengo.
Ri David we kubꞌij Ajawxel che ri Cristo, ¿jas ta kꞌu che riꞌ ukꞌojol? Ri winaq sibꞌalaj utz xkibꞌan chutatabꞌexik ri xubꞌij ri Jesús.
38 Wana azalaki koteya, Yesu alobaki: — Bosala keba na balakisi ya Mobeko! Balingaka kotambola na banzambala ya milayi; balingaka ete bato bapesa bango mbote, na bisika oyo bato ebele bakutanaka;
Ri Jesús pa ri ukꞌutuꞌn xubꞌij: Chichajij iwibꞌ chike ri aꞌjtijabꞌ rech ri taqanik. Utz kakinaꞌo kewaꞌkat pa taq ri kꞌayibꞌal kikojom ri katzꞌyaq ri karepqꞌunik, xuqujeꞌ utz kakinaꞌo kaya rutzil kiwach.
39 balingaka kovanda na bakiti ya liboso, kati na bandako ya mayangani; mpe na bisika ya lokumu, kati na bafeti;
Utz kakinaꞌo ketꞌuyiꞌk pa taq ri nabꞌe taq tꞌuyulibꞌal pa ri Sinagoga, xuqujeꞌ are kakichaꞌ ri tꞌuyulibꞌal ri nim ubꞌantajik pa taq ri nimaqꞌij ri kesikꞌix wi.
40 bayibaka biloko ya basi oyo bakufisa mibali, mpe basalaka mabondeli ya milayi-milayi mpo na kokosa bato. Bakozwa etumbu oyo eleki makasi.
Kakimaj ri kijastaq ri e malkaꞌnibꞌ taq ixoqibꞌ xuqujeꞌ kakibꞌan chꞌawem rech ketataj kumal nikꞌaj winaq chik. Nimalaj ri kꞌaxkꞌolal ri kape pa kiwiꞌ we achyabꞌ riꞌ kꞌo na chikiwach nikꞌaj chik.
41 Yesu avandaki liboso ya kitunga ya makabo mpe azalaki kotala ndenge bato bazalaki kotia mbongo kati na kitunga ya makabo. Bazwi ebele bazalaki kotia mbongo ebele.
Ri Jesús xtꞌuyiꞌk chunaqaj ri kꞌolibꞌal rech ri sipanik, xuchapleꞌj kikaꞌyexik ri winaq are kakiya ri kisipanik pa ri kꞌolibꞌal rech, ri kꞌo pa ri Templo. Sibꞌalaj e kꞌi qꞌinomabꞌ xkiya nimaꞌq taq pwaq.
42 Mwasi mobola moko akufisa mobali ayaki mpe atiaki mbongo mibale ya bibende, oyo ezalaki na motuya moke penza.
Xopan kꞌut jun malkaꞌn ixoq, xuꞌya kanoq kebꞌ qꞌana taq pwaq ri man nim taj kilitajik.
43 Yesu abengaki bayekoli na Ye mpe alobaki na bango: — Nazali koloba na bino penza ya solo: mwasi mobola oyo akufisa mobali apesi koleka bato nyonso oyo bawuti kotia mbongo kati na kitunga ya makabo.
Ri Jesús xusikꞌij ri utijoxelabꞌ, xubꞌij chike: Qas tzij kinbꞌij chiꞌwe, we malkaꞌn ixoq riꞌ are nim xuya chikiwach konojel.
44 Pamba te bato nyonso bazwi kati na mbongo oyo bazali na yango na tina te, mpo na kotia kati na kitunga ya makabo; kasi ye, kati na kokelela na ye, atie bozwi na ye nyonso, nyonso oyo azalaki na yango mpo na kobika na yango.
We nikꞌaj winaq xkiya ri jubꞌiqꞌ che ri nim ri kꞌo kukꞌ, are kꞌu we ixoq riꞌ xuya ronojel ri kꞌo rukꞌ.
